Lisowczyks (original) (raw)
Lisowczycy, lisowczyki (początkowa nazwa straceńcy, również chorągiew elearska) – najemna ochotnicza formacja lekkiej jazdy polskiej stworzona w 1607 roku przez Aleksandra Lisowskiego. Jej zawiązki powstały w czasie służby Lisowskiego u Dymitra II Samozwańca w latach 1607–1611. Wskutek dokonywania gwałtów i rabunków lisowczyków zazwyczaj nie brano do niewoli, lecz tracono na miejscu.
.jpg?width=300)
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Lisowczycy és una paraula de l'idioma polonès, que també es coneix com a Straceńcy ('home perdut' o ') o "elearska" (companyia d'elears); o en forma singular: Lisowczyk o elear,"guerrer") - que és el nom d'una unitat irregular de la cavalleria lleugera del segle xvii de la Corona del Regne de Polònia i de la Lisowczycy. Els Lisowczycy prenien part en moltes batalles arreu d'Europa i eren extremadament àgils, guerrers i sanguinaris. El seu nombre va variar segons l'època, des d'uns pocs centenars a uns quants milers. L'origen d'aquest grup es pot trobar en la (una forma de motí semi-legal de les forces reials, practicada al Regne de Polònia i després a la Comunitat Polonesa-Lituana) organitzada al voltant de l'any 1604 per . El Lisowczycy van ser temuts i menyspreats pels civils on sigui que van passar i es van guanyar la fama dubtosa per les atrocitats que duien a terme (el saqueig, la violació, l'assassinat i altres ultratges). No obstant això, també els van respectar a contracor els seus oponents per les seves habilitats militars. Ells no dubtaven a saquejar fins i tot la seva terra natal, on van saquejar l'. Segimon III Vasa va tractar de mantenir-los allunyats de la Comunitat Polonesa-Lituana durant el major temps possible. Els Lisowczycy van prendre part en molts conflictes dins la història de Polònia. Les darreres companyies que van usar el nom de Lisowczycy es van formar a la dècada de 1620 i finalment van ser dissolts per una llei del Sejm, el 1636. (ca) Lisovčíci, přezdívaní také Straceńcy (volně lze přeložit jako 'Sebevražedný předvoj') nebo chorągiew elearska ('Korouhev harcovníků') byly žoldnéřské oddíly polské lehké jízdy. Jejich počátky lze vysledovat do let 1606-1611. Vrchní velitel polsko-litevských vojsk, korunní hejtman Jan Karel Chodkiewicz, přijal rozhodnutí naverbovat do vojska příslušníky loupeživých tlup na Litvě. Prostřednictvím vojenské služby měli být omilostněni, neměli však nárok na žold, měli bojovat pouze za podíl z kořisti. Za jejich velitele byl ustanoven plukovník , který tehdy působil ve službách pretendenta ruského trůnu Lžidimitrije II. Lisowski z těchto lupičů sestavil oddíly doplněné Tatary a zběhlými kozáky. Během následných událostí polsko-ruské války se lisovčíci uplatnili jako průzkumné oddíly a nájezdníci, kteří nemilosrdně rabovali nepřátelské území. Při svých výpravách dorazili až k Bílému moři (kde roku 1614 vypálili město Severodvinsk a ) a na západní Sibiř. Sám plukovník Lisowski zahynul již roku 1616 při obléhání Starodubu. Velení lisovčíků po něm převzal nejprve Stanisław Czapliński, pod jehož velením dobyli Kursk, Bolchov a Smolensk, a od roku 1619 plukovník Walenty Rogowski. Po skončení války s Ruskem stav lisovčíků doplnili Poláci, Litevci, ale také mnoho Lipků, což byli Tataři usazení od 15. století na území polsko-litevského státu. Do oddílů byli přijímáni nejrůznější dobrodruzi a dokonce i omilostnění zločinci.. Lisovčíci následně zasáhli do třicetileté války (1618-1648). Na základě tajné dohody mezi polským králem Zikmundem III. a císařem Svaté říše římské Ferdinandem II. byli lisovčíci roku 1619 vysláni na pomoc katolickým oddílům. Lisovčíci vpadli do Uher a 22. listopadu 1619 porazili u Humenného sedmihradské oddíly Jiřího I. Rákócziho. V únoru 1620 vpadli lisovčíci přes Slezsko na Moravu, kde byli pokládáni za tatarské nájezdníky. Na Moravě zpustošili okolí Holešova, Fryšták, Malenovice a další osady, ale sám Holešov zůstal díky zásahu katolického kněze Jana Sarkandera ušetřen. Sám Sarkander (podle jiných zpráv však spíš holešovský zámecký kaplan p. Samuel Tuček) vedl vstříc nájezdníkům procesí. Lisovčíci instruovaní napadat protestanty a šetřit katolíky, se podle pověsti přidali ke zpěvu a modlitbám, poklonili se monstranci, jíž kněz držel v ruce a odjeli pryč. Na základě této události byl Jan Sarkander protestantskými šlechtici obviněn z toho, že na příkaz Ladislava Popela z Lobkovic lisovčíky na Moravu pozval. Toto obvinění se stalo Sarkanderovi osudným: když odmítl vypovídat proti Lobkovicovi (a nevyzradil zpovědní tajemství), byl 17. března 1620 v Olomouci umučen k smrti. Pozdější vyšetřování prokázalo Sarkanderovu nevinu. Vyslání lisovčíků na Moravu domluvil císařský vyslanec Michael Adolf z Althanu. Lisovčíci následně pronikli do Rakouska, kde 4. března porazili v bitvě u Kremže oddíly dolnorakouských stavů a někteří z nich se dostali až k řece Innu. Pod velením Stanisława Rusinowského zasáhli i do bitvy na Bílé hoře, kde svým razantním útokem proti uherské jízdě ovlivnili konečné vítězství katolické armády. Roku 1621 někteří z lisovčíků pod vedením Stanisława Stroynowského vstoupili do služeb bavorského kurfiřta Maxmiliána I., zatímco většina z nich, včetně plukovníka Rusinowského, se vrátila do Polska. Zde se zapojili se do právě probíhající polsko-turecké války (1620–1621), kde se vyznamenali zejména v bitvě u Chotynu. Roku 1623 však zaútočili do Slezska, kde např. vypálili ženský klášter v Trzebnici a znásilnili jeho obyvatelky. Kníže Jindřich Václav, z minstrberské (Ziębice) větve Poděbradů, však jejich útok odrazil a dokonce zajal jejich velitele Stanisława Stroynowského, který byl následně polskými úřady označen za psance, uvězněn a roku 1626 zabit. Část lisovčíků však bojovala ještě v polsko-švédské válce o Livonsko (1626-1629) a ve 30. letech 17. stol. se vzbouřenými kozáky na Ukrajině. Na jaře 1622 byli lisovčíci přítomni na Moravě, 17 března vyplenili městečko ždánice a zavraždili zde českobratrského faráře Jana Beránka. Existují rovněž kusé zprávy o bojích lisovčíků se vzbouřenými Valachy na východní Moravě v letech 1623–24, během těchto událostí Lisovčíci např. vyplenili Štramberk a Hranice na Moravě. Lisovčíci, kteří vstoupili do bavorských a císařských služeb, se ukázali být prakticky nezvladatelní. Jejich krutost a plenění nabývaly takových rozměrů, že šokovaly i současníky, přivyklé drsnému způsobu života v tehdejších časech. Často se uvádí, že dobíjeli své zraněné nebo nemocné spolubojovníky, aby nepadli živí do rukou nepříteli a nemohli vyzradit chystané přesuny a útoky oddílu. Dodnes je připomínají některá polská lidová rčení, např. „Co hultaj, to lisowczyk” tj. "Co lotr, to lisovčík", „To prawdziwy lisowczyk”, tj. "To je opravdový lisovčík" tj. surový, neurvalý člověk.. Roku 1635, tedy ještě před uzavřením vestfálského míru, byl jejich sbor v císařském vojsku rozpuštěn a zbylí lisovčíci se vrátili do Polska. Poslední známý údaj o lisovčících se týká jejich velitele , který padl v prosinci roku 1637 nedaleko Čerkas na Ukrajině v boji se vzbouřenými záporožskými kozáky . Lisovčíci bojovali vystrojeni a vyzbrojeni v polském, případně tatarském stylu. K jejich výzbroji patřila šavle, reflexní (tatarský) luk, který nosili uložen v sahajdaku (zvláštním koženém pouzdře u pasu lučištníka), zčásti používali i pistole s kolečkovým zámkem, arkebuzy a bandolety, méně často kopí, palcáty a (nadziaky). Většinou nosili přilby orientálního typu (šišáky, misiurky) a nepříliš velké kulaté štíty, vzácně i kroužkovou zbroj. Během válečných tažení svou výzbroj doplňovali ukořistěnými zbraněmi a oděvními součástkami jiných armád (v čemž se ostatně příliš neodlišovali od jiných žoldnéřů), až je kronikář nazval „pestrým kvítím ze zahrady císařské“. Jako heslo lisovčíků bývá uváděno: „Ryczerska sluźba ojczyźnie zmazuje viny”: "Rytířská služba vlasti smazává viny". S lisovčíky bývá spojována píseň Duma rycerska, poprvé zaznamenaná Adamem Czahrowskim roku 1599, tedy ještě před vytvořením lisovčíků. (cs) Lisowczyks or Lisowczycy (Polish pronunciation: [lisɔfˈt͡ʂɨt͡sɨ]; also known as Straceńcy ('lost men' or 'forlorn hope') or chorągiew elearska (company of ); or in singular form: Lisowczyk or elear) was the name of an early 17th-century irregular unit of the Polish–Lithuanian light cavalry. The Lisowczycy took part in many battles across Europe and the historical accounts of the period characterized them as extremely agile, warlike, and bloodthirsty. Their numbers varied with time, from a few hundreds to several thousands. The origin of the group can be traced to konfederacja (a form of semi-legal mutiny of royal forces, practiced in the Kingdom of Poland and then in the Commonwealth), organized around 1604 by Aleksander Józef Lisowski. They began to grow in strength and fame a few years later, when Lisowski's irregulars were incorporated into the forces fighting in Muscovy. The Lisowczycy unit of the Polish cavalry received no formal wages; instead, they were allowed to loot and plunder as they pleased. They relied on their speed and fought without tabors, foraging supplies from lands they moved through. The Lisowczycy were feared and despised by civilians wherever they passed and they gained dubious fame for the scores of atrocities they carried out (pillage, rape, murder and other outrages). However, they were also grudgingly respected by their opponents for their military skills. They did not hesitate to plunder even their homeland, where they sacked the Racovian Academy university of the Polish brethren. Such actions were among the reasons the Commonwealth ruler Sigismund III Vasa tried to keep them away from the Commonwealth for as long as possible. The Lisowczycy took part in many conflicts, including the Dymitriads (where their actions help explain the text of the infamous placard in Zagorsk: three plagues: typhus, Tatars, and Poles) and in the Battle of White Mountain (where they were essential in lifting the Transylvanian siege of Vienna and Bohemia's defeat). They were eventually disbanded in 1635. An account of Lisowczycy's exploits was written by their chaplain, Wojciech Dembołęcki (or Wojciech Debolecki), in Przewagi Elearów polskich co ich niegdy Lisowczykami zwano (1619–1623) (Deeds of Polish once known as Lisowczycy (1619–1623)). (en) La Lisowczycy (también conocida como Straceńcy ('hombres perdidos' o 'tropa perdida') o chorągiew elearska (compañía de aliados); o en singular: Lisowczyk o elear) es el nombre de una unidad irregular de caballería ligera polaco-lituana. La Lisowczycy tomó parte en muchas batallas a lo largo de Europa y los relatos históricos de la época nos los presentan como extremadamente ágiles, belicosos y sanguinarios. Sus números variaron con el tiempo, desde unos pocos centenares a varios miles. El origen del grupo puede remontarse a la konfederacja (motín semilegal de fuerzas del rey, practicada en el Reino de Polonia y posteriormente en la Mancomunidad) organizada alrededor de 1604 por Aleksander Józef Lisowski. Comenzaron a incrementar su fuerza y fama unos años después, cuando los tropas irregulares de Lisowski fueron incorporadas a las fuerzas que luchaban en Moscovia. La unidad Lisowczycy de caballería polaca (chorągiew) no recibía salarios normales, si no que en su lugar se les permitía saquear y someter a pillaje tanto como quisieran. En la batalla confiaban en su velocidad y luchaban sin formaciones, buscando alimento suministros de las tierras por donde pasaban. Se ganaron una dudosa reputación debido a los alcances de las atrocidades que llevaron a cabo (pillaje, violaciones y asesinatos, etc.). No obstante, eran respetados por sus enemigos por sus habilidades militares. No dudaban en saquear ni siquiera en su patria de origen, donde saquearon la universidad de la , la Akademia Rakowska. Estas acciones, entre otras razones, les valieron que el rey polaco Segismundo III Vasa hiciera lo posible para por mantenerlos lejos de la Mancomunidad. La Lisowczycy tomó parte en muchos conflictos, incluyendo las Dimitríadas en las que sus acciones ayudan a explicar el cartel en la ciudad rusa de Zagorsk (al noroeste de Moscú) que lamentaba: la llegada de las tres plagas: tifus, tártaros y polacos, y en la batalla de la Montaña Blanca (donde fueron esenciales al levantar el asedio transilvano de Viena y en la derrota bohemia). Fueron disueltos finalmente en 1635. Un relato de las proezas de la Lisowczycy fue escrito por su capellán (o Wojciech Debolecki), Przewagi Elearów polskich co ich niegdy Lisowczykami zwano (1619-1623) (Hechos de los elear una vez conocidos como la Lisowczycy (1619-1623)). (es) Lisowczycy (pronuncia polacca: [lisɔfˈt͡ʂɨt͡sɨ]) era un corpo di cavalleria leggera formato da truppe irregolari polacche degli inizi del diciassettesimo secolo. I Lisowczycy presero parte a molte battaglie attraverso l'Europa e le cronache storiche li descrivono come particolarmente agili, battaglieri e sanguinari. Il loro numero variò nel tempo da poche centinaia a diverse migliaia. Lisowczyk - dipinto di Juliusz Kossak, circa 1860-65, ispirato al dipinto di Rembrandt Costituiti da attorno al 1604, la loro forza e fama iniziarono a crescere qualche anno dopo quando gli irregolari di Lisowski furono incorporati nella Guerra polacco-moscovita. Le unità di cavalleria Lisowczycy non venivano pagate, ma erano autorizzate a saccheggiare e depredare a loro piacimento. Erano temute e disprezzate dai civili essendosi guadagnate una pessima fama per le atrocità commesse (saccheggi, stupri, omicidi e altre violenze). Tuttavia, erano temuti anche dagli avversari per le loro capacità militari. Essi non esitarono a saccheggiare persino la loro terra d'origine. Lisowczycy (arciere) - dipinto di Józef Brandt 1885 Il corpo di cavalleria leggera Lisowczycy partecipò a molti conflitti, tra i Dymitriads (dove le loro azioni contribuiscono a spiegare il testo dell'infamante cartello posto in Zagorsk: tre piaghe: tifo, tartari e polacchi) e nella Battaglia della Montagna Bianca segnando la sconfitta dei Boemi. I Lisowczycy furono sciolti nel 1635. (it) Lisowczycy, lisowczyki (początkowa nazwa straceńcy, również chorągiew elearska) – najemna ochotnicza formacja lekkiej jazdy polskiej stworzona w 1607 roku przez Aleksandra Lisowskiego. Jej zawiązki powstały w czasie służby Lisowskiego u Dymitra II Samozwańca w latach 1607–1611. Wskutek dokonywania gwałtów i rabunków lisowczyków zazwyczaj nie brano do niewoli, lecz tracono na miejscu. (pl) Лисовчики — название формирований польско-литовской иррегулярной лёгкой кавалерии, действовавшей в пределах Речи Посполитой и Венгрии, а также в Смутное время — на территории России, под командованием А. Ю. Лисовского в 1608 — 1616 годах. В отличие от других подразделений (хоругвей) польской и литовской конницы, лисовчики были нерегулярными формированиями, формально не получали жалования. Формировались они в основном из добровольцев мелкой шляхты и горожан из Великого княжества Литовского. В составе лисовчиков воевало и немало казаков, как русских (донских и дедиловских), так и украинских (северских и «черкас»). Относились к лёгкой кавалерии казацко-татарского типа (сабля, сагайдак, пистолеты, минимум доспехов). Они кормились только за счёт трофеев и награбленной добычи. Во время боевых действий они рассчитывали на свою скорость и в сражениях не сооружали град-обозов (таборов). Лисовчики получили печальную известность благодаря многочисленным грабежам, насилиям и убийствам, жертвами которых становилось мирное население. Не брезговали они грабить и земли своей родины (это было одной из причин, почему король Сигизмунд III Ваза желал удалить их из Речи Посполитой настолько надолго, насколько это возможно). В то же время противники уважали лисовчиков за высокие боевые качества. В их честь была названа моторная лодка Пинской флотилии. (ru) Лісо́вчики («польські козаки», «козаки-лісовчики», «польські елеари») — рід польської легкої кінноти, що був створений 1615 року, спершу як жовнірська під проводом полковника Олександра Лісовського. Лісовчики — окрема сторінка в історії військової справи Речі Посполитої. Вони були єдиним прикладом річпосполитських кондотьєрів так само затятих, як німецькі ландскнехти чи швейцарська піхота. Від цих згаданих найманців їх відрізняла специфічна внутрішня організація, що дещо нагадувала організацію Запорозької Січі. Лісовчики були жовнірською громадою, що вступала на найману військову службу найчастіше в цілості, за умови збереження права керуватися власними звичаями, підпорядкування винятково власному, обраному громадою провідникові, із власними військовими посадовими особами та судом. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Rembrandt_-_De_Poolse...1655_(Frick_Collection).jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://lubczasopismo.salon24.pl/Mistrzowie/post/473705,lisowczycy-nad-oceanem-lodowatym-opowiesc-o-sw-hiobie-mazowskim |
| dbo:wikiPageID | 1422929 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 16800 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1123551920 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Pretender dbr:Prussia dbr:Pskov dbr:Battle_of_Cecora_(1620) dbr:Battle_of_Humenné dbr:Battle_of_Khotyn_(1621) dbr:Battle_of_White_Mountain dbr:Belozersk dbr:Bely,_Tver_Oblast dbr:Bolkhov dbr:Holy_Roman_Empire dbr:Veliky_Ustyug dbr:Vienna dbr:Vologda dbr:Ivan_Andreyevich_Khovansky dbr:Jan_Karol_Chodkiewicz dbr:Light_cavalry dbr:Maximilian_I,_Elector_of_Bavaria dbr:Rzhev dbr:Stanisław_Czapliński dbr:Racovian_Academy dbr:George_I_Rákóczi dbr:Moscow_Kremlin dbr:Muslim dbr:Thirty_Years'_War dbr:Bohemia dbr:Sigismund_III_Vasa dbr:Silesia dbr:Smolensk dbr:Zaraysk dbr:Kholmogory,_Arkhangelsk_Oblast dbr:Persona_non_grata dbr:Polish–Muscovite_War_(1605–18) dbc:Irregular_units_and_formations dbr:Bryansk dbr:Buddharupa dbr:Torzhok dbr:Transylvania dbr:Tsardom_of_Russia dbr:White_Sea dbr:Eastern_Orthodox dbr:Livonia dbr:Nikolo-Korelsky_Monastery dbr:Absolutism_(European_history) dbr:Ferdinand_II,_Holy_Roman_Emperor dbr:Four_Horsemen_of_the_Apocalypse dbc:Military_history_of_the_Polish–Lithuanian_Commonwealth dbr:Barbarian dbr:Northern_Dvina dbr:Ottoman_Empire dbr:Battle_of_Guzow dbr:Forlorn_hope dbr:Karelia dbr:Roman_Catholic dbc:Cavalry_units_and_formations_of_Poland dbr:Jan_Piotr_Sapieha dbr:Arkhangelsk dbr:Aleksander_Józef_Lisowski dbr:Kaluga dbr:Kara_Sea dbr:Karachev dbr:Kargopol dbr:Kashin_(town) dbr:Kaunas dbr:Blockade dbr:Szlachta dbr:Tabor_(formation) dbr:Time_of_Troubles dbr:Tsar dbr:Radziwiłł dbr:Dmitry_Pozharsky dbr:Poles dbr:Polish–Lithuanian_Commonwealth dbr:Soligalich dbr:Solvychegodsk dbr:Spaso-Prilutsky_Monastery dbr:Great_Hetman_of_Lithuania dbr:Ingrian_War dbr:Kingdom_of_Poland dbr:Kirillov_(town) dbr:Kolomna dbr:Kostroma dbr:Kursk dbr:Mercenary dbr:Mikhaylov,_Ryazan_Oblast dbr:Ob_River dbr:Onega_River dbr:Radomsko dbr:Chaplain dbr:Sejm dbr:Severodvinsk dbr:Yemetsk dbr:Yemtsa_River dbr:Kirillo-Belozersky_Monastery dbr:Magnate dbr:Zakhary_Lyapunov dbr:Ruthenians dbr:Typhus dbr:Sejmik dbr:Tatar dbr:Flag dbr:Zagorsk dbr:Statute dbr:Polish_brethren dbr:Rokosz_of_Zebrzydowski dbr:Konfederacja dbr:Magnate_wars_in_Moldavia dbr:Vasili_Shuisky dbr:Belev dbr:Bandit dbr:False_Dmitriy_II dbr:Likhvin dbr:Polish–Swedish_War dbr:Protestants dbr:Peremyshl-on-the-Oka dbr:Zlota_Baba dbr:Kniaz dbr:Troitse-Sergieva_Lavra dbr:Wojciech_Dembołęcki dbr:Aleksander_Kleczkowski dbr:File:Juliusz_Kossak,_Lisowczyk.jpg dbr:Rakhmantsevo dbr:Yuri_Shakhovskoy dbr:Battle_of_Krems dbr:Battle_of_Zavada dbr:Elear dbr:File:Brandt-Lisowczycy,_Strzelanie_z_łuku.jpg dbr:File:Lisowczycy_by_Józef_Brandt.jpg dbr:File:Lisowczycy_on_the_Rhein_River.PNG dbr:File:Lisowczyk1.1.jpg dbr:File:Rembrandt_-_De_Poolse_ruiter,_c.1655_(Frick_Collection).jpg dbr:Jarosz_Kleczkowski dbr:Miedźwiedzi_Bród dbr:Stanisław_Rusinowski dbr:Stanisław_Stroynowski dbr:Walenty_Rogowski |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Commons dbt:ISBN dbt:In_lang dbt:Interlanguage_link_multi dbt:Short_description dbt:IPA-pl |
| dcterms:subject | dbc:Irregular_units_and_formations dbc:Military_history_of_the_Polish–Lithuanian_Commonwealth dbc:Cavalry_units_and_formations_of_Poland |
| rdf:type | owl:Thing |
| rdfs:comment | Lisowczycy, lisowczyki (początkowa nazwa straceńcy, również chorągiew elearska) – najemna ochotnicza formacja lekkiej jazdy polskiej stworzona w 1607 roku przez Aleksandra Lisowskiego. Jej zawiązki powstały w czasie służby Lisowskiego u Dymitra II Samozwańca w latach 1607–1611. Wskutek dokonywania gwałtów i rabunków lisowczyków zazwyczaj nie brano do niewoli, lecz tracono na miejscu. (pl) Лісо́вчики («польські козаки», «козаки-лісовчики», «польські елеари») — рід польської легкої кінноти, що був створений 1615 року, спершу як жовнірська під проводом полковника Олександра Лісовського. Лісовчики — окрема сторінка в історії військової справи Речі Посполитої. Вони були єдиним прикладом річпосполитських кондотьєрів так само затятих, як німецькі ландскнехти чи швейцарська піхота. Від цих згаданих найманців їх відрізняла специфічна внутрішня організація, що дещо нагадувала організацію Запорозької Січі. Лісовчики були жовнірською громадою, що вступала на найману військову службу найчастіше в цілості, за умови збереження права керуватися власними звичаями, підпорядкування винятково власному, обраному громадою провідникові, із власними військовими посадовими особами та судом. (uk) Lisowczycy és una paraula de l'idioma polonès, que també es coneix com a Straceńcy ('home perdut' o ') o "elearska" (companyia d'elears); o en forma singular: Lisowczyk o elear,"guerrer") - que és el nom d'una unitat irregular de la cavalleria lleugera del segle xvii de la Corona del Regne de Polònia i de la Lisowczycy. Els Lisowczycy prenien part en moltes batalles arreu d'Europa i eren extremadament àgils, guerrers i sanguinaris. El seu nombre va variar segons l'època, des d'uns pocs centenars a uns quants milers. (ca) Lisovčíci, přezdívaní také Straceńcy (volně lze přeložit jako 'Sebevražedný předvoj') nebo chorągiew elearska ('Korouhev harcovníků') byly žoldnéřské oddíly polské lehké jízdy. Jejich počátky lze vysledovat do let 1606-1611. Vrchní velitel polsko-litevských vojsk, korunní hejtman Jan Karel Chodkiewicz, přijal rozhodnutí naverbovat do vojska příslušníky loupeživých tlup na Litvě. Prostřednictvím vojenské služby měli být omilostněni, neměli však nárok na žold, měli bojovat pouze za podíl z kořisti. Za jejich velitele byl ustanoven plukovník , který tehdy působil ve službách pretendenta ruského trůnu Lžidimitrije II. Lisowski z těchto lupičů sestavil oddíly doplněné Tatary a zběhlými kozáky. Během následných událostí polsko-ruské války se lisovčíci uplatnili jako průzkumné oddíly a nájezdníci (cs) Lisowczyks or Lisowczycy (Polish pronunciation: [lisɔfˈt͡ʂɨt͡sɨ]; also known as Straceńcy ('lost men' or 'forlorn hope') or chorągiew elearska (company of ); or in singular form: Lisowczyk or elear) was the name of an early 17th-century irregular unit of the Polish–Lithuanian light cavalry. The Lisowczycy took part in many battles across Europe and the historical accounts of the period characterized them as extremely agile, warlike, and bloodthirsty. Their numbers varied with time, from a few hundreds to several thousands. (en) La Lisowczycy (también conocida como Straceńcy ('hombres perdidos' o 'tropa perdida') o chorągiew elearska (compañía de aliados); o en singular: Lisowczyk o elear) es el nombre de una unidad irregular de caballería ligera polaco-lituana. La Lisowczycy tomó parte en muchas batallas a lo largo de Europa y los relatos históricos de la época nos los presentan como extremadamente ágiles, belicosos y sanguinarios. Sus números variaron con el tiempo, desde unos pocos centenares a varios miles. (es) Lisowczycy (pronuncia polacca: [lisɔfˈt͡ʂɨt͡sɨ]) era un corpo di cavalleria leggera formato da truppe irregolari polacche degli inizi del diciassettesimo secolo. I Lisowczycy presero parte a molte battaglie attraverso l'Europa e le cronache storiche li descrivono come particolarmente agili, battaglieri e sanguinari. Il loro numero variò nel tempo da poche centinaia a diverse migliaia. Lisowczyk - dipinto di Juliusz Kossak, circa 1860-65, ispirato al dipinto di Rembrandt Lisowczycy (arciere) - dipinto di Józef Brandt 1885 I Lisowczycy furono sciolti nel 1635. (it) Лисовчики — название формирований польско-литовской иррегулярной лёгкой кавалерии, действовавшей в пределах Речи Посполитой и Венгрии, а также в Смутное время — на территории России, под командованием А. Ю. Лисовского в 1608 — 1616 годах. (ru) |
| rdfs:label | Lisowczycy (ca) Lisovčíci (cs) Lisowczycy (es) Lisowczycy (it) Lisowczyks (en) Lisowczycy (pl) Лисовчики (ru) Лісовчики (uk) |
| owl:sameAs | dbpedia-commons:Lisowczyks http://d-nb.info/gnd/7539567-8 http://viaf.org/viaf/236593022 wikidata:Lisowczyks dbpedia-be:Lisowczyks dbpedia-ca:Lisowczyks dbpedia-cs:Lisowczyks dbpedia-es:Lisowczyks dbpedia-it:Lisowczyks dbpedia-pl:Lisowczyks dbpedia-ru:Lisowczyks dbpedia-sh:Lisowczyks dbpedia-uk:Lisowczyks https://global.dbpedia.org/id/2WKpV |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Lisowczyks?oldid=1123551920&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Rembrandt_-_De_Poolse_ruiter,_c.1655_(Frick_Collection).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Brandt-Lisowczycy,_Strzelanie_z_łuku.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Juliusz_Kossak,_Lisowczyk.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Lisowczycy_by_Józef_Brandt.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Lisowczycy_on_the_Rhein_River.png wiki-commons:Special:FilePath/Lisowczyk1.1.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Lisowczyks |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Lisowczycy dbr:Lisowczyk dbr:Lisowski_Riders |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_battles_1601–1800 dbr:Prince_Władysław's_March_on_Moscow dbr:Lisowczycy dbr:Companion_(military_rank) dbr:Koło dbr:Military_of_the_Polish–Lithuanian_Commonwealth dbr:Lisowczyk dbr:Lisowski_Riders |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Lisowczyks |
