Çocuk İşçi̇li̇ği̇ni̇n Nedenleri̇ Üzeri̇ne Kavramsal Bi̇r Çalişma (original) (raw)

“Çocuk İşçi̇li̇ği̇” Sorununun Anali̇zi̇ Ve Poli̇ti̇ka Öneri̇leri̇

Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Yasal ve ahlâki açılardan “çocuk işçiliği” kavramı uygun görülmemekle birlikte gerek ülkemizde gerekse dünyada gözden kaçırılmayacak bir gerçekliktir. Çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik geliştirilen politikalara rağmen ülkelerin ekonomik, sosyal ve kültürel özelliklerine ve yasal mevzuatları pratiğe dönüştürülebilme kapasitelerine göre bu sorun var olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada çocuk işçiliğinin nedenleri ve önlenmesine yönelik politika tedbirleri incelenmektedir. Günümüzde neoliberal iktisat politikalarının etkilerini arttırdığı bir süreçte sosyal devletin sosyal koruma özellikleri zayıflamış, Covid-19 ile birlikte güvencesiz ve esnek çalışma modelleri daha fazla yaygınlaşmış, ekonomik krizlerle birlikte yoksulluk ve işsizlik, ülke içi ve bölgesel çatışmalarla göç olgusu belirgin hale gelmiştir. Bu gelişmeler Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde başta olmak üzere çocuk işçiliği sorununun analizini yeniden gerekli kılmış, çalışma bu bağlamlarda konuya hem Türkiye hem de...

Çocuk Alaninda Çalişan Bakim Elemanlarinin Sorunlari Üzeri̇ne Ni̇tel Bi̇r Çalişma

Istanbul University - DergiPark, 2022

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından korunmaya ihtiyacı olduğu tespit edilerek koruma altına alınmış olan çocuklara sağlanmakta olan birtakım hizmetler bulunmaktadır. Bu hizmet türleri, aile temelli ve kurum bakımı temelli olarak iki ayrı başlıkta değerlendirilebilecek olup koruma altında bulunan çocuklar adına uygulanmakta olan en yaygın hizmet modelleri kurum bakımı temelli hizmet modelleridir. Kurum bakımı modellerinde gün boyunca çocukların kuruluş içerisindeki yaşamlarına eşlik eden, onları günlük ihtiyaçlarını gidermek ve yaşamlarını idame ettirmek gibi temel ihtiyaçlarından, toplumsal kuralların öğretilmesi ve yaşam becerileri kazanılması gibi ihtiyaçlarına cevap verme görevi bulunan bakım elemanları bu tür hizmetlerde kilit bir rol üstlenmektedirler. Her çalışma deneyiminin beraberinde getirdiği birtakım problemlerin varlığı göz önünde bulundurularak gerçekleştirilen bu çalışma, çocuk alanında görev almakta olan bakım elemanlarının sorunlarını ortaya koymak üzerine gerçekleştirilmiş nitel bir çalışmadır. Gerçekleştirilen çalışmada durum çalışması deseni uygulanmış; Türkiye genelinde görev yapan bakım elemanlarına kartopu yöntemi ile ulaşılarak çalışma grubu oluşturulmuş ve yarı yapılandırılmış soru formu uygulanmıştır. Yapılan araştırma neticesinde elde edilen veriler analiz edilmiş; çocuklar ile ilgili talep ve problemler, idari personel-bakım elemanı ayrımı gibi katılımcıların bahsettiği sorunlar alıntılanarak konuya dair açıklama, yorum ve tespitler getirilmiştir. Çalışma sonucunda tespit edilen sorunların girift yapılarına dikkat çekilmiş ve sorun çözümlerine dair üzerinde durulması gereken perspektif ve atılması gereken somut adımlar gibi önerilerde bulunulmuştur.

Çocuk İşçi̇li̇ği̇ Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme: Elaziğ Mesleki̇ Eği̇ti̇m Merkezi̇ Örneği̇

Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 2020

Çalışma hayatındaki çeşitli faktörler, çocuk üzerinde olumsuz ve geri döndürülemez etkiler bırakabilmektedir. Bu çalışmada, Elazığ Mesleki Eğitim Merkezi'ne bağlı olarak çalışan çocuklara; çalışma şartları, çalışma durumunun oluşturduğu psikososyal etkiler, çalışma durumu ve sigara kullanım ilişkisi, çalışma durumuna ilişkin yasal haklarına ulaşılabilirlik düzeyi konularında sorular yöneltilerek, çocukların sosyoekonomik açıdan değerlendirilmesi amaçlandı. Tanımlayıcı türdeki bu araştırmanın evrenini Elazığ Mesleki Eğitim Merkezi'ne kayıtlı bulunan 14-19 yaş grubu 230 çocuk oluşturmaktadır. Nisan 2016 tarihinde gerçekleştirilen saha çalışmasında 138 çocuğa (%60) ulaşıldı. Araştırmada veri toplama aracı olarak 55 soruluk anket formu kullanıldı. Öğrencilerin %68.8'i erkek, yaş ortalamaları 17.77 ± 1.14, günlük ortalama çalıştıkları süre 11.54 ± 1.45 saat ve çalışmaya başlama yaş ortalamaları 14.94 ± 1.94 olarak bulundu. Kadınların erkeklere göre daha ileri yaşlarda çalışma hayatına katıldığı tespit edildi (p<0.05). Öğrencilerin %42.8'i "çalışma durumunun kendilerine bedenen ve ruhen zarar verdiğini" düşünmektedir. Öğrencilerin %9.4'ü işveren/diğer çalışanlar tarafından fiziksel veya sözel şiddete maruz kaldığını ve %70.3'ü işe kabul sürecinde sağlık kontrolünden geçmediğini belirtti. Öğrencilerin %23.2'si iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim aldığını ve %34.8'i çalışma hayatında en az bir kere iş kazası geçirdiğini bildirdi. Sonuç olarak; çocuk işçiliği ile ilişkili unsurların, ilgili merkeze bağlı olarak çalışan çocuklar için dahi ciddi riskler oluşturduğu görüldüğünden, uygulamaların denetlenmesi ve bu kurumlarda öğrencilere iş sağlığı ve güvenliği konuları başta olmak üzere onları daha nitelikli hale getirecek eğitimlerin verilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Çalışan çocuk, çocuk işçi, çocuk istihdamı. AN EVALUATION on CHILD LABOR: an EXAMPLE of ELAZIG VOCATIONAL TRAINING CENTER Various factors in working life may have negative and irreversible effects on the child. In this study, children working under Elazig Vocational Training Center; The aim of the study was to evaluate the socioeconomic aspects of children by asking questions about working conditions, psychosocial effects of working status, relationship between working status and smoking, accessibility of legal rights related to working status. The universe of this descriptive study consisted of 230 children aged 14-19 years who were registered to Elazig Vocational Training Center. In the field study conducted in April 2016, 138 children (60%) were reached. In the study, a questionnaire with 55 questions was used as a data collection tool. 68.8% of the students were male, the mean age was 17.77 ± 1.14, the average daily working time was 11.54 ± 1.45 hours and the mean age of starting the study was 14.94 ± 1.94. It was found that women participated in working life at a later age than men (p <0.05). 42.8% of the student think that "working condition harms them physically and spiritually". 9.4% of the students stated that they were subjected to physical or verbal violence by employer / other employees and 70.3% did not undergo a health check during the recruitment process. 23.2% of the students reported received training on occupational health and safety and 34.8% having had at least one occupational accident in their working life. As a result; Since the elements related to child labor pose serious risks even for the children working under the center, the applications should be audited and the trainings should be given to the students to make them more qualified, especially in terms of occupational health and safety issues.

Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Dinamikleri

Sosyal bilimler araştırmaları dergisi, 2019

Çocuk işçiliği tüm dünyada çalışma hayatının kar odaklı anlayışının doğurduğu sorunlardan biridir. Sanayi devrimiyle birlikte yaşanan köklü değişimler iş hayatında ucuz iş gücü olarak görülen çocuk işçiliğini artırmakla kalmamış; bu durumu uluslararası bir sorun haline getirmiştir. Çocuk işçiliğiyle mücadele konusunda başta ILO olmak üzere UNICEF ve OECD gibi çok sayıda uluslararası kuruluş, on yıllardır birçok çalışma gerçekleştirmiş olsa da, hem dünyada hem de Türkiye"de bu konuda daha uzun bir yol alınması gerektiği aşikardır. ILO" nun Ending Child Labour By 2025: A Review Of Policies And Programmes adlı çalışma sonucuna göre bugün dünya genelinde 152 milyon çocuk işçi mevcut. Türkiye" de ise bu sayı çırakların, stajyerlerin ve tarım işçisi çocukların da eklenmesiyle yaklaşık 2 milyondur. Bu çalışmada, sebepleri arasında güçlü bir sarmal ilişkinin var olduğu çocuk işçiliğinin, Türkiye" deki durumu analiz edilecek olup; çözümüne yönelik görüşlere de yer verilecektir.

Temel Bi̇r Çalişma Standardi Olarak Geli̇şmekte Olan Ülkelerde Çocuk İşçi̇li̇ği̇

Ekonomi Maliye İşletme Dergisi

Çocuk işçiliği hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler açısından önemli bir sorun alanıdır. Tüm dünyada toplamda 160 milyon çocuk uluslararası çalışma standartlarından uzak bir şekilde istihdam edilmektedir. Çocukların emek piyasası içerisindeki varlığı hem kendileri hem de ülke ekonomileri için bazı olumsuz sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bu sorunların çözümü için mücadelenin temeline baktığımızda, temel insan hakkı düşüncesinin yanında ekonomik kaygıların da var olduğunu görebilmekteyiz. Bu görüşlerin haklılıkları bir yana, gelişmekte olan ülkeler açısından uygulanması ayrıca tartışmalı olan bir konudur. Bu çalışmanın amacı gelişmekte olan ülkeler açısından çocuk işçiliği taleplerinin haklılıklarını incelemek ve çocuk işçiliği ile mücadeleye yönelik uygulanabilecek politikaları analiz etmektir.

Kömür Çocuklar: Çocuk İşçi̇li̇ği̇ni̇n Farkli Bi̇r Görünümü Patnos Örneği̇

Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2019

Çocuk işçiliğinin birçok çeşidi bulunmaktadır; mendil satan, boyacılık yapan, tarımda çalışan ve kâğıt toplayanlar bunlardan sadece bazılarıdır. Yapılan bu çalışmada ise çocuk işçiliğinin daha farklı bir türü üzerinde durulmuştur. Apartman ve resmi kurumların çöplerini karıştırarak, ayıkladıkları yanmamış kömürleri toplayan çocukların durumları üzerine çalışılmıştır. Geçmişi çok uzun yıllara dayanmakta olan bu sorun, Türkiye'nin soğuk ve doğal gaz olmayan bazı Doğu illerine özgü bir durumdur. Çalışma kapsamında, bu işi yapan çocukların sosyoekonomik durumlarının ele alınması amaçlanmıştır.

Çalışma Hayatında Çocuk İşçiler: Türkiye Durum İncelemesi

Sosyal Bilimler Alanındaki Gelişmeler 1, 2022

Çocuk işçiliği sadece ülkemizde değil, tüm dünyada devam eden bir sorundur. Çocuklar tarih boyunca çalışarak işgücü piyasası içinde olmuşlardır. Sanayi Devrimi öncesinde basit olarak görülen ve yaşlarına uygun işlerde çalışarak ailelerine katkı sağlayan çocuklar, Sanayi Devrimi ile birlikte iş piyasasındaki işlerin çeşitlenmesi sonucunda daha farklı sektörlerde çalışmaya başlamışlardır. Özellikle seri üretim yapan işyerlerinde sadece erkekler değil kadın ve çocuklar da istihdam edilmiştir. İşverenler ise daha ucuz işçi oldukları için çocuk işçileri tercih etmiş ve çocuklar işgücü piyasasında savunmasız kaldıkları için bir emek sömürüsü aracı haline gelmişlerdir. Çocuk işçiliği, çeşitli çözümler gerektiren toplumsal bir problem olup bu problemin çözümü için çok yönelik stratejiler geliştirilerek; eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik alanlarında birçok kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütlerinin iş birliği içinde çalışması gerekmektedir. Kalıcı bir çözüm bulunması için ise hem kısa vadeli hem de uzun vadeli hedefler göz önünde bulundurmalıdır.

ÇALIŞAN ÇOCUKLARIN SORUNLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz: Çocukların çalıştırılması sorunu tüm toplumların özellikle de az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin öncelikli toplumsal sorunlarından birini oluşturmaktadır. Çocukların çok erken yaşlarda çalışma haya-tına girmeleri/girmek zorunda kalmaları uzun çalışma süreleri, düşük ücretlerle çalıştırılma, eğitimden uzak kalma, şiddete maruz kalma, zararlı alışkanlıklara yönelme vb. birçok sorunu da beraberinde ge-tirmektedir. Bu çalışmanın amacı farklı iş alanlarında çalışan çocukların mevcut durumunu ve yaşamış oldukları sorunları incelemektir. Çalışmanın bir diğer amacı ise, tespit edilen sorunların önlenmesine yönelik çözüm önerileri ortaya koymaktır. Çalışmaya, İstanbul ilinde seyyar satıcı, hurda-atık toplayıcı ve çırak gibi farklı işlerde çalışan 157 çocuk katılmıştır. Çalışmada 38 adet ifadeden oluşan soru for-mu kullanılmıştır. Araştırmada, gelişigüzel örneklem tekniği ile 175 çalışan çocuğa bizzat ulaşılarak uygulama gerçekleştirilmiştir. 18 anket eksik veri içerdiği için analiz dışı bırakılmış ve analizler 157 veri üzerinden gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, çocukların büyük bir kısmının ekonomik nedenlerle çalışma hayatına girdiği görülmektedir. Çocuk çalışanların yaşamış olduğu sorunlarda ise, okula devam etme-me/edememe, çalışma sürelerinin uzunluğu, düşük gelir elde etme, bağımlılık yapıcı madde kullanma ve şiddete maruz kalma dikkati çekmektedir. Tüm bu sorunların bir bütün olarak değerlendirilmesi ve bu sorunlara yönelik politikalar oluşturulması hem çocukların hem de toplumumuzun geleceği açısından büyük bir önem taşımaktadır. Çalışmadan elde edilen sonuçların çocukların çalıştırılmasını önlemeye yönelik politikalara yol gösterici olması beklenmektedir. Abstract: Working children problem is the problem of all societies but especially in underdeveloped countries and developing countries is one of the priority societal matter. Children have to enter / enter their working life at an early age brings with it many problems such as long working hours, low wages,

İş Ahlakı Dergisi(1/2) Çocuk İşçiliğini “Piyasa Ahlakı” İçinde Düşünmek

Çocuk işçiliği veya çalışan çocuklar olgusu, bir kamu politikası olarak, sanayi sonrası dönemde, kapitalist ekonomik ve toplumsal formasyonda meydana gelen köklü dönüşümlerle gündeme gelmiştir. Günümüzde, ülkelerin sosyoekonomik ve kültürel yaşam deneyimleri içinde, çocuk emeğine yönelik yaklaşımın farklı boyutlar taşıdığı görülmektedir. Bu yazıda, küresel ekonominin ve özelde de kayıt dışı sektörün önemli bir bileşeni olarak çocuk emeği, piyasa ahlakı ve kamusal sorumluluk kavramları ekseninde analiz edilmektedir. Bu çerçevede, küresel ekonominin temel girdileri içinde, kolay ve ucuz emek olarak ağırlığı giderek genişleyen çocuk emeğinin moral ve toplumsal boyutu üzerinde durulacaktır. Çocukların bilişsel, fiziksel, ruhsal ve ahlaki gelişimlerini örseleyen elverişsiz koşullarda çalışması etik açıdan tolere edilemeyeceği gibi, onların maddi ve ahlaksal koşullarının yaratılmasını da güçleştirmektedir. Çocuk işçilerin çalıştıkları sırada uğradıkları çeşitli ihmal ve istismar biçimleri bazı ampirik araştırma bulgularıyla somutlaştırılacaktır. ABSTRACT: “Child labor” or “working children” came up as a public policy with radical alternations in capitalist and social formations after the industry period. Nowadays, it is possible to see that in the socio- economic and cultural experiences of the countries, approaches aimed at child labor have different dimensions. In this research, child labor which is an important component of global economy and specifically of unrecorded sector is analyzed in the enterprising moral and public responsibility aspects. With this framework, moral and social dimensions of child labor as an increasing easy and cheap labor in basic inputs of global economy will be emphasized. The fact that children works in inadequate conditions crumple cognitive, physical, psychological, and moral development of these children cannot be tolerated. At the same time, this also complicates to create material and ethical conditions for children. In this research, some criminal neglects and exploitation of working children are concretized with some empiric research findings.