Kürtçe Kur’An’In Tercümeleri̇ Ve Zazaca İlk Kur’An Tercümesi̇ni̇n Di̇lbi̇li̇msel Anali̇zi̇ (original) (raw)

Türkçe İlk Kur’An Çevi̇ri̇leri̇ni̇n Tanikliğinda Toponi̇mi̇

2016

Bu calismada Turkce Ilk Kur’an Cevirilerinden hareketle, Kur’anda gecen mekân adlarina karsilik gelen adlandirmalar tespit edilip degerlendirilmeye calisilacaktir. Yer adlari dunden gune tasinan kultur kodlari, tapu senetleri, milletlerin hafizasi hukmundedir. Milletler tarihten gelen kultur kodlarini gelecege Yer adlari bilimi (toponimi) araciligiyla tasirlar. Dunden gune gelen her ad bize tarihten bir bilgi sunar. X. yuzyildan itibaren kitlesel olarak Islâm kultur cevresine giren Turkler, Turkce Ilk Kur’an Cevirilerinde, yeni girdikleri Islâm kultur cevresine ait adlandirmalari dillerine nasil cevirmislerdir? Her Arapca sozcuge karsilik Turkce adlar vermisler midir? Toplumlarin yerlesme ve kultur tarihinin aydinlatilmasinda yer ve cografya alanlarina ait ozel adlar basvurulan onemli kaynak malzemelerdir. Toplumlarin icinde bulunduklari dini ve kulturel cevreler ad verme geleneklerini yakindan etkilemistir. Bununla birlikte Islâm dini ile yeni bir cevreye giren Turklerin, Arapca so...

Kur’ân’daki Deyimlerin Kürtçe Meâllerdeki Çevirileri Hakkında Bir İnceleme

2017

Ceviri tartismasini bir kenara koyarsak, i’câz degeri haiz Kur’ân’in dogru cevirisini yapmak, zengin ilmi birikime sahip olmayi gerektirir. Ozellikle Kur’ân’in cevrilecegi dilin yanisira Arapcanin edebi incelikleri hakkinda yetkin olunmalidir. Mevzu bahis, deyimler gibi ekseriyetle lafzi mananin otesinde farkli bir anlama s ahip olan ibareler olunca cevirinin daha bir ozen gerektirdigi yadsinamaz. Bu calismada ele alinan ibarelerin deyimsel niteliklerine, sahasinda agirligi bulunan onemli bircok mufessir, eserlerinde yer vermektedir. Ne var ki bu minvalde inceledigimiz Kurtce meâl lerin ekseriyetinde bu hususun goz ardi edilerek, ibarelerin deyimsel yonlerinin ceviriye yansitilmadigi gorulmektedir. Uzerinde durdugumuz meâllerin cogunda ibarelerin yalnizca lafzi tercumelerinin yapilmasi ve bazilarinda Turkce meâllerden etkilenerek soz konusu ibarelerin cevrilmesi ciddi hata olarak degerlendirilebilir.

“Son Çağri Kur’An” İsi̇mli̇ Meali̇n Çevi̇ri̇bi̇li̇m Açisindan Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Dini Araştırmalar

Arapça kelime anlamı itibariyle; bir şeyin varacağı yer ve gaye anlamına gelen meal, ıstılahta ise; Kur'an'ın kaynak dilden hedef dile yaklaşık aktarımı anlamına gelir. Kur'an'ın anlamına Arapça olarak erişme imkânı bulamayan kimselerin Allah'ın mesajı ile buluşmalarının en önemli yollarından biridir meal. Dolayısıyla meal yazarının amacı ve görevi muradı ilahiyi insanlara doğru bir şekilde ulaştırmak olmalıdır. Böylesine hassas ve önemli bir konuda sorumluluk üstlenen yazar ilk önce kendisinin bu işin altından kalkabilecek nitelikte olup olmadığını kendi iç dünyasında müzakere edip tartmalı, şayet kendisini bu alanda yeterli görüyorsa bıkmadan, usanmadan bu sorumluluğun gereğini bihakkın yerine getirmeye çalışmalıdır. Biz bu çalışmamızda Salih Akdemir'in Son Çağrı Kur'an isimli mealinin tahlilini yapacağız.

Te’Vîlâtü’L-Kur’Ân Tercümesi̇ Üzeri̇ne

The Journal of Academic Social Sciences, 2020

Öz Mâtürîdî'nin günümüze ulaşan iki eserinden biri Te'vîlâtü'l-Kur'ân adlı tefsiridir. Bu çalışmanın Türkçeye tercüme edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü bu tercüme sayesinde hem eserin Arapça bilmeyen geniş kitlelere ulaşması kolaylaşmış hem de Mâtürîdî'nin görüşlerini kendi kitabından öğrenme imkânı doğmuştur. Din bilimlerinin klasik eserlerini tercüme etmek, ilim ve fikir hayatımıza olumlu katkı sağlayacaktır. Ancak, bu katkının seviyesi tercümenin niteliğiyle de orantılı olacaktır. Nitekim tercüme faaliyetinde kaynak ve hedef dilin özellikleri, mütercimin bakış açısı, metnin ait olduğu bilimsel alan, dilin kültürel boyutu gibi birçok faktör etkilidir. Bu ise bir dilden diğer dile çeviri yapmayı zorlaştırmakta ve bazı hataların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Nitekim Te'vîlâtü'l-Kur'ân'ın çevirisinde de tercüme hataları, metne yapılan ilaveler, isimlerin yanlış okunması, maddi hatalar, tercüme edilmeyen kısımlar, tahkik ve tahricdeki hatalar gibi düzeltilmesi gereken bazı problemlerin olduğu müşahede edilmektedir.  Bu araştırma, Te'vîlâtü'l-Kurân Bağlamında Mâtürîdî'de Hadis Yorumu (Kelâmî Hadisler Örneği), adlı yüksek lisans tezi esnasında tespit edilen ve ilgili çalışmada yer verilen birtakım çeviri problemlerinin müstakil bir araştırmaya konu edilmesi fikri üzerine örnekler çoğaltılarak ve geliştirilerek oluşturulmuştur. Adı geçen tez için Bk.

Türkiye’de Kur’an Çevirisi/Meâl Üzerine Yapılmış Çalışmaların Tasnifi ve Değerlendirilmesi

Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi, 2023

Kur’an-ı Kerîm’in dili Arapçadır. Zamanın geçmesiyle başka milletlerin İslam’a girmesiyle onun farklı dillere çevrilme ihtiyacı meydana gelmiştir. Kur’an’ın bütün olarak ilk çevirisi Farsça’ya yapılmıştır. Sonrasında tercüme/meâl faaliyetleri oldukça artmış ve Türkiye’de de birçok meâl yazılmıştır. Hem Kur’an’ın Türkçeye çevrilme meselesi hem de farklı pek çok meâlin bulunması bu konu üzerinde çeşitli içeriklerde çalışma yapılmasına imkan vermiştir. Çalışmanın konusu Türkiye’de Kur’an çevirisi/meâl üzerine yazılmış makalelerin tasnifi ve değerlendirilmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden veri toplama ve içerik analiz tekniği kullanılmıştır. Bu bağlamda yazılan makalelerde konuların Kur’an tercümesinde karşılaşılan problemler ve yöntem önerileri; çeviride öne çıkan dönem ve dil; kavram ve konu kapsamında sure ve âyet çevirileri; kişi ve eser bazında yapılan çalışmalar şeklinde kümelendiğini görmekteyiz. İlgili konularda yazılmış makalelerin dikkat çektiği hususlar ve eksik yönlerini belirleyerek araştırmacılara çalışmalarında yol göstermesi amaçlanmıştır. Yapılan tüm çalışmaların konu olarak tasnifiyle bir araya getirmesi Kur’an çevirisine dair neler konuşulduğunu görmek bakımından önemlidir.