Comitatenses (original) (raw)
Pojem comitatenses označuje jednotky římské armády v době dominátu tvořící mobilní polní armády, zvané comitatus, rozmístěné uvnitř říše a připravené zastavit protivníka, který pronikl přes hranice. Vznikly za vojenské reformy císaře Diocletiana. Veliteli polních armád - comitatů byli důstojníci buď s hodností magister militum nebo comes. Elitní jednotky polních armád se nazývaly palatini. Protějškem jednotek comitatenses byly jednotky limitanei tvořící pohraniční jednotky rozmístěné na hranicích říše.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Els Comitatenses eren un cos format per unitats d'infanteria pesant del Baix Imperi creat durant les reformes de l'exèrcit romà a principis del segle iv, probablement sota Dioclecià (r. 284-305) o Constantí el Gran (r. 306-337). El nom deriva del comitatus, l'aparell administratiu que servia a l'emperador i que l'acompanyava en els seus desplaçaments. Els Comitatenses no estaven vinculats a cap territori en concret i podien unir-se a les tropes imperials estacionades de forma permanent a les fronteres de les províncies (els Limitanei). Al Codi Teodosià, es mencionen per primera vegada com a existents l'any 325. (ca) Pojem comitatenses označuje jednotky římské armády v době dominátu tvořící mobilní polní armády, zvané comitatus, rozmístěné uvnitř říše a připravené zastavit protivníka, který pronikl přes hranice. Vznikly za vojenské reformy císaře Diocletiana. Veliteli polních armád - comitatů byli důstojníci buď s hodností magister militum nebo comes. Elitní jednotky polních armád se nazývaly palatini. Protějškem jednotek comitatenses byly jednotky limitanei tvořící pohraniční jednotky rozmístěné na hranicích říše. (cs) الكومتاتنيس (بالإنجليزية: Comitatenses) ولاحقاً (Palatini (Roman military)) هي وحدات الجيش الميداني في الإمبراطورية الرومانية المتأخرة. (ar) Die Comitatenses (lateinisch „Begleiter“) bildeten zusammen mit den Limitanei das römische Heer der Spätantike. (de) The comitatenses and later the palatini were the units of the field armies of the late Roman Empire. They were the soldiers that replaced the legionaries, who had formed the backbone of the Roman military since the Marian reforms. (en) Comitatenses es el plural en latín de comitatensis, adjetivo derivado originalmente de comitatus (que hace referencia a compañía, si bien en este contexto militar recibió un nuevo significado de 'ejército de campo'), que a su vez procede la raíz comes (compañero). Sin embargo, históricamente adquirió un signficiado sustantivado para hacer referencia a las tropas del ejército romano tardío (legiones y tropas auxiliares) que no se encontraban meramente guarnecidas en el limes (la frontera del imperio romano que abarcaba, entre otras zonas, el río Rin o el Danubio, las zonas geográficas cercanas a Persia, etc.) como las tropas que recibían el nombre de limitanei o ripenses (que significa, cerca de las orillas), sino que eran tropas móviles. Su función sería hacer frente a las invasiones o campañas militares a gran escala que pudieran producirse en cualquier lugar del imperio, por lo que estaban compuestas de soldados de mejor preparación militar y equipamiento que los limitanei. Además, había tropas de segunda línea llamadas pseudocomitatensis, otras tropas de élite a las órdenes del Magister militum llamadas Comitatenses palatini y los , guardia personal del emperador del Bajo Imperio. (es) Comitatenses dan kemudian palatini adalah unit angkatan darat . (in) I comitatensi erano soldati di fanteria pesante del tardo esercito imperiale romano, e potevano appartenere alle legioni o agli ausiliari. Sono menzionati per la prima volta nella legge del 325, contenuta nel Codice teodosiano, in contrapposizione alle forze stabili lungo la frontiera romana dei riparienses (o limitanei). (it) Comitatenses is het Latijnse meervoud van comitatensis, oorspronkelijk de adjectieve vorm van comitatus ('gezelschap, groep, afdeling'; in de militaire context kreeg het de betekenis 'het veldleger'), hetgeen op zichzelf weer afstamt van Comes. In de loop van de historie werd comitatenses de geaccepteerde, vervangende, naam van de Romeinse keizerlijke troepen (legioenen en hulptroepen) die niet slechts gelegerd waren aan de limes (verstevigde grenzen, de Rijn en Donau in Europa, bij Perzië en overal elders woestijnstammen) - de limitanei of ripenses, dat wil zeggen 'aan de kust' - maar meer mobiele parate troepen. De comitatenses stonden onder het militair gezag van een comes (waarvan de titel 'comte', graaf is afgeleid). De reden voor deze veranderende militaire opbouw moet gezocht worden in de falende grensverdediging in de derde eeuw. De Romeinen beseften dat lineaire en statische verdedigingstelsel aan de grenzen niet goed meer werkte. Daarom werd een meer dynamische verdediging uitgedacht. Vanaf de vierde eeuw werd het gros van het leger, de comitatensis voortaan in het binnenland gelegerd, op goed gekozen strategische punten, van waaruit met volle kracht tegen eventuele invallers kon worden opgetrokken. De overgebleven eenheden, limitanei, werden vanaf toen gelegerd in stenen castella of castra. Bovendien werd er meer een beroep gedaan op de 'barbaarse' hulptroepen (Germanen, Goten en andere volkeren in Romeinse legerdienst), de zogenaamde foederati. Op het einde van de 4e eeuw boette de comitatenses aan betekenis in door de instelling van nieuwe beweeglijke eenheden, de zogenaamde palatini, veldlegers die rechtstreeks onder het gezag van de keizer stonden. (nl) Comitatenses (comitatus) – odwodowe wojska polowe z okresu późnego cesarstwa, stanowiące obok wojsk pogranicznych (limitanei) trzon sił zbrojnych państwa rzymskiego. Rozmieszczone były w głębi imperium i składając się przeważnie z konnicy, miały charakter mobilny; ich zadaniem było uniemożliwienie wdarcia się w głąb państwa najeźdźcom, którzy przedarli się przez limes. Wojska te powstały w wyniku reform Dioklecjana, choć pomysł utworzenia takiej manewrowej armii rezerwowej należy zawdzięczać wcześniejszym reformom cesarza Galiena. Ostateczny podział armii na polowe siły mobilne i garnizonowe wojska pograniczne przypisuje się Konstantynowi, w wyniku czego te drugie wzmocniono znaczną siłą uderzeniową ciężkiej kawalerii, określanej mianem cesarskich „towarzyszy” (comitatus). W wymiarze społeczno-ekonomicznym zmiana ta spowodowała podwojenie liczebności armii rzymskiej, ale i przeszło dwukrotny wzrost kosztów jej utrzymania. W przeciwieństwie do wojsk pogranicznych jednostki comitatenses nie były przypisane do stałych miejsc stacjonowania. W warunkach pokojowych rozlokowane były w miastach, gdzie przysługiwało im prawo kontyngentu kwaterunkowego (w postaci 1/3 dostępnych miejsc zamieszkania), a ich żołnierze też mogli mieć własne rodziny. Wprawdzie dla potrzeb naczelnego dowództwa Konstantyn stworzył dwa stanowiska „generalskie” (magister equitum dla dowódcy kawalerii i magister peditum dla dowódcy piechoty), w praktyce jednak niemożliwością okazało się skupienie wszystkich tych jednostek w jednej armii. W rezultacie comitatenses ulegli rozczłonkowaniu na zgrupowania regionalne (najważniejsze w Galii, prowincjach naddunajskich i na Wschodzie) pod komendą magistra equitum, któremu podlegali niżsi dowódcy – komesi (comes), w szczególnych sytuacjach dowodzący mniejszymi siłami mobilnymi, oddelegowanymi do zadań specjalnych.. (pl) Комитаты, комитатенсы (лат. Comitatensis, мн. число Comitatenses, производное от лат. comitatus "свита", группа") — в I-II веках под comitatus понималась свита римских императоров, состоящая из его друзей и советников. К IV веку под "комитатом" всё также понимается императорская свита, а термином comitatenses обозначаются исключительно пехотные контингенты императорской гвардии (не путать с преторианской гвардией). (ru) Comitatense eram unidades de infantaria pesada do Império Romano Tardio criadas durante as reformas do exército romano no começo do século IV, provavelmente sob Diocleciano (r. 284–305) ou Constantino, o Grande (r. 306–337). O nome deriva de comitato (comitatus), a máquina administrativa que serviu o príncipe e o acompanhou em suas viagens. Os comitatenses não estavam vinculadas a nenhum território específico e podiam juntar-se às tropas imperiais permanentemente estacionadas em províncias específicas (limítanes). Segundo o Código de Teodósio, eles são mencionados pela primeira vez em 325. (pt) Комітати, комітатенси (.з лат. Comitatensis, у множині Comitatenses, похідне від лат. comitatus. comitatus "почет", група") — у I-II століттях під comitatus мався на увазі почет римських імператорів, що складався з його друзів і радників. До IV століття під "комітатом" розуміється імператорський почет, а терміном comitatenses означають виключно піхотні контингенти імператорської гвардії (не плутати з преторіанською гвардією). (uk) |
| dbo:wikiPageID | 2009064 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 6380 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1101300281 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Roman_Army dbr:Roman_emperor dbr:Primicerius dbr:Peltast dbr:Defence_in_depth dbr:Infantry dbr:Light_infantry dbr:Notitia_Dignitatum dbr:Limitanei dbr:Moesia dbr:Legio_III_Italica dbr:Legio_XIII_Gemina dbr:Limes_(Roman_Empire) dbr:Magister_officiorum dbc:Comitatenses dbr:Comes dbr:Palatini_(Roman_military) dbr:Heavy_infantry dbr:Psiloi dbr:Jovians_and_Herculians dbr:Legio_III_Augusta dbr:Legio_III_Diocletiana dbr:Legio_II_Flavia_Virtutis dbr:Legio_II_Italica dbr:Legio_I_Maximiana dbr:Legio_VII_Gemina dbr:Legio_V_Macedonica dbr:Legio_XIV_Gemina dbr:Legio_XI_Claudia dbr:Legio_X_Gemina dbr:Legionary dbr:Rebellion dbr:Marian_reforms dbc:Infantry_units_and_formations_of_ancient_Rome dbr:Late_Roman_Empire dbr:Auxilia_palatina dbr:Auxiliaries dbr:Pitched_battle dbr:Human_resources dbr:Optio dbr:Magister_militum dbr:Roman_legion dbr:Shield_wall dbr:Scholae_palatinae dbr:Field_Armies dbr:Centenarius dbr:Ducenarius dbr:Biarchus dbr:Centenarius_Ordinarius dbr:Centenarius_Ordinatus dbr:Centenarius_Protector dbr:Semisallis |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Citation_needed dbt:Short_description dbt:RomanMilitary |
| dcterms:subject | dbc:Comitatenses dbc:Infantry_units_and_formations_of_ancient_Rome |
| gold:hypernym | dbr:Units |
| rdf:type | yago:WikicatMilitaryUnitsAndFormationsOfAncientRome yago:Abstraction100002137 yago:Group100031264 yago:MilitaryUnit108198398 yago:Organization108008335 yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo yago:YagoPermanentlyLocatedEntity dbo:MilitaryUnit yago:SocialGroup107950920 yago:Unit108189659 |
| rdfs:comment | Pojem comitatenses označuje jednotky římské armády v době dominátu tvořící mobilní polní armády, zvané comitatus, rozmístěné uvnitř říše a připravené zastavit protivníka, který pronikl přes hranice. Vznikly za vojenské reformy císaře Diocletiana. Veliteli polních armád - comitatů byli důstojníci buď s hodností magister militum nebo comes. Elitní jednotky polních armád se nazývaly palatini. Protějškem jednotek comitatenses byly jednotky limitanei tvořící pohraniční jednotky rozmístěné na hranicích říše. (cs) الكومتاتنيس (بالإنجليزية: Comitatenses) ولاحقاً (Palatini (Roman military)) هي وحدات الجيش الميداني في الإمبراطورية الرومانية المتأخرة. (ar) Die Comitatenses (lateinisch „Begleiter“) bildeten zusammen mit den Limitanei das römische Heer der Spätantike. (de) The comitatenses and later the palatini were the units of the field armies of the late Roman Empire. They were the soldiers that replaced the legionaries, who had formed the backbone of the Roman military since the Marian reforms. (en) Comitatenses dan kemudian palatini adalah unit angkatan darat . (in) I comitatensi erano soldati di fanteria pesante del tardo esercito imperiale romano, e potevano appartenere alle legioni o agli ausiliari. Sono menzionati per la prima volta nella legge del 325, contenuta nel Codice teodosiano, in contrapposizione alle forze stabili lungo la frontiera romana dei riparienses (o limitanei). (it) Комитаты, комитатенсы (лат. Comitatensis, мн. число Comitatenses, производное от лат. comitatus "свита", группа") — в I-II веках под comitatus понималась свита римских императоров, состоящая из его друзей и советников. К IV веку под "комитатом" всё также понимается императорская свита, а термином comitatenses обозначаются исключительно пехотные контингенты императорской гвардии (не путать с преторианской гвардией). (ru) Comitatense eram unidades de infantaria pesada do Império Romano Tardio criadas durante as reformas do exército romano no começo do século IV, provavelmente sob Diocleciano (r. 284–305) ou Constantino, o Grande (r. 306–337). O nome deriva de comitato (comitatus), a máquina administrativa que serviu o príncipe e o acompanhou em suas viagens. Os comitatenses não estavam vinculadas a nenhum território específico e podiam juntar-se às tropas imperiais permanentemente estacionadas em províncias específicas (limítanes). Segundo o Código de Teodósio, eles são mencionados pela primeira vez em 325. (pt) Комітати, комітатенси (.з лат. Comitatensis, у множині Comitatenses, похідне від лат. comitatus. comitatus "почет", група") — у I-II століттях під comitatus мався на увазі почет римських імператорів, що складався з його друзів і радників. До IV століття під "комітатом" розуміється імператорський почет, а терміном comitatenses означають виключно піхотні контингенти імператорської гвардії (не плутати з преторіанською гвардією). (uk) Els Comitatenses eren un cos format per unitats d'infanteria pesant del Baix Imperi creat durant les reformes de l'exèrcit romà a principis del segle iv, probablement sota Dioclecià (r. 284-305) o Constantí el Gran (r. 306-337). El nom deriva del comitatus, l'aparell administratiu que servia a l'emperador i que l'acompanyava en els seus desplaçaments. (ca) Comitatenses es el plural en latín de comitatensis, adjetivo derivado originalmente de comitatus (que hace referencia a compañía, si bien en este contexto militar recibió un nuevo significado de 'ejército de campo'), que a su vez procede la raíz comes (compañero). Su función sería hacer frente a las invasiones o campañas militares a gran escala que pudieran producirse en cualquier lugar del imperio, por lo que estaban compuestas de soldados de mejor preparación militar y equipamiento que los limitanei. (es) Comitatenses (comitatus) – odwodowe wojska polowe z okresu późnego cesarstwa, stanowiące obok wojsk pogranicznych (limitanei) trzon sił zbrojnych państwa rzymskiego. Rozmieszczone były w głębi imperium i składając się przeważnie z konnicy, miały charakter mobilny; ich zadaniem było uniemożliwienie wdarcia się w głąb państwa najeźdźcom, którzy przedarli się przez limes. (pl) Comitatenses is het Latijnse meervoud van comitatensis, oorspronkelijk de adjectieve vorm van comitatus ('gezelschap, groep, afdeling'; in de militaire context kreeg het de betekenis 'het veldleger'), hetgeen op zichzelf weer afstamt van Comes. Op het einde van de 4e eeuw boette de comitatenses aan betekenis in door de instelling van nieuwe beweeglijke eenheden, de zogenaamde palatini, veldlegers die rechtstreeks onder het gezag van de keizer stonden. (nl) |
| rdfs:label | Comitatenses (en) كومتاتنيس (ar) Comitatenses (ca) Comitatenses (cs) Comitatenses (de) Comitatenses (es) Comitatensis (in) Comitatensi (it) Comitatenses (nl) Comitatenses (pl) Comitatense (pt) Комитат (Древний Рим) (ru) Комітат (Стародавній Рим) (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Comitatenses yago-res:Comitatenses wikidata:Comitatenses dbpedia-ar:Comitatenses dbpedia-bg:Comitatenses dbpedia-ca:Comitatenses dbpedia-cs:Comitatenses dbpedia-de:Comitatenses dbpedia-es:Comitatenses dbpedia-et:Comitatenses dbpedia-fa:Comitatenses dbpedia-id:Comitatenses dbpedia-it:Comitatenses http://lt.dbpedia.org/resource/Komitatensiai dbpedia-nl:Comitatenses dbpedia-pl:Comitatenses dbpedia-pt:Comitatenses dbpedia-ru:Comitatenses dbpedia-sh:Comitatenses dbpedia-sr:Comitatenses dbpedia-tr:Comitatenses dbpedia-uk:Comitatenses https://global.dbpedia.org/id/BXXe |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Comitatenses?oldid=1101300281&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Comitatenses |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Sacer_comitatus dbr:Comitatensis |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Roman_cavalry dbr:Roman_infantry_tactics dbr:Sacer_comitatus dbr:Battle_of_Strasbourg dbr:Valentinianic_dynasty dbr:Vandalic_War dbr:Dominate dbr:Dux dbr:Dux_Belgicae_secundae dbr:Dux_Britanniarum dbr:East_Roman_army dbr:List_of_castra_by_province dbr:Limes_Mauretaniae dbr:Limitanei dbr:Pseudocomitatenses dbr:Gallienus dbr:Constitution_of_the_Late_Roman_Empire dbr:Cornuti dbr:Military_history_of_Italy dbr:Limes_(Roman_Empire) dbr:Comes dbr:Comes_Britanniarum dbr:Comes_tractus_Argentoratensis dbr:Lucius_Flavius_Aper dbr:Palatini_(Roman_military) dbr:536 dbr:Byzantine_Empire_under_the_Constantinian_and_Valentinianic_dynasties dbr:Byzantine_army dbr:Late_Roman_army dbr:Traianus_Mucianus dbr:Ancient_Rome dbr:287 dbr:326 dbr:401 dbr:Gratianus_Funarius dbr:Legio_II_Flavia_Constantia dbr:Legio_IV_Italica dbr:Legio_I_Flavia_Constantia dbr:Legio_V_Macedonica dbr:Legio_XXX_Ulpia_Victrix dbr:List_of_Roman_army_unit_types dbr:List_of_Roman_legions dbr:Lucius_Petronius_Taurus_Volusianus dbr:Marian_reforms dbr:Hexamilion_wall dbr:King_Arthur_(2004_film) dbr:Size_of_the_Roman_army dbr:Diocese_of_Egypt dbr:Aureolus dbr:Auxilia dbr:Auxilia_palatina dbr:Byzantine_Sardinia dbr:Field_army dbr:Castra_Alteium dbr:Cataphract dbr:Magister_militum dbr:Comitatus_(disambiguation) dbr:Lucius_Aurelius_Marcianus dbr:Roman_legion dbr:Publius_Aelius_Aelianus dbr:Vexillatio dbr:Roman_army dbr:Structural_history_of_the_Roman_military dbr:Taxation_in_ancient_Rome dbr:Comitatensis |
| is dbp:equipment of | dbr:Late_Roman_army |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Comitatenses |