| dbo:abstract |
General elections were held in the Netherlands on 17 May 1853. They followed the dissolution of the House of Representatives as a result of a government crisis caused by the restoration of the episcopal hierarchy. The result of the elections was a defeat for Prime Minister Johan Rudolph Thorbecke and his liberals. Only the province of Groningen and Twente remained a liberal stronghold. The conservative Van Hall-Donker Curtius cabinet thus received ample support in the House of Representatives and Floris Adriaan van Hall became Prime Minister. However, the restoration of the episcopal hierarchy that had caused the government crisis was not reversed, although the Roman Catholic Church was restricted in its freedom of movement by the introduction of the Law on Church Societies. (en) De Tweede Kamerverkiezingen 1853 waren verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer der Staten-Generaal, die gehouden werden op 17 mei 1853. De verkiezingen waren noodzakelijk geworden nadat de Tweede Kamer was ontbonden in verband met een regeringscrisis na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie. De uitslag hield een grote nederlaag in van de liberalen en een overwinning van de conservatieven. Bij de grondwetsherziening van 1848 werd in het kader van de scheiding van kerk en staat aan de Rooms-Katholieke Kerk toegestaan om zelf de kerkelijke indeling binnen Nederland vast te stellen. In 1853 werd dit recht toegepast, en paus Pius IX verdeelde Nederland in 5 bisdommen, waaronder een aartsbisdom in Utrecht. Onder de Nederlandse protestanten bestond veel afkeer tegen deze actie, wat culmineerde in de Aprilbeweging. De indiening van de klachten door de Aprilbeweging bij koning Willem III leidde tot een crisis tussen de koning en het kabinet-Thorbecke I, dat vond dat de koning de Aprilbeweging te positief en dus onvoldoende neutraal beantwoordde. Hierop trad het kabinet af en werd de Tweede Kamer ontbonden. Vanwege de ontbinding van de Tweede Kamer moest een nieuwe Tweede Kamer gekozen worden. Volgens de toentertijd geldende kieswet was dat een uitzonderingssituatie: normaal werd elke 2 jaar de helft van de Kamer verkozen, en dus niet de Kamer als geheel. Ook was er door de voorafgaande crisis een duidelijke politieke vraag verbonden aan de verkiezingen, waar bij andere verkiezingen in de jaren 1850 en de eerste helft van de jaren 1860 de kiezers geacht werden de kandidaten niet naar politieke kleur maar naar competentie te beoordelen. De uitslag van de verkiezingen was een grote nederlaag voor Thorbecke en de liberalen. Alleen de provincie Groningen en Twente bleven als liberale bolwerken overeind, en van de 68 zetels wonnen zij er slechts 11, terwijl er 13 naar de katholieke kandidaten gingen. De overige 44 zetels kwamen terecht bij conservatieven en conservatief-liberalen die zich achter de Aprilbeweging hadden gesteld. Het conservatieve kabinet-Van Hall-Donker Curtius kreeg dus ruime steun in de Tweede Kamer. Desondanks werd het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie niet teruggedraaid; wel werd de Rooms-Katholieke Kerk in zijn bewegingsvrijheid beperkt door de invoering van de Wet op de kerkgenootschappen. (nl) |
| dbo:wikiPageID |
48401473 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength |
22821 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID |
1008533933 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink |
dbr:Roermond dbr:Roman_Catholic_Archdiocese_of_Utrecht dbr:Rotterdam dbr:Boxmeer dbr:Breda dbr:Delft dbr:Deventer dbr:Hoorn dbr:House_of_Representatives_(Netherlands) dbr:Utrecht dbr:'s-Hertogenbosch dbr:Conservatives dbr:Eindhoven dbr:Goes dbr:Gorinchem dbr:Gouda,_South_Holland dbr:Constitutional_Reform_of_1848 dbc:1853_elections_in_Europe dbc:1853_in_the_Netherlands dbc:Election_and_referendum_articles_with_incomplete_results dbc:General_elections_in_the_Netherlands dbc:May_1853_events dbr:Anti-Revolutionary_Party dbr:Appingedam dbr:Leeuwarden dbr:Leiden dbr:Liberalism_in_the_Netherlands dbr:Maastricht dbr:Sneek dbr:Steenwijk dbr:Zierikzee dbr:Zuidhorn dbr:Zutphen dbr:Zwolle dbr:Catholic_Church dbr:Tiel dbr:Tilburg dbr:William_III_of_the_Netherlands dbr:Alkmaar dbr:Almelo dbr:Amersfoort dbr:Amsterdam dbr:Floris_Adriaan_van_Hall dbr:Nijmegen dbr:Diocese dbr:Separation_of_church_and_state dbr:Groningen dbr:Groningen_(province) dbr:Haarlem dbr:The_Hague dbr:Arnhem dbr:Assen dbr:Johan_Rudolph_Thorbecke dbr:Dokkum dbr:Dordrecht dbr:Pope_Pius_IX dbr:Middelburg,_Zeeland dbr:Netherlands dbr:Reestablishment_of_the_episcopal_hierarchy_in_the_Netherlands dbr:Twente |
| dbp:color |
#437599 (en) |
| dbp:electorate |
85076 (xsd:integer) |
| dbp:party |
dbr:Conservatives dbr:Anti-Revolutionary_Party dbr:Liberalism_in_the_Netherlands Conservative Liberals (en) |
| dbp:seats |
8 (xsd:integer) 9 (xsd:integer) 25 (xsd:integer) 26 (xsd:integer) |
| dbp:source |
Bromley & Kossman, Nohlen & Stöver (en) |
| dbp:totalvotes |
60432 (xsd:integer) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate |
dbt:Election_results dbt:Reflist dbt:Sortname dbt:Dutch_general_elections dbt:Politics_of_the_Netherlands |
| dcterms:subject |
dbc:1853_elections_in_Europe dbc:1853_in_the_Netherlands dbc:Election_and_referendum_articles_with_incomplete_results dbc:General_elections_in_the_Netherlands dbc:May_1853_events |
| rdfs:comment |
General elections were held in the Netherlands on 17 May 1853. They followed the dissolution of the House of Representatives as a result of a government crisis caused by the restoration of the episcopal hierarchy. (en) De Tweede Kamerverkiezingen 1853 waren verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer der Staten-Generaal, die gehouden werden op 17 mei 1853. De verkiezingen waren noodzakelijk geworden nadat de Tweede Kamer was ontbonden in verband met een regeringscrisis na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie. De uitslag hield een grote nederlaag in van de liberalen en een overwinning van de conservatieven. (nl) |
| rdfs:label |
1853 Dutch general election (en) Tweede Kamerverkiezingen 1853 (nl) |
| owl:sameAs |
wikidata:1853 Dutch general election dbpedia-nl:1853 Dutch general election https://global.dbpedia.org/id/2MXQt |
| prov:wasDerivedFrom |
wikipedia-en:1853_Dutch_general_election?oldid=1008533933&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf |
wikipedia-en:1853_Dutch_general_election |
| is dbo:wikiPageRedirects of |
dbr:Dutch_general_election,_1853 |
| is dbo:wikiPageWikiLink of |
dbr:List_of_elections_in_1853 dbr:List_of_prime_ministers_of_the_Netherlands dbr:Dutch_general_election,_1853 |
| is foaf:primaryTopic of |
wikipedia-en:1853_Dutch_general_election |