Gudea (original) (raw)
Gudea, summersky Povolaný, byl vládce neboli ensi města Lagaše v jižní Mezopotámii. Jako druhý člen II. dynastie z Lagaše vládl zhruba v letech 2144–2124 př. n. l.. Nepocházel zřejmě z města, ale oženil se s dcerou lagašského vládce Ur-Baby (2164– 2144 př. n. l.) Ninalou, čímž se stal členem lagašské vládnoucí dynastie. Po něm převzal vládu jeho syn Ur-Ningirsu. Gudea nechal vybudovat řadu chrámů a paláců, obnovoval zavlažovací kanály a komunikace. Do dnešních dnů se zachovalo asi třicet soch z tvrdého a lesklého sopečného dioritu. Jsou na nich vytesány nápisy v klínovém písmu, jež líčí jeho bohatou stavební činnost a oddanost bohům.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Gudea (en sumeri 𒅗𒌤𒀀 gu.de.a) va ser ensi (governant) de Lagaix entre els anys 2144 aC i 2124 aC. Va succeir el seu sogre Urbaba, i és per això que se'l considera un usurpador. Abans del seu regnat, els reis de Lagaix només tenien el títol d'ensi, però Gudea es va fer dir "déu de Lagaix", almenys una vegada. De Gudea, consta el domini sobre Lagaix, Girsu, que probablement va ser la capital del regne de Lagaix, Ur, Eridu, Nippur, Adab, Uruk i Badtibira. Segons un document mutilat però intel·ligible, el seu territori abastava uns 1600 km2, on hi havia disset "ciutats principals" i vuit "capitals de partit", a més de poblets i petites poblacions camperoles, de les que es coneix el nom d'almenys unes quaranta. Es fa esment d'una expedició als regnes d'Elam (Susa) i d'Anshan, però sembla que va ser una expedició de càstig per una expedició anterior elamita, més que no de conquesta. Es creu que Gudea va ser, doncs, un rei relativament pacífic, que buscava més el comerç que la dominació. Va comerciar amb Dilmun, Melukhkha i Magan i un país de nom Gubin, que se suposa que és Djebel al-Akhdar, al fons del Golf d'Oman. Uns altres llocs on va arribar el comerç de Lagaix van ser: la regió muntanyosa de Bakhtiar, Adamdun, Aratta, Kimash, Kalagad (al nord de Djebel al-Hamrin), Magda i Barme (a l'entorn de Kirkuk), de les regions de l'Eufrates mitjà i Síria, de Basalla o Basar, i de la veïna Tidan, d'Urshu, d'Ebla a l'alt Eufrates; del Taure, de Menua, de Khakhkhum, i de la muntanya Uringeraz (cap a la zona del Taure). Consten, en el seu regnat, la construcció de canals, sistemes de reg, obres de sanejament, obres d'urbanisme, construcció de santuaris i fabricació d'objectes d'art. Uns poemes esmenten la reconstrucció i la inauguració del santuari d'Eninnu al déu nacional Ningirsu. La prosperitat va continuar amb els reis Ur-Ningirsu i Pirigme, que el van succeir. (ca) Gudea, summersky Povolaný, byl vládce neboli ensi města Lagaše v jižní Mezopotámii. Jako druhý člen II. dynastie z Lagaše vládl zhruba v letech 2144–2124 př. n. l.. Nepocházel zřejmě z města, ale oženil se s dcerou lagašského vládce Ur-Baby (2164– 2144 př. n. l.) Ninalou, čímž se stal členem lagašské vládnoucí dynastie. Po něm převzal vládu jeho syn Ur-Ningirsu. Gudea nechal vybudovat řadu chrámů a paláců, obnovoval zavlažovací kanály a komunikace. Do dnešních dnů se zachovalo asi třicet soch z tvrdého a lesklého sopečného dioritu. Jsou na nich vytesány nápisy v klínovém písmu, jež líčí jeho bohatou stavební činnost a oddanost bohům. (cs) كوديا أو جوديا (بالسومرية: 𒅗𒌤𒀀) يعد من أشهر ملوك السومريين لسلالة لكش (بالسومرية:𒉢𒁓𒆷𒆠) التي كانت تحكم جنوب بلاد وادي الرافدين (ميسوبوتاميا)، إحدى أقدم المدن السومرية، وهو الملك الثاني عشر لسلالة لكش وحكم من سنة (2144 - 2124 ق.م)، لكنه من المرجح انه لم يكن من مدينة لكش، الا انه تزوج ابنة الملك أور زبابا (2144 - 2164 ق م) ملك لكش. كانت لكش تعيش عصر ذهبي، يتمتع بمستوى عالٍ من الاستقلال. واعتُبرت فترة كوديا جزاً من النهضة السومرية. (ar) Gudea (auch Gudea von Lagaš oder Gudea von Lagasch) war ein Stadtfürst (Ensi) des sumerischen Staates Lagaš, der nach gegenwärtigem Forschungsstand wahrscheinlich um 2141 v. Chr. bis ca. 2122 v. Chr. regierte. gehen von den Jahren 2122 v. Chr. bis 2102 v. Chr. oder 2080 v. Chr. bis 2060 v. Chr. aus. Gudea, der in der neueren Literatur gelegentlich auch als Priesterfürst oder Priesterkönig bezeichnet wird, war der dritte und bedeutendste Ensi der zweiten Dynastie von Lagaš während der Gutäerherrschaft in Sumer und Akkad. Er ist durch mehrere überlieferte Statuen, die überwiegend aus Diorit hergestellt wurden, sowie durch diverse Inschriften auf Zylindern und Kegeln – hier vor allem Bauhymnen – die bekannteste sumerische Persönlichkeit und eine der bekanntesten Personen der Geschichte Mesopotamiens überhaupt. (de) Gudea (siglo XXII a. C.) fue el más célebre de los gobernadores de Lagash. Los soberanos de la ciudad de Lagash no se atribuían el título de rey, sino el de ensi (gobernador). Gudea fue el segundo en la línea sucesoria de la . Este ensi, que gobernó Lagash durante algo más que quince años, (aproximadamente de 2141 a 2122 a. C.)construyó numerosos templos y palacios, y ha dejado una gran serie de retratos votivos suyos. Hoy en día se cuenta con más de 30 estatuas esculpida en roca volcánica: diorita azul o dolerita negra. Aparece vestido siempre como sacerdote, con túnica larga con un manto que deja un brazo al descubierto y las manos juntas en actitud de oración. Producen una impresión de serena majestad y de intenso fervor religioso. Una serie de inscripciones de Gudea conmemoran la inauguración de templos locales, en Ur, Nippur, Adab, Uruk y Badtibira, por lo que parece que Lagash se habría convertido por esta época en la potencia dominante de Sumer. En la época de Gudea, la ciudad de Lagash disfrutó de los beneficios de la paz y de una extraordinaria prosperidad, como lo demuestra la gran cantidad de trabajos de utilidad pública emprendidos, tanto en su capital, como en las numerosas ciudades a las que extendía su hegemonía. De eso dan cuenta sus «nombres de año», entre los que se hace mención a diversas obras públicas, pero a ninguna guerra. Asimismo fue una época de elevada cultura, con gran cantidad de monumentos y de textos encontrados. Su máxima obra fue la construcción del templo de Eninnu, consagrado al dios Ningirsu. (es) Gudea (Sumerian: 𒅗𒌤𒀀, Gu3-de2-a) was a ruler (ensi) of the state of Lagash in Southern Mesopotamia, who ruled circa 2080–2060 BC (short chronology) or 2144-2124 BC (middle chronology). He probably did not come from the city, but had married Ninalla, daughter of the ruler Ur-Baba (2164–2144 BC) of Lagash, thus gaining entrance to the royal house of Lagash. He was succeeded by his son Ur-Ningirsu. Gudea ruled at a time when the center of Sumer was ruled by the Gutian dynasty, and when Ishtup-Ilum ruled to the north in Mari. Under Gudea, Lagash had a golden age, and seemed to enjoy a high level of independence from the Gutians. (en) Gudea (sumerieraz: 𒅗𒌣𒀀) Lagasheko agintaria izan zen - bitartean. Sumerko zibilizazio berriko gune nagusi egin zen Lagash. Bertako agintariek, Akadiar Inperioan, sekula ez zioten beren buruari errege titulua eman, baizik eta edo gobernari. Gudeak hamabost eta hogei urte bitartean gobernatu zuen Lagash. Tenpluak eta jauregiak eraiki zituen, eta bere erretratuen sail handia utzi digu. Arroka bolkanikoetan, diorita urdinean edo dolerita beltzean, zizelkaturiko 30 irudi baino gehiago daude. Beti, monje gisa jantzia agertzen da, kaunakesarekin, soinburuak estali gabe eta eskuak elkartuta dituela, otoitz egiteko moduan. Maiestate lasai eta grina erlijioso biziaren inpresioa eragiten dute. Haren garaian, bakearen onurez eta oparotasun paregabekoaz gozatu ahal izan zituen Lagashek. (eu) Gudea, ou selon sa forme francisée Goudéa (« l'Appelé »), est un souverain de la cité-État de Lagash, en Mésopotamie, dans le pays de Sumer. Il règne d'environ 2140 à 2120 av. J.-C. Il est célèbre pour de nombreuses statues qui le représentent. Plusieurs sont faites en diorite, roche magmatique noire extrêmement solide. (fr) Gudea (Bahasa Sumeria 𒅗𒌣𒀀 Gu3-de2-a) merupakan seorang penguasa atau (ensi) negara Lagash di Mesopotamia Selatan yang bertakhta pada sekitar tahun 2144–2124 SM. Ia diduga tidak datang dari kota, tetapi menikahi Ninalla, putri penguasa (2164–2144 SM) dari Lagash, yang kemudian masuk ke wangsa kerajaan Lagash. Ia digantikan oleh putranya, Ur-Ningirsu. (in) グデア（Gudea）は、古代メソポタミアの都市国家ラガシュの王。彼はシュメール時代の王達の中で最も名前の知られている人物の1人である。グデアという名前は「呼びかけられし者」の意。 (ja) 구데아는 남 메소포타미아의 도시 라가시를 다스린 지배자(재위:기원전 2144년 ~ 기원전 2124년)였다.그는 아마 도시 출신이 아니며 라가시의 우르바바(제위 기원전2164 - 2144)의 공주 니날라와 결혼하였다.그리하여 라가시의 왕가에 들어갈 수 있었다. 그는 왕자 우르닌기르수에 의해 계승되었다. (ko) Gudea (ca. 2140-2122 v.Chr.) was een ensi van Lagash in Soemer. Gudea was een vazal van de laatste vorsten van de Guti, maar in zijn tijd begon de greep die de Guti hadden op de individuele stadstaten danig te verzwakken. Gudea kon daarom goeddeels zijn eigen gang gaan. Hij was een goed bestuurder die veel deed om de stad Lagash weer tot bloei te brengen. Van hem zijn een groot aantal standbeelden gevonden. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Ur-Ningirsu. (nl) Gudea (sum. gù.dé.a, tłum. „powołany”) – sumeryjski władca miasta-państwa Lagasz, panujący w 2. połowie XXII w. p.n.e., zięć i następca Ur-Baby, mąż Nin-alli, ojciec Ur-Ningirsu II. Dokładne lata panowania Gudei nie są znane - niektórzy naukowcy umieszczają jego panowanie w okresie rządów ostatnich władców gutejskich (ok. 2130 r. p.n.e.), zdaniem innych panować miał on już po pokonaniu Gutejów przez Utuhengala (po 2116 roku p.n.e.). Jego władza rozciągała się na południe do miasta Ur i Eridu oraz w kierunku północno-wschodnim i obejmowała najprawdopodobniej zachodni Elam. Za panowania Gudei państwo Lagasz doszło do znacznego rozkwitu m.in. dzięki licznym kontaktom handlowym np. z państwem Mari, a nawet z miastami syryjskimi. Dużą wagę Gudea poświęcał rozwojowi rolnictwa, o czym informują liczne inskrypcje oraz teksty na tabliczkach odnoszące się do spraw gospodarczych (sprawozdania dotyczące rozbudowy kanałów nawadniających, zasiewów pól i zakładania sadów). Za jego panowania wprowadzono uprawę winorośli. Inne tabliczki informują nas o znacznym rozkwicie rzemiosła. Wzrost gospodarczy państwa Gudei pozwolił władcy skoncentrować się na zakrojonych na dużą skalę pracach budowlanych. Wznosił on liczne świątynie, z których najbardziej jest znana E-ninnu („Dom Pięćdziesiątki”), poświęcona bogu Ningirsu i jego świcie. O losach budowy tejże świątyni wiadomo z inskrypcji wyrytej na dwóch glinianych walcach o wysokości 1 m każdy. Jest to poetyckie sprawozdanie z budowy E-ninnu i jednocześnie utwór wielbiący boga Ningirsu. Są to jednocześnie najwcześniejsze znane tak obszerne teksty sumeryjskie. Z inskrypcji z czasów panowania Gudei kształtuje się obraz władcy sprawiedliwego i dbającego o poddanych, potrafiącego zapewnić im dobrobyt i życie w pokoju oraz unikającego walk zbrojnych, czyli władcy określanego w jednej z inskrypcji mianem „dobrego pasterza”. Gudea to jedna postaci tego okresu, o których więcej wiadomo dzięki zachowanym zabytkom mezopotamskim z III tysiąclecia p.n.e. Do naszych czasów przetrwały liczne posągi Gudei, zdobiące zbiory muzeów europejskich (zwłaszcza Luwr), jak również dużo inskrypcji, często długich i poetyckich. Posągi Gudei wykonane są z twardych gatunków kamienia (dioryt, doleryt). Przedstawiają władcę w różnych okresach życia. Można je podzielić na dwa rodzaje: pierwszy cechuje się zwartą kompozycją, o przysadzistych proporcjach, drugi charakteryzuje się proporcjami smuklejszymi. Starano się oddać indywidualne rysy twarzy. sumeryjski zapis imienia i tytulatury Gudei w piśmie klinowym (pl) Gudea (... – ...; fl. XXII secolo a.C.) è stato un ensi ("re") della città di Lagash, nella Mesopotamia meridionale. Regnò dal 2144 al 2124 a.C. circa. Molto probabilmente non era originario della città, ma avendo sposato Ninalla, figlia del governatore (2164-2144 a.C.) di Lagash, entrò a far parte della dinastia di Lagash. Sul trono gli succedette il figlio . Gudea sembra avere svolto un ruolo politico non legato soltanto alla propria provincia, di cui doveva far parte anche l'antica Girsu. Le sue attività militari, scontri con la federazione elamita, sono solo parzialmente documentate. Numerose sono invece le iscrizioni che celebrano la costruzione del tempio del dio Ningirsu. (it) Gudea (em sumério: 𒅗𒌤𒀀, Gu3-de2-a) foi um dos mais célebres príncipes e, mais tarde, governador (patesi) da cidade de Lagas, na Suméria. Se casou com Ninala, filha de seu antecessor . Reinou entre 2 144 até 2 124 a.C., ou seja, vinte anos de reinado em Lagas. (pt) Gudea var en sumerisk furste, énsi, över stadsstaten Lagash i Sumer. Enligt en kronologi var han samtida med och underställd Ur-Nammu, grundaren av den s.k. tredje dynastin av Ur (2112-2004 f.Kr.). Gudea framställs i text och bild huvudsakligen som en from prästkung, men han uppges även ha fört en aggressiv utrikespolitik mot andra stadsstater och landet Elam. Mesopotamien återupptog under hans tid handelskontakterna över Persiska viken, vilka legat nere sedan Guti-invasionen av Sumer. Gudeas s.k. cylinderinskrifter omtalar förutom handelsaktiviteter och krigföring även och framför allt byggverksamhet främst till den lokale guden Ningirsus ära. Gudea, vars namn betyder "den kallade", har blivit känd även genom sina stenstatyer. De föreställer härskaren sittande eller stående och är försedda med inskriptioner på sin tids och områdes huvudspråk sumeriska. Statyerna räknas till de finaste exemplen på sumerisk konst. De flesta av dessa finns numera i Louvren i Paris. Av den sumerisk-akkadiska eftervärlden betraktades Gudea som den idealiske härskaren. (sv) Гудеа — правитель (энси) шумерского города-государства Лагаш, правил приблизительно в — годах до н. э., из II династии Лагаша. Гудеа, несомненно, является одной из самых выдающихся личностей в древней истории Ближнего Востока. (ru) 古地亞（Gudea）是蘇美城邦拉格什的統治者（前2144年至前2124年），他可能不是這個城市出身的，不過他與統治者 （Urbaba）的女兒Ninalla結婚，因此成為拉格什的統治者。 (zh) Гудеа (аккад. Визнаний) — релігійний провідник («благий пастир») Шумеру і правитель (енсі) шумерського міста Лагаш у — (за іншими даними у —) представник другої династії Лагаша. З його іменем пов'язаний ренесанс шумерської літератури і мистецтва й відродження шумерської традиції після падіння царства Аккаду. Його батьками були жерці, а дружиною, в першому шлюбі, дочка Ур-Баби, правителя Лагашу у — Підтримував тісні зв'язки з кутіями, які, очевидно, були одновірцями шумерів і військовими найманцями, яких шумери свого часу запросили для захисту свого храму в Ніппурі від аккадців. Він їх матеріально утримував, надсилаючи кутіям домашніх тварин і рослинну олію. Його владу визнавали 60 сар (216 тисяч) повноправних громадян (мабуть, одних дорослих і лише чоловічої статті). Побудував великий храм («дім пятидесяти») у Гірсу. Сприяв ремісникам і купцям. Провадив торгівлю з країнами Близького Сходу, Індією й Аравією. За нього Шумер жив у мирі й достатку. Правив Гудеу 26 років і, підбиваючи підсумки свого правління, він казав: «За мене нікого не карали бичем і нікого не били ременями... жоден труп не був непохованим... і плакальницям не довелося жодного разу плакати». (uk) |
| dbo:activeYearsStartYear | 2144-01-01 (xsd:gYear) |
| dbo:child | dbr:Ur-Ningirsu |
| dbo:predecessor | dbr:Ur-Baba |
| dbo:successor | dbr:Ur-Ningirsu |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Gudea_of_Lagash_Girsu.jpg?width=300 |
| dbo:title | Ruler ofLagash (en) |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://etcsl.orinst.ox.ac.uk/ https://books.google.com/books%3Fid=0guVA19YUVoC&pg=PA36 http://sumerianshakespeare.com/44701.html |
| dbo:wikiPageID | 208722 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 20304 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1096194862 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Caduceus dbr:Canaan dbr:Bad-Tibira dbr:Sargon_of_Akkad dbr:Elamites dbr:Norm_(sociology) dbr:Ur dbr:Ur-Baba dbr:Ur-Nammu dbr:Ur-Ningirsu dbr:Uruk dbr:Limestone dbr:Meluhha dbr:Egypt dbr:Elam dbr:Enlil dbr:Entemena dbr:Girsu dbr:Gold dbr:Museum_of_Fine_Arts,_Boston dbr:Mušḫuššu dbr:Copper dbr:Third_Dynasty_of_Ur dbr:Anshan_(Persia) dbr:Arabia dbr:Sin_(mythology) dbr:Sinai_Peninsula dbr:Stele dbr:Hendursaga dbr:Aurochs dbr:Axe dbr:Timber dbr:Irrigation dbr:Lapis_lazuli dbr:Adab_(city) dbr:Akkadian_language dbr:Amurru_kingdom dbr:22nd_century_BC dbr:Alabaster dbc:Kings_of_Lagash dbr:E-ninnu dbr:Ningishzida dbr:Nippur dbr:Cedrus dbr:Dilmun dbr:History_of_Goa dbr:Eninnu dbr:Ensí dbr:Lugal dbr:Princess dbr:Gudea_cylinders dbr:Ishtup-Ilum dbr:Temple dbc:22nd-century_BC_Sumerian_kings dbr:Majan_(civilization) dbr:Asia dbr:Lagash dbr:Lebanon dbr:Sumer dbr:Sumerian_language dbr:Syria dbr:Tradition dbr:Statues_of_Gudea dbr:Diorite dbr:Mari,_Syria dbr:Bull dbr:Spear dbr:Indus-Mesopotamia_relations dbr:Mesopotamia dbr:Carnelian dbr:Mace_(bludgeon) dbr:Magan_(civilization) dbr:Neo-Sumerian_art dbr:Louvre_Museum dbr:Gilgamesh_Epic dbr:Ningirsu dbr:Middle_chronology dbr:Short_chronology dbr:Amanus dbr:Steatite dbr:N._K._Sandars dbr:Gutian_dynasty dbr:Gutians dbr:File:0_Gudéa,_prince_de_l'État_de_Lagash_-_AO_29155_(1).JPG dbr:File:Moyen_Orient_3mil_aC.svg dbr:File:Cylinder_seal_of_Gudea.jpg dbr:File:Diorite_mortar,_an_offering_from_...._Ancient_Orient_Museum,_Istanbul.jpg dbr:File:Foundation_figurines_representing..._Iraq._The_British_Museum,_London.jpg dbr:File:Gudea_being_led_by_Ningishzida_in...a_deity_who_is_seated_on_a_throne.jpg dbr:File:Gudea_dedication_tablet_(name_and_title).jpg dbr:File:Head_of_Gudea.jpg dbr:File:Sacred_basin,_a_gift_from_Gudea_t...._Ancient_Orient_Museum,_Istanbul.jpg dbr:File:Seal_of_Gudea,_led_by_Ningishzida.jpg |
| dbp:after | dbr:Ur-Ningirsu |
| dbp:before | dbr:Ur-Baba |
| dbp:caption | Diorite statue of Gudea, prince of Lagash, dedicated to the god Ningishzida, Louvre Museum. (en) Gudea ruled from Lagash (en) |
| dbp:dynasty | Kings of Lagash (en) |
| dbp:float | right (en) |
| dbp:imageSize | 250 (xsd:integer) |
| dbp:issue | dbr:Ur-Ningirsu |
| dbp:label | dbr:Lagash |
| dbp:latDeg | 31.411389 (xsd:double) |
| dbp:lonDeg | 46.407222 (xsd:double) |
| dbp:name | Gudea (en) 𒅗𒌤𒀀 (en) |
| dbp:predecessor | dbr:Ur-Baba |
| dbp:reign | c. 2144–2124 BC (en) |
| dbp:relief | yes (en) |
| dbp:spouse | Ninalla (en) |
| dbp:succession | Ruler of Lagash (en) |
| dbp:successor | dbr:Ur-Ningirsu |
| dbp:title | King of Lagash (en) Ruler of Lagash (en) |
| dbp:width | 260 (xsd:integer) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Cite_book dbt:Cite_web dbt:Commons_category dbt:Infobox_royalty dbt:Location_map dbt:Main dbt:Refbegin dbt:Refend dbt:Reflist dbt:S-end dbt:S-reg dbt:S-start dbt:Script dbt:Sfnp dbt:Succession_box dbt:Wikiquote dbt:Rulers_of_Sumer |
| dbp:years | ca. 22nd century BC (en) |
| dct:subject | dbc:Kings_of_Lagash dbc:22nd-century_BC_Sumerian_kings |
| gold:hypernym | dbr:Ruler |
| schema:sameAs | http://viaf.org/viaf/316932837 |
| rdf:type | owl:Thing foaf:Person dbo:Person dul:NaturalPerson wikidata:Q19088 wikidata:Q215627 wikidata:Q5 wikidata:Q729 dbo:Animal dbo:Eukaryote dbo:Species schema:Person yago:WikicatSumerianRulers yago:CausalAgent100007347 yago:LivingThing100004258 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:Person100007846 yago:PhysicalEntity100001930 yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo dbo:Royalty yago:Ruler110541229 yago:Whole100003553 yago:Wikicat22nd-centuryBCRulers |
| rdfs:comment | Gudea, summersky Povolaný, byl vládce neboli ensi města Lagaše v jižní Mezopotámii. Jako druhý člen II. dynastie z Lagaše vládl zhruba v letech 2144–2124 př. n. l.. Nepocházel zřejmě z města, ale oženil se s dcerou lagašského vládce Ur-Baby (2164– 2144 př. n. l.) Ninalou, čímž se stal členem lagašské vládnoucí dynastie. Po něm převzal vládu jeho syn Ur-Ningirsu. Gudea nechal vybudovat řadu chrámů a paláců, obnovoval zavlažovací kanály a komunikace. Do dnešních dnů se zachovalo asi třicet soch z tvrdého a lesklého sopečného dioritu. Jsou na nich vytesány nápisy v klínovém písmu, jež líčí jeho bohatou stavební činnost a oddanost bohům. (cs) كوديا أو جوديا (بالسومرية: 𒅗𒌤𒀀) يعد من أشهر ملوك السومريين لسلالة لكش (بالسومرية:𒉢𒁓𒆷𒆠) التي كانت تحكم جنوب بلاد وادي الرافدين (ميسوبوتاميا)، إحدى أقدم المدن السومرية، وهو الملك الثاني عشر لسلالة لكش وحكم من سنة (2144 - 2124 ق.م)، لكنه من المرجح انه لم يكن من مدينة لكش، الا انه تزوج ابنة الملك أور زبابا (2144 - 2164 ق م) ملك لكش. كانت لكش تعيش عصر ذهبي، يتمتع بمستوى عالٍ من الاستقلال. واعتُبرت فترة كوديا جزاً من النهضة السومرية. (ar) Gudea (Sumerian: 𒅗𒌤𒀀, Gu3-de2-a) was a ruler (ensi) of the state of Lagash in Southern Mesopotamia, who ruled circa 2080–2060 BC (short chronology) or 2144-2124 BC (middle chronology). He probably did not come from the city, but had married Ninalla, daughter of the ruler Ur-Baba (2164–2144 BC) of Lagash, thus gaining entrance to the royal house of Lagash. He was succeeded by his son Ur-Ningirsu. Gudea ruled at a time when the center of Sumer was ruled by the Gutian dynasty, and when Ishtup-Ilum ruled to the north in Mari. Under Gudea, Lagash had a golden age, and seemed to enjoy a high level of independence from the Gutians. (en) Gudea (sumerieraz: 𒅗𒌣𒀀) Lagasheko agintaria izan zen - bitartean. Sumerko zibilizazio berriko gune nagusi egin zen Lagash. Bertako agintariek, Akadiar Inperioan, sekula ez zioten beren buruari errege titulua eman, baizik eta edo gobernari. Gudeak hamabost eta hogei urte bitartean gobernatu zuen Lagash. Tenpluak eta jauregiak eraiki zituen, eta bere erretratuen sail handia utzi digu. Arroka bolkanikoetan, diorita urdinean edo dolerita beltzean, zizelkaturiko 30 irudi baino gehiago daude. Beti, monje gisa jantzia agertzen da, kaunakesarekin, soinburuak estali gabe eta eskuak elkartuta dituela, otoitz egiteko moduan. Maiestate lasai eta grina erlijioso biziaren inpresioa eragiten dute. Haren garaian, bakearen onurez eta oparotasun paregabekoaz gozatu ahal izan zituen Lagashek. (eu) Gudea, ou selon sa forme francisée Goudéa (« l'Appelé »), est un souverain de la cité-État de Lagash, en Mésopotamie, dans le pays de Sumer. Il règne d'environ 2140 à 2120 av. J.-C. Il est célèbre pour de nombreuses statues qui le représentent. Plusieurs sont faites en diorite, roche magmatique noire extrêmement solide. (fr) Gudea (Bahasa Sumeria 𒅗𒌣𒀀 Gu3-de2-a) merupakan seorang penguasa atau (ensi) negara Lagash di Mesopotamia Selatan yang bertakhta pada sekitar tahun 2144–2124 SM. Ia diduga tidak datang dari kota, tetapi menikahi Ninalla, putri penguasa (2164–2144 SM) dari Lagash, yang kemudian masuk ke wangsa kerajaan Lagash. Ia digantikan oleh putranya, Ur-Ningirsu. (in) グデア（Gudea）は、古代メソポタミアの都市国家ラガシュの王。彼はシュメール時代の王達の中で最も名前の知られている人物の1人である。グデアという名前は「呼びかけられし者」の意。 (ja) 구데아는 남 메소포타미아의 도시 라가시를 다스린 지배자(재위:기원전 2144년 ~ 기원전 2124년)였다.그는 아마 도시 출신이 아니며 라가시의 우르바바(제위 기원전2164 - 2144)의 공주 니날라와 결혼하였다.그리하여 라가시의 왕가에 들어갈 수 있었다. 그는 왕자 우르닌기르수에 의해 계승되었다. (ko) Gudea (ca. 2140-2122 v.Chr.) was een ensi van Lagash in Soemer. Gudea was een vazal van de laatste vorsten van de Guti, maar in zijn tijd begon de greep die de Guti hadden op de individuele stadstaten danig te verzwakken. Gudea kon daarom goeddeels zijn eigen gang gaan. Hij was een goed bestuurder die veel deed om de stad Lagash weer tot bloei te brengen. Van hem zijn een groot aantal standbeelden gevonden. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Ur-Ningirsu. (nl) Gudea (em sumério: 𒅗𒌤𒀀, Gu3-de2-a) foi um dos mais célebres príncipes e, mais tarde, governador (patesi) da cidade de Lagas, na Suméria. Se casou com Ninala, filha de seu antecessor . Reinou entre 2 144 até 2 124 a.C., ou seja, vinte anos de reinado em Lagas. (pt) Гудеа — правитель (энси) шумерского города-государства Лагаш, правил приблизительно в — годах до н. э., из II династии Лагаша. Гудеа, несомненно, является одной из самых выдающихся личностей в древней истории Ближнего Востока. (ru) 古地亞（Gudea）是蘇美城邦拉格什的統治者（前2144年至前2124年），他可能不是這個城市出身的，不過他與統治者 （Urbaba）的女兒Ninalla結婚，因此成為拉格什的統治者。 (zh) Gudea (en sumeri 𒅗𒌤𒀀 gu.de.a) va ser ensi (governant) de Lagaix entre els anys 2144 aC i 2124 aC. Va succeir el seu sogre Urbaba, i és per això que se'l considera un usurpador. Abans del seu regnat, els reis de Lagaix només tenien el títol d'ensi, però Gudea es va fer dir "déu de Lagaix", almenys una vegada. (ca) Gudea (auch Gudea von Lagaš oder Gudea von Lagasch) war ein Stadtfürst (Ensi) des sumerischen Staates Lagaš, der nach gegenwärtigem Forschungsstand wahrscheinlich um 2141 v. Chr. bis ca. 2122 v. Chr. regierte. gehen von den Jahren 2122 v. Chr. bis 2102 v. Chr. oder 2080 v. Chr. bis 2060 v. Chr. aus. (de) Gudea (siglo XXII a. C.) fue el más célebre de los gobernadores de Lagash. Los soberanos de la ciudad de Lagash no se atribuían el título de rey, sino el de ensi (gobernador). Gudea fue el segundo en la línea sucesoria de la . Su máxima obra fue la construcción del templo de Eninnu, consagrado al dios Ningirsu. (es) Gudea (... – ...; fl. XXII secolo a.C.) è stato un ensi ("re") della città di Lagash, nella Mesopotamia meridionale. Regnò dal 2144 al 2124 a.C. circa. Molto probabilmente non era originario della città, ma avendo sposato Ninalla, figlia del governatore (2164-2144 a.C.) di Lagash, entrò a far parte della dinastia di Lagash. Sul trono gli succedette il figlio . Gudea sembra avere svolto un ruolo politico non legato soltanto alla propria provincia, di cui doveva far parte anche l'antica Girsu. (it) Gudea (sum. gù.dé.a, tłum. „powołany”) – sumeryjski władca miasta-państwa Lagasz, panujący w 2. połowie XXII w. p.n.e., zięć i następca Ur-Baby, mąż Nin-alli, ojciec Ur-Ningirsu II. Dokładne lata panowania Gudei nie są znane - niektórzy naukowcy umieszczają jego panowanie w okresie rządów ostatnich władców gutejskich (ok. 2130 r. p.n.e.), zdaniem innych panować miał on już po pokonaniu Gutejów przez Utuhengala (po 2116 roku p.n.e.). sumeryjski zapis imienia i tytulatury Gudei w piśmie klinowym (pl) Gudea var en sumerisk furste, énsi, över stadsstaten Lagash i Sumer. Enligt en kronologi var han samtida med och underställd Ur-Nammu, grundaren av den s.k. tredje dynastin av Ur (2112-2004 f.Kr.). Gudea framställs i text och bild huvudsakligen som en from prästkung, men han uppges även ha fört en aggressiv utrikespolitik mot andra stadsstater och landet Elam. Mesopotamien återupptog under hans tid handelskontakterna över Persiska viken, vilka legat nere sedan Guti-invasionen av Sumer. Gudeas s.k. cylinderinskrifter omtalar förutom handelsaktiviteter och krigföring även och framför allt byggverksamhet främst till den lokale guden Ningirsus ära. (sv) Гудеа (аккад. Визнаний) — релігійний провідник («благий пастир») Шумеру і правитель (енсі) шумерського міста Лагаш у — (за іншими даними у —) представник другої династії Лагаша. З його іменем пов'язаний ренесанс шумерської літератури і мистецтва й відродження шумерської традиції після падіння царства Аккаду. Його батьками були жерці, а дружиною, в першому шлюбі, дочка Ур-Баби, правителя Лагашу у — Побудував великий храм («дім пятидесяти») у Гірсу. Сприяв ремісникам і купцям. Провадив торгівлю з країнами Близького Сходу, Індією й Аравією. (uk) |
| rdfs:label | كوديا (ar) Gudea (ca) Gudea (cs) Gudea (de) Gudea (en) Gudea (eu) Gudea (es) Gudea (fr) Gudea (in) Gudea (it) グデア (ja) 구데아 (ko) Gudea (pl) Gudea van Lagash (nl) Gudea (pt) Гудеа (ru) Gudea (sv) Гудеа (uk) 古地亞 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Gudea http://viaf.org/viaf/316932837 yago-res:Gudea http://d-nb.info/gnd/118833626 dbpedia-commons:Gudea http://d-nb.info/gnd/128054301 http://viaf.org/viaf/118172234 http://viaf.org/viaf/197041839 wikidata:Gudea http://am.dbpedia.org/resource/ጉዴአ dbpedia-ar:Gudea http://arz.dbpedia.org/resource/كوديا dbpedia-bar:Gudea dbpedia-be:Gudea dbpedia-ca:Gudea dbpedia-cs:Gudea dbpedia-de:Gudea dbpedia-es:Gudea dbpedia-eu:Gudea dbpedia-fa:Gudea dbpedia-fi:Gudea dbpedia-fr:Gudea dbpedia-he:Gudea dbpedia-hu:Gudea dbpedia-id:Gudea dbpedia-it:Gudea dbpedia-ja:Gudea dbpedia-ka:Gudea dbpedia-ko:Gudea http://lt.dbpedia.org/resource/Gudėja dbpedia-nl:Gudea dbpedia-no:Gudea dbpedia-oc:Gudea dbpedia-pl:Gudea dbpedia-pt:Gudea dbpedia-ro:Gudea dbpedia-ru:Gudea dbpedia-sh:Gudea dbpedia-sk:Gudea dbpedia-sl:Gudea dbpedia-sr:Gudea dbpedia-sv:Gudea http://ta.dbpedia.org/resource/குடியா dbpedia-tr:Gudea dbpedia-uk:Gudea dbpedia-zh:Gudea https://global.dbpedia.org/id/2sb9J |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Gudea?oldid=1096194862&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Moyen_Orient_3mil_aC.svg wiki-commons:Special:FilePath/Gudea_dedication_tablet_to_Ningirsu.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Gudea_of_Lagash_Girsu.jpg wiki-commons:Special:FilePath/0_Gudéa,_prince_de_l'État_de_Lagash_-_AO_29155_(1).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Circular_clay_brick_s...u,_Iraq._Vorderasiatisches_Museum.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Clou_de_fondation_du_temple_de_ningirsu.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Cylinder_seal_of_Gudea.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Diorite_mortar,_an_of...._Ancient_Orient_Museum,_Istanbul.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Foundation_Nail_of_Gu...leveland_Museum_of_Art_-_DSC08176.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Foundation_figurines_..._Iraq._The_British_Museum,_London.jpg wiki-commons:Special:FilePath/GUDEA_GOV_OF_LAGASH_-_bust.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Girsu_Gudea_libation_vase.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Girsu_Lion_Macehead.jpg wiki-commons:Special:FilePath/GudeaName.jpg wiki-commons:Special:FilePath/GudeaZylinder.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Gudea_being_led_by_Ni...a_deity_who_is_seated_on_a_throne.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Gudea_dedication_tablet_(name_and_title).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Gudea_tablet_Vorderasiatisches_Museum_Berlin.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Head_of_Gudea.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Sacred_basin,_a_gift_...._Ancient_Orient_Museum,_Istanbul.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Seal_of_Gudea,_led_by_Ningishzida.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Gudea |
| foaf:name | Gudea (en) 𒅗𒌤𒀀 (en) |
| is dbo:predecessor of | dbr:Ur-Ningirsu |
| is dbo:successor of | dbr:Ur-Baba |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Gudea_of_Lagash |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Bašmu dbr:Puzer-Mama dbr:Epithets_of_Inanna dbr:Meskilak dbr:Oneiromancy dbr:Demon dbr:List_of_Elamite_kings dbr:List_of_Mesopotamian_dynasties dbr:Udug dbr:Ur-Baba dbr:Ur-Ningirsu dbr:Ur-Ningirsu_I dbr:Utu dbr:Dumuzi-abzu dbr:Ancient_Mesopotamian_units_of_measurement dbr:Ancient_furniture dbr:Meluhha dbr:Ernest_de_Sarzec dbr:Gatumdag dbr:State_religion dbr:Ninsun dbr:Egypt–Mesopotamia_relations dbr:Ensi_(Sumerian) dbr:Gaston_Cros dbr:Gebel_el-Arak_Knife dbr:Gilgamesh dbr:Girsu dbr:Music_of_Mesopotamia dbr:Mušḫuššu dbr:Anshan_(Persia) dbr:Anu dbr:Anunnaki dbr:Bau_(goddess) dbr:Demonology dbr:François_Thureau-Dangin dbr:Henry_A._Greene dbr:Idlurugu dbr:Dream dbr:Dream_interpretation dbr:Irḫan dbr:Nin-MAR.KI dbr:Nindara dbr:Ninegal dbr:Ninimma dbr:Ninmada dbr:Nirah dbr:Ancient_Mesopotamian_underworld dbr:22nd_century_BC dbr:E-ninnu dbr:Ebla dbr:Edin_(Sumerian_term) dbr:Etched_carnelian_beads dbr:Ninazu dbr:Ningishzida dbr:Ninhursag dbr:Ninshubur dbr:Ninurta dbr:Dietz-Otto_Edzard dbr:History_of_Sumer dbr:Kazallu dbr:Week dbr:List_of_Mesopotamian_deities dbr:Lugal-e dbr:Gudea_cylinders dbr:Gutian_people dbr:Gutian_rule_in_Mesopotamia dbr:History_of_Mesopotamia dbr:Inzak dbr:Ishtup-Ilum dbr:Ištaran dbr:Balag dbr:Tell_Zurghul dbr:Lagash dbr:Sumer dbr:Economy_of_Sumer dbr:Georges_Aaron_Bénédite dbr:Statues_of_Gudea dbr:Art_of_Mesopotamia dbr:Assyrian_flag dbr:Awan_dynasty dbr:Azimua dbr:Igalim dbr:Indus–Mesopotamia_relations dbr:Nanshe dbr:Nergal dbr:Measuring_rod dbr:Shulshaga dbr:Imports_to_Ur dbr:List_of_works_designed_with_the_golden_ratio dbr:Old_Babylonian_oracle dbr:Sukkal dbr:Geshtinanna dbr:Mîs-pî dbr:Serpent_symbolism dbr:Urshu dbr:Renaissance_of_Sumer dbr:Ḫegir dbr:Gudea_of_Lagash |
| is dbp:after of | dbr:Ur-Baba |
| is dbp:before of | dbr:Ur-Ningirsu |
| is dbp:builder of | dbr:E-ninnu |
| is dbp:predecessor of | dbr:Ur-Ningirsu |
| is dbp:successor of | dbr:Ur-Baba |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Gudea |
