İmran Kavaz Altun - Academia.edu (original) (raw)

Papers by İmran Kavaz Altun

BÜYÜK ÖLÇEKLİ YAPILARDA YÖN BULMA DAVRANIŞINA İLİŞKİN BİR İNCELEME: AVM ÖRNEĞİ, 2017

Günümüzde alışveriş merkezleri insanlar arasındaki sosyal iletişim ve etkileşimin gerçekleştirild... more Günümüzde alışveriş merkezleri insanlar arasındaki sosyal iletişim ve etkileşimin gerçekleştirildiği, kentlerin kamusal alanları ve yaşam merkezleridir. Bireyler bu mekanlarda bir yandan nesnel ihtiyaçlarını karşılarken diğer yandan da sosyal ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Çağımızın getirdiği, bireyin sürekli bir yere yetişme hali, birçok işi kısa sürede halledebilme isteği gibi sebepler, alışveriş merkezlerinin kullanıcıya kısa mesafelerde ürünlere ve hizmete kolayca ve sorunsuz ulaşabileceği bir kurguda tasarlanmasını gerektirmektedir. Bu yapılar kullanılmaya başlandığında; mekan içerisinde çevreden gelen birçok uyaranın varlığı, referans alınacak öğelerin eksikliği ya da doğru tanımlanmamış
olması, mekanın ölçeğinin büyüklüğü ve bireyin kendini kaybolmuş hissetmesi gibi nedenlerle kullanıcının mekanı okuyup, hedefine ulaşması ve mekanı terk etmesi sürecinde yol ve yön bulma konusunun önemini ortaya çıkarır. Yön bulma, bireylerin gecikme ve yersiz endişe yaşamadan hedeflerine giden yolu bulabilmeleridir. Mekanla ilgili tüm özelliklerin hafızaya alınması, kodlanması ve saklanıp daha sonra geri çağrılma süreci bilişsel harita olarak tanımlanır. Birey yön bulma sürecinde çevre içindeki hareketlerine olanak tanıyan bilişsel haritalar kullanır. Bilişsel haritanın oluşumundaki kolaylık ve bilişsel haritanın eksiksizliği yön bulma davranışını etkilemektedir. Mekânsal ipuçları, mekandaki odak ve referans noktaları, mimari farklılaşmalar ve plan biçimlenişleri yön bulma deneyimini etkileyen değişkenler olarak değerlendirilir. Karmaşık yapılarda yönlerin bulunabilir olması hem kullanıcılar hem de o mekânda verilen hizmet açısından önemli bir mimari ölçüttür. Bu çalışma, büyük ölçekli alışveriş merkezlerinde yön bulma davranışını oluşturan zihinsel haritalarda bireyin hafızasına yer eden plan kurgusu ve referans noktalarının önemini ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışma kapsamında Trabzon ili Ortahisar ilçesinde yer alan bir AVM’de öncelikle Kevin Lynch’in Kent İmgesi (2010) adlı kitabında yer alan bileşenler (yollar, kenarlar/sınırlar, bölgeler, düğüm/odak noktaları, işaret öğeleri) plan üzerinde analiz edilerek belirlenmiştir. Yapılan analiz çalışmasının ardından yapıyı deneyimleyen kullanıcıların çizdiği zihinsel haritalarla plan analizleri karşılaştırılıp yön bulmayı kolaylaştıran öğe ve elemanlar tespit edilmiş ve üzerinde durulması ve geliştirilmesi gereken öğe ve elemanlar belirlenmeye çalışılmıştır.

Mekansal Algıda Etkili Fiziksel Parametreler: İlk Kademe Eğitim Yapıları Derslikleri, 2021

İlk kademe eğitim yapıları ve derslikler, çocukların algılarında yer eden ve mekânsal deneyim yaş... more İlk kademe eğitim yapıları ve derslikler, çocukların algılarında yer eden ve mekânsal deneyim yaşadıkları ilk kamusal yapılardandır. Çocuklar gün içerisinde zamanlarının büyük bir bölümünü, etkileşim içerisinde oldukları, algı ve gelişimlerini etkileyen eğitim yapılarında geçirirler. Eğitim yapıları ve dersliklerde mekânsal algıyı etkileyen fiziksel parametreler çocuğun gelişimi, mekânsal algısı ve öğrenme verimliliği üzerinde doğrudan ya da dolaylı olarak etkilidir. Bu nedenle bu yapılarda mekan algısında etkili olan fiziksel parametrelerin bilinçli ve doğru tasarlanması önemlidir. Bu çalışmada algıyı etkileyen fiziksel parametreler (form, renk, doku, ışık, ölçek ve oran) ayrı ayrı ele alınarak ilk kademe eğitim yapılarında mekânsal algıya etkisi, farklı ülkelerde yer alan eğitim yapılarındaki kullanımlarından örneklerle irdelenmektedir. Sonuçlarda ise bu parametrelerin bilinçli kullanımları ile çocukların mekânsal algı ve gelişimlerine nasıl olumlu etki edilebileceğine dair öneriler sunulmaktadır.

İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF ALGISI VE MEMNUNİYETLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA: TRABZON BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU İLKOKULU ÖRNEĞİ, 2022

Bu çalışma; öğrencilerin eğitim gördükleri mevcut sınıfların tasarımında mekânsal algıyı etkileye... more Bu çalışma; öğrencilerin eğitim gördükleri mevcut sınıfların tasarımında mekânsal algıyı etkileyen fiziksel faktörlerin düşünülmediği ve öğrencilerin gelişim ve performanslarına olumlu katkı verecek şekilde tasarlanmadığı varsayımına temellendirilmiş olup çalışmanın amacı, 7 -10 yaş grubu çocukların sınıflarına dair mekânsal algılarında yer eden fiziksel özellikleri ve bu fiziksel özelliklere ilişkin memnuniyetlerini belirlemektir. Çalışma iki aşamalı kurgulanmış olup ilk aşamada Trabzon ilinde yer alan bir ilkokulun sınıflarında mevcut duruma ilişkin yerinde tespit çalışması yapılmış, ikinci aşamada ise rastlantısal olarak seçilen 205 öğrenciyle yüz yüze planlı görüşme gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Analizler sonucunda öğrencilerin okullarında en sevdikleri mekânın sınıfları olduğu, sınıfların, öğrencilerin algılarında yer eden, onlar için önemli bir mekân olduğu doğrulanmıştır. Öğrencilerin kendi sınıflarına dair anlatımları ile hayallerindeki sınıfa dair anlatımları bir arada değerlendirildiğinde, sınıflardaki mobilyaların öğrencilerin akıllarında en çok yer eden öğe olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin algısında sınıf mekânının etkisi, mekândaki mimari yapı elemanları (duvar, kapı, zemin rengi vb.) ile mekânda yer alan mobilyaların fiziksel özelliklerinde (renk, doku, form, boyut vb.) özellikle belirgin hale gelmiştir. Çocukların sınıflarına dair anlatım ve ifadelerinde bu unsurlar yoğun bir şekilde yer almıştır.

NESİLLERARASI ETKİLEŞİMDE “KAMUSAL İÇ MEKȂN”, 2021

Her birey hayatında kaçınılmaz olarak yaşlılık dönemini deneyimleyecektir. Önemli olan bu dönemi ... more Her birey hayatında kaçınılmaz olarak yaşlılık dönemini deneyimleyecektir. Önemli olan bu dönemi yaşarken bireyin kendini ötekileştirilmiş hissetmeyip, toplumdan kopmadan uyum sağlayarak kaliteli bir yaşam sürdürebilmesidir. Sağlıklı bir toplumun temeli, toplumu oluşturan her yaştan bireyin bir arada, birbirleriyle iletişim ve etkileşimlerini sürdürerek yaşayabilmeleriyle oluşturulur. Bu iletişim ve etkileşimin sürdürülmesine olanak tanıyan ise fiziksel mekandır. Yaşlı bireyleri toplum içerisinde daha etkin bir şekilde görebilmek için onların topluma uyum sorunlarını en aza indirgeyebilmek ve toplumun yaşlıya gösterdiği önyargılı tavrı yok edebilmek gerekir. Bu nedenle yaşlı bireylerin toplum içerisinde farklı nesillerden bireylerle etkileşim halinde olması büyük önem taşır. Özellikle yaşlı bireylere, kendini toplumun bir parçası olarak hissettirmek ve farklı nesillerden bireylerle birlikte zaman geçirmekten keyif alacakları mekanlar tasarlamanın faydalı olacağı düşünülmektedir. Yapılan literatür taramasında nesillerarası etkileşimde fiziksel mekanın etkisine yönelik oldukça kısıtlı çalışmanın varolduğu dikkat çekmiştir. Buradan yola çıkılarak hem literatürde bu konuda yapılmış kısıtlı çalışmayı irdeleyerek konunun önemine dikkat çekmek hem de ülkemizde bu konuya dair neler yapılabileceğine ilişkin önerilerde bulunmak çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Ayrıca mevcutta yetersiz olan araştırma konusuyla ilgili başka yayınların hazırlanmasına katkı sağlanması hedeflenmektedir.

ÇOCUKLARDA RENK ALGISI VE TERCİHLER: İLK KADEME EĞİTİM YAPISI DERSLİK ÖRNEĞİ, 2018

Algı içten ve dıştan gelen uyarıcıların duyumlar aracılığıyla anlamlı hale getirilmesidir. İnsan ... more Algı içten ve dıştan gelen uyarıcıların duyumlar aracılığıyla anlamlı hale getirilmesidir. İnsan mekân ilişkisinin özünde mekânın algısı vardır. Bireyin çevresini algılamasında etkili faktörler, duyusal, psikolojik, sosyo-kültürel ve fiziksel faktörler olarak gruplandırılabilir. Algıyı etkileyen fiziksel faktörlerin başında ise renk öğesi gelir. İç mekanda renk kullanımı, bütün mekan türlerinde olduğu gibi eğitim mekanlarında da önemlidir. Derslik mekanlarında renk faktörünün bilinçli ve doğru kullanımı ile çocuğun
derse kolay odaklanması, adaptasyonunun sağlanması ve kendisini huzurlu, güvende hissetmesi sağlanarak dersteki verimliliği ve başarısı arttırılabilir. Mevcut eğitim yapılarına bakıldığında genellikle mekanlar tasarlanırken, detaylandırılıp boyutlandırılırken çocukların fiziksel, psikolojik, algısal ve bilişsel özelliklerinin dikkate alınmadığını görebiliriz. Oysa çocuğun birebir etkileşimde bulunduğu bu mekanlar, deneyim
kazanılmasını sağlayarak çocuğun yaşam boyunca çevresini değerlendirirken kullanacağı altyapıyı oluşturmada etkilidir. Bu nedenle eğitim yapıları ve dersliklerin sahip olduğu fiziksel özellikler ile uyaranlar önem taşımaktadır. Çocukların birey olma yolunda adım attığı
ilk mekanlardan olan eğitim mekanlarının özellikleri, mekânsal duyularını ve algılarını geliştirebilecek nitelikte olmalıdır. Mekan algısını etkileyen fiziksel faktörlerden renk öğesinin çocukların algı ve tercihlerinde önemli olduğu varsayımıyla yola çıkılan bu çalışma ile çocukların dersliklerindeki renk öğesine ilişkin tercih ve istekleri sorgulanmış, renk öğesinin çocukların algısında ne denli yer ettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Alan
çalışması Trabzon’da yer alan Bedri Rahmi Eyüboğlu İlkokulu’nda gerçekleştirilmiş, okulda yer alan dersliklerde yerinde tespit çalışması, çocuklarla yüz yüze görüşme tekniği ile görsel anket tekniği ve resim çizdirme etkinliği uygulanmıştır.
Çalışma sonucunda renk öğesinin çocukların mekan algısında yer eden önemli bir parametre olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan görüşmelerde çocukların ifadeleri değerlendirildiğinde renk öğesinin mekânsal algıda her zaman ilk sırada yer aldığı görülmüştür.

It is an indisputable fact that interaction and socialization between individuals are important f... more It is an indisputable fact that interaction and socialization between individuals are important for a healthy society. For this reason, it is essential to develop spaces that provide group and community interaction between all ages and all members of the society. This study is based on the assumption that the interactions of active elderly individuals aged 65 and over with individuals in public interior spaces are important in increasing their quality of life. In order to ensure this interaction, it is thought that the supportive role of public interiors should be investigated. The aim of the study is to evaluate the contribution of shopping center spaces to interaction and socialization from the eyes of active elderly individuals aged 65 and over and to determine the social interaction levels of these individuals in the shopping center. For this purpose, the study was built on social interaction, one of the spatial quality parameters. The research method consists of 2 steps: field observation on the selected shopping center and face-to-face survey. The findings obtained from the study conducted with a group of 200 people were evaluated by making descriptive analysis in the SPSS program. According to the research data, the majority of the participants are of the opinion that the areas and activities that will support social interaction are insufficient in the shopping centers where the study is conducted. In the study, it was determined that the majority of the participants used the shopping place especially for passive socialization and enduring socialization. The use of the space for fleeting sociability, however, took place in the background. It is thought that the reason for this is that the shopping center cannot offer sufficient physical conditions and activity opportunities in terms of space design.

Yaşli Ve Engelli̇ Kullanicilar İçi̇n Sosyal Yaşam : Si̇nema Salonlari Üzeri̇nde Bi̇r Anali̇z, 2016

Ic mimarlik; tum kullanici gruplarinin mekânla olan iliskilerini her yonuyle ele alip, mekâni kul... more Ic mimarlik; tum kullanici gruplarinin mekânla olan iliskilerini her yonuyle ele alip, mekâni kullanicilarin gereksinme ve isteklerine uygun, estetik ve islevsel olarak tasarlamayi hedef edinen bir disiplindir. Bu nedenle, gerek ozel gerek kamusal mekânlarin cocuk, yasli, engelli tum kullanicilari kapsayan herkes icin ulasilabilir ve evrensel tasarim kriterlerine uygun sekilde tasarlanmasi her ic mimarin yukumlu oldugu sorumluluklardandir. Evrensel tasarim anlayisinda amac yapilan tasarimlarla, toplumda mumkun olabildigince fazla kullanici kitlesine ulasabilmektir. Bunun icin de evrensel tasarim ilkeleri gelistirilmistir. Kamu binalarinda, ulasimda, bilgilendirme ve iletisimde karsilasilan engellerin ortadan kaldirilmasi, kamusal mekânlari niteliksel ve niceliksel olarak gelistirilmesi, tecrit ve bagimliligi azaltarak yasli ve engelli bireylerin egitim, istihdam ve sosyal yasama katilimina olanak taniyacaktir. Yasli ve engelli kullanicilarin toplumsal yasama dahil olarak sosyallesti...

POLİKLİNİKLERDE FONKSİYONEL KONFOR ETMENLERİNDEN YÖN BULMA DAVRANIŞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA, 2018

Hastaneler alan olarak büyük, çok sayıda farklı mekanı bünyesinde barındıran, insanların gündelik... more Hastaneler alan olarak büyük, çok sayıda farklı mekanı bünyesinde barındıran, insanların gündelik kullandıkları dilden çok farklı isimlendirmelerin ve sınıflandırmaların kullanıldığı karmaşık sistemli yapılardır. Hastanelerde kullanıcının ihtiyaç duyduğu hizmeti rahatsızlık duymadan, hızlı ve zamanında alabilmesi için yön bulma konusu önem taşır.

Sağlık yapılarının poliklinik kısımlarında kolay algılanabilir bilgi ve yönlendirmenin önem ve gerekliliğini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma kapsamında Trabzon ilinde yer alan bir devlet hastanesinde mevcut duruma ilişkin uyarı ve yönlendirme levhaları Bechtel, Churchman’ın (2002) yön bulma stratejisine ilişkin saptamaları (hedefi gördükten sonra ona doğru ilerlemek, hedefe ulaşan bir yolu izlemek, çevresel birtakım elemanları kullanmak, zihinsel bir imajın ya da bilişsel haritaların elde kullanımı) baz alınarak yerinde tespit çalışması yapılmıştır. Bu çalışmanın ardından yapıyı kullanan ziyaretçilerin davranışları O’Neill’in (1991) yön bulma davranış ölçütlerine göre gözlemlenmiş ve gözlenen ziyaretçilere anket çalışması yapılmıştır. Bu gözlem sırasında bireyin soru sorma, yakın çevreyi incelemek için duraksama, yazıları okumak için duraksama ve geri dönüş eylemleri dikkate alınmış, yön bulma kolaylığının sağlanmasında bilgilendirme panoları ve işaretçilerin bireyin hareketlerini ne denli kolaylaştırıp yardımcı olduğu ve yeterli yönlendirmeyi sağlayıp sağlayamadığı belirlenmeye çalışılmıştır.

Conference Presentations by İmran Kavaz Altun

IŞIK VE GÖLGEDEN MEKÂNA KTÜ İÇ MİMARLIK BÖLÜMÜ ATÖLYE ÇALIŞMASI, 2016

Işık, insanın fiziksel ve ruhsal sağlığını doğrudan etkileyen bir olgudur. Işığın tıp alanında de... more Işık, insanın fiziksel ve ruhsal sağlığını doğrudan etkileyen bir
olgudur. Işığın tıp alanında depresyon tedavisinde, doku
tamirinde, hücre bozukluklarının yenilenmesinde, omurilik
yaralanmalarında, sinir rejenerasyonunda, sigara bıraktırma,
zayıflatma vb birçok amaçlı kullanımları söz konusudur. Işık
ayrıca, kavramsal olarak güven, mutluluk, sevinç, zeka, yol
gösteren, düşünce, medeniyet..vb bir çok simgesel anlama da
sahiptir. Tadao Ando, ışığın evrensel değeri ve hayatımızdaki
yerini şöyle özetliyor; “…Işık tüm varlıkların kökenidir…
Varlıklara özerkliğini verirken, onlar arasındaki iletişimi de
belirler… Bu dünyayı oluşturan ilişkilerin yaratıcısı, tüm varlığın
temeli ışıktır… Işık dünyayı sürekli olarak yeniden keşfeder…”
(Ando,1998)
Buradan çıkışla ışık için, insanın ruhsal durumunu doğrudan
etkileyerek içinde bulunduğu çevreye karşı verdiği öznel
tepkileri yönlendiren önemli bir itkidir denilebilir. Mimarlık tarihi
boyunca ortaya konan eserlerde ışığın gücü, mekânsal algıya
olan katkısı hep hissedilmiştir. Louis Kahn’ın Kimbell Sanat
Müzesi Fort Worth, Texas (1972), Tadao Ando’nun Osaka Işık
Kilisesi (1990), Richard Meier’in Jubilee Kilisesi (1996), Daniel
Libeskind’ın Berlin Yahudi Müzesi (1999) ve daha birçok mimari
eserde özellikle doğal ışığın iç mekânın ruhunu, kullanıcısına
gönderilen algısal mesajları yapılandırdığı metafizik bir olgu
olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sonuç olarak iç mekân tasarımcısı için ışığın tasarım
senaryosundaki yeri büyük önem taşımaktadır. Bu konudaki
bilincin ve farkındalık düzeyinin artırılabilmesi için eğitim
ortamları ideal zeminlerdir. Tasarım eğitiminde her türlü
düşünce, yaklaşım, tavır, öneri tartışmaya açılabilir,
araştırılabilir, uygulanabilir. Öğrencilerin bu süreçte edindikleri
246
bilgileri yeni ve farklı bakış açıları ile buluşturmaları mesleki
kazanımlarını arttırır. Bu açıdan özellikle tasarım stüdyolarında
amaca yönelik farklı gidiş yollarının denenmesi aktif eğitim
anlayışının da bir gereğidir. Bu bakış açısı ile yapılan çalışma,
Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi İç Mimarlık
Bölümünde verilen “Tasarıma Giriş ve İç Mimari Proje-I” dersi
kapsamında kurgulanan proje çalışmasını ve elde edilen
ürünlerin tanıtımını kapsamaktadır.

IŞIK VE GÖLGEDEN MEKANA KTÜ İÇ MİMARLIK BÖLÜMÜ ATÖLYE ÇALIŞMASI, 2016