Annobonese Creole (original) (raw)
L'annobonès és un crioll portuguès conegut pels seus parlants com a Fa d'Ambu o Fá d'Ambô (portuguès Fala de Ano-Bom), que és parlat a les illes d'Annobón i Bioko, així com a la zona costanera de la Guinea Equatorial, majoritàriament per mestissos d', lusoafricà i espanyol. En el país hi ha una actitud positiva vers l'idioma i n'hi ha cursos d'ensenyament a la capital, Malabo.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | L'annobonès és un crioll portuguès conegut pels seus parlants com a Fa d'Ambu o Fá d'Ambô (portuguès Fala de Ano-Bom), que és parlat a les illes d'Annobón i Bioko, així com a la zona costanera de la Guinea Equatorial, majoritàriament per mestissos d', lusoafricà i espanyol. En el país hi ha una actitud positiva vers l'idioma i n'hi ha cursos d'ensenyament a la capital, Malabo. (ca) Annobonština (annobonsky: Fa d'Ambu nebo Fá d'Ambô) je kreolský jazyk na bázi portugalštiny, který se používá především na ostrově Annobón (součást Rovníkové Guiney) v Guinejském zálivu, menší komunity mluvčích ale žijí i na ostrově Bioko nebo v pevninské části Rovníkové Guiney. Podle Ethnologue měla annobonština v roce 2010 mezi 5000-6000 mluvčích. Annobonština vychází z jazyka (který vychází z portugalštiny), což je kreolský jazyk na bázi portugalštiny používaný na nedalekém ostrově Svatý Tomáš. Má s ním zhruba z 80% společnou slovní zásobu. Annabonština byla silně ovlivněna také španělštinou a africkými domorodými jazyky (především z oblasti Angoly). (cs) Annobonese Creole is a Portuguese creole known to its speakers as Fa d'Ambu or Fá d'Ambô (Portuguese: Fala de Ano-Bom). It is spoken on the Annobón and Bioko Islands off the coast of Equatorial Guinea, mostly by people of mixed African, Portuguese and Spanish descent. It is called annobonense or annobonés in Spanish. The attitude in the country towards this language is positive. It is taught in special courses in the capital of Equatorial Guinea, Malabo. (en) Die annobonesische Sprache, unter ihren Sprechern als Fá d’Ambô oder Fa d’Ambu bekannt, ist eine Verkehrssprache auf der Insel Annobón. Sie wird von ca. 2500 Personen auf den Inseln Annobón und Bioko abseits der Küste Äquatorialguineas gesprochen, vor allem von Personen gemischter schwarzafrikanischer und spanisch-portugiesischer Herkunft. Annobonesisch ist ein portugiesisches Kreol. Es wird im Portugiesischen als Falar de Ano Bom oder anobonense bezeichnet, als anobonés im Spanischen. (de) Annobonera (Fa d'Ambu) Annobon uharteko hizkuntza da, berez portugesezko kreolera dena.Portugaldarrek uhartea aurkitu zutenean, ez zuen biztanlerik. Angola eta Sao Tome eta Principetik esklaboak ekarri eta kreolera sortu zuten. Espainiak uhartea bereganatu zuenean, gaztelaniarekin nahastu eta egungo kreolera sortu zen. (eu) Fa d'Ambu, annobonense, anobonense o anobonés (también llamado Fá d'Ambô y Falar de Ano Bom) es un criollo portugués hablado en las islas de Annobón y Bioko, así como en algunas regiones de Guinea Ecuatorial. Se estima que hay nueve mil hablantes de este dialecto. El origen de este idioma se debe a Portugal. Habiendo descubierto la isla en el siglo XV deshabitada, los colonizadores portugueses decidieron traer esclavos de Angola y Santo Tomé y Príncipe para poblar la isla. Debido al mestizaje entre los portugueses y las esclavas africanas, el portugués que inicialmente se hablaba, en la isla comenzó a convertirse en un criollo portugués llamado forro. España, mediante el Tratado de El Pardo hizo canje de algunos de los territorios portugueses del golfo de Guinea por territorios en Sudamérica, la isla de Annobón y lo que hoy en día es Guinea Ecuatorial pasaron a España. La población de Annobón, incómoda bajo el dominio español era hostil. Con el tiempo la población se ajustó a la nueva cultura y al español, resultando otro mestizaje. El dialecto se basa en el forro en un 82 %, mientras que un 10 % de su léxico se basa en el español. Es hablado por descendientes de mestizos entre africanos, portugueses y españoles; debido a la similitud entre el portugués y el español no se sabe qué origen tienen ciertas palabras. (es) Le fá d’Ambô est une langue créole à base lexicale portugaise parlée en Guinée équatoriale, surtout dans l'île méridionale d'Annobón mais également dans celle septentrionale de Bioko notamment en la capitale Malabo et sur la côte. Son nombre total de locuteurs est estimé à 3 100. (fr) L'Annobonese o creolo annobonese, localmente conosciuto come Fa d'Ambu o Fá d'Ambô, è una lingua creola parlata principalmente nell'isola di Annobón, nella Guinea Equatoriale. In Spagnolo è conosciuto come annobonense o annobonés. (it) Het Fa d'Ambu is een op het Portugees gebaseerde creoolse taal, die wordt gesproken op het eiland Annobón behorende tot het het Afrikaanse land Equatoriaal-Guinea. De taal wordt daarnaast ook in verschillende wijken van Malabo gebruikt. De taal is verwant aan het Forro, het Angolar en het Principecreools die in het naburige land Sao Tomé en Principe gesproken worden. Het wordt soms als dialect van het Forro beschouwd, maar het heeft meer invloeden uit het Spaans. Voor 82% komen de woorden overeen met het Forro, en zo'n 10% van taal bestaat uit Spaanse woorden. Het Fa d'Ambu had in 2010 naar schatting 5.000 moedertaalsprekers in Equatoriaal-Guinea en 5.600 sprekers in het totaal. (nl) A língua crioula de Ano-Bom, também conhecida como língua anobonense ou anobonesa e, pelos seus falantes, como Fa d'Ambô, Fa d'Ambu, Fá d'Ambô, Fá d'Êmbô e Fla d'Ambu (literalmente Fala de Ano-Bom, em português) é uma língua crioula de base portuguesa falada na ilha de Ano-Bom, província da Guiné Equatorial. A língua é falada por cerca de 5600 a 6600 falantes, sendo aproximadamente 6000 nativos da ilha de Ano-Bom e os demais vindos da diáspora da ilha para o território continental da Guiné Equatorial. Ainda que a maior parte dos falantes da língua saibam ler e escrever, por muito tempo a língua não foi escrita, apenas falada. O primeiro relato de sua escrita é de 2008, já com o uso do alfabeto latino numa obra descritiva da gramática. Diferentemente de outras línguas crioulas, que já passaram por processos de descrioulização numa tentativa de forçar uma língua oficial, não há relatos de acontecimentos semelhantes com o Fa d'Ambô, que desde que se tem registro foi respeitado como língua independente. Em Ano-Bom, a maior parte de seus falantes a tem como língua materna e usam no dia-a-dia, e por isso a língua se encontra em situação estável e sem probabilidade de extinção. O crioulo de Ano-Bom é uma língua crioula por ter surgido a partir do contato forçado entre colonizadores de Portugal e Espanha e os povos escravizados africanos que eram levados para a ilha de Ano-Bom. O estrato da língua é o português, enquanto seu substrato é composto por diversas línguas da família Níger-Congo e o superstrato é composto principalmente das influências do espanhol e do francês, ambas sendo línguas oficiais da Guiné Equatorial e de outras regiões próximas. (pt) Аннобонский язык (или Фа д’Амбо́; порт. Fá d'Ambô, annobonense, Fla d'Ambu, Falar de Ano Bom, исп. annobonés) — это португалокреольский язык, на котором разговаривают на острове Аннобо́н (порт. Annobón) в Экваториальной Гвинее (см. Аннобонцы). Согласно оценкам, существует около 5600 носителей этого языка, из которых 5000 проживают в Экваториальной Гвинее. После того, как в XV веке был открыт необитаемый остров Аннобон, португальцы стали завозить туда рабов из Анголы и Сан-Томе и Принсипи. Смешанные браки португальцев и африканских рабынь в числе прочего привели к тому, что португальский язык европейских колонистов постепенно трансформировался в креольский язык форру. По договору в Эль-Пардо произошёл обмен португальских владений на побережье Гвинейского залива на владения в Южной Америке, Остров Аннобон и территория современной Экваториальной Гвинеи перешли к Испании. При этом население Аннобона испытывало неудобства и враждебно относилось к установлению испанской администрации. Со временем местные жители приспособились к новой культуре и освоили испанский язык, что привело к новому витку метисации. Аннобонский язык лексически совпадает с форру на 82 %. Около 10 % словаря имеет испанское происхождение. В ряде случаев точное происхождение слова невозможно определить из-за сходства языков-лексификаторов, поскольку испанский и португальский языки очень близки. Алфавит на латинской основе: A a, B b, Ch ch, D d, Dj dj, E e, Ë ë, F f, G g, I i, J j, K k, L l, M m, N n, Ñ ñ, O o, Ö ö, P p, S s, Sh sh, T t, U u, V v, Z z, Zh zh. (ru) Аннобо́нська мова (самоназва: Fá d’Ambô) — креольська мова на основі португальської, якою розмовляють на острові Аннобон в Екваторіальній Гвінеї. Кількість носіїв мови становить 2500–3100 мовців. Своїм походженням ця мова завдячує Португалії. Після відкриття острова у XV ст., португальські колонізатори вирішили привезти рабів з Анголи та Сан-Томе і Принсіпі з метою заселення острова. Завдяки змішанню культури португальців та африканських рабів португальська мова, якою спочатку спілкувались на острові, зазнала змін, поступово перетворившись на мову форро. Після договору Ель Пардо острів і територія, яка сьогодні зветься Екваторіальною Гвінеєю відійшли до Іспанії, після чого відбулося наступне змішання. Основа аннобонської мови (82%) — мова форро, але 10% її лексики запозичено з іспанської мови. (uk) |
| dbo:iso6393Code | fab |
| dbo:languageFamily | dbr:Portuguese_creole |
| dbo:spokenIn | dbr:Bioko dbr:Equatorial_Guinea dbr:Annobón |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://apics-online.info/surveys/38 |
| dbo:wikiPageID | 1211065 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 9609 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1120269734 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Río_Muni dbr:Bioko dbc:Languages_of_Equatorial_Guinea dbr:International_Portuguese_Language_Institute dbr:Equatorial_Guinea dbr:Miscegenation dbr:Annobón dbr:Slave dbc:Annobón dbr:Ethnic_groups_of_Africa dbr:Portuguese_Africans dbc:Portuguese-based_pidgins_and_creoles dbc:Portuguese_language_in_Africa dbr:Portuguese_creole dbr:Spain dbr:Spanish_language dbr:Spanish_people dbr:Forro_language dbr:Native_ethnic_groups_of_Africa |
| dbp:date | 2010 (xsd:integer) |
| dbp:fam | Lower Guinea Portuguese (en) Portuguese creoles (en) |
| dbp:familycolor | Creole (en) |
| dbp:glotto | fada1250 (en) |
| dbp:glottorefname | Annobonese (en) |
| dbp:iso | fab (en) |
| dbp:lingua | 51 (xsd:integer) |
| dbp:name | Annobonese (en) |
| dbp:nativename | (en) |
| dbp:ref | e18 (en) |
| dbp:region | mainly on Annobón island; Bioko island, some speakers in Equatorial Guinea's mainland (en) |
| dbp:speakers | 5000 (xsd:integer) |
| dbp:states | dbr:Equatorial_Guinea |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Cite_book dbt:Cite_journal dbt:Expand_Portuguese dbt:Expand_section dbt:Refbegin dbt:Refend dbt:Reflist dbt:Sfn dbt:Short_description dbt:Languages_of_Equatorial_Guinea dbt:Infobox_language dbt:Portuguese_Creoles |
| dbp:wordnet_type | http://www.w3.org/2006/03/wn/wn20/instances/synset-language-noun-1 |
| dct:subject | dbc:Languages_of_Equatorial_Guinea dbc:Annobón dbc:Portuguese-based_pidgins_and_creoles dbc:Portuguese_language_in_Africa |
| gold:hypernym | dbr:Creole |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Language schema:Language wikidata:Q315 yago:WikicatLanguages yago:WikicatLanguagesOfEquatorialGuinea yago:Abstraction100002137 yago:ArtificialLanguage106894544 yago:Communication100033020 yago:Language106282651 yago:Pidgin106905680 yago:WikicatPidginsAndCreoles yago:WikicatPortuguese-basedPidginsAndCreoles umbel-rc:Language |
| rdfs:comment | L'annobonès és un crioll portuguès conegut pels seus parlants com a Fa d'Ambu o Fá d'Ambô (portuguès Fala de Ano-Bom), que és parlat a les illes d'Annobón i Bioko, així com a la zona costanera de la Guinea Equatorial, majoritàriament per mestissos d', lusoafricà i espanyol. En el país hi ha una actitud positiva vers l'idioma i n'hi ha cursos d'ensenyament a la capital, Malabo. (ca) Annobonese Creole is a Portuguese creole known to its speakers as Fa d'Ambu or Fá d'Ambô (Portuguese: Fala de Ano-Bom). It is spoken on the Annobón and Bioko Islands off the coast of Equatorial Guinea, mostly by people of mixed African, Portuguese and Spanish descent. It is called annobonense or annobonés in Spanish. The attitude in the country towards this language is positive. It is taught in special courses in the capital of Equatorial Guinea, Malabo. (en) Die annobonesische Sprache, unter ihren Sprechern als Fá d’Ambô oder Fa d’Ambu bekannt, ist eine Verkehrssprache auf der Insel Annobón. Sie wird von ca. 2500 Personen auf den Inseln Annobón und Bioko abseits der Küste Äquatorialguineas gesprochen, vor allem von Personen gemischter schwarzafrikanischer und spanisch-portugiesischer Herkunft. Annobonesisch ist ein portugiesisches Kreol. Es wird im Portugiesischen als Falar de Ano Bom oder anobonense bezeichnet, als anobonés im Spanischen. (de) Annobonera (Fa d'Ambu) Annobon uharteko hizkuntza da, berez portugesezko kreolera dena.Portugaldarrek uhartea aurkitu zutenean, ez zuen biztanlerik. Angola eta Sao Tome eta Principetik esklaboak ekarri eta kreolera sortu zuten. Espainiak uhartea bereganatu zuenean, gaztelaniarekin nahastu eta egungo kreolera sortu zen. (eu) Le fá d’Ambô est une langue créole à base lexicale portugaise parlée en Guinée équatoriale, surtout dans l'île méridionale d'Annobón mais également dans celle septentrionale de Bioko notamment en la capitale Malabo et sur la côte. Son nombre total de locuteurs est estimé à 3 100. (fr) L'Annobonese o creolo annobonese, localmente conosciuto come Fa d'Ambu o Fá d'Ambô, è una lingua creola parlata principalmente nell'isola di Annobón, nella Guinea Equatoriale. In Spagnolo è conosciuto come annobonense o annobonés. (it) Annobonština (annobonsky: Fa d'Ambu nebo Fá d'Ambô) je kreolský jazyk na bázi portugalštiny, který se používá především na ostrově Annobón (součást Rovníkové Guiney) v Guinejském zálivu, menší komunity mluvčích ale žijí i na ostrově Bioko nebo v pevninské části Rovníkové Guiney. Podle Ethnologue měla annobonština v roce 2010 mezi 5000-6000 mluvčích. (cs) Fa d'Ambu, annobonense, anobonense o anobonés (también llamado Fá d'Ambô y Falar de Ano Bom) es un criollo portugués hablado en las islas de Annobón y Bioko, así como en algunas regiones de Guinea Ecuatorial. Se estima que hay nueve mil hablantes de este dialecto. El dialecto se basa en el forro en un 82 %, mientras que un 10 % de su léxico se basa en el español. Es hablado por descendientes de mestizos entre africanos, portugueses y españoles; debido a la similitud entre el portugués y el español no se sabe qué origen tienen ciertas palabras. (es) Het Fa d'Ambu is een op het Portugees gebaseerde creoolse taal, die wordt gesproken op het eiland Annobón behorende tot het het Afrikaanse land Equatoriaal-Guinea. De taal wordt daarnaast ook in verschillende wijken van Malabo gebruikt. De taal is verwant aan het Forro, het Angolar en het Principecreools die in het naburige land Sao Tomé en Principe gesproken worden. Het wordt soms als dialect van het Forro beschouwd, maar het heeft meer invloeden uit het Spaans. Voor 82% komen de woorden overeen met het Forro, en zo'n 10% van taal bestaat uit Spaanse woorden. (nl) A língua crioula de Ano-Bom, também conhecida como língua anobonense ou anobonesa e, pelos seus falantes, como Fa d'Ambô, Fa d'Ambu, Fá d'Ambô, Fá d'Êmbô e Fla d'Ambu (literalmente Fala de Ano-Bom, em português) é uma língua crioula de base portuguesa falada na ilha de Ano-Bom, província da Guiné Equatorial. (pt) Аннобонский язык (или Фа д’Амбо́; порт. Fá d'Ambô, annobonense, Fla d'Ambu, Falar de Ano Bom, исп. annobonés) — это португалокреольский язык, на котором разговаривают на острове Аннобо́н (порт. Annobón) в Экваториальной Гвинее (см. Аннобонцы). Согласно оценкам, существует около 5600 носителей этого языка, из которых 5000 проживают в Экваториальной Гвинее. Алфавит на латинской основе: A a, B b, Ch ch, D d, Dj dj, E e, Ë ë, F f, G g, I i, J j, K k, L l, M m, N n, Ñ ñ, O o, Ö ö, P p, S s, Sh sh, T t, U u, V v, Z z, Zh zh. (ru) Аннобо́нська мова (самоназва: Fá d’Ambô) — креольська мова на основі португальської, якою розмовляють на острові Аннобон в Екваторіальній Гвінеї. Кількість носіїв мови становить 2500–3100 мовців. Своїм походженням ця мова завдячує Португалії. Після відкриття острова у XV ст., португальські колонізатори вирішили привезти рабів з Анголи та Сан-Томе і Принсіпі з метою заселення острова. Завдяки змішанню культури португальців та африканських рабів португальська мова, якою спочатку спілкувались на острові, зазнала змін, поступово перетворившись на мову форро. Після договору Ель Пардо острів і територія, яка сьогодні зветься Екваторіальною Гвінеєю відійшли до Іспанії, після чого відбулося наступне змішання. (uk) |
| rdfs:label | Annobonès (ca) Annobonština (cs) Annobonesische Sprache (de) Annobonese Creole (en) Criollo annobonense (es) Annobonera (eu) Annobonese (it) Fá d'Ambô (fr) Fa d'Ambu (nl) Língua crioula de Ano-Bom (pt) Аннобонский язык (ru) Аннобонська мова (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Annobonese Creole yago-res:Annobonese Creole wikidata:Annobonese Creole http://ast.dbpedia.org/resource/Criollu_annobonense dbpedia-ca:Annobonese Creole dbpedia-cs:Annobonese Creole dbpedia-de:Annobonese Creole dbpedia-es:Annobonese Creole dbpedia-et:Annobonese Creole dbpedia-eu:Annobonese Creole dbpedia-fi:Annobonese Creole dbpedia-fr:Annobonese Creole dbpedia-gl:Annobonese Creole dbpedia-hr:Annobonese Creole dbpedia-it:Annobonese Creole dbpedia-nl:Annobonese Creole dbpedia-pms:Annobonese Creole dbpedia-pt:Annobonese Creole dbpedia-ru:Annobonese Creole dbpedia-uk:Annobonese Creole https://global.dbpedia.org/id/3EJ7G |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Annobonese_Creole?oldid=1120269734&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Annobonese_Creole |
| foaf:name | Annobonese (en) |
| is dbo:language of | dbr:Equatorial_Guinea |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Fa_d'Ambo dbr:Fa_d'Ambu dbr:Annobonense dbr:Annobonese_creole dbr:Annobonese_language dbr:Annobonés dbr:ISO_639:fab dbr:Fa_D'ambu_language dbr:Fa_Dambu_language dbr:Fa_d'Ambu_language dbr:Fa_d’Ambu_language dbr:Annobonese_Creole_language dbr:Fala_d'Ambo dbr:Fla_d'Ambu dbr:Fá_d'Ambô |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:San_Antonio_de_Palé dbr:Fa_d'Ambo dbr:Fa_d'Ambu dbr:Fab dbr:Demographics_of_Equatorial_Guinea dbr:List_of_pidgins,_creoles,_mixed_langua...ants_based_on_Indo-European_languages dbr:Annobonense dbr:Annobonese_creole dbr:Annobonese_language dbr:Annobonés dbr:Equatorial_Guinea dbr:Annobón dbr:List_of_creole_languages dbr:ISO_639:fab dbr:Portuguese-based_creole_languages dbr:Spanish_Guinea dbr:Fa_D'ambu_language dbr:Fa_Dambu_language dbr:Fa_d'Ambu_language dbr:Fa_d’Ambu_language dbr:Spanish-based_creole_languages dbr:Lusophone dbr:Portuñol dbr:Annobonese_Creole_language dbr:Fala_d'Ambo dbr:Fla_d'Ambu dbr:Fá_d'Ambô |
| is dbp:commonLanguages of | dbr:Spanish_Guinea |
| is dbp:regionalLanguages of | dbr:Equatorial_Guinea |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Annobonese_Creole |