Plague (disease) (original) (raw)
Mor v širším, resp. přeneseném, resp. historickém slova smyslu znamená jakékoliv vážné infekční onemocnění s výrazným dopadem na společnost, v moderní mluvě se v tomto významu už prakticky nepoužívá, ale ve starší literatuře a zejména ve středověkých a raně novověkých kronikách a dějepisných pojednáních je toto pojetí běžné. V užším významu pak znamená konkrétní chorobu způsobovanou bakterií Yersinia pestis. Tento článek se bude dále zabývat tímto užším obsahem pojmu. Mor se jakožto vážné onemocnění kromě lidí vyskytuje i u některých zvířat.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | الطاعون هو من الأمراض المعدية القاتلة التي يسببها إنتروبكتريسا يرسينية طاعونية، الذي سمي على اسم عالم البكتيريا الفرنسي السويسري ألكسندر يرسن. حتى يونيو 2007، كان الطاعون واحدا من الأمراض الوبائية الثلاثة الواجب الإبلاغ عنها على وجه التحديد إلى منظمة الصحة العالمية (الاثنان الآخران تحديدا هما الكوليرا والحمى الصفراء). اعتمادا على الالتهاب في الرئتين، أو الظروف الصحية، يمكن أن ينتشر الطاعون في الهواء، عن طريق الاتصال المباشر، أو عن طريق الطعام أو المواد الملوثة غير المطبوخة جيدا. أعراض الطاعون تعتمد على المناطق حيث تتركز الإصابة في كل شخص: الطاعون الدبلي في الغدد الليمفاوية، في الأوعية الدموية، الطاعون الرئوي في الرئتين، والحنجرة. ومن الممكن علاجها إذا اكتشفت في وقت مبكر. الطاعون لا يزال داء في بعض أجزاء من العالم. (ar) La pesta és una malaltia infecciosa causada pel bacteri Yersinia pestis, (bacil aerobi i gramnegatiu). Els símptomes són febre, debilitat i mal de cap. Normalment aquests comencen un a set dies després de l'exposició. En la forma bubònica també s'inflen els ganglis limfàtics, mentre que en la forma septicèmica els teixits es poden tornar negres causant la mort. En la forma pneumònica pot provocar problemes respiratoris, tos i dolor toràcic. La pesta bubònica i la septicèmica es contagien generalment per picades de puça o manipulant un animal infectat. La forma pneumònica s'estén entre les persones generalment a través de l'aire mitjançant gotetes infectades. El diagnòstic és localitza a través del bacteri trobat en un fluid procedent d'un gangli limfàtic, de la sang o d'un esput.S'encomana molt fàcilment en climes calorosos i humits, però si la temperatura mitjana diària és d'uns 30 °C i l'ambient és sec, pot arribar a minvar molt. La població que té un risc elevat pot ser vacunada. Aquelles persones que han estan exposats, com es el cas d'una pandèmia poden ser tractats amb medicació preventiva. Si l'individu ja està infectat el seu tractament serà amb antibiòtics i tractaments simptomàtics. Els antibiòtics inclouen una combinació de gentamicina i una fluoroquinolona. El risc de mort amb tractament és aproximadament del 10%, mentre que sense aquest és aproximadament del 70%. A nivell mundial, es denuncien uns 600 casos a l'any. El 2017, els països amb més casos comprenien la República Democràtica del Congo, Madagascar i el Perú. Als Estats Units, ocasionalment es produeixen infeccions a les zones rurals, on es creu que els bacteris circulen entre rosegadors. Històricament ha tingut lloc en grans brots, essent la més coneguda la Pesta Negra al segle xiv, que va provocar més de 50 milions de morts. (ca) Mor v širším, resp. přeneseném, resp. historickém slova smyslu znamená jakékoliv vážné infekční onemocnění s výrazným dopadem na společnost, v moderní mluvě se v tomto významu už prakticky nepoužívá, ale ve starší literatuře a zejména ve středověkých a raně novověkých kronikách a dějepisných pojednáních je toto pojetí běžné. V užším významu pak znamená konkrétní chorobu způsobovanou bakterií Yersinia pestis. Tento článek se bude dále zabývat tímto užším obsahem pojmu. Mor se jakožto vážné onemocnění kromě lidí vyskytuje i u některých zvířat. (cs) Η πανώλη ή πανούκλα είναι οξεία λοιμώδης νόσος, που προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis (παστερέλλα του Υερσέν). Η νόσος μεταδίδεται στον άνθρωπο από το τσίμπημα ψύλλων, (κυρίως του είδους Xenopsylla cheopsis), που παρασιτούν σε άρρωστο . Μεταδίδεται εύκολα και γρήγορα με άμεση ή έμμεση επαφή, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις πνευμονικής εντόπισης, οπότε μεταδίδεται ακόμα και με τα σταγονίδια. Είναι βαριάς μορφής ασθένεια, με υψηλό πυρετό και τοξική κατάσταση. Η ασθένεια εμφανίζεται σε τρεις μορφές: * βουβωνική (έντονη αιμορραγική λεμφαδενίτιδα), * πνευμονική, που είναι ιδιαίτερα μολυσματική μορφή (βαριά πνευμονία) * σηψαιμική. Η σηψαιμική και η πνευμονική μορφή είναι πάντα θανατηφόρες, εάν η θεραπευτική αγωγή δεν είναι ταχύτατα αποτελεσματική. Οι σουλφοναμίδες και ορισμένα αντιβιοτικά, όπως η στρεπτομυκίνη είναι πολύ αποτελεσματικές κατά του πανωλικού βακτηρίου. Η νόσος οδηγεί σε θνητότητα 40-60% χωρίς θεραπεία, ενώ για όσους λαμβάνουν θεραπεία η θνητότητα είναι 1-15%. Η λέξη προέρχεται από το ουσιαστικοποιημένο επίθετο ο, η πανώλης (-ους), το πανώλες. Εννοείται ότι προσδιορίζει το ουσιαστικό νόσος (πανώλης νόσος) και σημαίνει την ασθένεια που καταστρέφει τα πάντα. Για τον ίδιο λόγο έχει χρησιμοποιηθεί και για άλλες πανδημίες. Η πανώλη είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Παράδειγμα αναφορών είναι αυτό του Θουκυδίδη: ο λοιμός των Αθηνών, πιθανώς να είναι η πανώλη. Από τον 6ο αι. και σε όλον τον Μεσαίωνα εκδηλώνονταν μεγάλες επιδημίες, με αποτέλεσμα να παραμείνουν μόνιμα ενδημικές εστίες. Γνωστή είναι η μεγάλη επιδημία του 14ου αιώνα η οποία ονομάστηκε μαύρος θάνατος. Μετά τον 14ο αιώνα, η νόσος έγινε ενδημική και για 300 χρόνια υπήρχαν επιδημικές εξάρσεις. Στα τέλη του 19ου αιώνα, σημειώθηκε πανδημία. Σήμερα, ενδημικές εστίες υπάρχουν κυρίως στην Ασία, στην Αφρική και στη Νότια Αμερική. Στην Ασία η νόσος μεταφέρεται κυρίως από το τρωκτικό Marmota himalayana, ζώο που θηρεύεται κυρίως για τη γούνα του. Η πανώλη ανήκει στις 5 σοβαρότερες μεταδιδόμενες ασθένειες. Η προφύλαξη επιτυγχάνεται με μέτρα που λαμβάνονται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), η τήρηση των οποίων είναι υποχρεωτική για τα κράτη-μέλη της οργάνωσης αυτής. Η πανώλη είναι επίσης γνωστή και ως πανούκλα. (el) Die Pest (lateinisch pestis „Seuche, Epidemie, Beulenpest, Pestplage“; altgriechisch λοιμός loimós; englisch plague), veraltet auch Pestilenz genannt (mittelhochdeutsch pestilencie entlehnt von lateinisch pestilentia), ist eine hochgradig ansteckende Infektionskrankheit, die insbesondere durch das Bakterium Yersinia pestis hervorgerufen wird. Diese Erkrankung kann in verschiedenen Formen auftreten, unter anderem als und als . Während im Lateinischen und im Altgriechischen die genannten Wörter für jede als Seuche auftretende ansteckende Krankheit verwendet wurden, bezeichnet Pest im engen Sinn heute eine bestimmte Infektionskrankheit, deren Erreger erst 1894 entdeckt wurde und seit 1944 Yersinia pestis heißt. Ursprünglich ist diese Erkrankung eine Zoonose, also eine von Tieren auf Menschen und umgekehrt übertragbare Krankheit, und geht von Nagetieren wie Murmeltieren, Ratten, Eichhörnchen aus, in deren Populationen sie enzootisch sein kann. Der Übertragungsweg zum Menschen ist indirekt, klassischerweise über den Biss eines infizierten Flohs, der als Vektor dient; es ist aber auch eine direkte Mensch-zu-Mensch-Ansteckung über Tröpfcheninfektion möglich. Eine Impfung gegen den Erreger mit dem derzeitigen Pestimpfstoff wird von der WHO nur für Risikogruppen empfohlen. Für die Behandlung einer Infektion stehen verschiedene Antibiotika zur Verfügung, doch werden zunehmend Resistenzen beobachtet. In Deutschland, Österreich und der Schweiz ist die Pest eine meldepflichtige Erkrankung. Die Pest führte als sogenannter Schwarzer Tod im 14. Jahrhundert zu einer der verheerendsten Pandemien der Menschheitsgeschichte und bereits im 6. Jahrhundert als Justinianische Pest zu großen Epidemien im Mittelmeerraum. Ein historischer Überblick über die Krankheit und weitere, ebenfalls als Pest bezeichnete Seuchen, die viele Menschenleben forderten, ist unter Geschichte der Pest nachzulesen. (de) Pesto estas epidemia malsano, kiu mortigis trionon de la homaro en Eŭropo kaj kvantegon sur aliaj kontinentoj en la mezepoko. Ĝin kaŭzas la (Yersinia pestis). La plej konata inter la unua priskribitaj epidemioj okazis en la jaroj 551—580; pro ĝi mortis ĉirkaŭ 20-25 milionoj da homoj en Proksima Oriento. La lasta eŭropa epidemio okazis, kiel oni konsideras, en Rusio (suda Uralo kaj nordaj bordoj de la Kaspia maro, 1877–1889); tiam efikaj kontraŭpestaj (karantinaj kaj higienaj) penoj reduktis la kvanton de mortintoj ĝis ĉirkaŭ 420 homoj. La lasta granda epidemio de pesto okazis en Azio (Ĉinio kaj Barato) ekde 1855, mortiginte ĉirkaŭ 12 milionojn da homoj. Vakcinon kontraŭ pesto kreis en 1896 rusia judo Waldemar Haffkine aŭ . Li multe aktivis en Barato, tiam brita kolonio, savinte multajn milojn da homoj. Pro tio li ricevis en 1897 ordenon de la reĝino Viktoria mem. Baciloj de pesto plu ekzistas en naturo, kie ĝin portas diversaj animaloj. Rimarkinde, tiaj animaloj forestas en Eŭropo kaj Aŭstralio. (eo) Izurri bubonikoa gaixotasun infekziosoa da, Yersinia pestis bakterioak eragindakoa. Iraganean (Erdi Aroan eta hurrengo mendeetan) gaitz honek izurrite beldurgarriekin astindu zuen Europa osoa. XX. mendearen hasieran desagertu zen Europatik, baina gaitzak bizirik dirau Afrikan, Asian eta Amerikako zenbait lurraldetan. Ikerlari batzuen ustez izurri bubonikoa historian zehar hildako gehien eragin duen gaixotasun infekziosoa da; XIV. mendean azaldutako pandemiak (Izurri Beltzak) Europako biztanleriaren herena akabatu zuen. (eu) La peste es una enfermedad infectocontagiosa que afecta tanto a animales como a humanos. Está causada por la bacteria Yersinia pestis. Es una de las enfermedades bacterianas más agresivas y, con frecuencia, provoca la muerte de la persona afectada si no se instaura el tratamiento antibiótico adecuado. Generalmente, se transmite por picadura de pulgas infectadas procedentes de roedores, que originan bubones en las ingles y las axilas, cuadro clínico conocido como peste bubónica. Si la transmisión tiene lugar por vía respiratoria, se produce una forma particular de la enfermedad conocida con el nombre de peste neumónica. A la gran epidemia de peste que afectó a Europa a mediados del siglo xiv se la denomina en ocasiones peste negra. Además de estos tipos de peste, existe la peste septicémica. (es) La peste est une anthropozoonose, c'est-à-dire une maladie commune aux humains et aux animaux, causée par le bacille Yersinia pestis, découvert par Alexandre Yersin de l'Institut Pasteur en 1894. Elle se transmet principalement par piqûre de puce. Son réservoir d'origine est constitué de nombreuses espèces de rongeurs sauvages, ou commensaux comme le rat. Endémique en certaines régions ou foyers, elle peut acquérir un caractère épidémique, voire pandémique, avec un taux élevé de létalité. La peste humaine peut prendre trois formes : peste bubonique, peste septicémique et peste pneumonique. La transmission interhumaine peut être indirecte par puce (peste bubonique) ou directe par voie aérienne (peste pulmonaire). La peste a eu de nombreux impacts dans l'histoire humaine. Trois grandes pandémies sont distinguées : la première pandémie (VIe au VIIe siècle), la deuxième pandémie (XIVe au XVIIIe siècle) et la troisième pandémie (1855 - milieu du XXe siècle). Au début du XXIe siècle, la peste des rongeurs sauvages reste endémique dans plusieurs régions du monde (Asie centrale, Ouest des États-Unis, Afrique notamment Madagascar…). La peste humaine peut être traitée efficacement par antibiotiques si le diagnostic est fait à temps, mais elle reste redoutable dans sa forme pulmonaire en milieu urbain dégradé (insuffisance du système de santé). Par analogie, d'autres maladies à forte morbidité pour d'autres espèces sont également nommées peste, comme la peste aviaire, celle du canard, celle du porc. Ce sont des maladies virales qui n'ont rien à voir avec la peste humaine. (fr) Plague is an infectious disease caused by the bacterium Yersinia pestis. Symptoms include fever, weakness and headache. Usually this begins one to seven days after exposure. There are three forms of plague, each affecting a different part of the body and causing associated symptoms. Pneumonic plague infects the lungs, causing shortness of breath, coughing and chest pain; bubonic plague affects the lymph nodes, making them swell; and septicemic plague infects the blood and can cause tissues to turn black and die. The bubonic and septicemic forms are generally spread by flea bites or handling an infected animal, whereas pneumonic plague is generally spread between people through the air via infectious droplets. Diagnosis is typically by finding the bacterium in fluid from a lymph node, blood or sputum. Those at high risk may be vaccinated. Those exposed to a case of pneumonic plague may be treated with preventive medication. If infected, treatment is with antibiotics and supportive care. Typically antibiotics include a combination of gentamicin and a fluoroquinolone. The risk of death with treatment is about 10% while without it is about 70%. Globally, about 600 cases are reported a year. In 2017, the countries with the most cases include the Democratic Republic of the Congo, Madagascar and Peru. In the United States, infections occasionally occur in rural areas, where the bacteria are believed to circulate among rodents. It has historically occurred in large outbreaks, with the best known being the Black Death in the 14th century, which resulted in more than 50 million deaths in Europe. (en) Pes atau sampar adalah penyakit menular pada manusia yang disebabkan oleh Yersinia pestis (dinamai dari bakteriolog Prancis A.J.E. Yersin). Penyakit pes disebarkan oleh hewan pengerat (terutama tikus). Wabah penyakit ini banyak terjadi dalam sejarah, dan telah menimbulkan korban jiwa yang besar. Kasus yang paling dramatis adalah Kematian Hitam (Black Death) yang terjadi di Eropa pada Abad Pertengahan. Kejadian serangan pes masih dapat ditemui di beberapa belahan dunia hingga kini. (in) La peste è una malattia infettiva di origine batterica causata dal bacillo Yersinia pestis. È una zoonosi, il cui bacino è costituito da varie specie di roditori e il cui principale vettore è la pulce dei ratti (Xenopsylla cheopis) ma che può essere trasmessa da varie specie di parassiti ematofagi (come pulci, pidocchi, cimici dei letti) e che si può trasmettere anche da uomo a uomo. È una malattia quarantenaria e per il regolamento sanitario internazionale è assoggettata a denuncia internazionale all'OMS, sia per i casi accertati sia per quelli sospetti. Dal 2010 al 2015 sono stati riportati 3 248 casi in tutto il mondo di cui 584 con esito mortale, ed è diffusa in tutti i continenti, fatta eccezione per Oceania ed Europa. Si manifesta sotto forma di tre principali quadri clinici, distinti in base ai diversi apparati dell'organismo in cui si sviluppa l'infezione, detti peste bubbonica, setticemica e polmonare. La peste bubbonica è causata dall'introduzione nell'organismo del bacillo Yersinia pestis attraverso la cute a seguito del morso di una pulce infetta; il bacillo, solitamente identificato dal sistema immunitario e fagocitato dai leucociti, viene smaltito attraverso il sistema linfatico fino ai linfonodi, dove però resta attivo e continua ad accumularsi moltiplicandosi. Ciò provoca una linfoadenopatia locale, cioè un'infiammazione di uno o più linfonodi, solitamente nella zona inguinale o ascellare più prossima alla zona della puntura. I linfonodi colpiti tendono a gonfiarsi, con sintomatologia dolorosa, e vengono detti appunto "bubboni"; questi non sono ascessi, bensì edemi: non contengono pus bensì sangue e tessuto edematoso-necrotico (possono però divenire superinfetti e quindi purulenti, anche in fase di remissione). Quando i linfonodi non sono più in grado di contenere la malattia il bacillo può diffondersi in tutto l'organismo, dando luogo così alla seconda forma, la peste setticemica. Si tratta di un quadro clinico sistemico molto più grave: il bacillo, trasportato dal flusso sanguigno, raggiunge i principali organi dando luogo a una sepsi diffusa, condizione che, se non curata, può risultare fatale in breve tempo. Il terzo quadro clinico è la variante detta peste polmonare, estremamente grave, che si caratterizza per la diversa localizzazione in quanto si sviluppa nell'apparato respiratorio; a differenza della forma bubbonica, la peste polmonare è trasmessa per via aerea, viene contratta respirando particelle di saliva o altri liquidi provenienti da un individuo infetto ed è altamente contagiosa. I sintomi della malattia sono generici, comprendono febbre tra i 38 e i 41 °C, mal di testa, dolori articolari, nausea e vomito, sete, diarrea, tumefazione dei linfonodi e una generale sensazione di malessere. Nelle forme setticemiche e polmonari può verificarsi ipotensione, segni neurologici quali sonnolenza, letargia, delirio, e, nella forma polmonare, dispnea, tanto da conferire al malato un colorito cianotico. La sindrome da coagulazione intravascolare disseminata che può insorgere nella forma setticemica, e che è solitamente la causa del decesso, ha come sintomo vistoso l'ischemia e necrosi delle estremità (dita, piedi o mani), che diventano nere; ciò ha probabilmente contribuito a coniare il nome peste nera per indicare la pandemia esplosa in Europa a metà del XIV secolo. Se identificata tempestivamente, un pronto e corretto trattamento mediante la somministrazione di antibiotici può portare, nella maggioranza dei casi, a una prognosi positiva. La diagnosi può avvenire con certezza a seguito dell'identificazione del batterio in coltura da campioni biologici prelevati dal paziente; nella pratica non c'è il tempo di attendere un'indagine biologica, ci si affida a informazioni epidemiologiche sul contesto in cui si verifica l'infezione, e in presenza di sospetta diagnosi di peste si applica il protocollo terapeutico. (it) ペスト（百斯篤、百斯杜、ドイツ語: Pest、英語: plague）とは、ペスト菌による感染症。症状は、発熱、脱力感、頭痛などがある。感染して1-7日後に発症する 。感染者の皮膚が内出血して紫黒色になるため、黒死病（こくしびょう、英語: Black Death、ドイツ語: Schwarzer Tod）とも呼ばれる。 感染ルートや臨床像によって腺ペスト、肺ペスト、敗血症型ペストに分けられる。人獣共通感染症かつ動物由来感染症である。ネズミなど齧歯類を宿主とし、主にノミによって伝播されるほか、野生動物やペットからの直接感染や、ヒト―ヒト間での飛沫感染の場合もある。感染した場合、治療は抗生物質と支持療法による。致命率は非常に高く、治療した場合の死亡率は約10%だが、治療が行われなかった場合には60%から90%に達する（これはエボラ出血熱の40〜70％よりも高い）。 英語で本来は伝染病全般を意味するplagueがペストをも意味するように、スペイン風邪と並んで伝染病を代表するものと言える。世界の歴史において古来、複数回の世界的大流行が記録されており、14世紀に起きた大流行では、当時の世界人口4億5000万人の22％にあたる1億人が死亡したと推計されているが、正式な住民登録制度はおろか正式な記録文書もないため信憑性は不明である。1894年の香港における発生時、パスツール研究所のや日本の北里柴三郎によって原因菌が突き止められ、有効な感染防止対策がなされ流行は減ったが、近年でもペストの感染は続いている。2004-2015年で世界で56,734名が感染し、死亡者数は4,651名（死亡率 8.2%）である。 日本の感染症法では一類感染症に指定されている。なお、一類感染症では唯一の細菌感染症である。 (ja) ( 다른 뜻에 대해서는 페스트 (동음이의) 문서를 참고하십시오.) 페스트(독일어: pest, 영어: plague 플레이그[*])는 의 일종인 페스트균(Yersinia pestis)에 의해 발병하는 치명적 전염병이다. 2007년 6월 현재 페스트는 콜레라, 황열과 함께 세계보건기구에서 집중 주시하는 검역 전염병이다. 오늘날에도 세계 각지의 풍토병으로 위세를 떨치는 페스트는 공기 전염, 접촉 전염, 오염된 음식물 등을 통해 전염이 가능하며, 쥐와 벼룩을 통해 주로 전염되는 것으로 알려져 있다. 페스트의 증상은 감염자마다 최초 감염 부위 근처에 집중되는데, 이에 따라 림프절에 감염되는 선페스트, 혈관에 감염되는 패혈성 페스트, 허파에 감염되는 폐페스트 등으로 분류된다. 조기에 발견되면 치료가 가능하다. (ko) De pest is een infectieziekte die van de 14e tot en met de 19e eeuw in Europa veelvuldig, bij vlagen epidemisch en zelfs pandemisch voorkwam en enorme aantallen slachtoffers maakte. De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis of pestbacil. De meest voorkomende verschijningsvormen van de pest zijn builenpest en longpest. Men schat dat door de Zwarte Dood van 1347-1351 een derde deel van alle Europeanen, destijds enkele tientallen miljoenen, het leven liet. Behalve op Antarctica en in Australië en Europa komt de pest nog steeds op alle continenten voor onder zwarte en bruine ratten en onder een aantal andere voor de pest vatbare zoogdieren (vooral knaagdieren). Incidenteel raken mensen met de pest besmet. Daarbij gaat het voornamelijk om arme landarbeiders en hun gezinnen, die in afgelegen dorpen in het zuiden van Afrika wonen, bijvoorbeeld in Zambia, Madagaskar en Malawi, of om mensen die in afgelegen en dunbevolkte delen van Azië wonen, bijvoorbeeld in Kazachstan, Kirgizië, Binnen-Mongolië en Nepal. Zie de kaart aan de rechterkant voor een overzicht van de wereldwijde verspreiding van de pest. De pest vormt voor medici geen probleem meer omdat de ziekte over het algemeen snel en effectief bestreden kan worden met behulp van verschillende goedkope antibiotica, zoals tetracycline en doxycycline. In Nederland valt de ziekte onder categorie B1 van de Infectieziektenwet. Dat betekent dat binnen 24 uur na constatering door een arts, of bij een gegrond vermoeden ervan, er melding moet worden gedaan bij een GGD. (nl) Peste é uma doença infeciosa causada pela bactéria Yersinia pestis. Existem três formas principais: peste bubónica, peste septicémica e peste pneumónica. Os sintomas mais comuns são febre, fraqueza e dor de cabeça. Os sintomas geralmente começam-se a manifestar de um a sete dias após exposição à bactéria. Na forma bubónica é também comum o aumento de volume dos gânglios linfáticos, enquanto na forma septicémica os tecidos podem tornar-se pretos e morrer, e a forma pneumónica pode ser acompanhada por falta de ar, tosse e dor no peito. As pestes bubónica e septicémica são geralmente transmitidas pela picada de pulgas ou pelo manuseio de um animal infetado. A peste pneumónica é geralmente transmitida entre pessoas por via aérea através de gotículas infetadas. O diagnóstico é geralmente realizado pela deteção da bactéria em amostras de líquido de um gânglio linfático, sangue ou escarro. As pessoas em maior risco podem ser vacinadas. As pessoas expostas a um caso de peste pneumónica pode ser tratadas com medicação preventiva. Quando a pessoa é infetada, o tratamento consiste na administração de antibióticos e cuidados de apoio. Geralmente os antibióticos incluem uma associação entre gentamicina e uma fluoroquinolona. Com tratamento, o risco de morte é de cerca de 10%, enquanto sem tratamento é de cerca de 70%. Todos os anos são reportados cerca de 600 casos da doença. Em 2017 os países com o maior número e casos foram a República Democrática do Congo, Madagáscar e o Peru. Nos Estados Unidos ocorrem infeções ocasionais em áreas rurais, onde é possível que a bactéria circule entre roedores. Ao longo da História a peste esteve na origem de vários surtos de grande dimensão, dos quais o mais conhecido é a Peste Negra no século XIV que causou mais de 50 milhões de mortos. (pt) Dżuma (czarna śmierć, mór, zaraza morowa) – ostra bakteryjna choroba zakaźna gryzoni i (rzadziej) innych drobnych ssaków, a także człowieka (zoonoza). Choroba ta wywołana jest infekcją względnie beztlenowych pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae (G(-)) nazwanej Yersinia pestis. (pl) Pest är en infektion orsakad av bakterien Yersinia pestis. Denna isolerades 1894 i Hongkong av den fransk-schweiziske forskaren Alexandre J. E. Yersin (1863–1943) och den japanske forskaren Kitasato Shibasaburō (1856–1931) oberoende av varandra. (sv) Чума́ (англ. plague, лат. pestis; заст. морови́ця) — зоонозна природно-осередкова бактеріальна інфекційна хвороба, яка характеризується гарячкою, тяжкою інтоксикацією, геморагічним синдромом, серозно-геморагічним ураженням легень, лімфатичної системи з утворенням бубонів, нерідким септичним перебігом і високою летальністю. При виникненні серед людей здатна до швидкого епідемічного поширення, належить до групи інфекційних хвороб з багатьма механізмами передачі. Легкість зараження людей декількома механізмами передачі, швидкість поширення, тяжкий перебіг, висока летальність — особливості, які дозволяють віднести чуму до тих інфекційних захворювань, які виявили здатність чинити серйозний вплив на здоров'я населення і можуть швидко поширюватися в міжнародних масштабах та увійшли до переліку подій, які можуть спричинити надзвичайну ситуацію в галузі охорони здоров'я. Через все це у XXI столітті легеневу форму чуми відносять до тих хвороб, які регулюють сучасні Міжнародні медико-санітарні правила 2005 року. За приблизними підрахунками за відому історію чума забрала життя 180—200 млн людей. Збудника чуми віднесено до тих біологічних агентів, які офіційно визнано чинниками біологічної зброї. (uk) Чума́ (лат. pestis — зара́за; тур. çuma — прыщ, нары́в) — острое природно-очаговое инфекционное заболевание группы карантинных инфекций, протекающее с исключительно тяжёлым общим состоянием, лихорадкой, поражением лимфоузлов, лёгких и других внутренних органов, часто с развитием сепсиса. Заболевание характеризуется высокой, практически 100%-й летальностью и очень высокой заразностью. Возбудителем является чумная палочка (лат. Yersinia pestis), открытая в июне 1894 года французом Александром Йерсеном и японцем Китасато Сибасабуро. В природных очагах источниками и резервуарами возбудителя инфекции являются в основном грызуны — сурки, суслики и песчанки, мышевидные грызуны, а также зайцеобразные. В синантропных очагах основными источниками и резервуарами возбудителя являются серые и чёрные крысы, а также мыши, кошки, верблюды. Переносчики возбудителя инфекции — блохи 55 различных видов. Инкубационный период составляет 2—6 дней (реже — до 12 дней). Наиболее распространённые формы чумы — бубонная и лёгочная, существуют также септическая, кожная, лёгкая, кишечная, кожно-бубонная. Раньше летальность при бубонной форме чумы достигала 95 %, при лёгочной — практически 98−100 %. В настоящее время при правильном лечении летальность составляет 5–10 %. В ряде исследований (как исторических, так и современных, например) болезнь называется «бубонной чумой», поскольку основным признаком чумы ещё в Средние века стал бубон. Медицинские источники, из которых следует, что их авторы видели, по крайней мере, бубоны, относятся ещё к Древнему миру. Так, Руфус из Эфеса, живший во времена императора Траяна, ссылаясь на более древних врачей (имена которых до нас не дошли), описал несколько случаев заболевания определённо бубонной чумой в Ливии, Сирии и Египте. Известные эпидемии чумы, унёсшие миллионы жизней, оставили глубокий след в истории всего человечества. Не все эпидемии, названные в исторических источниках «чумой» («Антонинова чума» 165—180 гг н. э., «чума Фукидида» 430—425 гг до н. э., «сиракузская чума» 396 г. до н. э. и так далее), были эпидемиями именно той болезни, которая сегодня называется чумой. Современные молекулярно-генетические методы дали новые, ранее недоступные возможности для идентификации инфекционного агента путём анализа археологических останков на наличие ДНК возбудителя. Известны примеры как подтверждения, так и опровержения чумного характера эпидемий. Например, анализ зубов на ДНК Yersinia pestis дал положительный результат в захоронениях времён Юстиниановой чумы и Чёрной смерти, но отрицательный результат при исследовании захоронения жертв Афинской чумы, что опровергает чумной характер афинской эпидемии. (ru) 鼠疫（英語：Plague）是一種存在於囓齒類與跳蚤的一種人畜共通傳染病，並藉蚤傳染給各種動物及人類，其最初反應為跳蚤咬傷部位臨近的淋巴腺發炎，這就是腺鼠疫，經常發生於鼠蹊部，少發生於腋下或頸部，受感染的淋巴腺發炎、紅腫、壓痛且可能流膿，通常會有發燒現象。 (zh) |
| dbo:diseasesDB | 14226 |
| dbo:eMedicineSubject | med (en) |
| dbo:eMedicineTopic | 3381 (en) |
| dbo:icd10 | A20 |
| dbo:icd9 | 020 |
| dbo:medicalCause | dbr:Yersinia_pestis |
| dbo:medicalDiagnosis | dbr:Sputum |
| dbo:medication | dbr:Gentamicin dbr:Fluoroquinolone |
| dbo:medlinePlus | 000596 |
| dbo:orpha | 707 |
| dbo:symptom | dbr:Fever dbr:Headache |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Yersinia_pestis_fluorescent.jpeg?width=300 |
| dbo:treatment | dbr:Antibiotic dbr:Supportive_care |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.emedicine.com/EMERG/topic428.htm https://ghostarchive.org/archive/20221009/https:/www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/rr/pdfs/rr7003a1-H.pdf https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/rr/pdfs/rr7003a1-H.pdf https://www.cdc.gov/plague https://www.who.int/topics/plague/en/ |
| dbo:wikiPageID | 4746 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 33322 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1122232157 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Catapult dbc:Biological_weapons dbr:Prisoner_of_war dbr:Rodents dbr:Enterobacteriaceae dbr:Enzootic dbr:Monotherapy dbr:Beta_blocker dbr:Black_Death dbr:Bombay dbr:Democratic_Republic_of_the_Congo dbr:Antibiotic dbr:Human_lung dbr:Huns dbr:Peru dbr:Republic_of_Genoa dbr:Unit_731 dbr:Incubation_period dbr:Polymerase_chain_reaction dbr:Shiro_Ishii dbc:Plague_(disease) dbr:Crimean_peninsula dbr:Ancient_China dbc:Zoonotic_bacterial_diseases dbr:Phagocytosis dbc:Rodent-carried_diseases dbr:Gentamicin dbr:Golden_Horde dbr:Mongols dbr:Antibiotics dbr:Lymph_node dbr:Lymph_nodes dbr:Madagascar dbr:Manchuria dbr:Chinese_people dbr:Streptomycin dbr:Pneumonic_plague dbr:Bacteria dbr:British_India dbc:Zoonoses dbr:Centers_for_Disease_Control_and_Prevention dbr:Turkic_peoples dbr:Waldemar_Haffkine dbr:Dissection dbr:Drug_resistance dbr:Cochrane_Collaboration dbr:Jani_Beg dbr:Airborne_disease dbc:Epidemics dbc:Wikipedia_medicine_articles_ready_to_translate dbc:Airborne_diseases dbr:Doxycycline dbc:Cat_diseases dbr:Europe dbr:Eyam dbr:Feodosia dbr:Fever dbr:Flea dbr:Biological_weapon dbr:False_positives_and_false_negatives dbr:Yersinia_pestis dbr:Fluoroquinolone dbr:Han_Dynasty dbr:Headache dbr:Interstitial_fluid dbr:Tetracycline dbr:Huo_Qubing dbc:Bacterium-related_cutaneous_conditions dbc:Insect-borne_diseases dbr:Changde dbr:Chloramphenicol dbr:Khabarovsk_War_Crime_Trials dbr:Bleeding dbr:Toxin dbr:Diphtheria dbr:Disseminated_intravascular_coagulation dbr:Douglas_MacArthur dbr:Marmots dbr:Plague_vaccine dbr:Pneumonia dbr:Sputum dbr:Civilian dbr:Imperial_Japanese_Army dbr:Infection dbr:Infectious_disease_(medical_specialty) dbr:Kyrgyzstan dbr:Bubo dbr:Bubonic_plague dbr:Necrosis dbr:Septicemia dbr:Septicemic_plague dbr:World_War_II dbr:Xiongnu dbr:Infectious_disease dbr:Lymphadenopathy dbr:Lymphatic_system dbr:Lymphatic_vessels dbr:Vivisection dbr:Supportive_care dbr:Vector_borne_transmission dbr:Tokyo_tribunal dbr:Xenopsylla_cheopis dbr:Medieval_Europe dbr:Mongol dbr:Fluorescent_labelling dbr:Outbreaks dbr:Timeline_of_plague dbr:File:Plague_-buboes.jpg dbr:File:World_distribution_of_plague_1998.PNG dbr:File:PlagueTypes.jpg dbr:File:Ulceration_of_flea_bite_cause_by_yersinia_pestis.jpg dbr:File:Xenopsylla_chepsis_(oriental_rat_flea).jpg |
| dbp:caption | Yersinia pestis seen at 200× magnification with a fluorescent label. (en) |
| dbp:causes | Yersinia pestis (en) |
| dbp:diagnosis | Finding the bacterium in a lymph node, blood, sputum (en) |
| dbp:diseasesdb | 14226 (xsd:integer) |
| dbp:emedicinesubj | med (en) |
| dbp:emedicinetopic | 3381 (xsd:integer) |
| dbp:field | dbr:Infectious_disease_(medical_specialty) |
| dbp:frequency | ≈600 cases a year (en) |
| dbp:icd | 20 (xsd:integer) (en) A20 (en) |
| dbp:medication | Gentamicin and a fluoroquinolone (en) |
| dbp:medlineplus | 596 (xsd:integer) |
| dbp:mesh | D010930 (en) |
| dbp:name | Plague (en) |
| dbp:onset | -604800.0 |
| dbp:orphanet | 707 (xsd:integer) |
| dbp:prevention | dbr:Plague_vaccine |
| dbp:prognosis | ≈10% risk of death (en) |
| dbp:symptoms | Fever, weakness, headache (en) |
| dbp:treatment | Antibiotics and supportive care (en) |
| dbp:types | dbr:Pneumonic_plague dbr:Bubonic_plague dbr:Septicemic_plague |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Pp-pc1 dbt:! dbt:About dbt:Authority_control dbt:Cite_journal dbt:Commons_category dbt:Convert dbt:Infobox_medical_condition_(new) dbt:Main dbt:Medical_resources dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Bacterial_diseases dbt:Bacterial_cutaneous_infections dbt:Diseases_of_poverty |
| dbp:wordnet_type | http://www.w3.org/2006/03/wn/wn20/instances/synset-disease-noun-1 |
| dcterms:subject | dbc:Biological_weapons dbc:Plague_(disease) dbc:Zoonotic_bacterial_diseases dbc:Rodent-carried_diseases dbc:Zoonoses dbc:Epidemics dbc:Wikipedia_medicine_articles_ready_to_translate dbc:Airborne_diseases dbc:Cat_diseases dbc:Bacterium-related_cutaneous_conditions dbc:Insect-borne_diseases |
| gold:hypernym | dbr:Disease |
| rdf:type | owl:Thing wikidata:Q12136 yago:WikicatBacterium-relatedCutaneousConditions yago:WikicatMiddleAges yago:Abstraction100002137 yago:Attribute100024264 yago:Condition113920835 yago:Disease114070360 yago:Epidemic107435533 yago:Event100029378 yago:FundamentalQuantity113575869 yago:Happening107283608 yago:IllHealth114052046 yago:Illness114061805 yago:Measure100033615 yago:MiddleAge115153472 yago:Outbreak107435273 yago:PathologicalState114051917 yago:PhysicalCondition114034177 yago:PsychologicalFeature100023100 yago:YagoPermanentlyLocatedEntity dbo:Disease yago:State100024720 yago:TimeOfLife115144371 yago:TimePeriod115113229 yago:WikicatEpidemics umbel-rc:AilmentCondition |
| rdfs:comment | Mor v širším, resp. přeneseném, resp. historickém slova smyslu znamená jakékoliv vážné infekční onemocnění s výrazným dopadem na společnost, v moderní mluvě se v tomto významu už prakticky nepoužívá, ale ve starší literatuře a zejména ve středověkých a raně novověkých kronikách a dějepisných pojednáních je toto pojetí běžné. V užším významu pak znamená konkrétní chorobu způsobovanou bakterií Yersinia pestis. Tento článek se bude dále zabývat tímto užším obsahem pojmu. Mor se jakožto vážné onemocnění kromě lidí vyskytuje i u některých zvířat. (cs) Izurri bubonikoa gaixotasun infekziosoa da, Yersinia pestis bakterioak eragindakoa. Iraganean (Erdi Aroan eta hurrengo mendeetan) gaitz honek izurrite beldurgarriekin astindu zuen Europa osoa. XX. mendearen hasieran desagertu zen Europatik, baina gaitzak bizirik dirau Afrikan, Asian eta Amerikako zenbait lurraldetan. Ikerlari batzuen ustez izurri bubonikoa historian zehar hildako gehien eragin duen gaixotasun infekziosoa da; XIV. mendean azaldutako pandemiak (Izurri Beltzak) Europako biztanleriaren herena akabatu zuen. (eu) Pes atau sampar adalah penyakit menular pada manusia yang disebabkan oleh Yersinia pestis (dinamai dari bakteriolog Prancis A.J.E. Yersin). Penyakit pes disebarkan oleh hewan pengerat (terutama tikus). Wabah penyakit ini banyak terjadi dalam sejarah, dan telah menimbulkan korban jiwa yang besar. Kasus yang paling dramatis adalah Kematian Hitam (Black Death) yang terjadi di Eropa pada Abad Pertengahan. Kejadian serangan pes masih dapat ditemui di beberapa belahan dunia hingga kini. (in) ( 다른 뜻에 대해서는 페스트 (동음이의) 문서를 참고하십시오.) 페스트(독일어: pest, 영어: plague 플레이그[*])는 의 일종인 페스트균(Yersinia pestis)에 의해 발병하는 치명적 전염병이다. 2007년 6월 현재 페스트는 콜레라, 황열과 함께 세계보건기구에서 집중 주시하는 검역 전염병이다. 오늘날에도 세계 각지의 풍토병으로 위세를 떨치는 페스트는 공기 전염, 접촉 전염, 오염된 음식물 등을 통해 전염이 가능하며, 쥐와 벼룩을 통해 주로 전염되는 것으로 알려져 있다. 페스트의 증상은 감염자마다 최초 감염 부위 근처에 집중되는데, 이에 따라 림프절에 감염되는 선페스트, 혈관에 감염되는 패혈성 페스트, 허파에 감염되는 폐페스트 등으로 분류된다. 조기에 발견되면 치료가 가능하다. (ko) Dżuma (czarna śmierć, mór, zaraza morowa) – ostra bakteryjna choroba zakaźna gryzoni i (rzadziej) innych drobnych ssaków, a także człowieka (zoonoza). Choroba ta wywołana jest infekcją względnie beztlenowych pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae (G(-)) nazwanej Yersinia pestis. (pl) Pest är en infektion orsakad av bakterien Yersinia pestis. Denna isolerades 1894 i Hongkong av den fransk-schweiziske forskaren Alexandre J. E. Yersin (1863–1943) och den japanske forskaren Kitasato Shibasaburō (1856–1931) oberoende av varandra. (sv) 鼠疫（英語：Plague）是一種存在於囓齒類與跳蚤的一種人畜共通傳染病，並藉蚤傳染給各種動物及人類，其最初反應為跳蚤咬傷部位臨近的淋巴腺發炎，這就是腺鼠疫，經常發生於鼠蹊部，少發生於腋下或頸部，受感染的淋巴腺發炎、紅腫、壓痛且可能流膿，通常會有發燒現象。 (zh) الطاعون هو من الأمراض المعدية القاتلة التي يسببها إنتروبكتريسا يرسينية طاعونية، الذي سمي على اسم عالم البكتيريا الفرنسي السويسري ألكسندر يرسن. حتى يونيو 2007، كان الطاعون واحدا من الأمراض الوبائية الثلاثة الواجب الإبلاغ عنها على وجه التحديد إلى منظمة الصحة العالمية (الاثنان الآخران تحديدا هما الكوليرا والحمى الصفراء). (ar) La pesta és una malaltia infecciosa causada pel bacteri Yersinia pestis, (bacil aerobi i gramnegatiu). Els símptomes són febre, debilitat i mal de cap. Normalment aquests comencen un a set dies després de l'exposició. En la forma bubònica també s'inflen els ganglis limfàtics, mentre que en la forma septicèmica els teixits es poden tornar negres causant la mort. En la forma pneumònica pot provocar problemes respiratoris, tos i dolor toràcic. (ca) Η πανώλη ή πανούκλα είναι οξεία λοιμώδης νόσος, που προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis (παστερέλλα του Υερσέν). Η νόσος μεταδίδεται στον άνθρωπο από το τσίμπημα ψύλλων, (κυρίως του είδους Xenopsylla cheopsis), που παρασιτούν σε άρρωστο . Μεταδίδεται εύκολα και γρήγορα με άμεση ή έμμεση επαφή, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις πνευμονικής εντόπισης, οπότε μεταδίδεται ακόμα και με τα σταγονίδια. Είναι βαριάς μορφής ασθένεια, με υψηλό πυρετό και τοξική κατάσταση. Η ασθένεια εμφανίζεται σε τρεις μορφές: Η πανώλη είναι επίσης γνωστή και ως πανούκλα. (el) Pesto estas epidemia malsano, kiu mortigis trionon de la homaro en Eŭropo kaj kvantegon sur aliaj kontinentoj en la mezepoko. Ĝin kaŭzas la (Yersinia pestis). La plej konata inter la unua priskribitaj epidemioj okazis en la jaroj 551—580; pro ĝi mortis ĉirkaŭ 20-25 milionoj da homoj en Proksima Oriento. La lasta eŭropa epidemio okazis, kiel oni konsideras, en Rusio (suda Uralo kaj nordaj bordoj de la Kaspia maro, 1877–1889); tiam efikaj kontraŭpestaj (karantinaj kaj higienaj) penoj reduktis la kvanton de mortintoj ĝis ĉirkaŭ 420 homoj. La lasta granda epidemio de pesto okazis en Azio (Ĉinio kaj Barato) ekde 1855, mortiginte ĉirkaŭ 12 milionojn da homoj. (eo) Die Pest (lateinisch pestis „Seuche, Epidemie, Beulenpest, Pestplage“; altgriechisch λοιμός loimós; englisch plague), veraltet auch Pestilenz genannt (mittelhochdeutsch pestilencie entlehnt von lateinisch pestilentia), ist eine hochgradig ansteckende Infektionskrankheit, die insbesondere durch das Bakterium Yersinia pestis hervorgerufen wird. Diese Erkrankung kann in verschiedenen Formen auftreten, unter anderem als und als . (de) La peste es una enfermedad infectocontagiosa que afecta tanto a animales como a humanos. Está causada por la bacteria Yersinia pestis. Es una de las enfermedades bacterianas más agresivas y, con frecuencia, provoca la muerte de la persona afectada si no se instaura el tratamiento antibiótico adecuado. Generalmente, se transmite por picadura de pulgas infectadas procedentes de roedores, que originan bubones en las ingles y las axilas, cuadro clínico conocido como peste bubónica. Si la transmisión tiene lugar por vía respiratoria, se produce una forma particular de la enfermedad conocida con el nombre de peste neumónica. A la gran epidemia de peste que afectó a Europa a mediados del siglo xiv se la denomina en ocasiones peste negra. Además de estos tipos de peste, existe la peste septicémi (es) Plague is an infectious disease caused by the bacterium Yersinia pestis. Symptoms include fever, weakness and headache. Usually this begins one to seven days after exposure. There are three forms of plague, each affecting a different part of the body and causing associated symptoms. Pneumonic plague infects the lungs, causing shortness of breath, coughing and chest pain; bubonic plague affects the lymph nodes, making them swell; and septicemic plague infects the blood and can cause tissues to turn black and die. (en) La peste est une anthropozoonose, c'est-à-dire une maladie commune aux humains et aux animaux, causée par le bacille Yersinia pestis, découvert par Alexandre Yersin de l'Institut Pasteur en 1894. Elle se transmet principalement par piqûre de puce. Son réservoir d'origine est constitué de nombreuses espèces de rongeurs sauvages, ou commensaux comme le rat. Endémique en certaines régions ou foyers, elle peut acquérir un caractère épidémique, voire pandémique, avec un taux élevé de létalité. (fr) ペスト（百斯篤、百斯杜、ドイツ語: Pest、英語: plague）とは、ペスト菌による感染症。症状は、発熱、脱力感、頭痛などがある。感染して1-7日後に発症する 。感染者の皮膚が内出血して紫黒色になるため、黒死病（こくしびょう、英語: Black Death、ドイツ語: Schwarzer Tod）とも呼ばれる。 感染ルートや臨床像によって腺ペスト、肺ペスト、敗血症型ペストに分けられる。人獣共通感染症かつ動物由来感染症である。ネズミなど齧歯類を宿主とし、主にノミによって伝播されるほか、野生動物やペットからの直接感染や、ヒト―ヒト間での飛沫感染の場合もある。感染した場合、治療は抗生物質と支持療法による。致命率は非常に高く、治療した場合の死亡率は約10%だが、治療が行われなかった場合には60%から90%に達する（これはエボラ出血熱の40〜70％よりも高い）。 日本の感染症法では一類感染症に指定されている。なお、一類感染症では唯一の細菌感染症である。 (ja) La peste è una malattia infettiva di origine batterica causata dal bacillo Yersinia pestis. È una zoonosi, il cui bacino è costituito da varie specie di roditori e il cui principale vettore è la pulce dei ratti (Xenopsylla cheopis) ma che può essere trasmessa da varie specie di parassiti ematofagi (come pulci, pidocchi, cimici dei letti) e che si può trasmettere anche da uomo a uomo. È una malattia quarantenaria e per il regolamento sanitario internazionale è assoggettata a denuncia internazionale all'OMS, sia per i casi accertati sia per quelli sospetti. Dal 2010 al 2015 sono stati riportati 3 248 casi in tutto il mondo di cui 584 con esito mortale, ed è diffusa in tutti i continenti, fatta eccezione per Oceania ed Europa. (it) De pest is een infectieziekte die van de 14e tot en met de 19e eeuw in Europa veelvuldig, bij vlagen epidemisch en zelfs pandemisch voorkwam en enorme aantallen slachtoffers maakte. De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis of pestbacil. De meest voorkomende verschijningsvormen van de pest zijn builenpest en longpest. Men schat dat door de Zwarte Dood van 1347-1351 een derde deel van alle Europeanen, destijds enkele tientallen miljoenen, het leven liet. (nl) Peste é uma doença infeciosa causada pela bactéria Yersinia pestis. Existem três formas principais: peste bubónica, peste septicémica e peste pneumónica. Os sintomas mais comuns são febre, fraqueza e dor de cabeça. Os sintomas geralmente começam-se a manifestar de um a sete dias após exposição à bactéria. Na forma bubónica é também comum o aumento de volume dos gânglios linfáticos, enquanto na forma septicémica os tecidos podem tornar-se pretos e morrer, e a forma pneumónica pode ser acompanhada por falta de ar, tosse e dor no peito. (pt) Чума́ (англ. plague, лат. pestis; заст. морови́ця) — зоонозна природно-осередкова бактеріальна інфекційна хвороба, яка характеризується гарячкою, тяжкою інтоксикацією, геморагічним синдромом, серозно-геморагічним ураженням легень, лімфатичної системи з утворенням бубонів, нерідким септичним перебігом і високою летальністю. Збудника чуми віднесено до тих біологічних агентів, які офіційно визнано чинниками біологічної зброї. (uk) Чума́ (лат. pestis — зара́за; тур. çuma — прыщ, нары́в) — острое природно-очаговое инфекционное заболевание группы карантинных инфекций, протекающее с исключительно тяжёлым общим состоянием, лихорадкой, поражением лимфоузлов, лёгких и других внутренних органов, часто с развитием сепсиса. Заболевание характеризуется высокой, практически 100%-й летальностью и очень высокой заразностью. Возбудителем является чумная палочка (лат. Yersinia pestis), открытая в июне 1894 года французом Александром Йерсеном и японцем Китасато Сибасабуро. (ru) |
| rdfs:label | Plague (disease) (en) طاعون (ar) Pesta (ca) Mor (cs) Pest (de) Πανώλη (el) Pesto (eo) Peste (es) Izurri buboniko (eu) Peste (fr) Pes (in) Peste (it) 페스트 (ko) ペスト (ja) Pest (ziekte) (nl) Peste (pt) Dżuma (pl) Чума (ru) Pest (sv) Чума (uk) 鼠疫 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Plague (disease) dbpedia-de:Plague (disease) yago-res:Plague (disease) http://d-nb.info/gnd/4045326-1 http://www4.wiwiss.fu-berlin.de/sider/resource/side_effects/C0032064 dbpedia-commons:Plague (disease) wikidata:Plague (disease) dbpedia-als:Plague (disease) dbpedia-ar:Plague (disease) http://arz.dbpedia.org/resource/طاعون http://ast.dbpedia.org/resource/Peste dbpedia-az:Plague (disease) http://azb.dbpedia.org/resource/طاعون dbpedia-be:Plague (disease) dbpedia-bg:Plague (disease) http://bn.dbpedia.org/resource/প্লেগ dbpedia-br:Plague (disease) http://bs.dbpedia.org/resource/Kuga dbpedia-ca:Plague (disease) dbpedia-cs:Plague (disease) dbpedia-da:Plague (disease) dbpedia-el:Plague (disease) dbpedia-eo:Plague (disease) dbpedia-es:Plague (disease) dbpedia-et:Plague (disease) dbpedia-eu:Plague (disease) dbpedia-fa:Plague (disease) dbpedia-fi:Plague (disease) dbpedia-fr:Plague (disease) dbpedia-fy:Plague (disease) dbpedia-gl:Plague (disease) http://gu.dbpedia.org/resource/મરકી dbpedia-he:Plague (disease) http://hi.dbpedia.org/resource/प्लेग dbpedia-hr:Plague (disease) dbpedia-hu:Plague (disease) http://hy.dbpedia.org/resource/Ժանտախտ http://ia.dbpedia.org/resource/Peste dbpedia-id:Plague (disease) dbpedia-io:Plague (disease) dbpedia-is:Plague (disease) dbpedia-it:Plague (disease) dbpedia-ja:Plague (disease) dbpedia-ka:Plague (disease) dbpedia-kk:Plague (disease) http://kn.dbpedia.org/resource/ಪ್ಲೇಗ್ dbpedia-ko:Plague (disease) http://ky.dbpedia.org/resource/Чума dbpedia-la:Plague (disease) dbpedia-lb:Plague (disease) http://lt.dbpedia.org/resource/Maras http://lv.dbpedia.org/resource/Mēris dbpedia-mk:Plague (disease) http://ml.dbpedia.org/resource/പ്ലേഗ് http://my.dbpedia.org/resource/ပလိပ်ရောဂါ http://ne.dbpedia.org/resource/प्लेग dbpedia-nl:Plague (disease) dbpedia-nn:Plague (disease) dbpedia-no:Plague (disease) dbpedia-oc:Plague (disease) http://or.dbpedia.org/resource/ପ୍ଲେଗ dbpedia-os:Plague (disease) http://pa.dbpedia.org/resource/ਪਲੇਗ_(ਰੋਗ) dbpedia-pl:Plague (disease) dbpedia-pnb:Plague (disease) dbpedia-pt:Plague (disease) dbpedia-ro:Plague (disease) dbpedia-ru:Plague (disease) http://scn.dbpedia.org/resource/Pesti dbpedia-sh:Plague (disease) dbpedia-sk:Plague (disease) dbpedia-sl:Plague (disease) dbpedia-sq:Plague (disease) dbpedia-sr:Plague (disease) dbpedia-sv:Plague (disease) dbpedia-sw:Plague (disease) http://ta.dbpedia.org/resource/பிளேக்_நோய் http://te.dbpedia.org/resource/ప్లేగు dbpedia-th:Plague (disease) dbpedia-tr:Plague (disease) dbpedia-uk:Plague (disease) http://ur.dbpedia.org/resource/طاعون http://vec.dbpedia.org/resource/Peste dbpedia-vi:Plague (disease) dbpedia-zh:Plague (disease) https://global.dbpedia.org/id/M3C9 |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Plague_(disease)?oldid=1122232157&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/PlagueTypes.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Plague_-buboes.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Ulceration_of_flea_bite_cause_by_yersinia_pestis.jpg wiki-commons:Special:FilePath/World_distribution_of_plague_1998.png wiki-commons:Special:FilePath/Xenopsylla_chepsis_(oriental_rat_flea).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Yersinia_pestis_fluorescent.jpeg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Plague_(disease) |
| foaf:name | Plague (en) |
| is dbo:disease of | dbr:1592–1593_Malta_plague_epidemic dbr:1675–1676_Malta_plague_epidemic dbr:1813–1814_Malta_plague_epidemic dbr:1812–1819_Ottoman_plague_epidemic dbr:Plague_of_Justinian dbr:Great_Plague_in_the_late_Ming_dynasty |
| is dbo:knownFor of | dbr:Nostradamus dbr:Kirsten_Bos dbr:Richard_P._Strong__Richard_P._Strong__1 |
| is dbo:nonFictionSubject of | dbr:Company_of_Liars |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Plague |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Treatment_for_the_plague |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Cadro dbr:Cairo_Montenotte dbr:Calvià dbr:Candide dbr:Canton_of_Uri dbr:Carnival_of_Venice dbr:Cartaya dbr:Castellane dbr:Catalonia dbr:Ambrose_Dudley,_3rd_Earl_of_Warwick dbr:Amoeba dbr:Belper dbr:Benedict_Spinola dbr:Poveglia dbr:Poznań dbr:Prague dbr:Prequelle dbr:Presteigne dbr:Project_Iceworm dbr:Prussian_Lithuanians dbr:Pula dbr:Punic_Wars dbr:Pyatnitskoye_Cemetery dbr:Pünderich dbr:Płock dbr:Qazvin dbr:Quarantine dbr:Rodez dbr:Rodgau dbr:Roles_of_mothers_in_Disney_media dbr:Roman_Catholic_Diocese_of_Biella dbr:Roman_Catholic_Diocese_of_Casale_Monferrato dbr:Roman_Catholic_Diocese_of_Funchal dbr:Romania_in_the_Middle_Ages dbr:Rothselberg dbr:Royal_Collegiate_Church_of_Saint_Hippolytus dbr:Samsø dbr:Samsø_Municipality dbr:San_Biagio_Saracinisco dbr:Sanctuary_of_Madonna_dei_Miracoli dbr:Sanjak_of_Durrës dbr:Sankt_Goar dbr:Sankt_Julian dbr:Santa_Caterina_del_Monte_di_Pietà,_Alcamo dbr:Santa_Maria_della_Salute dbr:Santa_Maria_delle_Grazie,_Alcamo dbr:Santi_Pietro_e_Paolo,_Brebbia dbr:Santissimo_Crocifisso,_Alcamo dbr:Sarmersbach dbr:Sayf_ad-Din_Inal dbr:Schalkenmehren dbr:Schar_School_of_Policy_and_Government dbr:Scheid,_Rhineland-Palatinate dbr:Schemmerhofen dbr:Schloss_Ketschendorf dbr:Schondorf dbr:Schönbach,_Rhineland-Palatinate dbr:Schönenberg-Kübelberg dbr:Schönhof_(Görlitz) dbr:Scottish_Society_of_the_History_of_Medicine dbr:Elisabeth_of_Brandenburg,_Duchess_of_Pomerania dbr:Enchanted_Moura dbr:Enlil_and_Ninlil dbr:Entomological_warfare dbr:Eoghan_Ó_Madadhan dbr:Epidemiology_in_Relation_to_Air_Travel dbr:List_of_church_ruins_on_Gotland dbr:List_of_disasters_in_Romania_by_death_toll dbr:List_of_diseases_(P) dbr:List_of_diseases_spread_by_invertebrates dbr:List_of_famines dbr:Michael_Weiß_(politician) dbr:Mitrokhin_Archive dbr:Neglected_tropical_diseases dbr:New_World_Order_(conspiracy_theory) dbr:Notifiable_disease dbr:William_Mompesson dbr:Lü_Chen_Chung dbr:Meleda_disease dbr:Merkare dbr:Pasteur_Institute_of_Nha_Trang dbr:Patriarchal_Monastery_of_the_Holy_Trinity dbr:Pulicosis dbr:Xenodochium dbr:1924_Los_Angeles_pneumonic_plague_outbreak dbr:Barge,_Piedmont dbr:Barh dbr:Barsbay dbr:Bartholomäus_Gesius dbr:Batavia,_Dutch_East_Indies dbr:Battle_of_Borgerhout dbr:Battle_of_Mount_Tabor_(1799) dbr:Battle_of_al-Qadisiyyah dbr:Battle_of_the_Scheldt_(1574) dbr:Bayreuth dbr:Beaumont-de-Lomagne dbr:Beausaint dbr:Beauty_and_the_Beast_(2017_film) dbr:Beit_Lahia dbr:Benndorf_(Frohburg) dbr:Bern_Minster dbr:Bernhard_II,_Margrave_of_Baden-Baden dbr:Bernkastel-Kues dbr:Bhupatindra_Malla dbr:Biasca dbr:Biblis dbr:Biesme dbr:Bilbao dbr:Biological_warfare dbr:Birkenfeld dbr:Blanche_Brenton_Carey dbr:Blanche_of_Namur dbr:Blaubach dbr:Bob_Geldof dbr:Bockau dbr:Bohemian_waxwing dbr:Bollenbach dbr:Borat_Sagdiyev dbr:Braun's_lipoprotein dbr:Brač dbr:Breitenbach,_Rhineland-Palatinate dbr:Brian_Sewell dbr:Briedel dbr:Brig-Glis dbr:Deimberg dbr:Delapré_Abbey dbr:Denta dbr:Dera_Khalsa dbr:Deta,_Romania dbr:Deudesfeld dbr:Deusdedit_of_Canterbury dbr:Deutschneudorf dbr:Ali_Khodja dbr:Alice_Marval dbr:Alice_of_Majorca dbr:Allegations_of_biological_warfare_in_the_Korean_War dbr:Animal_bite dbr:Animals_in_ancient_Greece_and_Rome dbr:Anna_Charlotte_Ruys dbr:Anna_Hedvig_Büll dbr:Anna_Jöransdotter dbr:Anne_of_Bohemia dbr:Anoushirvan_(Shir)_Khan_Qajar_Qovanlou_'Eyn_ol-Molk'_'Etezad_od-Doleh' dbr:Anthrax_weaponization dbr:Anti-Turkish_sentiment dbr:Antonio_Minturno dbr:Antonio_Savaresi dbr:Archbishop_of_Tuam dbr:Argula_von_Grumbach dbr:History_of_the_Jews_in_Iraq dbr:Hjørring dbr:Hobara,_Fukushima dbr:Hohenfels-Essingen dbr:Hohengœft dbr:Hohenstein-Ernstthal dbr:Hohenöllen dbr:Holy_Innocents'_Cemetery dbr:Homberg,_Kusel dbr:Hongwu_Emperor dbr:Hospital_General_of_Grenoble dbr:House_of_Plague dbr:How_Does_a_Moment_Last_Forever dbr:Huaynaputina dbr:Hugh_IV_of_Cyprus dbr:Humboldt_University_of_Berlin dbr:Humphrey_Stafford,_1st_Duke_of_Buckingham dbr:Humphrey_Stafford,_Earl_of_Stafford dbr:Hundred_Years'_War dbr:John_X_of_Schleswig-Holstein-Gottorp dbr:John_of_Lancaster,_Duke_of_Bedford dbr:Jonas_Magni_Wexionensis dbr:Joseph_Désiré_Tholozan dbr:Josquin_des_Prez dbr:Juana_Inés_de_la_Cruz dbr:Julia_Gfrörer dbr:Julian_Parkhill dbr:Juliane_Louise_of_East_Frisia dbr:Biberacher_Schützenfest dbr:Bible_translations_into_Welsh dbr:List_of_The_Borgias_episodes dbr:List_of_The_Grim_Adventures_of_Billy_&_Mandy_episodes dbr:List_of_churches_in_Slagelse_Municipality dbr:List_of_shipwrecks_in_1819 dbr:List_of_shipwrecks_in_the_1720s dbr:List_of_words_with_the_suffix_-ology dbr:Pavor_Nocturnus_(Sanctuary) dbr:Pchela dbr:Peccioli dbr:Penelope_Lively dbr:Persian_famine_of_1917–1919 dbr:Pest_(organism) dbr:Pfeffelbach dbr:Reign_(season_1) dbr:Renaison dbr:Reports_from_the_Holocaust dbr:Republic_of_Florence dbr:Rhadamistus dbr:Rho,_Lombardy dbr:Richard_Friedrich_Johannes_Pfeiffer dbr:Richard_Lugar dbr:Richard_P._Strong dbr:Ried_im_Innkreis dbr:Ring_a_Ring_o'_Roses dbr:Riva_Valdobbia dbr:River_Medway dbr:Càrn_na_Marbh dbr:Uelsen dbr:Unicorn_horn dbr:Unit_731 dbr:University dbr:University_of_Cambridge dbr:Untergriesbach dbr:Unterjeckenbach dbr:Urmia dbr:Vejle dbr:Veličná dbr:Venezuela dbr:Venice dbr:Via_Giulia dbr:Victor_Heiser dbr:Viktorin_Kornel_of_Všehrdy dbr:Vilsbiburg dbr:Visconti_of_Milan dbr:Vologda dbr:Volterra_Cathedral dbr:Vozrozhdeniya_Island dbr:Days_of_humiliation_and_thanksgiving dbr:Dead_Girls dbr:Deadliest_Warrior_(season_3) dbr:Defence_Research_and_Development_Establishment dbr:Defoliation_bacilli_bomb dbr:Deserted_farm dbr:Dorothea_of_Montau dbr:Dutch_profanity dbr:East_End_of_London dbr:Eastern_gray_squirrel dbr:Indian_cricket_team_in_England_in_1911 dbr:Indian_vulture_crisis dbr:Institute_for_Biodiversity_and_Ecosystem_Dynamics dbr:International_Health_Regulations dbr:International_Sanitary_Conferences dbr:International_Sanitary_Convention_for_Aerial_Navigation_(1933) dbr:Invitrogen dbr:Jacomijne_Costers dbr:James_Sibbald dbr:Jan_Baptist_de_Wael dbr:Johann_Friedrich_Schweitzer dbr:Johann_Gutslaff dbr:Johann_Jakob_Froberger dbr:Johann_Rudolf_Wettstein dbr:John,_3rd_Earl_of_Kent dbr:John,_Landgrave_of_Lower_Hesse dbr:John_Ashburton_Thompson dbr:John_Blacknall dbr:John_Bull_(prophet) dbr:Marburg_virus_disease dbr:March_30 dbr:Neustift_am_Walde dbr:Oberdöbling dbr:Prunus_padus dbr:Salmannsdorf dbr:Sievering dbr:Likhoradka dbr:List_of_infectious_diseases dbr:List_of_insect-borne_diseases dbr:List_of_laboratory_biosecurity_incidents dbr:List_of_mythological_objects dbr:List_of_natural_disasters_by_death_toll dbr:List_of_notifiable_diseases dbr:List_of_pathogens_by_size dbr:Pathogenic_bacteria dbr:San_Giobbe_Altarpiece dbr:Paulus_Juusten dbr:Pedro_Fernández_Manrique dbr:Posthumous_birth dbr:Norway_during_the_Great_Northern_War dbr:Nosopsyllus_fasciatus dbr:Notifiable_diseases_in_Canada dbr:Notifiable_diseases_in_Norway dbr:Notifiable_diseases_in_Sweden dbr:Notifiable_diseases_in_Switzerland dbr:Notifiable_diseases_in_the_United_Kingdom dbr:Notifiable_diseases_in_the_United_States dbr:Vayetze dbr:Wayside_shrine dbr:Tim_Tate dbr:Timeline_of_Coimbatore dbr:Timeline_of_Estonian_history dbr:Timeline_of_Lebanese_history dbr:Timeline_of_Montreal_history dbr:Timeline_of_the_French_Revolution dbr:Timeline_of_women_in_science dbr:Wilderness_medicine dbr:1004 dbr:1022 dbr:1360s_in_England dbr:1479 dbr:1548_in_Norway dbr:1592–1593_Malta_plague_epidemic dbr:1675–1676_Malta_plague_epidemic |
| is dbp:complications of | dbr:Pulicosis |
| is dbp:disease of | dbr:1592–1593_Malta_plague_epidemic dbr:1675–1676_Malta_plague_epidemic dbr:1813–1814_Malta_plague_epidemic dbr:1623_Malta_plague_outbreak dbr:1655_Malta_plague_outbreak dbr:1812–1819_Ottoman_plague_epidemic dbr:Great_Plague_in_the_late_Ming_dynasty |
| is dbp:risks of | dbr:Gangrene |
| is dbp:subject of | dbr:Company_of_Liars |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Plague_(disease) |
