Icelandic Christmas folklore (original) (raw)
Jólasveinar ['jouːlaˌsvεiˑnar̥] (deutsch Weihnachtsgesellen) sind die isländischen Weihnachtsmänner, 13 grobe, raue Gesellen. Heutzutage bringen sie aber auch Geschenke und tragen die werbewirksameren roten Mäntel.
.jpg?width=300)
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | La Jólasveinar (aŭ "Julo-knaboj") estas islanda jula mito, komparebla al Patro Kristnasko. Ekzistas aŭ naŭ aŭ dek tri; ili estas la filoj de Grýla kaj Leppalúði. Ili unue aperis en la 17-a jarcento, kie ili vidatis kiel malicaj spiritoj kiuj aperis, unu post la alia, dum la dek tri tagoj antaŭ Kristnasko, ŝtelante manĝaĵojn, malpurigante vestaĵojn, kaj alie kaŭzante ĥaoson al iliaj viktimoj. Tra la jarcentoj, la mito ŝanĝiĝis, kaj nun la Jólasveinar estas malpli malicaj kaj pli bonfaraj; ili estas tradicie vidataj lasi malgrandajn donacojn por infanoj kiuj kondutis bone dum la tuta jaro. Malbone kondutintaj infanoj ofte ricevas terpomon anstataŭ. La plej ofte akceptataj nomoj de la Jólasveinar estas Stekkjastaur, Giljagaur, Stúfur, Þvörusleikir, Pottaskefill, Askasleikir, Hurðaskellir, Skyrgámur, Bjúgnakrækir, Gluggagægir, Gáttaþefur, Ketkrókur, kaj Kertasníkir. (eo) Jólasveinar ['jouːlaˌsvεiˑnar̥] (deutsch Weihnachtsgesellen) sind die isländischen Weihnachtsmänner, 13 grobe, raue Gesellen. Heutzutage bringen sie aber auch Geschenke und tragen die werbewirksameren roten Mäntel. (de) Icelandic Christmas folklore depicts mountain-dwelling characters and monsters who come to town during Christmas. The stories are directed at children and are used to scare them into good behavior. The folklore includes both mischievous pranksters who leave gifts during the night and monsters who eat disobedient children. The figures are depicted as living together as a family in a cave and include: * is a giantess with an appetite for the flesh of mischievous children, whom she cooks in a large pot. Her husband is lazy and mostly stays at home in their cave. * The is a huge and vicious cat who lurks about the snowy countryside during Christmas time (Yule) and eats people who have not received any new clothes to wear before Christmas Eve. * The are the sons of Grýla and Leppalúði. They are a group of 13 mischievous pranksters who steal from or harass the population and all have descriptive names that convey their favorite way of harassing. They come to town one by one during the last 13 nights before Yule. They leave small gifts in shoes that children have placed on window sills, but if the child has been disobedient they instead leave a rotten potato in the shoe. These Christmas-related folk tales first appeared around the 17th century and displayed some variation based on region and age. In modern times these characters have taken on slightly more benevolent roles. (en) Les lutins de Noël (en islandais jólasveinarnir ou jólasveinar) sont des personnages du folklore islandais qui sont aujourd'hui considérés comme la version islandaise du Père Noël. Leur nombre a varié au cours du temps, mais on en compte actuellement treize. Ils glissent des récompenses ou des surprises désagréables dans les chaussures que les enfants posent sur les appuis de fenêtre au cours des treize dernières nuits avant la Veille de Noël. Tous les soirs, un lutin de Noël rend visite aux enfants, en laissant des cadeaux ou des pommes de terre pourries selon que ceux-ci se sont bien ou mal comportés dans l'année. (fr) De Jólasveinar, de joel- of kerstjongens (Engels: Yule Lads), zijn figuren uit de IJslandse folklore. Het aantal kinderen varieerde gedurende de afgelopen eeuwen, en nu zijn het er 13. Origineel waren deze jongens de kinderen van de afzichtelijke oger Grýla en haar man Leppalúði die in de bergen leefden, hoewel andere bronnen vermelden dat hun ouders Ragamuffin en Hag heetten. Het waren trollen, boosaardige kwelgeesten, mogelijk zelfs crimineel. In elk geval haalden ze constant streken uit, bestalen de bevolking en vielen hen lastig. Elk van de jongens had ze een naam die hun modus operandi goed beschreef. Hun moederfiguur Grýla is al erg oud, ze wordt al in de 13e-eeuwse Edda van Snorri Sturluson genoemd. Vlak voor Kerstmis komt zij uit de bergen op zoek naar stoute kinderen die zij op wil eten. Zij is zonder uitzondering de meest angstaanjagend persoon van het stel. Een ander figuur uit de folklore waarmee de IJslandse kinderen de schrik wordt aangejaagd, is de Kerstmiskat, een groot zwart beest die op zoek naar luie kinderen gaat die vervolgens door hem opgegeten worden. Haar huisgenoten zijn Jólaköttur (de kerstkat). De vlijtige te krijgen Jólaföt (Kerstmiskleren). In de huidige tijd hebben de Jólasveinar een opmerkelijke uiterlijke verandering doorgemaakt. Waren ze vroeger afzichtelijke wezens die de kinderen forse angst aanjoegen, nu lijken ze meer en meer op de kerstman. Ook nu hebben ze een baard, maar ze dragen rode broeken en jasjes, zwarte laarzen en een met wit bont afgezette muts. Vanaf 12 dagen voor Kerstmis komt er elke dag een van de Jólasveinar uit de bergen naar de bewoonde streek. De IJslandse kinderen zetten vanaf die tijd ’s nachts hun schoen voor het raam, en verwachten daar de volgende morgen iets lekkers van deze persoon in te vinden. Stoute kinderen vinden een aardappel in hun schoen. Na de kerst verdwijnen de kerstjongens, en ook nu weer een voor een. Met 6 januari (IJslands: Þrettándinn, ofwel de dertiende dag) is daarmee het IJslandse Kerstmis definitief voorbij. De nacht van deze 6e januari is overigens een magische nacht. Volgens de volksverhalen wordt beweerd dat de koeien dan kunnen spreken, de elfen bezoeken de mensen, en de zeehonden werpen hun huid af en gaan aan land. (nl) Gli jólasveinar (“I ragazzi/gli amici del Natale”; sing. jólasveinn, composto di isl. jól = “Natale” e sveinn = “amico”, “ragazzo”) sono dei personaggi di fantasia, tipici del folklore natalizio islandese: si tratta di 13 creature (ma il numero non è sempre stato questo) simili a dei folletti o a dei piccoli orchi e vestiti con abiti da contadini, che, a partire dal 12 dicembre (vigilia di Santa Lucia) e fino al 24 dicembre, scendono uno alla volta (il primo è , l'ultimo è ) dalle montagne in paese, per combinare scherzi alla popolazione e per poi ripartire – sempre ad uno ad uno –, tra il 25 dicembre (Natale) e il 6 gennaio (Epifania). Sono i figli di (madre) e (padre), i divoratori di bambini. Nel corso degli anni, questi personaggi – nati per spaventare i bambini – sono diventati più bonari, tanto che gli stessi bambini islandesi lasciano le proprie scarpe all'esterno delle loro case, nella speranze che gli jólasveinar vi lascino dei dolcettiCosì, per un'associazione di idee, la forma singolare jólasveinn è passata a significare in islandese anche “Babbo Natale”/ “Santa Claus”. Gli studiosi paragonano gli jólasveinar ad altre figure del folklore natalizio, come gli (Danimarca e Norvegia) le (Germania meridionale) e i Krampus (Tirolo). Le avventure degli jólasveinar sono descritte anche in un poema di (1899 – 1972), contenuto nel libro di poesie (= "Arriva Natale"), pubblicato nel 1932. (it) ユールラッズはアイスランドのクリスマスに登場する13人のサンタクロースにあたる妖精である。ユールラッズ（英語:Yule lads）またはユールメン（英語:Yulemen）、アイスランド語ではjólasveinarnir または jólasveinarと呼ばれる。クリスマスの13日前から毎晩一人ずつ、人里にやってきて子供達を訪れる。12月24日に全員揃い、12月25日から一人ずつ山へと帰って行く。 (ja) Йоласвейнары (исл. jólasveinarnir или jólasveinar) или Йольские Парни — персонажи исландского фольклора, которые в современную эпоху стали местной исландской версией Санта-Клауса. Их число менялось на протяжении веков, в настоящее время предполагается, что Йоласвейнаров — 13. (ru) Йоласвейна́ри (ісл. jólasveinarnir або jólasveinar) або Йольські Хлопці — персонажі ісландського фольклору, які в сучасну епоху стали місцевою ісландською версією Санта-Клауса. Їх число змінювалося упродовж століть, в даний час вважається що Йоласвейнарів — тринадцять. Приходять до людей під час Йоля. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Folklore_Figures,_Akureyri_(4899034211).jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://jol.ismennt.is/myndasafn1.htm http://notendur.centrum.is/sjbokband/joh.html/yulelads00.html http://www.isholf.is/gullis/jo/yule_lads.htm https://web.archive.org/web/20051118163642/http:/jol.ismennt.is/myndasafn1.htm https://web.archive.org/web/20061013092028/http:/jol.ismennt.is/english/gryla-terry-gunnell.htm https://web.archive.org/web/20061111174226/http:/jol.ismennt.is/english/index.html https://web.archive.org/web/20071222113413/http:/notendur.centrum.is/sjbokband/joh.html/yulelads00.html%7Carchive-date=22 https://web.archive.org/web/20110724230442/http:/www.simnet.is/gardarj/yule5.htm https://web.archive.org/web/20131202235514/http:/www.iceland.is/iceland-abroad/us/education-and-culture/curiosities/christmas-in-iceland/ https://web.archive.org/web/20150402104230/http:/www.isholf.is/gullis/jo/yule_lads.htm http://www.simnet.is/gardarj/yule5.htm http://www.iceland.is/iceland-abroad/us/education-and-culture/curiosities/christmas-in-iceland/ http://jol.ismennt.is/english/gryla-terry-gunnell.htm http://jol.ismennt.is/english/index.html |
| dbo:wikiPageID | 3331621 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 19982 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1121553521 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Canon_(fiction) dbr:Santa_Claus dbr:List_of_Chilling_Adventures_of_Sabrina_episodes dbr:Eastern_Region_(Iceland) dbr:Norse_mythology dbr:Christian_VI_of_Denmark dbr:Christmas dbr:Christmas_Eve dbr:God_of_War_Ragnarök dbr:Grant_Morrison dbr:Malnutrition dbr:Man-eater dbr:Bogeyman dbr:Tallow dbr:Brothers_Grimm dbc:Icelandic_folklore dbr:Dripping dbr:Laufabrauð dbr:List_of_Christmas_and_winter_gift-bringers_by_country dbr:Extra_Credits dbr:Folklore dbr:Dimmuborgir dbr:Hilda_(TV_series) dbr:The_Christmas_Chronicles_2 dbr:Chilling_Adventures_of_Sabrina_(TV_series) dbr:Jóhannes_úr_Kötlum dbr:Jón_Árnason_(author) dbr:Jötunn dbr:Troll dbr:Yogurt dbr:Yule dbr:Netflix dbc:Christmas_in_Iceland dbr:Christmas_gift-bringer dbr:Sausage dbr:Gully dbr:Prose_Edda dbr:Giantess dbr:Urban_fantasy dbr:Skyr dbr:File:Askur.JPG dbr:File:Folklore_Figures,_Akureyri_(4899034211).jpg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Anchor dbt:Christmas dbt:Cite_web dbt:Efn dbt:IPA-is dbt:Notelist dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Use_dmy_dates |
| dct:subject | dbc:Icelandic_folklore dbc:Christmas_in_Iceland |
| rdfs:comment | Jólasveinar ['jouːlaˌsvεiˑnar̥] (deutsch Weihnachtsgesellen) sind die isländischen Weihnachtsmänner, 13 grobe, raue Gesellen. Heutzutage bringen sie aber auch Geschenke und tragen die werbewirksameren roten Mäntel. (de) Les lutins de Noël (en islandais jólasveinarnir ou jólasveinar) sont des personnages du folklore islandais qui sont aujourd'hui considérés comme la version islandaise du Père Noël. Leur nombre a varié au cours du temps, mais on en compte actuellement treize. Ils glissent des récompenses ou des surprises désagréables dans les chaussures que les enfants posent sur les appuis de fenêtre au cours des treize dernières nuits avant la Veille de Noël. Tous les soirs, un lutin de Noël rend visite aux enfants, en laissant des cadeaux ou des pommes de terre pourries selon que ceux-ci se sont bien ou mal comportés dans l'année. (fr) ユールラッズはアイスランドのクリスマスに登場する13人のサンタクロースにあたる妖精である。ユールラッズ（英語:Yule lads）またはユールメン（英語:Yulemen）、アイスランド語ではjólasveinarnir または jólasveinarと呼ばれる。クリスマスの13日前から毎晩一人ずつ、人里にやってきて子供達を訪れる。12月24日に全員揃い、12月25日から一人ずつ山へと帰って行く。 (ja) Йоласвейнары (исл. jólasveinarnir или jólasveinar) или Йольские Парни — персонажи исландского фольклора, которые в современную эпоху стали местной исландской версией Санта-Клауса. Их число менялось на протяжении веков, в настоящее время предполагается, что Йоласвейнаров — 13. (ru) Йоласвейна́ри (ісл. jólasveinarnir або jólasveinar) або Йольські Хлопці — персонажі ісландського фольклору, які в сучасну епоху стали місцевою ісландською версією Санта-Клауса. Їх число змінювалося упродовж століть, в даний час вважається що Йоласвейнарів — тринадцять. Приходять до людей під час Йоля. (uk) La Jólasveinar (aŭ "Julo-knaboj") estas islanda jula mito, komparebla al Patro Kristnasko. Ekzistas aŭ naŭ aŭ dek tri; ili estas la filoj de Grýla kaj Leppalúði. Ili unue aperis en la 17-a jarcento, kie ili vidatis kiel malicaj spiritoj kiuj aperis, unu post la alia, dum la dek tri tagoj antaŭ Kristnasko, ŝtelante manĝaĵojn, malpurigante vestaĵojn, kaj alie kaŭzante ĥaoson al iliaj viktimoj. Tra la jarcentoj, la mito ŝanĝiĝis, kaj nun la Jólasveinar estas malpli malicaj kaj pli bonfaraj; ili estas tradicie vidataj lasi malgrandajn donacojn por infanoj kiuj kondutis bone dum la tuta jaro. Malbone kondutintaj infanoj ofte ricevas terpomon anstataŭ. (eo) Icelandic Christmas folklore depicts mountain-dwelling characters and monsters who come to town during Christmas. The stories are directed at children and are used to scare them into good behavior. The folklore includes both mischievous pranksters who leave gifts during the night and monsters who eat disobedient children. The figures are depicted as living together as a family in a cave and include: (en) Gli jólasveinar (“I ragazzi/gli amici del Natale”; sing. jólasveinn, composto di isl. jól = “Natale” e sveinn = “amico”, “ragazzo”) sono dei personaggi di fantasia, tipici del folklore natalizio islandese: si tratta di 13 creature (ma il numero non è sempre stato questo) simili a dei folletti o a dei piccoli orchi e vestiti con abiti da contadini, che, a partire dal 12 dicembre (vigilia di Santa Lucia) e fino al 24 dicembre, scendono uno alla volta (il primo è , l'ultimo è ) dalle montagne in paese, per combinare scherzi alla popolazione e per poi ripartire – sempre ad uno ad uno –, tra il 25 dicembre (Natale) e il 6 gennaio (Epifania). Sono i figli di (madre) e (padre), i divoratori di bambini. (it) De Jólasveinar, de joel- of kerstjongens (Engels: Yule Lads), zijn figuren uit de IJslandse folklore. Het aantal kinderen varieerde gedurende de afgelopen eeuwen, en nu zijn het er 13. Origineel waren deze jongens de kinderen van de afzichtelijke oger Grýla en haar man Leppalúði die in de bergen leefden, hoewel andere bronnen vermelden dat hun ouders Ragamuffin en Hag heetten. Het waren trollen, boosaardige kwelgeesten, mogelijk zelfs crimineel. In elk geval haalden ze constant streken uit, bestalen de bevolking en vielen hen lastig. Elk van de jongens had ze een naam die hun modus operandi goed beschreef. (nl) |
| rdfs:label | Jólasveinar (de) Jólasveinar (eo) Icelandic Christmas folklore (en) Lutins de Noël (fr) Jólasveinar (it) ユールラッズ (ja) Jólasveinar (nl) Jólasveinarnir (pt) Йоласвейнары (ru) Йоласвейнари (uk) |
| owl:sameAs | wikidata:Icelandic Christmas folklore dbpedia-da:Icelandic Christmas folklore dbpedia-de:Icelandic Christmas folklore dbpedia-eo:Icelandic Christmas folklore dbpedia-fi:Icelandic Christmas folklore http://fo.dbpedia.org/resource/Íslendsku_jólavættrarnar dbpedia-fr:Icelandic Christmas folklore dbpedia-hu:Icelandic Christmas folklore dbpedia-is:Icelandic Christmas folklore dbpedia-it:Icelandic Christmas folklore dbpedia-ja:Icelandic Christmas folklore dbpedia-nl:Icelandic Christmas folklore dbpedia-no:Icelandic Christmas folklore dbpedia-pt:Icelandic Christmas folklore dbpedia-ru:Icelandic Christmas folklore dbpedia-tr:Icelandic Christmas folklore dbpedia-uk:Icelandic Christmas folklore https://global.dbpedia.org/id/ghPj |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Icelandic_Christmas_folklore?oldid=1121553521&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Folklore_Figures,_Akureyri_(4899034211).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Askur.jpg |
| foaf:homepage | http://jol.ismennt.is |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Icelandic_Christmas_folklore |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Jólasveinar dbr:Jólasveinarnir dbr:Jólasveinn dbr:Yule_Lads dbr:Yuletide-lads dbr:Jólakötturinn dbr:Yule_Cat dbr:Yule_cat dbr:Grýla dbr:Gryla dbr:The_Yule_Lads dbr:Jolasveinarnir dbr:Leppaludhi dbr:Leppaludi dbr:Leppalúdhi dbr:Leppalúdi dbr:Leppalúði dbr:The_Yule_Cat dbr:The_Yule_Lad dbr:The_yule_cat dbr:The_yule_lad dbr:The_yule_lads dbr:Yule_Lad dbr:Yule_lads dbr:Christmas_Cat dbr:Jolasveinar dbr:Skekler dbr:Yule_lad dbr:Yulemen dbr:Yuletide_Cat dbr:Icelandic_Santas dbr:Jólaköttur |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_Chilling_Adventures_of_Sabrina_episodes dbr:List_of_giants_in_mythology_and_folklore dbr:Jólasveinar dbr:Jólasveinarnir dbr:Jólasveinn dbr:Yule_Lads dbr:Yuletide-lads dbr:Icelandic_Christmas_book_flood dbr:Jólakötturinn dbr:Yule_Cat dbr:Yule_cat dbr:Grýla dbr:Gryla dbr:The_Yule_Lads dbr:Christmas_in_Iceland dbr:Jolasveinarnir dbr:Leppaludhi dbr:Leppaludi dbr:Leppalúdhi dbr:Leppalúdi dbr:Leppalúði dbr:The_Yule_Cat dbr:The_Yule_Lad dbr:The_yule_cat dbr:The_yule_lad dbr:The_yule_lads dbr:Yule_Lad dbr:Yule_lads dbr:Christmas_Cat dbr:Jolasveinar dbr:Skekler dbr:Yule_lad dbr:Yulemen dbr:Yuletide_Cat dbr:Icelandic_Santas dbr:Jólaköttur |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Icelandic_Christmas_folklore |
