| dbo:abstract |
Rhapsody in Blue és una composició musical creada per George Gershwin per a piano sol i banda de jazz, escrita el 1924 i en la que es combinen elements de música clàssica amb efectes d'influència jazzística. S'estrenà el 12 de febrer de 1924 a l' de Nova York, en un concert titulat "Un experiment en música moderna", An Experiment in Modern Music, dirigit per i la seva banda, amb el mateix Gershwin al piano. En aquesta obra, originalment escrita per a dos pianos, el compositor volia mostrar una espècie de calidoscopi musical de la Nord Amèrica d'aquella època, del blues, del bullici metropolità i l'ànim nacional. En aquesta rapsòdia la paraula "blue" es refereix tant a l'estil musical blues (com a cançó d'aquest típic gènere musical americà) com a l'estat d'ànim blue que significa en anglès "trist, malenconiós". La versió per a piano i orquestra simfònica que va ser arreglada per Ferde Grofé el 1946, s'ha convertit en una de les obres més populars de la música clàssica americana. (ca) Rapsodie v modrém (anglicky Rhapsody in Blue) je nejznámější skladba amerického hudebního skladatele George Gershwina. Biografické podklady udávají, že vznikla pro orchestr dirigenta , který si všiml Gershwinova svérázného talentu zhodnotit jazzové a afroamerické hudební podněty, jako je blues. Skladatele zaujal Whitemanův návrh, aby přenesl toto cítění do kompozice v symfonickém tvaru. V níže citovaném filmu, ve kterém hrají autentické postavy Gershwinova života (např. sám dirigent Paul Whiteman nebo klavírní virtuos Oscar Levant, zasvěcený interpret této skladby), uvažuje Gershwin (ve scénáři) o kompozičním projektu rapsodie "in blues", tedy rapsodie bluesové. Nápad ho fascinuje, ale dospěje k slovnímu spojení Rhapsody in Blue. "Blue", zvláště zde, není tedy jen označení barvy, ale má význam též "smutný, sklíčený, skleslý" a také ovšem obsahuje silnou vnitřní návaznost k formě blues. Tak nějak se roku 1924 zrodila Rhapsody in Blue. V kompozici, kterou pro Gershwina instrumentoval aranžér Whitemanova orchestru se zdůrazněním speciálních jazzových efektů (wha-wha efekt trombónu, glissando klarinetu, kterým skladba začíná, užití nástrojů jazzového orchestru a jeho rytmiky apod.), hraje blues ústřední roli. Skladbu měl Grofé k dispozici v Gershwinově původní verzi pro dva klavíry a její působivé aranžmá pro jazzový orchestr a sólový klavír mu vyneslo obecné uznání hudební obce. K instrumentaci se pak Grofé ještě znovu vrátil a v roce 1942 skladbu upravil pro sólový klavír s velkým symfonickým orchestrem. V této podobě bývá dnes na koncertech hrána. Úspěch Rhapsody in Blue je založen na originálním spojení symfonické struktury s jazzovým podhoubím (kořeny černošských blues, blue notes, svérázná harmonie, swingová rytmika atd.). Gershwin byl vybaven mimořádnou melodickou i harmonickou invencí a obdiv zaslouží i jeho stylizační bohatství klavírního partu. Vstřebal do sebe jazzovou kulturu, kterou znal důvěrně od chlapeckých let a jejíž znalost si neustále prohluboval, dokonce samostatným studiem (v období, kdy připravoval operu ). Toto vše bylo v porovnání s evropskou hudbou novou živou vodou, jejíž sílu uznávali i přední skladatelé světových jmen jeho doby. Na příklad sám Maurice Ravel, který vyšel z těsné blízkosti tvorby Clauda Debussyho, neváhal se v takovém proudu rovněž smočit (například v Klavírním koncertu G-Dur) - stejně jako třeba Bohuslav Martinů nebo Arthur Honegger. Pro Jaroslava Ježka byla Rhapsody in Blue životním objevem. Je třeba se ovšem smířit s tím, že je skladba orientována k jinému ideálu, než jaký patřil hlavnímu neoklasickému proudu, což ukazují také některá její odmítnutí (Leonard Bernstein). Pro Gershwina však byla jednoznačným vítězstvím, neboť se stala už za jeho života jedním ze symbolů svébytné americké hudby v koncertní oblasti. (cs) رابسودي إن بلو هو تأليف موسيقي من عام 1924 كتبه جورج غيرشوين للبيانو المنفرد وفرقة الجاز، والتي تجمع بين عناصر الموسيقى الكلاسيكية والتأثيرات المتأثرة بموسيقى الجاز. بتكليف من قائد الفرقة الموسيقية بول وايتمان، عُرض العمل لأول مرة في حفل موسيقي بعنوان «تجربة في الموسيقى الحديثة» في 12 فبراير 1924، في إيولايان هول، مدينة نيويورك. قامت فرقة وايتمان بالعزف الغنائي مع غيرشوين وهو يعزف على البيانو. نظم منسق وايتمان، فيرد جروف، موسيقى الرابسودي عدة مرات بما في ذلك التسجيل الأصلي لعام 1924، وتسجيل أوركسترا الحفرة عام 1926، والتسجيل السيمفوني لعام 1942. الرابسودي هو أحد أكثر إبداعات غيرشوين شهرة والتكوين الأساسي الذي حدد عصر الجاز. افتتحت قطعة غيرشوين حقبة جديدة في التاريخ الموسيقي لأمريكا ، رسخت شهرة غيرشوين كمؤلف موسيقي بارز ، وأصبحت في النهاية واحدة من أكثر أعمال الحفلات الموسيقية شهرة. تفترض مجلة American Heritage أن الافتتاح الشهير للكلارينيت glissando أصبح معروفًا فورًا لدى جمهور الحفل مثل موسيقى بيتهوفن الخامسة. (ar) Rhapsody in Blue ist die bekannteste Komposition des US-amerikanischen Broadwaykomponisten George Gershwin. Das Stück wurde erstmals am 12. Februar 1924 in der Aeolian Hall in New York aufgeführt. Angekündigt wurde das Konzert unter dem Titel An Experiment in Modern Music. Bei der Uraufführung saß Gershwin selbst am Klavier. Die Rhapsody in Blue verbindet erfolgreich Jazz, Blues und konzertante Sinfonik. Die Melodien des Werkes sind mittlerweile weltberühmt. „Rhapsodie“ bedeutet ursprünglich „vorgetragenes Gedicht“ und bezeichnet heute ein Musikstück ohne kategorische Zuordnung. Wegen seiner Mischung der Musikstile ist die „Rhapsodie in Blau“ daher treffend bezeichnet. (de) Rhapsody in Blue es una composición creada por George Gershwin para piano solo y banda de jazz, escrita en 1924, en la que se combinan elementos de música clásica con efectos de influencia jazzística. La obra se estrenó el 12 de febrero de 1924 en el Aeolian Hall de Nueva York, en un concierto titulado "Un experimento en música moderna" (An Experiment in Modern Music), dirigido por Paul Whiteman y su banda, con Gershwin al piano. En el título, la palabra "blue" se refiere tanto al estilo musical blues (canción de este típico género musical estadounidense) como al estado de ánimo blue, que significa en inglés "triste, melancólico". La versión para piano y orquesta sinfónica, arreglada por Ferde Grofé en 1946, se ha convertido en una de las obras más populares de la música clásica de los Estados Unidos. (es) Rhapsody in Blue est une œuvre pour piano et orchestre ou harmonie composée par George Gershwin en 1924, qui combine des éléments de musique classique et de jazz. L'œuvre a été orchestrée par Ferde Grofé à trois reprises, en 1924, 1926 et finalement en 1942. La première eut lieu lors d'un concert intitulé An Experiment in Modern Music le 12 février 1924 à l'Aeolian Hall de New York, interprétée par l'orchestre de Paul Whiteman, commanditaire de l'œuvre, avec George Gershwin au piano. Le Cambridge Music Handbook estime que « Rhapsody in Blue a établi la réputation de Gershwin comme compositeur de renom et est depuis devenue une des plus populaires œuvres orchestrales américaines ». Elle a également donné son nom à une rose. (fr) Rhapsody in Blue is a 1924 musical composition written by George Gershwin for solo piano and jazz band, which combines elements of classical music with jazz-influenced effects. Commissioned by bandleader Paul Whiteman, the work premiered in a concert titled "An Experiment in Modern Music" on February 12, 1924, in Aeolian Hall, New York City. Whiteman's band performed the rhapsody with Gershwin playing the piano. Whiteman's arranger Ferde Grofé orchestrated the rhapsody several times including the 1924 original scoring, the 1926 pit orchestra scoring, and the 1942 symphonic scoring. The rhapsody is one of Gershwin's most recognizable creations and a key composition that defined the Jazz Age. Gershwin's piece inaugurated a new era in America's musical history, established Gershwin's reputation as an eminent composer, and eventually became one of the most popular of all concert works. The American Heritage magazine posits that the famous opening clarinet glissando has become as instantly recognizable to concert audiences as the opening of Beethoven's Fifth Symphony. (en) 『ラプソディ・イン・ブルー』（Rhapsody in Blue）は、アメリカの作曲家ジョージ・ガーシュウィンが作曲、ファーディ・グローフェが編曲したピアノ独奏と管弦楽のための音楽作品である。 『ラプソディ・イン・ブルー』というタイトルは「ジャズの語法によるラプソディ」といった程度の意味がある。ラプソディ（狂詩曲）には、「民族音楽風で叙事詩的な、特に形式がなく自由奔放なファンタジー風の楽曲」という意味があるので、このタイトルから、ガーシュウィンはジャズをアメリカにおけるある種の「民族音楽」と捉えていたことが窺える。実際この曲は、アメリカ的な芸術音楽の代表格とみなされている。 元は『アメリカン・ラプソディ』という題名だったが、兄のアイラ・ガーシュウィンが現在の題名を提案して変更した。 アメリカ合衆国の著作権法では1978年以前の出版物の著作権は発表から95年と定められており、『ラプソディー・イン・ブルー』は2020年にパブリック・ドメインに入った。 (ja) 랩소디 인 블루(Rhapsody in Blue)는 미국 작곡가 조지 거슈윈(George Gershwin)이 작곡한 피아노 협주곡으로 그의 잘 알려진 작품중 하나이다. 1924년에 작곡되었으며, 피아노와 관현악을 위한 재즈 피아노 협주곡으로 심포닉 재즈의 대표작이다. 이 작품은 그로페(Ferde Grofé)에 의해 관현악법으로 세 번 연주되었다. 1924년과 1926년, 그리고 마지막으로 1942년이다. 이 작품은 'An Experiment in Modern Music'이라는 1924년 2월 12일 뉴욕 에서 개최된 연주회에서 처음 선보였는데, 폴 화이트맨과 그의 관현악단이 연주하였으며, 이 작품의 작곡가인 거슈윈은 피아노를 연주했다. 1942년 그로페가 연주한 랩소디 인 블루는 상당히 유명한 연주 중 하나로 기억되고 있다. (ko) La Rapsodia in blu (Rhapsody in Blue) è una delle più famose composizioni musicali dello statunitense George Gershwin. (it) De Rhapsody in Blue is een compositie van de Amerikaanse componist en pianist George Gershwin. (nl) Błękitna rapsodia (ang. Rhapsody in Blue) to tytuł kompozycji na fortepian i orkiestrę George'a Gershwina z 1924 roku.Utwór rozpoczyna słynne glissando wykonywane na klarnecie.Popularna wersja orkiestrowa została opracowana przez amerykańskiego kompozytora , upoważnionego przez autora dzieła. Błękitna rapsodia była utworem napisanym na zamówienie znanego muzyka jazzowego Paula Whitemana, który razem ze swoją orkiestrą po raz pierwszy wykonał go 12 lutego 1924. Gershwin tak opisał proces powstania utworu: To było w pociągu. Jego mechaniczny rytm, te stuki i łomoty, nierzadko okazuje się inspiracją dla kompozytorów - ja sam często słyszę muzykę w samym sercu hałasu. I właśnie wtedy, w pociągu, nagle usłyszałem, wręcz zobaczyłem na papierze, całą strukturę Rapsodii, od początku do końca. Wypływając z jazzu, kompozycja nie ma jednak dużo z nim wspólnego. Uważana jest za muzykę wybitnie amerykańską; Gershwin nazywa ją „muzycznym kalejdoskopem Ameryki”. Orkiestra Whitemana używała później motywu z rapsodii jako swojego sygnału rozpoznawczego. (pl) Rhapsody in Blue (с англ. — «Рапсодия в стиле блюз», «Рапсодия в блюзовых тонах», «Рапсодия в голубых тонах») для фортепиано с оркестром — одно из самых известных произведений американского композитора Джорджа Гершвина. Рапсодия была впервые исполнена автором 12 февраля 1924 года в Нью-Йорке, в концертном зале Эолиан-холл, в программе оркестра Пола Уайтмана «Эксперимент в современной музыке» (англ. An Experiment in Modern Music). Пьеса была заказана Уайтманом начинающему тогда композитору и музыканту Гершвину 5 января 1923 года, как эксперимент по созданию нового музыкального стиля, сочетающего джаз и классическую музыку. Произведение должно было называться «Американская рапсодия», известное нам название было подсказано братом композитора Айрой Гершвином, после посещения им художественной выставки Джеймса Макнейла Уистлера. Оркестровку Рапсодии 1924 года для фортепиано и джазовой группы выполнил работавший на П.Уайтмена профессиональный музыкант . Он же позже осуществил и версию для фортепиано и симфонического оркестра. Именно в этой редакции Рапсодия ныне повсеместно известна. «Рапсодия в блюзовых тонах» стала визитной карточкой Гершвина. Ныне она с равным успехом исполняется музыкантами и академического, и джазового направлений. (ru) Rhapsody in Blue är ett musikstycke för solopiano och jazzorkester av George Gershwin. Stycket orkestrerades av Ferde Grofé och uruppfördes den 12 februari 1924. Rhapsody in Blue kombinerar element av jazz, främst användandet av så kallade blå toner, med romantisk orkestermusik. Stycket har stärkt bilden av Gershwin som tonsättare snarare än låtskrivare, och bidragit till ett ökat bruk av genreblandning. (sv) 《藍色狂想曲》（英語：Rhapsody in Blue）是作曲家乔治·格什温受到於1923年11月1日在風神演奏廳中一場融合古典音樂和爵士樂實驗音樂會所啟發，於1924年寫獨奏鋼琴及爵士樂團的樂曲，它融合了古典音樂的原理以及爵士的元素。 此曲的首演一般是認為在一個標題為「現代音樂實驗」的音樂會中，於1924年2月12日紐約（Aeolian Hall），由保羅·懷特曼（Paul Whiteman）指揮他的樂團以及蓋希文演奏鋼琴。鋼琴與交響樂團的版本是在1946年由（Ferde Grofé）所改編，它成為了美國音樂會中最受歡迎的曲目之一。 藍色狂想曲讓喬治·蓋希文建立多產作曲家的聲譽。 (zh) |
| rdfs:comment |
Rhapsody in Blue est une œuvre pour piano et orchestre ou harmonie composée par George Gershwin en 1924, qui combine des éléments de musique classique et de jazz. L'œuvre a été orchestrée par Ferde Grofé à trois reprises, en 1924, 1926 et finalement en 1942. La première eut lieu lors d'un concert intitulé An Experiment in Modern Music le 12 février 1924 à l'Aeolian Hall de New York, interprétée par l'orchestre de Paul Whiteman, commanditaire de l'œuvre, avec George Gershwin au piano. Le Cambridge Music Handbook estime que « Rhapsody in Blue a établi la réputation de Gershwin comme compositeur de renom et est depuis devenue une des plus populaires œuvres orchestrales américaines ». Elle a également donné son nom à une rose. (fr) 『ラプソディ・イン・ブルー』（Rhapsody in Blue）は、アメリカの作曲家ジョージ・ガーシュウィンが作曲、ファーディ・グローフェが編曲したピアノ独奏と管弦楽のための音楽作品である。 『ラプソディ・イン・ブルー』というタイトルは「ジャズの語法によるラプソディ」といった程度の意味がある。ラプソディ（狂詩曲）には、「民族音楽風で叙事詩的な、特に形式がなく自由奔放なファンタジー風の楽曲」という意味があるので、このタイトルから、ガーシュウィンはジャズをアメリカにおけるある種の「民族音楽」と捉えていたことが窺える。実際この曲は、アメリカ的な芸術音楽の代表格とみなされている。 元は『アメリカン・ラプソディ』という題名だったが、兄のアイラ・ガーシュウィンが現在の題名を提案して変更した。 アメリカ合衆国の著作権法では1978年以前の出版物の著作権は発表から95年と定められており、『ラプソディー・イン・ブルー』は2020年にパブリック・ドメインに入った。 (ja) 랩소디 인 블루(Rhapsody in Blue)는 미국 작곡가 조지 거슈윈(George Gershwin)이 작곡한 피아노 협주곡으로 그의 잘 알려진 작품중 하나이다. 1924년에 작곡되었으며, 피아노와 관현악을 위한 재즈 피아노 협주곡으로 심포닉 재즈의 대표작이다. 이 작품은 그로페(Ferde Grofé)에 의해 관현악법으로 세 번 연주되었다. 1924년과 1926년, 그리고 마지막으로 1942년이다. 이 작품은 'An Experiment in Modern Music'이라는 1924년 2월 12일 뉴욕 에서 개최된 연주회에서 처음 선보였는데, 폴 화이트맨과 그의 관현악단이 연주하였으며, 이 작품의 작곡가인 거슈윈은 피아노를 연주했다. 1942년 그로페가 연주한 랩소디 인 블루는 상당히 유명한 연주 중 하나로 기억되고 있다. (ko) La Rapsodia in blu (Rhapsody in Blue) è una delle più famose composizioni musicali dello statunitense George Gershwin. (it) De Rhapsody in Blue is een compositie van de Amerikaanse componist en pianist George Gershwin. (nl) Rhapsody in Blue är ett musikstycke för solopiano och jazzorkester av George Gershwin. Stycket orkestrerades av Ferde Grofé och uruppfördes den 12 februari 1924. Rhapsody in Blue kombinerar element av jazz, främst användandet av så kallade blå toner, med romantisk orkestermusik. Stycket har stärkt bilden av Gershwin som tonsättare snarare än låtskrivare, och bidragit till ett ökat bruk av genreblandning. (sv) 《藍色狂想曲》（英語：Rhapsody in Blue）是作曲家乔治·格什温受到於1923年11月1日在風神演奏廳中一場融合古典音樂和爵士樂實驗音樂會所啟發，於1924年寫獨奏鋼琴及爵士樂團的樂曲，它融合了古典音樂的原理以及爵士的元素。 此曲的首演一般是認為在一個標題為「現代音樂實驗」的音樂會中，於1924年2月12日紐約（Aeolian Hall），由保羅·懷特曼（Paul Whiteman）指揮他的樂團以及蓋希文演奏鋼琴。鋼琴與交響樂團的版本是在1946年由（Ferde Grofé）所改編，它成為了美國音樂會中最受歡迎的曲目之一。 藍色狂想曲讓喬治·蓋希文建立多產作曲家的聲譽。 (zh) رابسودي إن بلو هو تأليف موسيقي من عام 1924 كتبه جورج غيرشوين للبيانو المنفرد وفرقة الجاز، والتي تجمع بين عناصر الموسيقى الكلاسيكية والتأثيرات المتأثرة بموسيقى الجاز. بتكليف من قائد الفرقة الموسيقية بول وايتمان، عُرض العمل لأول مرة في حفل موسيقي بعنوان «تجربة في الموسيقى الحديثة» في 12 فبراير 1924، في إيولايان هول، مدينة نيويورك. قامت فرقة وايتمان بالعزف الغنائي مع غيرشوين وهو يعزف على البيانو. نظم منسق وايتمان، فيرد جروف، موسيقى الرابسودي عدة مرات بما في ذلك التسجيل الأصلي لعام 1924، وتسجيل أوركسترا الحفرة عام 1926، والتسجيل السيمفوني لعام 1942. (ar) Rhapsody in Blue és una composició musical creada per George Gershwin per a piano sol i banda de jazz, escrita el 1924 i en la que es combinen elements de música clàssica amb efectes d'influència jazzística. S'estrenà el 12 de febrer de 1924 a l' de Nova York, en un concert titulat "Un experiment en música moderna", An Experiment in Modern Music, dirigit per i la seva banda, amb el mateix Gershwin al piano. (ca) Rapsodie v modrém (anglicky Rhapsody in Blue) je nejznámější skladba amerického hudebního skladatele George Gershwina. Biografické podklady udávají, že vznikla pro orchestr dirigenta , který si všiml Gershwinova svérázného talentu zhodnotit jazzové a afroamerické hudební podněty, jako je blues. Skladatele zaujal Whitemanův návrh, aby přenesl toto cítění do kompozice v symfonickém tvaru. V níže citovaném filmu, ve kterém hrají autentické postavy Gershwinova života (např. sám dirigent Paul Whiteman nebo klavírní virtuos Oscar Levant, zasvěcený interpret této skladby), uvažuje Gershwin (ve scénáři) o kompozičním projektu rapsodie "in blues", tedy rapsodie bluesové. Nápad ho fascinuje, ale dospěje k slovnímu spojení Rhapsody in Blue. "Blue", zvláště zde, není tedy jen označení barvy, ale má vý (cs) Rhapsody in Blue ist die bekannteste Komposition des US-amerikanischen Broadwaykomponisten George Gershwin. Das Stück wurde erstmals am 12. Februar 1924 in der Aeolian Hall in New York aufgeführt. Angekündigt wurde das Konzert unter dem Titel An Experiment in Modern Music. Bei der Uraufführung saß Gershwin selbst am Klavier. (de) Rhapsody in Blue es una composición creada por George Gershwin para piano solo y banda de jazz, escrita en 1924, en la que se combinan elementos de música clásica con efectos de influencia jazzística. La obra se estrenó el 12 de febrero de 1924 en el Aeolian Hall de Nueva York, en un concierto titulado "Un experimento en música moderna" (An Experiment in Modern Music), dirigido por Paul Whiteman y su banda, con Gershwin al piano. En el título, la palabra "blue" se refiere tanto al estilo musical blues (canción de este típico género musical estadounidense) como al estado de ánimo blue, que significa en inglés "triste, melancólico". La versión para piano y orquesta sinfónica, arreglada por Ferde Grofé en 1946, se ha convertido en una de las obras más populares de la música clásica de los Est (es) Rhapsody in Blue is a 1924 musical composition written by George Gershwin for solo piano and jazz band, which combines elements of classical music with jazz-influenced effects. Commissioned by bandleader Paul Whiteman, the work premiered in a concert titled "An Experiment in Modern Music" on February 12, 1924, in Aeolian Hall, New York City. Whiteman's band performed the rhapsody with Gershwin playing the piano. Whiteman's arranger Ferde Grofé orchestrated the rhapsody several times including the 1924 original scoring, the 1926 pit orchestra scoring, and the 1942 symphonic scoring. (en) Błękitna rapsodia (ang. Rhapsody in Blue) to tytuł kompozycji na fortepian i orkiestrę George'a Gershwina z 1924 roku.Utwór rozpoczyna słynne glissando wykonywane na klarnecie.Popularna wersja orkiestrowa została opracowana przez amerykańskiego kompozytora , upoważnionego przez autora dzieła. Błękitna rapsodia była utworem napisanym na zamówienie znanego muzyka jazzowego Paula Whitemana, który razem ze swoją orkiestrą po raz pierwszy wykonał go 12 lutego 1924. Gershwin tak opisał proces powstania utworu: Orkiestra Whitemana używała później motywu z rapsodii jako swojego sygnału rozpoznawczego. (pl) Rhapsody in Blue (с англ. — «Рапсодия в стиле блюз», «Рапсодия в блюзовых тонах», «Рапсодия в голубых тонах») для фортепиано с оркестром — одно из самых известных произведений американского композитора Джорджа Гершвина. Рапсодия была впервые исполнена автором 12 февраля 1924 года в Нью-Йорке, в концертном зале Эолиан-холл, в программе оркестра Пола Уайтмана «Эксперимент в современной музыке» (англ. An Experiment in Modern Music). «Рапсодия в блюзовых тонах» стала визитной карточкой Гершвина. Ныне она с равным успехом исполняется музыкантами и академического, и джазового направлений. (ru) |
