Giorgio Parisi (original) (raw)
جورجيو باريزي (بالإيطالية: Giorgio Parisi) (و. 1948 – م) هو فيزيائي، وأستاذ جامعي من إيطاليا. ولد في روما.وهو عضو في الأكاديمية الفرنسية للعلوم، والأكاديمية الوطنية للعلوم، حصل على جائزة نوبل في الفيزياء لأبحاثه لتفاعل الفوضى والتقلبات في الأنظمة الفيزيائية من المقاييس الذرية إلى المقاييس الكوكبية.
Property | Value |
---|---|
dbo:abstract | Giorgio Parisi (Roma, 4 d'agost de 1948) és un físic teòric italià. La seva recerca s'ha focalitzat en teoria quàntica de camps, mecànica estadística i sistemes complexos. Les seves contribucions científiques més conegudes són les equacions d'evolució de la QCD per a les densitats de partons, conegudes com a equacions Altarelli–Parisi o DGLAP, la solució exacta del model Sherrington–Kirkpatrick de cristalls d'espín, l'equació Kardar–Parisi–Zhang que descriu les escales dinàmiques de creixement d'interfícies, i l'estudi del comportament col·lectiu de bandades d'ocells. El 2021 va rebre el premi Nobel en Físiques conjuntament amb i per les seves contribucions fonamentals a la teoria de sistemes complexos, en particular "per la descoberta de la interacció de desordre i fluctuacions en sistemes físics de l'escales atòmica a planetària." Giorgio Parisi es va doctorar a la Universitat de Roma La Sapienza el 1970 sota la supervisió de Nicola Cabibbo. Va ser investigador al Laboratori Nazionali di Frascati (1971–1981) i científic-visitant a la Universitat de Colúmbia (1973–1974), Institut des hautes études scientifiques (1976–1977), i École Normale Supérieure (1977–1978). Del 1981 al 1992 fou catedràtic de Física Teòrica a la Universitat de Roma II i és ara professor de Teories Quàntiques a la Universitat de Roma La Sapienza. Fou un membre de la Col·laboració Simons que resolgué el "Problema del Cristall". El 2018, va ser elegit president de l'Accademia dei Lincei. D'ençà 2016, Giorgio Parisi ha estat dirigint el moviment "Salviamo la Ricerca Italiana" per tal de pressionar els governs italians i europeus per finançar la recerca bàsica per sobre del nivell de subsistència. (ca) Giorgio Parisi (* 4. srpna 1948, Řím) je italský teoretický fyzik věnující se zejména kvantové teorii pole, statistické mechanice, kvantové chromodynamice a komplexním systémům. V roce 2021 získal Nobelovu cenu za fyziku, za „průlomové příspěvky k pochopení složitých fyzikálních systémů, pro něž je charakteristická nahodilost a chaos“. Cenu získal spolu s Klausem Hasselmannem a . Parisi konkrétně objevil „skryté vzorce“, kterými se řídí zdánlivě náhodné jevy, což pomohlo pochopit fungování různých komplexních systémů, včetně například zemského klimatu, jak zdůraznil Nobelův výbor. Svůj hlavní objev evoluční rovnice kvantové chromodynamiky publikoval spolu s roku 1977, tzv. Kardar–Parisi–Čangovu rovnici, nelineární stochastickou parciální diferenciální rovnici, v roce 1986 spolu s Mehranem Kardarem a I-Čcheng Čangem. S tou druhou lze mimo jiné popsat zákonitosti pohybu hejn ptáků. Vystudoval na Univerzitě La Sapienza v Římě, absolvoval v roce 1970 pod vedením Nicoly Cabibba. Poté byl výzkumným pracovníkem Laboratori Nazionali di Frascati (1971–1981) a hostujícím vědcem na Kolumbijské univerzitě (1973–1974), Institut des hautes études scientifiques (1976–1977) a École Normale Supérieure (1977–1978). Od roku 1981 do roku 1992 byl řádným profesorem teoretické fyziky na římské Tor Vergata (Università degli Studi di Roma "Tor Vergata") a nyní je profesorem kvantových teorií na univerzitě Sapienza v Římě. (cs) جورجيو باريزي (بالإيطالية: Giorgio Parisi) (و. 1948 – م) هو فيزيائي، وأستاذ جامعي من إيطاليا. ولد في روما.وهو عضو في الأكاديمية الفرنسية للعلوم، والأكاديمية الوطنية للعلوم، حصل على جائزة نوبل في الفيزياء لأبحاثه لتفاعل الفوضى والتقلبات في الأنظمة الفيزيائية من المقاييس الذرية إلى المقاييس الكوكبية. (ar) Giorgio Parisi (* 4. August 1948 in Rom) ist ein italienischer Physiker und Hochschullehrer. Im Jahr 2021 wurde Parisi der Nobelpreis für Physik gemeinsam mit Klaus Hasselmann und Syukuro Manabe zuerkannt für seine Beschäftigung mit der statistischen Mechanik komplexer Systeme. (de) Giorgio Parisi (Roma, 4 de agosto de 1948) es un influyente físico italiano, por sus trabajos de Mecánica estadística y la teoría cuántica de campos. Fue uno de los galardonados con el Premio Nobel de Física en 2021. (es) Giorgio Parisi (born 4 August 1948) is an Italian theoretical physicist, whose research has focused on quantum field theory, statistical mechanics and complex systems. His best known contributions are the QCD evolution equations for parton densities, obtained with Guido Altarelli, known as the Altarelli–Parisi or DGLAP equations, the exact solution of the Sherrington–Kirkpatrick model of spin glasses, the Kardar–Parisi–Zhang equation describing dynamic scaling of growing interfaces, and the study of whirling flocks of birds. He was awarded the 2021 Nobel Prize in Physics jointly with Klaus Hasselmann and Syukuro Manabe for groundbreaking contributions to theory of complex systems, in particular "for the discovery of the interplay of disorder and fluctuations in physical systems from atomic to planetary scales." (en) Giorgio Parisi (Erroma, 1948ko abuztuaren 4a) italiar fisikari teorikoa da. 2021eko Fisikako Nobel Saria jaso zuen Klaus Hasselmann eta Syukuro Manaberekin batera sistema fisiko konplexuen inguruan dugun ezagutzari egin dioten ekarpenagatik. Parisik sariaren erdia jaso zuen eskala atomikoetatik eskala planetarioetara, sistema fisikoetan izaten diren desordenaren eta gorabeheren artean dagoen elkarrekintza aurkitzeagatik. Partikulen fisikan, kromodinamika kuantikoan eta korden teorian ere lagundu du. (eu) Giorgio Parisi, né le 4 août 1948 à Rome, est un physicien et un universitaire italien qui enseigne dans quelques-unes des universités les plus prestigieuses en Europe et aux États-Unis. Le Prix Nobel de physique, en 2021, lui est décerné « pour la découverte de l’interaction du désordre et des fluctuations dans les systèmes physiques, de l’échelle atomique à l’échelle planétaire ». Il reçoit ce prix conjointement avec Klaus Hasselmann et Syukuro Manabe (pour d'autres travaux). Pendant sa carrière académique, il travaille principalement pour l'Université de Rome « La Sapienza ». (fr) Giorgio Parisi (lahir 4 Agustus 1948) adalah seorang ahli fisika teori asal Italia dan profesor di . Bersama dengan Syukuro Manabe dan Klaus Hasselmann, dia dianugerahi Penghargaan Nobel Fisika pada tahun 2021 atas penemuannya mengenai interaksi ketidakteraturan atau fluktuasi dalam sistem fisik dari skala atom hingga skala planet. (in) 조르조 파리시(이탈리아어: Giorgio Parisi, 1948년 8월 4일 ~ )는 이탈리아의 물리학자이다. 원자에서 행성까지 물리적 시스템의 무질서와 변동(fluctuation)간 상호작용, 무질서한 물질(disordered material)과 무작위 과정(random process)에 대한 기여와 공로로, 지구 기후의 물리적 모델링에 의한 온난화를 예측한 마나베 슈쿠로, 클라우스 하셀만과 함께 2021년 노벨 물리학상을 공동 수상했다. (ko) Giorgio Parisi (ur. 4 sierpnia 1948 w Rzymie) – włoski fizyk, laureat Nagrody Nobla w 2021. Od 2018 pełni funkcję jednego z prezesów zarządu (wł.). Od 1992 zagraniczny członek Francuskiej Akademii Nauk oraz amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk (od 2003). Od 2013 stowarzyszony w Amerykańskim Towarzystwie Filozoficznym. (pl) Giorgio Parisi (Rome, 4 augustus 1948) is een Italiaans theoretisch natuurkundige en hoogleraar, wiens onderzoek zich heeft gericht op kwantumveldentheorie, statistische mechanica en complexe systemen. Samen met Klaus Hasselmann en Syukuro Manabe ontving hij in 2021 de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn baanbrekende bijdragen aan de theorie van complexe systemen, in het bijzonder "voor de ontdekking van verborgen patronen in ongeordende, complexe materialen, van atoomniveau tot op planetaire schaal". (nl) ジョルジョ・パリージ(Giorgio Parisi、1948年8月4日 - )はイタリアの理論物理学者。ローマ出身。2021年ノーベル物理学賞受賞。 1970年ローマ・ラ・サピエンツァ大学卒業。コロンビア大学、パリ高等師範学校の客員教授を経て、1992年に母校教授に就任。 (ja) Giorgio Parisi (Roma, 4 agosto 1948) è un fisico italiano, premio Nobel per la fisica nel 2021 per i suoi studi sui sistemi complessi. Fisico teorico dagli interessi di ricerca molto variegati, è noto per i suoi studi in teoria quantistica dei campi (soprattutto nell'ambito della cromodinamica quantistica), in meccanica statistica (in particolare, ma non soltanto, per i suoi studi sui vetri di spin) e per l'applicazione di quest'ultima a vari ambiti della teoria dei sistemi complessi. (it) Giorgio Parisi (Roma, 4 de agosto de 1948) é um físico italiano. Recebeu o Nobel de Física de 2021 juntamente com Syukuro Manabe e Klaus Hasselmann, por suas investigações da mecânica estatística de sistemas complexos. Participou da 24ª Conferência de Solvay, em 2008. (pt) Джорджо Паризи (итал. Giorgio Parisi; род. 4 августа 1948 года) — итальянский физик-теоретик. Профессор, иностранный член Французской академии наук (1992), Национальной академии наук США (2003) и Американского философского общества (2013). Труды в основном посвящены квантовой теории поля, статистической механике и сложным системам. Соавтор уравнения ДГЛАП, уравнений Кардара — Паризи — Жанга. Лауреат Нобелевской премии по физике 2021 года. (ru) Giorgio Parisi, född 4 augusti 1948 i Rom, är en italiensk fysiker, vars forskning har rört kvantfältteori, statistisk mekanik och komplexa system. Giorgio Parisi utbildade sig till fysiker på La Sapienza-universitetet i Rom med examen 1970. Han var forskare på 1971–1981. Mellan 1981 och 1992 var han professor i teoretisk fysik på Università degli studi di Roma Tor Vergata och därefter professor i kvantteori på La Sapienza. Han fick Wolfpriset 2021 för banbrytande insatser inom organiserade system, partikelfysik och statistisk fysik. Samma år tilldelades han Nobelpriset i fysik tillsammans med Syukuro Manabe och Klaus Hasselmann. Han fick priset för sina bidrag inom kvantkromodynamiken och studier av komplexa fysikaliska system. (sv) Джорджо Паризі (італ. Giorgio Parisi; 4 серпня 1948, Рим, ІталіяLibrary_of_Congress_Authorities_—_[[:Бібліотека_Конгресу|Library_of_Congress]].[[d:Track:Q13219454]][[d:Track:Q131454]] (uk) 乔治·帕里西(義大利語:Giorgio Parisi,1948年8月4日-),男,意大利理论物理学家,2021年诺贝尔物理学奖得主,研究领域为量子场论,统计力学和复杂系统。他最知名的贡献包括与共同提出部分子密度的QCD演化方程(称为阿塔雷利-帕里西方程或DGLAP方程)、自旋玻璃谢林顿-柯克帕特里克模型的精确解、描述界面生长的动力学标度的卡达尔–帕里西–张方程、鸟群中的涡动等。 (zh) |
dbo:academicAdvisor | dbr:Nicola_Cabibbo |
dbo:academicDiscipline | dbr:Physics |
dbo:award | dbr:Enrico_Fermi_Prize dbr:Lagrange_Prize dbr:Max_Planck_Medal dbr:Microsoft_Award dbr:Dannie_Heineman_Prize_for_Mathematical_Physics dbr:Nobel_Prize_in_Physics dbr:Lars_Onsager_Prize dbr:Dirac_Medal dbr:Boltzmann_Medal dbr:Clarivate_Citation_Laureates dbr:Wolf_Prize dbr:Pomeranchuk_Prize |
dbo:birthDate | 1948-08-04 (xsd:date) |
dbo:birthPlace | dbr:Rome dbr:Italy |
dbo:institution | dbr:Sapienza_University_of_Rome dbr:Columbia_University |
dbo:knownFor | dbr:Quantum_field_theory dbr:Complex_systems dbr:Spin_glass dbr:Statistical_mechanics |
dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Parisi_giorgio.jpg?width=300 |
dbo:wikiPageExternalLink | https://scholar.google.it/citations%3Fuser=TeuEgRkAAAAJ&hl=it/Giorgio http://chimera.roma1.infn.it/GIORGIO/indexhome.htm https://www.lincei.it/en/node/7914 http://www.nature.com/nature/mentoringawards/italy/ https://archive.org/details/statisticalfield0000pari https://archive.today/20210515155123/https:/www.lincei.it/en/node/7914 https://www.youtube.com/watch%3Fv=BuezNiMPCqY https://www.youtube.com/watch%3Fv=UAxY447jlV0 https://www.youtube.com/watch%3Fv=hZgAIU86kpM https://www.youtube.com/watch%3Fv=rxa0luulsR8 https://www.youtube.com/watch%3Fv=yuVFcJYkkro |
dbo:wikiPageID | 7245485 (xsd:integer) |
dbo:wikiPageLength | 20870 (xsd:nonNegativeInteger) |
dbo:wikiPageRevisionID | 1117400635 (xsd:integer) |
dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Quantum_field_theory dbr:Quantum_fluctuation dbr:Rome dbr:Sam_Edwards_(physicist) dbr:Sapienza_University_of_Rome dbr:Enrico_Fermi_Prize dbr:Stochastic_quantization dbr:University_of_Extremadura dbr:University_of_Rome_Tor_Vergata dbr:Dynamical_system dbr:Institut_des_Hautes_Études_Scientifiques dbr:Intermittency dbr:Stochastic_resonance dbc:Living_people dbr:Columbia_University dbr:Complex_system dbr:Complex_systems dbr:Master_of_Science dbr:Nature_(journal) dbr:École_Normale_Supérieure dbr:Condensed_matter_physics dbr:Theoretical_physicist dbr:Laboratori_Nazionali_di_Frascati dbr:Lagrange_Prize dbr:Ariadne dbr:String_theory dbr:Complexity dbr:Feltrinelli_Prize dbr:Physics dbr:Mathematical_physics dbr:Max_Planck_Medal dbr:Microsoft_Award dbr:Bachelor_of_Science dbc:1948_births dbc:Columbia_University_faculty dbc:Foreign_associates_of_the_National_Academy_of_Sciences dbc:Members_of_the_American_Philosophical_Society dbc:20th-century_Italian_physicists dbc:21st-century_Italian_physicists dbr:Doctor_of_Philosophy dbr:American_Philosophical_Society dbr:DGLAP dbr:Dannie_Heineman_Prize_for_Mathematical_Physics dbr:Fluid_dynamics dbr:Nicola_Cabibbo dbr:Nobel_Prize_in_Physics dbr:Cavity_method dbr:Kardar–Parisi–Zhang_equation dbr:Quantum_chromodynamics dbr:Uriel_Frisch dbr:Spin_glass dbr:Guido_Altarelli dbr:Asymptotic_safety_in_quantum_gravity dbr:Italy dbr:Field_theory_(physics) dbr:Statistical_mechanics dbc:Mathematical_physicists dbc:Members_of_the_French_Academy_of_Sciences dbc:Nobel_laureates_in_Physics dbc:Sapienza_University_of_Rome_alumni dbc:Theoretical_physicists dbr:Accademia_dei_Lincei dbc:Knights_Grand_Cross_of_the_Order_of_Merit_of_the_Italian_Republic dbc:Sapienza_University_of_Rome_faculty dbc:Winners_of_the_Max_Planck_Medal dbc:Scientists_from_Rome dbc:University_of_Rome_Tor_Vergata_faculty dbr:Lars_Onsager_Prize dbr:Syukuro_Manabe dbr:High_Energy_and_Particle_Physics_Prize dbr:Dirac_Medal dbr:Dirac_Prize dbr:Boltzmann_Medal dbr:Clarivate_Citation_Laureates dbr:French_Academy_of_Sciences dbr:Elementary_particle_physics dbr:Klaus_Hasselmann dbr:National_Academy_of_Sciences dbc:Italian_Nobel_laureates dbr:Wolf_Prize dbr:Euclidean_random_matrix dbr:Pomeranchuk_Prize dbr:Statistical_physics dbr:Self-consistency_principle_in_high_energy_physics dbr:Renormalon dbr:P-adic_quantum_mechanics dbr:Supersymmetric_theory_of_stochastic_dynamics dbr:University_of_Rome_La_Sapienza dbr:Spin_glasses dbr:Flocks_of_birds dbr:Optimization_theory dbr:Sherrington–Kirkpatrick_model dbr:File:Parisi_con_Mattarella.jpg |
dbp:academicAdvisors | dbr:Nicola_Cabibbo |
dbp:awards | dbr:Enrico_Fermi_Prize dbr:Lagrange_Prize dbr:Max_Planck_Medal dbr:Microsoft_Award dbr:Dannie_Heineman_Prize_for_Mathematical_Physics dbr:Nobel_Prize_in_Physics dbr:Lars_Onsager_Prize dbr:Dirac_Medal dbr:Boltzmann_Medal dbr:Clarivate_Citation_Laureates dbr:Wolf_Prize dbr:Pomeranchuk_Prize EPS HEPP Prize (en) Nonino Prize (en) |
dbp:birthDate | 1948-08-04 (xsd:date) |
dbp:birthPlace | dbr:Rome dbr:Italy |
dbp:caption | Parisi in 2006 (en) |
dbp:education | Sapienza University (en) |
dbp:field | dbr:Physics |
dbp:knownFor | dbr:Quantum_field_theory dbr:Complex_systems dbr:Spin_glass dbr:Statistical_mechanics |
dbp:name | Giorgio Parisi (en) |
dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Cite_book dbt:Cite_web dbt:Expand_Italian dbt:Nobelprize dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Birth_date_and_age dbt:Infobox_scientist dbt:2021_Nobel_Prize_winners dbt:Nobel_Prize_in_Physics |
dbp:workplaces | dbr:Sapienza_University_of_Rome dbr:Columbia_University |
dcterms:subject | dbc:Living_people dbc:1948_births dbc:Columbia_University_faculty dbc:Foreign_associates_of_the_National_Academy_of_Sciences dbc:Members_of_the_American_Philosophical_Society dbc:20th-century_Italian_physicists dbc:21st-century_Italian_physicists dbc:Mathematical_physicists dbc:Members_of_the_French_Academy_of_Sciences dbc:Nobel_laureates_in_Physics dbc:Sapienza_University_of_Rome_alumni dbc:Theoretical_physicists dbc:Knights_Grand_Cross_of_the_Order_of_Merit_of_the_Italian_Republic dbc:Sapienza_University_of_Rome_faculty dbc:Winners_of_the_Max_Planck_Medal dbc:Scientists_from_Rome dbc:University_of_Rome_Tor_Vergata_faculty dbc:Italian_Nobel_laureates |
gold:hypernym | dbr:Physicist |
schema:sameAs | http://viaf.org/viaf/90893843 |
rdf:type | owl:Thing foaf:Person dbo:Person dul:NaturalPerson wikidata:Q19088 wikidata:Q215627 wikidata:Q5 wikidata:Q729 dbo:Animal dbo:Eukaryote dbo:Scientist dbo:Species schema:Person yago:WikicatLivingPeople yago:WikicatTheoreticalPhysicists yago:WikicatPeopleFromRome wikidata:Q901 yago:Academician109759069 yago:Adult109605289 yago:CausalAgent100007347 yago:Educator110045713 yago:LivingThing100004258 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:Person100007846 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Physicist110428004 yago:Professional110480253 yago:WikicatItalianAcademics yago:WikicatItalianPeople yago:WikicatItalianPhysicists yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo yago:Scientist110560637 yago:Whole100003553 yago:Wikicat20th-centuryPhysicists yago:Wikicat21st-centuryPhysicists umbel-rc:Scientist |
rdfs:comment | جورجيو باريزي (بالإيطالية: Giorgio Parisi) (و. 1948 – م) هو فيزيائي، وأستاذ جامعي من إيطاليا. ولد في روما.وهو عضو في الأكاديمية الفرنسية للعلوم، والأكاديمية الوطنية للعلوم، حصل على جائزة نوبل في الفيزياء لأبحاثه لتفاعل الفوضى والتقلبات في الأنظمة الفيزيائية من المقاييس الذرية إلى المقاييس الكوكبية. (ar) Giorgio Parisi (* 4. August 1948 in Rom) ist ein italienischer Physiker und Hochschullehrer. Im Jahr 2021 wurde Parisi der Nobelpreis für Physik gemeinsam mit Klaus Hasselmann und Syukuro Manabe zuerkannt für seine Beschäftigung mit der statistischen Mechanik komplexer Systeme. (de) Giorgio Parisi (Roma, 4 de agosto de 1948) es un influyente físico italiano, por sus trabajos de Mecánica estadística y la teoría cuántica de campos. Fue uno de los galardonados con el Premio Nobel de Física en 2021. (es) Giorgio Parisi (Erroma, 1948ko abuztuaren 4a) italiar fisikari teorikoa da. 2021eko Fisikako Nobel Saria jaso zuen Klaus Hasselmann eta Syukuro Manaberekin batera sistema fisiko konplexuen inguruan dugun ezagutzari egin dioten ekarpenagatik. Parisik sariaren erdia jaso zuen eskala atomikoetatik eskala planetarioetara, sistema fisikoetan izaten diren desordenaren eta gorabeheren artean dagoen elkarrekintza aurkitzeagatik. Partikulen fisikan, kromodinamika kuantikoan eta korden teorian ere lagundu du. (eu) Giorgio Parisi, né le 4 août 1948 à Rome, est un physicien et un universitaire italien qui enseigne dans quelques-unes des universités les plus prestigieuses en Europe et aux États-Unis. Le Prix Nobel de physique, en 2021, lui est décerné « pour la découverte de l’interaction du désordre et des fluctuations dans les systèmes physiques, de l’échelle atomique à l’échelle planétaire ». Il reçoit ce prix conjointement avec Klaus Hasselmann et Syukuro Manabe (pour d'autres travaux). Pendant sa carrière académique, il travaille principalement pour l'Université de Rome « La Sapienza ». (fr) Giorgio Parisi (lahir 4 Agustus 1948) adalah seorang ahli fisika teori asal Italia dan profesor di . Bersama dengan Syukuro Manabe dan Klaus Hasselmann, dia dianugerahi Penghargaan Nobel Fisika pada tahun 2021 atas penemuannya mengenai interaksi ketidakteraturan atau fluktuasi dalam sistem fisik dari skala atom hingga skala planet. (in) 조르조 파리시(이탈리아어: Giorgio Parisi, 1948년 8월 4일 ~ )는 이탈리아의 물리학자이다. 원자에서 행성까지 물리적 시스템의 무질서와 변동(fluctuation)간 상호작용, 무질서한 물질(disordered material)과 무작위 과정(random process)에 대한 기여와 공로로, 지구 기후의 물리적 모델링에 의한 온난화를 예측한 마나베 슈쿠로, 클라우스 하셀만과 함께 2021년 노벨 물리학상을 공동 수상했다. (ko) Giorgio Parisi (ur. 4 sierpnia 1948 w Rzymie) – włoski fizyk, laureat Nagrody Nobla w 2021. Od 2018 pełni funkcję jednego z prezesów zarządu (wł.). Od 1992 zagraniczny członek Francuskiej Akademii Nauk oraz amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk (od 2003). Od 2013 stowarzyszony w Amerykańskim Towarzystwie Filozoficznym. (pl) Giorgio Parisi (Rome, 4 augustus 1948) is een Italiaans theoretisch natuurkundige en hoogleraar, wiens onderzoek zich heeft gericht op kwantumveldentheorie, statistische mechanica en complexe systemen. Samen met Klaus Hasselmann en Syukuro Manabe ontving hij in 2021 de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn baanbrekende bijdragen aan de theorie van complexe systemen, in het bijzonder "voor de ontdekking van verborgen patronen in ongeordende, complexe materialen, van atoomniveau tot op planetaire schaal". (nl) ジョルジョ・パリージ(Giorgio Parisi、1948年8月4日 - )はイタリアの理論物理学者。ローマ出身。2021年ノーベル物理学賞受賞。 1970年ローマ・ラ・サピエンツァ大学卒業。コロンビア大学、パリ高等師範学校の客員教授を経て、1992年に母校教授に就任。 (ja) Giorgio Parisi (Roma, 4 agosto 1948) è un fisico italiano, premio Nobel per la fisica nel 2021 per i suoi studi sui sistemi complessi. Fisico teorico dagli interessi di ricerca molto variegati, è noto per i suoi studi in teoria quantistica dei campi (soprattutto nell'ambito della cromodinamica quantistica), in meccanica statistica (in particolare, ma non soltanto, per i suoi studi sui vetri di spin) e per l'applicazione di quest'ultima a vari ambiti della teoria dei sistemi complessi. (it) Giorgio Parisi (Roma, 4 de agosto de 1948) é um físico italiano. Recebeu o Nobel de Física de 2021 juntamente com Syukuro Manabe e Klaus Hasselmann, por suas investigações da mecânica estatística de sistemas complexos. Participou da 24ª Conferência de Solvay, em 2008. (pt) Джорджо Паризи (итал. Giorgio Parisi; род. 4 августа 1948 года) — итальянский физик-теоретик. Профессор, иностранный член Французской академии наук (1992), Национальной академии наук США (2003) и Американского философского общества (2013). Труды в основном посвящены квантовой теории поля, статистической механике и сложным системам. Соавтор уравнения ДГЛАП, уравнений Кардара — Паризи — Жанга. Лауреат Нобелевской премии по физике 2021 года. (ru) Джорджо Паризі (італ. Giorgio Parisi; 4 серпня 1948, Рим, ІталіяLibrary_of_Congress_Authorities_—_[[:Бібліотека_Конгресу|Library_of_Congress]].[[d:Track:Q13219454]][[d:Track:Q131454]] (uk) 乔治·帕里西(義大利語:Giorgio Parisi,1948年8月4日-),男,意大利理论物理学家,2021年诺贝尔物理学奖得主,研究领域为量子场论,统计力学和复杂系统。他最知名的贡献包括与共同提出部分子密度的QCD演化方程(称为阿塔雷利-帕里西方程或DGLAP方程)、自旋玻璃谢林顿-柯克帕特里克模型的精确解、描述界面生长的动力学标度的卡达尔–帕里西–张方程、鸟群中的涡动等。 (zh) Giorgio Parisi (Roma, 4 d'agost de 1948) és un físic teòric italià. La seva recerca s'ha focalitzat en teoria quàntica de camps, mecànica estadística i sistemes complexos. Les seves contribucions científiques més conegudes són les equacions d'evolució de la QCD per a les densitats de partons, conegudes com a equacions Altarelli–Parisi o DGLAP, la solució exacta del model Sherrington–Kirkpatrick de cristalls d'espín, l'equació Kardar–Parisi–Zhang que descriu les escales dinàmiques de creixement d'interfícies, i l'estudi del comportament col·lectiu de bandades d'ocells. El 2021 va rebre el premi Nobel en Físiques conjuntament amb i per les seves contribucions fonamentals a la teoria de sistemes complexos, en particular "per la descoberta de la interacció de desordre i fluctuacions en siste (ca) Giorgio Parisi (* 4. srpna 1948, Řím) je italský teoretický fyzik věnující se zejména kvantové teorii pole, statistické mechanice, kvantové chromodynamice a komplexním systémům. V roce 2021 získal Nobelovu cenu za fyziku, za „průlomové příspěvky k pochopení složitých fyzikálních systémů, pro něž je charakteristická nahodilost a chaos“. Cenu získal spolu s Klausem Hasselmannem a . Parisi konkrétně objevil „skryté vzorce“, kterými se řídí zdánlivě náhodné jevy, což pomohlo pochopit fungování různých komplexních systémů, včetně například zemského klimatu, jak zdůraznil Nobelův výbor. Svůj hlavní objev evoluční rovnice kvantové chromodynamiky publikoval spolu s roku 1977, tzv. Kardar–Parisi–Čangovu rovnici, nelineární stochastickou parciální diferenciální rovnici, v roce 1986 spolu s Mehranem (cs) Giorgio Parisi (born 4 August 1948) is an Italian theoretical physicist, whose research has focused on quantum field theory, statistical mechanics and complex systems. His best known contributions are the QCD evolution equations for parton densities, obtained with Guido Altarelli, known as the Altarelli–Parisi or DGLAP equations, the exact solution of the Sherrington–Kirkpatrick model of spin glasses, the Kardar–Parisi–Zhang equation describing dynamic scaling of growing interfaces, and the study of whirling flocks of birds. He was awarded the 2021 Nobel Prize in Physics jointly with Klaus Hasselmann and Syukuro Manabe for groundbreaking contributions to theory of complex systems, in particular "for the discovery of the interplay of disorder and fluctuations in physical systems from atomic (en) Giorgio Parisi, född 4 augusti 1948 i Rom, är en italiensk fysiker, vars forskning har rört kvantfältteori, statistisk mekanik och komplexa system. Giorgio Parisi utbildade sig till fysiker på La Sapienza-universitetet i Rom med examen 1970. Han var forskare på 1971–1981. Mellan 1981 och 1992 var han professor i teoretisk fysik på Università degli studi di Roma Tor Vergata och därefter professor i kvantteori på La Sapienza. (sv) |
rdfs:label | جورجيو باريزي (ar) Giorgio Parisi (ca) Giorgio Parisi (cs) Giorgio Parisi (de) Giorgio Parisi (en) Giorgio Parisi (es) Giorgio Parisi (eu) Giorgio Parisi (in) Giorgio Parisi (fr) Giorgio Parisi (it) ジョルジョ・パリージ (ja) 조르조 파리시 (ko) Giorgio Parisi (nl) Giorgio Parisi (pl) Giorgio Parisi (pt) Паризи, Джорджо (ru) Джорджо Паризі (uk) 乔治·帕里西 (zh) Giorgio Parisi (sv) |
owl:sameAs | freebase:Giorgio Parisi http://viaf.org/viaf/90893843 yago-res:Giorgio Parisi http://d-nb.info/gnd/138622760 http://d-nb.info/gnd/151485739 https://dblp.org/pid/39/2199 https://orcid.org/0000-0001-6500-5222 wikidata:Giorgio Parisi http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p07418282X dbpedia-ar:Giorgio Parisi http://arz.dbpedia.org/resource/جورجيو_باريزى dbpedia-az:Giorgio Parisi http://azb.dbpedia.org/resource/جیورجیو_پاریسی dbpedia-be:Giorgio Parisi dbpedia-bg:Giorgio Parisi http://bn.dbpedia.org/resource/জর্জো_পারিসি http://bs.dbpedia.org/resource/Giorgio_Parisi dbpedia-ca:Giorgio Parisi dbpedia-cs:Giorgio Parisi dbpedia-da:Giorgio Parisi dbpedia-de:Giorgio Parisi dbpedia-es:Giorgio Parisi dbpedia-eu:Giorgio Parisi dbpedia-fa:Giorgio Parisi dbpedia-fi:Giorgio Parisi dbpedia-fr:Giorgio Parisi dbpedia-he:Giorgio Parisi dbpedia-hu:Giorgio Parisi dbpedia-id:Giorgio Parisi dbpedia-io:Giorgio Parisi dbpedia-it:Giorgio Parisi dbpedia-ja:Giorgio Parisi dbpedia-ko:Giorgio Parisi dbpedia-la:Giorgio Parisi dbpedia-ms:Giorgio Parisi dbpedia-nds:Giorgio Parisi dbpedia-nl:Giorgio Parisi dbpedia-no:Giorgio Parisi dbpedia-pl:Giorgio Parisi dbpedia-pt:Giorgio Parisi dbpedia-ro:Giorgio Parisi dbpedia-ru:Giorgio Parisi dbpedia-simple:Giorgio Parisi dbpedia-sr:Giorgio Parisi dbpedia-sv:Giorgio Parisi http://ta.dbpedia.org/resource/ஜார்ஜோ_பரிசி dbpedia-tr:Giorgio Parisi dbpedia-uk:Giorgio Parisi dbpedia-vi:Giorgio Parisi dbpedia-zh:Giorgio Parisi https://global.dbpedia.org/id/Gdjo |
prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Giorgio_Parisi?oldid=1117400635&ns=0 |
foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Parisi_giorgio.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Parisi_con_Mattarella.jpg |
foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Giorgio_Parisi |
foaf:name | Giorgio Parisi (en) |
is dbo:influencedBy of | dbr:Jean-Philippe_Bouchaud |
is dbo:notableStudent of | dbr:Nicola_Cabibbo |
is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Roger_Dashen dbr:Sam_Edwards_(physicist) dbr:Sapienza_University_of_Rome dbr:Enrico_Fermi_Prize dbr:Stochastic_quantization dbr:1948 dbr:1948_in_science dbr:2021 dbr:2021_in_Italy dbr:2021_in_science dbr:2021_in_the_environment_and_environmental_sciences dbr:List_of_Nobel_laureates_by_country dbr:Culture_of_Italy dbr:DGLAP_evolution_equations dbr:Vladimir_Gribov dbr:David_Sherrington_(physicist) dbr:Index_of_World_War_II_articles_(G) dbr:Index_of_physics_articles_(G) dbr:List_of_people_from_Central_Italy dbr:List_of_people_from_Italy dbr:List_of_people_from_Rome dbr:Stochastic_resonance dbr:Complex_system dbr:Gennaro_Auletta dbr:List_of_members_of_the_National_Academy_of_Sciences_(Applied_physical_sciences) dbr:Climate_variability_and_change dbr:Giorgio_(name) dbr:Lagrange_Prize dbr:Wolf_Prize_in_Physics dbr:Feltrinelli_Prize dbr:Parisi_(surname) dbr:Mathematical_physics dbr:Max_Planck_Medal dbr:Meanings_of_minor_planet_names:_15001–16000 dbr:Microsoft_Award dbr:Three_Physicists_Prize dbr:Galileo_Galilei_Institute_for_Theoretical_Physics dbr:Jet_(particle_physics) dbr:Laurea dbr:List_of_Columbia_University_people dbr:Dannie_Heineman_Prize_for_Mathematical_Physics dbr:Florent_Krzakala dbr:Nicola_Cabibbo dbr:Cavity_method dbr:Dimensional_reduction dbr:Global_optimization dbr:Kardar–Parisi–Zhang_equation dbr:List_of_Italian_Nobel_laureates dbr:List_of_Italian_scientists dbr:List_of_Japanese_Nobel_laureates dbr:List_of_Nobel_laureates dbr:List_of_Nobel_laureates_affiliated_wit...ceton_University_as_alumni_or_faculty dbr:List_of_Nobel_laureates_by_university_affiliation dbr:List_of_Nobel_laureates_in_Physics dbr:Uriel_Frisch dbr:Spin_glass dbr:Guido_Altarelli dbr:Asymptotic_safety_in_quantum_gravity dbr:Italians dbr:Racah_Lectures_in_Physics dbr:Lars_Onsager_Prize dbr:Syukuro_Manabe dbr:High_Energy_and_Particle_Physics_Prize dbr:Jean-Philippe_Bouchaud dbr:Dirac_Medal dbr:Boltzmann_Medal dbr:Clarivate_Citation_Laureates dbr:I_Vote_No dbr:Klaus_Hasselmann dbr:Michel_Talagrand dbr:Miguel_Ángel_Virasoro_(physicist) dbr:List_of_theoretical_physicists dbr:Ultrametric_space dbr:Science_and_technology_in_Italy dbr:Pomeranchuk_Prize dbr:Self-consistency_principle_in_high_energy_physics dbr:Sergio_Ferrara dbr:List_of_Nobel_laureates_affiliated_with_Columbia_University_as_alumni_or_faculty dbr:Parallel_tempering dbr:Supersymmetric_theory_of_stochastic_dynamics |
is dbp:influences of | dbr:Jean-Philippe_Bouchaud |
is dbp:notableStudents of | dbr:Nicola_Cabibbo |
is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Giorgio_Parisi |