İNce Memed Research Papers - Academia.edu (original) (raw)
Giriş İnce Memed, Türk Edebiyatı'nın büyük hikâye ve romancısı Yaşar Kemal'in ilk eseridir. Yazar daha sonra kitabın devamı niteliğinde üç roman daha yazmıştır. Roman, ilk olarak Cumhuriyet gazetesinde bölümler halinde yayınlanmış ve... more
Giriş İnce Memed, Türk Edebiyatı'nın büyük hikâye ve romancısı Yaşar Kemal'in ilk eseridir. Yazar daha sonra kitabın devamı niteliğinde üç roman daha yazmıştır. Roman, ilk olarak Cumhuriyet gazetesinde bölümler halinde yayınlanmış ve Kemal, bu romanıyla 'Varlık Roman Armağanı'nı kazanmıştır. İnce Memed, otuz iki yıllık bir zaman dilimi içinde yazılmış dört ciltlik bir eserdir. Bu çalışma; İnce Memed romanının yazımı, tahlili, konusu, özeti, romanın karakterleri, dil ve üslubu, etkileri; Yaşar Kemal'in hayatı, etkilendiği ve etkilediği kişiler/ akımlar hakkında bilgiler vermeyi amaçlamaktadır. Yaşar Kemal, İnce Memed romanında Anadolu'nun Çukurova bölgesinde yaşanan toplumsal olayları epik ve destansı anlatımı ile ele almıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Çukurova'nın bu köyü kendi kaderine terk edilmiş, eşraf ve ağalar tarafından sömürülmektedir. Romanın öyküsü Anadolu ve Çukurova halkının geri kalmışlığı, cehaleti, sefaleti ve ağaların yöreye hâkim olması üzerinde oluşturulmuştur. Çukurova köylüsü baskıya maruz kalan, mecbur bırakılan bir halde bir kurtarıcı beklemektedir. Hükümetin duyarsızlığı yüzünden haksızlıkları önlemek ve zalimleri cezalandırmak için birine ihtiyaç vardır. Bu görev ağalık sistemine başkaldıran kurtarıcıya, İnce Memed'e düşmüştür. Roman Cumhuriyetin ilk yıllarında toplumsal bir yara olan köylü-ağa ve köylü-yöneticiler çatışması üzerine kurulmuştur. Yaşar Kemal 1
Franco Moretti, Mucizevi Göstergeler adlı yapıtının 24. sayfasında “Eleştiri kendini hâlâ eski işlevinden kurtaramamıştır, yani okumaya, şu anda ve burada yapılmakta olan okumaya eşlik eden kültürlü bir faaliyet olmaktan” der... Kitabın... more
Franco Moretti, Mucizevi Göstergeler adlı yapıtının 24. sayfasında “Eleştiri kendini hâlâ eski işlevinden kurtaramamıştır, yani okumaya, şu anda ve burada yapılmakta olan okumaya eşlik eden kültürlü bir faaliyet olmaktan” der... Kitabın sonundaki Edebiyatın Evrimi Üstüne adlı bölümde, edebiyatın mucizevi göstergelerinden kuracağı kendi edebiyat evrimi savını Darwinci evrim kuramıyla koşutluklar içinde, yan yana koyar. Edebiyat eleştirisi ve sosyolojisi için hiç de küçümsenmemesi gereken, cesur bir adımdır bu.
Yaşar Kemal’in 1954 yılında yazdığı İnce Memed 1 ile 1974-1975 yıllarında yazdığı Akçasazın Ağaları ikilemesinin karşılaştırılması ve Akçasazın Ağaları’ndaki karakterlerin değerlendirilmesi, yazın dünyamız ile toplumsal yapı arasındaki ilişkiler anlamında önemli ipuçları vermektedir.
Moretti, İngiliz toplumundaki evrilmeyi kırk yıllık bir süreç içinde, trajedideki değişimle koşut, edebiyatla edebiyat-dışı’ ilişkileri görünür kılarak çözümlemektedir. Karşılaştırmalı olarak ele alınan kırk yıllık dönem içinde, akıl ile irade arasındaki mücadelenin geçirdiği değişimin retoriği trajediye işlenmiş gibidir… Trajedi de bir yandan bu değişimi kışkırtıcı bir işlev üstlenmiştir… Gorboduc’ta silah kuşanarak iktidarı devralmış aristokrasi, aklın egemenliğini temsil etmektedir. İktidarın bir sonraki kuşağa devri sırasında ortaya çıkmış, irade temelli çatışmalar böylece sona erecek ama monarşi artık tartışılır bir kurum olarak kültürel gelişmenin odağına oturacaktır.
18 Haziran’da Hürriyet Pazar Eki’nde yayımlanan habere göre, 100 kişilik bir jüri, Türk edebiyatının en iyi 100 romanını seçmiş, ilk sıraya da “İnce Memed”i lâyık görmüş. Başta söyleyeyim, böyle listelere hiç itibar etmem; çünkü... more
18 Haziran’da Hürriyet Pazar Eki’nde yayımlanan habere göre, 100 kişilik bir jüri, Türk edebiyatının en iyi 100 romanını seçmiş, ilk sıraya da “İnce Memed”i lâyık görmüş. Başta söyleyeyim, böyle listelere hiç itibar etmem; çünkü tartışmaya açıktır ve sağlam bir ‘edebî terazi’ değildir. Onun için listeyi tartışmayacağım. Ama listenin ilk sırasını işgal eden roman hakkında iki kelâm edeceğim. Evvelâ şunu belirteyim; günümüz okurlarına hitap eden bir roman değil “İnce Memed”! Çünkü zengin/zalim ağa, fakir-ezilen köylü çatışması, bilgisayar teknolojisine ve olağanüstü teknik donanıma sahip hiper kahramanlara alışmış genç okurların ilgisini çekmiyor artık! Ama döneminde popülerdi ve bunda ideolojik içeriğinin önemli bir payı vardı. Çünkü o yıllarda Türk edebiyatında Marksist bir şema içinde, ezen-ezilen çatışmasını işleyen roman ve hikâyeler, “kanonik sol çevre”de epey itibar görüyordu. Peki bu şematik “köy edebiyatı”ndan bir felsefe, bir şaheser çıktı mı? Çıkmadı tabii ki…