Antiga Pashayeva - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Antiga Pashayeva

"Savad", 2024

One of the themes which are studied at the Western Philosophy is law and state. Law and state con... more One of the themes which are studied at the Western Philosophy is law and state. Law and state concepts have always been investigated properly to the requirements of that period, socio-political issues between them have been primary investigation source for all philosophers, politicians, and lawyers. Law and state which Western thinkers always based on, do not comprehend only practical and political issues, law and state in their views are distinctive measures that empower spiritual, moral and ethical values in society, and have a significant influence on the community.
In this present research, alongside showing the relevant and distinctive features of the concepts of law and state examined in the philosophy of law, as well as commitment and analyzed other important issues by reliabale sources.
Keywords: philosophers, legal philosophers, law, state, ethics, society

SCIENTIFIC RESEARCH International Scientific Journal, 2024

Известно, что право и присущие ему ценности составляют основной источник исследования как греческ... more Известно, что право и присущие ему ценности составляют основной источник исследования как греческих, так и западных философов. Философы показали не только практически аспекты права, но и его невидимые стороны. По их мнению, право не только совокупность законов, право во всех случаях служит совокупностью ценностей для существующего мира. Данные ценности являются важным фактором, имеющим значение как в личной, так и общественной жизни человека. В настоящей статье анализируются правовые ценности и их общественные принципы и в юридическом, и в философском аспекте, ссылаясь на произведения греческих и западных философов.
Ключевые слова: философия права, греческие философы, западные философы, общественность, общественные ценности, этические нормы.

"Savad", 2024

Kitab, Fəlsəfə və Hüquq sahəsi ilə bağlı elmi məqalələri əhatə edir

AZERBAIJAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES. SOCIAL SCIENCES, 2024

Custom and tradition, which is one of the sources of law, arises from the will of a person as an ... more Custom and tradition, which is one of the sources of law, arises from the will of a person as an unwritten rule, and therefore it is divided into a general and a special part. General customs are related to decisions and judgments and its system of operation is related to the judicial process, but special customs are related to the position of the citizen. As for the social principles of custom and tradition, according to philosophers and legal philosophers, the source of law consists of two parts, one of which is law and the other is custom. Custom and tradition applies to all sources of law other than law and is considered part of judicial activity; on the other hand, custom and tradition are considered a legal rule even without legislative intervention, because it includes other sources of law in addition to judicial procedure and rules. Custom and tradition plays a major role in the creation of laws, it is a kind of foundation for the creation of laws. Even some laws are traditions that the legislative body prepares and regulates them over time. As for the relationship between civil law and custom, there are two main aspects specific to custom, one of which is the rule of evaluation, and the other is a necessary act and action. These rules are approved by members of the public and therefore custom and tradition are closely related to public duties.
In the present article, referring to the authoritative works of philosophers and legal philosophers, not only the legal and ethical aspects of custom and tradition, but also the function and duties in the society have been studied in a comparative aspect.
Key words: Right, Ethics, Custom and Tradition, Law, Morality, Civil Rights, Society.

Abctract, 2024

Abstract of the Doctor of Science dissertation The introductory part of the abstract

Scientific works

Qədim yunan fəlsəfəsinin əsas mövzusu olan hüquq və etik dəyərlər zaman keçdikcə müasir filosof v... more Qədim yunan fəlsəfəsinin əsas mövzusu olan hüquq və etik dəyərlər zaman keçdikcə müasir filosof və hüquqşünas filosofların da maraq göstərdiyi mövzulardan olmuşdur. Hüquq və etikadan bəhs edərkən ədalət və insafın fəlsəfi mənaları ilə yanaşı, onların qarşılıqlı əlaqəsini, ictimai, hüquqi funksiyalarını da qeyd etmək lazımdır. Çünki ictimai asayişin təmin olunmasında hüquq normaları ilə yanaşı, etik dəyərlərə-ədalət və insafa xüsusi ehtiyac vardır. Etik normalar insanın iradəsi ilə bağlı olan bir meyardır; ədalət və insaf ictimaiyyətdə etik normaların hüquqla birlikdə əsas göstəricisidir. Bunlar elə bir məfhumdur ki, insan daim onun axtarışında olmuş və çalışmışdır ki, hüququn tələb etdiyi normalar əsasında ictimai mühitdə tanınsın və qorunsun. Bundan başqa, ədalət və insaf hüququn prinsiplərin əks etdirir, məhz buna görə də hüququn hədəfi ədalət və insafa riayət edərək nizam-intizamı qorumaqdır. Hüquq ədalət və insafla birlikdə ictimai nizamı qorumaqla yanaşı, həm də tələb olunan haqları təkcə hüquq normaları daxilində deyil, həm də ruhi, psixoloji və mənəvi baxımdan yerinə yetirir. Ədalətdən fərqli olaraq insaf bəzən hüquqdan üstün və irəlidə, bəzən isə hüquqdan fərqli və ziddiyyətli olması ilə də diqqəti çəkir. Bu iki məfhum arasında fərqli xüsusiyyətlərin olmasına baxmayaraq, bunlar hüquqla birlikdə insanların tələb və ehtiyaclarının təmin edilməsində qanuni (legal) funksiyaya malikdirlər. Hazırki tədqiqatda hüquq və etik dəyərləri əsas götürərək qədim yunanların, müasir filosofların, əxlaqşünas alimlərin (moralist scientists) və hüquqşünas filosofların əsərlərinə istinad edərək hüquq və etika, hüquq və ədalət, hüquq və insaf, ədalət və insaf kimi meyarların arasında oşxar və fərqli cəhətlər, bunalrın fəlsəfi mənası, ictimai, hüquqi funksiyası müqayisəli aspektdə tədqiq və təhlil olunmuşdur. Açar sözlər: hüquq, etika, fəlsəfi baxış, insan, ədalət, insaf, ictimaiyyət. Giriş. Hüquq və etikanın nisbətindən bəhs edərkən, ədalət və insaf meyarlarında davranış qaydaları özünü daha çox göstərir. Ədalət və insaf əxlaqla bağlı olan xüsusiyyətdir, əxlaq əməllərin dəyərləndirilməsindən əlavə, həm də yaxşı və pis əməlləri tanımaq qaydalarından ibarətdir. Yaxşı və pis əməlləri tanımaq qaydaları dedikdə, burada hüququn mövcudluğu əsas şərtdir, çünki əxlaq və onun bir çox xüsusiyyətləri hüquqla sıx bağlılıq təşkil edir. Müasir hüquq fəlsəfəsinə əsasən ədalət və insaf barədə tədqiqat apararkən ilk olaraq mühüm bir sualla qarşılaşırıq: hansı xüsusiyyətlər əxlaqa aiddir və bu hansı xüsusiyyətlərdir ki, hüquq hər hansı bir məsələdə məhz bu qaydaları rəhbər tutur? Məlum olduğu kimi, əxlaq normalar məcmuəsindən ibarətdir, insan yaxşı əməllərə malik olması və təkmilləşməsi üçün məhz bu normalara riayət etməlidir, daha aydın desək, əxlaqla bağlı olan normalar qəbul olan (yaxşı) və qəbul olunmayan (pis) əməlləri müəyyənləşdirir. Hüquqla bağlı olan normaları özündə birləşdirən "əxlaq" ərəb sözü olaraq cəm halını bildirir, tək halda "xulq" kimi işlənir ki, bu da adət, xasiyyət, mürüvvət, hərəkət və rəftar olaraq mənalandırılır (1, s. 120). "Əxlaq" məfhumunu tərif edərkən məşhur mütəkəllim və filosof Əbu Hamid Qəzalinin fikrinə diqqət etmək yerinə düşərdi. O, əxlaqın mövzuda işlənmə mənasını belə izah edir: "Əxlaq nəfsin adətidir və bu adət insan əməllərində baş verərsə, "xulq" adlanır, xulq ola bilər, həm yaxşı və həm də pis olsun" (2, c. 3, s. 99). Məlum olur ki, əxlaq təkcə yaxşı əməlləri ehtiva etmir, burada qəbul olunmayan əməllər də nəzərdə tutulur. Qəbul olunan və qəbul olunmayan əməllər dedikdə, yəni o əməllər ki, qanun daxilindədir, qanunlar bu əməlləri yerinə yetirməkdə müəyyən yollar göstərir və bundan sonra həmin əməllər yaxşı əməllər hesab olunur; ancaq o əməllər ki, qanundankənardır, qanun nəinki onların yerinə yetirilməsini qadağan edir, hətta ona tərəf gedilməməsi üçün əmrlər verir. Qanun baxımından bunlar (qanundankənar əməllər) qəbul olunmayan əməllər hesab olunur. Şübhəsiz ki, nəinki əxlaqı, hətta hər hansı bir məsələni məna və ya

ANAS Ganja Department. News Roundup. "Social sciences and humanities" series, 2023

The ratio of ethics and law: legal, socio-political influence of the principles of law, justice a... more The ratio of ethics and law: legal, socio-political influence of the principles of law, justice and conscience in ethical and social obligations
Justice and conscience, which are important features of ethics, have a special effect on the creation, formation and development of laws. Ethical rules are related to a person's conscience, judgments related to ethics are based on will and reason. Although laws are created by the state, the influence of ethical rules - justice and conscience - is very important in the development of laws. The presence of the principles of law, justice and conscience in ethical and social obligations, their socio-political influence is manifested in moral norms, which are divided into several parts. Each of these norms implies a person's ethical and social responsibility. Ethical responsibility refers to moral duty, which carries with it responsibility; responsibility, that is, to be demanding towards oneself in obligations and duties related to ethics. Social responsibility is an individual's obligation to others. The existence of legal norms is the main condition for the proper fulfillment of ethical and social responsibility. Therefore, in order to cope with ethical and social responsibility, a person should conform to the law and fulfill his duties based on the law. Fulfillment of duties under the law arises from ethical and social responsibility, which is based on legal and sociological principles. The existence of public order in society, as well as adherence to the principles of justice and conscience will lead to the development and development of people. In such a case, along with sociological requirements, the existence of legal principles is considered important. Considering that legal and sociological laws originate from ethical and social responsibility, we can say that ethics and law have an important influence not only in social duties and obligations, but also in solving issues necessary for human life. In the current study, referring to the authoritative works of Muslim and Western scholars, the topic was studied and analyzed in philosophical, legal, socio-political and sociological aspects.
Keywords: ethics, law, morality, justice, conscience, law, ethical responsibility, social responsibility, community.

ANAS Institute of Philosophy and Sociology. Scientific Works, 2022

The ratio of Law and Ethics: the philosophical meaning and legal function of the criteria of just... more The ratio of Law and Ethics: the philosophical meaning and legal function of the criteria of justice and equity
Law and ethical values, which are the main topics of ancient Greek philosophy, have been among the topics of interest of modern philosophers and legal philosophers. When talking about law and ethics, in addition to the philosophical meaning of justice and equity, it is necessary to especially mention the mutual relationship, social and legal function. Because there is a special need for ethical values – justice and equity, along with legal norms to ensure public order. Ethical norms are a force related to human will; justice and equity are the main indicator of ethical norms in society along with law. These are such concepts that people have been constantly searching for and working to be recognized and protected in the public environment based on the norms required by the law. In addition, justice and equity reflect the principles of law, that is why the goal of law is to maintain order by observing justice and equity. Along with justice and equity, the law protects the social order and fulfills the required rights not only within the legal norms, but also from the mental, psychological and spiritual point of view. Unlike justice, equity is sometimes superior and ahead of law, and sometimes it is different and contradictory to law. Despite the difference between these two concepts, they have a legal function in meeting the needs and demands of people together with law.
In the current study, based on law and ethical values, referring to the works of ancient Greeks, modern philosophers, moral scientists and legal philosophers, the similarities and differences between law and ethics, law and justice, law and equity, justice and equity, and their philosophical meaning, social, legal function was studied and analyzed in a comparative aspect.
Key words: law, ethics, philosophical view, human, justice, equity, society.

Bakı Universitetinin xəbərləri, sosial-siyasi elmləri seriyası jurnalı. “Bakı Universiteti”., 2020

The philosophical subjects studied in the philosophy of law, especially the schools (doctrine) h... more The philosophical subjects studied in the philosophy of law, especially the schools (doctrine) have a close connection not only with the science of law, but also with socio-political, ethical and psychological sciences. The ideas put forward in these schools have influenced the relationship between law, government and the public and have been in need of study over time. Schools that are widely analyzed in the philosophy of law are not only covering the established laws, but also an indicator of ethical norms. The main purpose here is to show law and the tasks related to law not only within the framework of laws, but also as a science covering socio-political, ethical and psychological issues. On the other hand, the main objective of these schools is not only to explain the differences between law and principles, but also to show that the most basic aim is to show that the rights have always been the head of Man and that man is subject to the established system. Of course, this system – law was called in all periods, in accordance with that period with different names. The present article focuses on the main schools studied in the philosophy of law, the socio-political, ethical and psychological principles of the natural, positive, historical, social, analytical and philosophical schools here, and the differences between them are analyzed both in the legal and philosophical aspects.
Key words: philosophy of law, natural, positive, historical, social, analytical, philosophical schools, ethics, society.

Az.Res.Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası. Dövlət İdarəçiliyi: Nəzəriyyə və Təcrübə., 2022

Aristotle's idea of a good and prosperous life is different from Plato's ideal theory. In his vie... more Aristotle's idea of a good and prosperous life is different from Plato's ideal theory. In his view, the criterion that he considers good and evil (bad) is not in another world, but maybe in the world in which man exists, within himself, in his essence. People understand this criterion by means of reason, this criterion which they call good is their natural right; good deeds or good deeds form the basis of natural right. It is for this reason that Aristotle insists that all beings have desires and demands to be extremely perfect according to their nature; to be perfect is a human right, which means a natural right. Man is constantly moving towards his natural needs and natural rights. In Aristotle's view, justice as a natural concept is always stable and unchanging; justice has nothing to do with certain ideas and different beliefs. As for legal justice, legal justice is practiced in all places, including in different countries, according to the specific system of those countries, and changes according to time and circumstances. The ratio of natural law and morality is one of the important conditions for regulating socio-political issues; ethical values are manifested in issues necessary for human life. That is why it is impossible to consider rights and laws apart from ethical values. In the current study, referring to Aristotle's work "Nicomachus's Ethics", the ratio of natural law and morality, important topics related to it were studied in a comparative aspect based on the ideas of philosophers, legal philosophers, socio-political scientists.

Keywords: Aristotle, Nicomachus' ethics, man, natural right, natural law, morality, justice, western philosophers, society.

AMEA Sosial Elmlər jurnalı, 2023

Referring to Socrates' philosophy of law, in studying the basic principles of political philosoph... more Referring to Socrates' philosophy of law, in studying the basic principles of political philosophy, we have focused on the social function of law in Greek and Western thought. Because at all times, social issues, as well as the principles of political philosophy, are directly related to law; ethical and socio-political issues related to rights have a special place in the works of Greek philosophers. In the course of the analysis, we see that in the eyes of Socrates, anthropology is an important factor; man and his socio-political thought, the influence of this thought on people is one of the most important issues related to the moral philosophy of Socrates.
The present study is based not only on important issues of political philosophy, but also on the basic methods of epistemology and the moral philosophy of Socrates. The importance of ethical norms in enlightenment, human, civic, individual and social behavior, and its function in society have been analyzed in detail, with reference to the authoritative works of Eastern and Western philosophers and lawyers.

Keywords: Socrates, philosophy of law, political philosophy, philosophy of morality, epistemology, social principles, ethical norms.

Bakı Dövlət Universiteti, Hüquq fakültəsi. Azərbaycan Hüquq Jurnalı., 2022

One of the most analyzed topics in Plato's philosophy is the ideal state and natural law. The rel... more One of the most analyzed topics in Plato's philosophy is the ideal state and natural law. The relationship of the ideal state with natural law, ethical characteristics, similar and different aspects form the basis of his philosophy. The ideal state praised by Plato expresses not only social and political well-being, but also spiritual and mental comfort. In his view, mental comfort and health in an ideal state is possible when the upper class not only pays attention to the lower class, but also becomes a worthy leader for it. In such a case, the state will be based on ethical values - justice, and the ideal state will necessarily be a manifestation of justice; the best law and ideal state is the law and state with few defects and deficiencies. It is necessary to note that Plato called the natural law "natural justice" and considered it the basis of legal and political justice in an ideal state.
In the current study, the main principles of the ideal state, natural law and socio-political function in the ideal state, the ratio of the ideal state and the principles of justice, similarities and differences, as well as economic justice in the ideal state and other topics are the basis of the research.

Key words: Plato, ideal state, natural law, morality, justice, economic justice, society.

Bakı Universitetinin xəbərləri, sosial-siyasi elmləri seriyası , 2021

Hüquqi sistem və onun əxlaqi, ictimai-siyasi funksiyaları təkcə hüquq elmində deyil, filosofların... more Hüquqi sistem və onun əxlaqi, ictimai-siyasi funksiyaları təkcə hüquq elmində deyil, filosofların və hüquqşünas filosofların da tədqiq etdiyi əsas mövzulardan biridir. Filosoflar və hüququ fəlsəfi aspektdən tədqiq edən hüquqşünaslar hüquqa mənsub olan qaydaları fəlsəfi və əqli (təfəkkür) düşüncə əsasında araşdırmış, hüququn əxlaqi xüsusiyyətləri ilə yanaşı, həm də bu qaydaların ictimai – siyasi fəaliyyətinə xüsusi diqqət etmişlər. Hazırki məqalədə hüquqi sistemin funksiyalarından bəhs edərkən burada bir çox məsələlərə işarə olunmuşdur. Bu məsələlərdən biri də hüquq fəlsəfəsi və hüquqi sosiologiya arasında olan uyğun və fərqli cəhətlərdir. Bildiyimiz kimi hüquqi sosiologiya hüququ ictimai mövzu olaraq təhlil edir. Amma hüquq fəlsəfəsində isə “gərək olsun”, “qanunlara tabe olmaq”, “qanunsuzluğa yol verməmək” kimi mühüm, məcburi məsələlərə daha çox təkid olunur və burada da əsas hədəf ictimai – siyasi sabitliyi qorumaq, insanların haqlarına riayət etməkdir.
Məqalədə digər mühüm məsələ hüquqi qaydaların yaranmasında ruhi – psixoloji amillərin təsiridir. Hüquq elminin bir çox elmlərlə əlaqəsi vardır və psixologiya elmi də bunlardan biridir. Qanunvericilik orqanı bu iki tərəf (hüquq və psixologiya) arasında olan əlaqədən istifadə etməklə ictimaiyyət üçün qanun və qaydalar hazırlayır; həmçinin hər hansı bir qərarın tətbiq olunmasında, xüsusi ilə cəzanın təyin olunmasında müttəhimin psixoloji durumu araşdırılır. Çünki bir çox hallarda cinayətin icra olunması ilk olaraq cinayətkarın əməlindən əvvəl onun istəyinə (iradəsinə) bağlıdır. Törədilən hər hansı bir cinayətin kökündə təkcə əməl deyil, burada təhrikedici qüvvələrin də xüsusi funksiyası vardır ki, cinayətin zəif və şiddətli olmasına səbəb olaraq psixoloji gərginlikdən xəbər verir. Hüquqi qaydaların yaranmasında ruhi və psixoloji amillərin təsirini bilmək üçün ilk növbədə hüququ məfhum olaraq dərindən öyrənmək olduqca zəruridir. Çünki filosoflar səy göstərmişlər ki, hüquq məfhumu olduğu kimi dərk olunsun; yəni düzgün dərk olunma onun ictimaiyyətdə tətbiqindən daha çox zəruridir.

Açar sözlər: hüququn fəlsəfəsi, hüquqi sistem, hüquqi qaydalar, əxlaq, psixoloji amillər, ictimaiyyət, dövlət, siyasət, insan.

Azərbaycanın Strateji Hədəfləri və Cənubi Qafqazda yeni reallıqlar, 2021

Ulu Öndər Heydər Əliyev: konstitusiya, demokratiya və insan hüququnda etik dəyərlər (hüququ, icti... more Ulu Öndər Heydər Əliyev: konstitusiya, demokratiya və insan hüququnda etik dəyərlər (hüququ, ictimai-siyasi və fəlsəfi təhlil) Bizim Konstitusiyamız xalqın Konstitusiyasıdır. Hər vətəndaşın Konstitusiyasıdır! Konstitusiya birinci növbədə dövlətlə, hakimiyyətlə xalqın arasında olan münasibətləri özündə əks etdirməlidir. İnsan azadlığı, söz, vicdan azadlığı, insan hüquqlarının qorunması, bütün vətəndaşların eyni hüquqa malik olması, siyasi plüralizm Azərbaycanda demokratik cəmiyyətin əsas atributları kimi bərqərar olmalıdır!

Heydər Əliyevin siyasi irsi və Azərbaycançılıq, 2020

Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra demokratik, hüquqi və etik normaları özündə... more Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra demokratik, hüquqi və etik normaları özündə birləşdirən güclü bir dövlətə ehtiyac duyulurdu. Belə bir zamanda təkcə təcrübə və siyasi elmlərə yiyələnmək və bunların funksiyalarını bilmək kifayət etmirdi, burada uzun illər bu sahədə dayanmadan çalışan, bütün sahələrdə millətinə xidmətlər göstərən, xalqın etimadını qazanan və ən əsası isə dövlət və dövlətçiliyi dərindən bilən nüfuzlu bir şəxsiyyətin olması tələb olunurdu. Belə çətin və acınacaqlı bir dövrdə dinindən, dilindən və milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün insanlar azadlıq meydanına gələrək, Heydər Əliyevin hakimiyyətə rəhbərlik etməsini, yəni belə bir vəziyyətdə ölkənin rəhbərliyini öz üzərinə götürməsini xahiş etdilər. Çox keçmədi ki, dahi şəxsiyyət yenidən bu böyük və çox çətin məsuliyyəti öz üzərinə götürdü və daim xalqının yanında olmasına söz verdi. O, Azərbaycan və Azərbaycançılıq ideyalarını birləşdirərək vahid, Müstəqil Azərbaycan Respublikasının hüquqi dövlətini yaratmaqla yanaşı, həm də ölkəmizi beynəlxalq aləmdə nüfuzu olan və inkişaf edən ölkələr sırasına daxil etdi.
Hazırki tədqiqatda, Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi əsasında yaranan hüquqi dövlət və onun etik normalara əsaslanan prinsipləri, həmçinin dövlət, hakimiyyət və hüquqi dövlət anlayışları, bunların arasında olan fərqli cəhətlər, hüquqi və əxlaqi dəyərlər həm fəlsəfi və həm də hüquqi, ictimai-siyasi aspektdə təhlil olunmuşdur.

Açar sözlər: Müstəqil Azərbaycan Respublikası, Ulu Öndər Heydər Əliyev, dövlət, hüquqi dövlət, hakimiyyət, etik prinsiplər, ictimaiyyət.

International Journal of Islamic Thought

Religious, legal, and moral norms, which are an integral part of culture, have always existed. Is... more Religious, legal, and moral norms, which are an integral part of culture, have always existed. Islam has approached the rights, ethical norms of all living beings from different angles and paid special attention to these issues. According to Islam, rights are given to a person from the moment of his creation, not later. Normative rights, which covering human life, are also united with moral norms. Because there are moral norms at the root of any rule, and if there are no such norms, there can be no legal norm. That is why, when Islam speaks of human rights, it emphasizes morality, especially the principles of justice, and creates a link between law and justice. From the Islamic point of view, law and morality, justice; one of the main features of morality, are the main factors in the formation of a person as a social figure. Because law, morality and justice cover the issues that are necessary in the life of every person, which today we call it as Human Rights. The article focuses on the legal and moral norms of Judaism, Christianity and Islam, their proportions, social impact, and prestige, as well as the principles of human rights law and justice, other issues related to law and morality, and the differences between them. Research and analysis of some legal and philosophical aspects have been carried out here, referring to the authentic and authoritative works of both Islamic lawyers (faqih) and philosophers, as well as Western lawyer-philosophers (legal philosophers).

Academy of Public Administration under the President of the Republic of Azerbaijan. Public Administration: Theory and Practice, 2019

Compatible and different features between law and morals of the Philosophy of Law One of the ma... more Compatible and different features between law and morals of the Philosophy of Law

One of the main themes law and morality is analyzed in the philosophy of law. In general, in the eyes of philosophers right it is not analyzed only on practical issues, because law is not only a matter of action, but also with commitment to origin issues. The subject we talk about both practical (law), also moral and spiritual (morality) for covering issues, there is a need to approach the subject in both directions. The commitment between law and morality does not give rise to saying that law is morality, on the contrary law tranquility and protects the social balance by referring to moral values. Ethics norms which referenced by law is a strong system perfect and never changing also combining all issues social life. Because law as a moral category to instill a sense of justice on people. In the current article, not only the connection between law and morality, were analyzed based to the philosophy and legal philosophers' theory also different issues between them.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası. Dövlət İdarəçiliyi: Nəzəriyyə və Təcrübə, 2020

As it is already known, law is a natural concept, thus law is one of the most essential factors f... more As it is already known, law is a natural concept, thus law is one of the most essential factors for the existing universe. Because rights were appeared not later, but since creation of human-being. The study of such a concept solely on the basis of socio-political, economic and cultural aspects can not fully cover law. In order to deeply study the concept and essence of the concept of law, mental sciences are needed. One of such sciences is the science of logic, which is closely connected with legal principles. It is necessary to accept that in any judgment and decision, logical rules manifest themselves. Because the lawyer can not come to the conclusion only on the basis of his knowledge and experience, whether any article is correct here is one of the main conditions, which is based on logical reasoning.
In the present study, the philosophical concept and essence of law, referring to the theory of philosophers, lawyers and philosophers of law, were analyzed not only in the philosophical and legal aspects, but also in reference to logical rules.
Key words: philosophy of law, philosophers, legal philosophers, law, concept, essence, classical logic, community.

Mövlananın Fəlsəfəsi və Poeziyası. Məqalələr Toplusu, 2021

Məlum olduğu kimi eşq və əxlaq irfan və təsəvvüfün əsas mövzularından biridir. Məhz bu baxımdan C... more Məlum olduğu kimi eşq və əxlaq irfan və təsəvvüfün əsas mövzularından biridir. Məhz bu baxımdan Cəlaləddin Rumi yaradıcılığının da əsas məzmunu eşq və onun fəlsəfəsidir. Ümumiyyətlə, eşq Rumi yaradıcılığına əsasən daha çox tədqiq olunur, amma eşq və əxlaq arasında olan əlaqədən çox az bəhs olunur. Halbuki, Ruminin hər bir misrası hikmətlə yanaşı, həm də etik dəyərlərin göstəricisidir.
“Məsnəvi”nin əsas sütunu olan eşq nur, bilik və əxlaq mənbəyidir. Rumi eşq və sevgini pisliklərdən xilas olub, mələkut aləminə yaxın olmaq üçün yeganə çıxış yolu hesab edir və bütün varlıqların cövhərini məhz sevgidə axtarır. Ruminin vəsf etdiyi eşq həm də əxlaqi dəyərlərə əsaslanır. O yeganə arifdir ki, eşq və əxlaq arasında mövcud olan bağlılığı həm məntiqin, həm fəlsəfənin və həm də irfanın dili ilə bəyan etmişdir. Mövlananın kəlamlarından əsas məqsəd insanları pak, mükəmməl və gözəl əxlaqa sahib olan bir varlıq kimi görməkdir.
Məsnəviyə görə eşq əzəlidir, əxlaq isə ərəzdir, yəni sonradan yaranır. Məhz eşqin vasitəsi ilə insan əxlaqi dəyərlərə sahib olur və ilahi sevgiyə çatır. Təbii ki, burada eşq dedikdə zahiri eşqdən söhbət getmir, çünki Ruminin nəzərində eşq iki cürdür: məcazi – zahiri eşq və həqiqi – İlahi eşq. Burada eşq və əxlaqın nisbəti dedikdə də məhz həqiqi – İlahi eşq nəzərdə tutulur. Ruminin nəzərində əgər eşqin mövcudluğunda sübuta ehtiyac olsaydı, onda eşqin varlığına sübut elə eşqin özüdür. Rumi deyir ki, eşqdən üz döndərməyin, çünki eşq, sevgi hər şeydə mövcuddur və heç bir varlıq eşqsiz və sevgisiz deyildir. Əgər biz eşqi digər varlıqlarla müqayisə etsək, bu halda elə bil günəşi kölgə ilə müqayisə etmiş oluruq. Məhz bu eşqdir ki, insan İlahi varlığa yaxın olmaqla əxlaqi dəyərlərə sahib olur. Rumi deyir ki, aləmi, külli kainatı lərzəyə salan və təhrik edən eşqdir; məhz aləm eşqin vasitəsi ilə coşur, qaynayır. Eşq bütün varlıqlarda mövcuddur və bütün varlıqlara güc və qüvvə verən, onları kamilliyə və əxlaqi dəyərlərə sahib edən yalnız və yalnız eşqdir.
Açar sözlər: Cəlaləddin Rumi, “Məsnəvi”, eşq, əxlaq, insan.

News of Baku University, journal of socio-political sciences series., 2015

One of the issues "justice" analyzed in the philosophy of law and these theme is the basis of ju... more One of the issues "justice" analyzed in the philosophy of law and these theme is the basis of jurisprudence. The justice, as one of the most important properties of morality and also reflects its superior attributes. According to the philosophers, the concept of justice is divided into several categories and development of these categories based right and laws. The meaning of justice relationship principles of the laws and that do not reflect the meaning of justice, will be available word. İn the article, by reference to the theory of philosophers and lawyers, studing meaning of justice and meaning of right and also analyzed social aspects.
Key words: philosophy of law, ethics, right, law, justice, society, state.

"Savad", 2024

One of the themes which are studied at the Western Philosophy is law and state. Law and state con... more One of the themes which are studied at the Western Philosophy is law and state. Law and state concepts have always been investigated properly to the requirements of that period, socio-political issues between them have been primary investigation source for all philosophers, politicians, and lawyers. Law and state which Western thinkers always based on, do not comprehend only practical and political issues, law and state in their views are distinctive measures that empower spiritual, moral and ethical values in society, and have a significant influence on the community.
In this present research, alongside showing the relevant and distinctive features of the concepts of law and state examined in the philosophy of law, as well as commitment and analyzed other important issues by reliabale sources.
Keywords: philosophers, legal philosophers, law, state, ethics, society

SCIENTIFIC RESEARCH International Scientific Journal, 2024

Известно, что право и присущие ему ценности составляют основной источник исследования как греческ... more Известно, что право и присущие ему ценности составляют основной источник исследования как греческих, так и западных философов. Философы показали не только практически аспекты права, но и его невидимые стороны. По их мнению, право не только совокупность законов, право во всех случаях служит совокупностью ценностей для существующего мира. Данные ценности являются важным фактором, имеющим значение как в личной, так и общественной жизни человека. В настоящей статье анализируются правовые ценности и их общественные принципы и в юридическом, и в философском аспекте, ссылаясь на произведения греческих и западных философов.
Ключевые слова: философия права, греческие философы, западные философы, общественность, общественные ценности, этические нормы.

"Savad", 2024

Kitab, Fəlsəfə və Hüquq sahəsi ilə bağlı elmi məqalələri əhatə edir

AZERBAIJAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES. SOCIAL SCIENCES, 2024

Custom and tradition, which is one of the sources of law, arises from the will of a person as an ... more Custom and tradition, which is one of the sources of law, arises from the will of a person as an unwritten rule, and therefore it is divided into a general and a special part. General customs are related to decisions and judgments and its system of operation is related to the judicial process, but special customs are related to the position of the citizen. As for the social principles of custom and tradition, according to philosophers and legal philosophers, the source of law consists of two parts, one of which is law and the other is custom. Custom and tradition applies to all sources of law other than law and is considered part of judicial activity; on the other hand, custom and tradition are considered a legal rule even without legislative intervention, because it includes other sources of law in addition to judicial procedure and rules. Custom and tradition plays a major role in the creation of laws, it is a kind of foundation for the creation of laws. Even some laws are traditions that the legislative body prepares and regulates them over time. As for the relationship between civil law and custom, there are two main aspects specific to custom, one of which is the rule of evaluation, and the other is a necessary act and action. These rules are approved by members of the public and therefore custom and tradition are closely related to public duties.
In the present article, referring to the authoritative works of philosophers and legal philosophers, not only the legal and ethical aspects of custom and tradition, but also the function and duties in the society have been studied in a comparative aspect.
Key words: Right, Ethics, Custom and Tradition, Law, Morality, Civil Rights, Society.

Abctract, 2024

Abstract of the Doctor of Science dissertation The introductory part of the abstract

Scientific works

Qədim yunan fəlsəfəsinin əsas mövzusu olan hüquq və etik dəyərlər zaman keçdikcə müasir filosof v... more Qədim yunan fəlsəfəsinin əsas mövzusu olan hüquq və etik dəyərlər zaman keçdikcə müasir filosof və hüquqşünas filosofların da maraq göstərdiyi mövzulardan olmuşdur. Hüquq və etikadan bəhs edərkən ədalət və insafın fəlsəfi mənaları ilə yanaşı, onların qarşılıqlı əlaqəsini, ictimai, hüquqi funksiyalarını da qeyd etmək lazımdır. Çünki ictimai asayişin təmin olunmasında hüquq normaları ilə yanaşı, etik dəyərlərə-ədalət və insafa xüsusi ehtiyac vardır. Etik normalar insanın iradəsi ilə bağlı olan bir meyardır; ədalət və insaf ictimaiyyətdə etik normaların hüquqla birlikdə əsas göstəricisidir. Bunlar elə bir məfhumdur ki, insan daim onun axtarışında olmuş və çalışmışdır ki, hüququn tələb etdiyi normalar əsasında ictimai mühitdə tanınsın və qorunsun. Bundan başqa, ədalət və insaf hüququn prinsiplərin əks etdirir, məhz buna görə də hüququn hədəfi ədalət və insafa riayət edərək nizam-intizamı qorumaqdır. Hüquq ədalət və insafla birlikdə ictimai nizamı qorumaqla yanaşı, həm də tələb olunan haqları təkcə hüquq normaları daxilində deyil, həm də ruhi, psixoloji və mənəvi baxımdan yerinə yetirir. Ədalətdən fərqli olaraq insaf bəzən hüquqdan üstün və irəlidə, bəzən isə hüquqdan fərqli və ziddiyyətli olması ilə də diqqəti çəkir. Bu iki məfhum arasında fərqli xüsusiyyətlərin olmasına baxmayaraq, bunlar hüquqla birlikdə insanların tələb və ehtiyaclarının təmin edilməsində qanuni (legal) funksiyaya malikdirlər. Hazırki tədqiqatda hüquq və etik dəyərləri əsas götürərək qədim yunanların, müasir filosofların, əxlaqşünas alimlərin (moralist scientists) və hüquqşünas filosofların əsərlərinə istinad edərək hüquq və etika, hüquq və ədalət, hüquq və insaf, ədalət və insaf kimi meyarların arasında oşxar və fərqli cəhətlər, bunalrın fəlsəfi mənası, ictimai, hüquqi funksiyası müqayisəli aspektdə tədqiq və təhlil olunmuşdur. Açar sözlər: hüquq, etika, fəlsəfi baxış, insan, ədalət, insaf, ictimaiyyət. Giriş. Hüquq və etikanın nisbətindən bəhs edərkən, ədalət və insaf meyarlarında davranış qaydaları özünü daha çox göstərir. Ədalət və insaf əxlaqla bağlı olan xüsusiyyətdir, əxlaq əməllərin dəyərləndirilməsindən əlavə, həm də yaxşı və pis əməlləri tanımaq qaydalarından ibarətdir. Yaxşı və pis əməlləri tanımaq qaydaları dedikdə, burada hüququn mövcudluğu əsas şərtdir, çünki əxlaq və onun bir çox xüsusiyyətləri hüquqla sıx bağlılıq təşkil edir. Müasir hüquq fəlsəfəsinə əsasən ədalət və insaf barədə tədqiqat apararkən ilk olaraq mühüm bir sualla qarşılaşırıq: hansı xüsusiyyətlər əxlaqa aiddir və bu hansı xüsusiyyətlərdir ki, hüquq hər hansı bir məsələdə məhz bu qaydaları rəhbər tutur? Məlum olduğu kimi, əxlaq normalar məcmuəsindən ibarətdir, insan yaxşı əməllərə malik olması və təkmilləşməsi üçün məhz bu normalara riayət etməlidir, daha aydın desək, əxlaqla bağlı olan normalar qəbul olan (yaxşı) və qəbul olunmayan (pis) əməlləri müəyyənləşdirir. Hüquqla bağlı olan normaları özündə birləşdirən "əxlaq" ərəb sözü olaraq cəm halını bildirir, tək halda "xulq" kimi işlənir ki, bu da adət, xasiyyət, mürüvvət, hərəkət və rəftar olaraq mənalandırılır (1, s. 120). "Əxlaq" məfhumunu tərif edərkən məşhur mütəkəllim və filosof Əbu Hamid Qəzalinin fikrinə diqqət etmək yerinə düşərdi. O, əxlaqın mövzuda işlənmə mənasını belə izah edir: "Əxlaq nəfsin adətidir və bu adət insan əməllərində baş verərsə, "xulq" adlanır, xulq ola bilər, həm yaxşı və həm də pis olsun" (2, c. 3, s. 99). Məlum olur ki, əxlaq təkcə yaxşı əməlləri ehtiva etmir, burada qəbul olunmayan əməllər də nəzərdə tutulur. Qəbul olunan və qəbul olunmayan əməllər dedikdə, yəni o əməllər ki, qanun daxilindədir, qanunlar bu əməlləri yerinə yetirməkdə müəyyən yollar göstərir və bundan sonra həmin əməllər yaxşı əməllər hesab olunur; ancaq o əməllər ki, qanundankənardır, qanun nəinki onların yerinə yetirilməsini qadağan edir, hətta ona tərəf gedilməməsi üçün əmrlər verir. Qanun baxımından bunlar (qanundankənar əməllər) qəbul olunmayan əməllər hesab olunur. Şübhəsiz ki, nəinki əxlaqı, hətta hər hansı bir məsələni məna və ya

ANAS Ganja Department. News Roundup. "Social sciences and humanities" series, 2023

The ratio of ethics and law: legal, socio-political influence of the principles of law, justice a... more The ratio of ethics and law: legal, socio-political influence of the principles of law, justice and conscience in ethical and social obligations
Justice and conscience, which are important features of ethics, have a special effect on the creation, formation and development of laws. Ethical rules are related to a person's conscience, judgments related to ethics are based on will and reason. Although laws are created by the state, the influence of ethical rules - justice and conscience - is very important in the development of laws. The presence of the principles of law, justice and conscience in ethical and social obligations, their socio-political influence is manifested in moral norms, which are divided into several parts. Each of these norms implies a person's ethical and social responsibility. Ethical responsibility refers to moral duty, which carries with it responsibility; responsibility, that is, to be demanding towards oneself in obligations and duties related to ethics. Social responsibility is an individual's obligation to others. The existence of legal norms is the main condition for the proper fulfillment of ethical and social responsibility. Therefore, in order to cope with ethical and social responsibility, a person should conform to the law and fulfill his duties based on the law. Fulfillment of duties under the law arises from ethical and social responsibility, which is based on legal and sociological principles. The existence of public order in society, as well as adherence to the principles of justice and conscience will lead to the development and development of people. In such a case, along with sociological requirements, the existence of legal principles is considered important. Considering that legal and sociological laws originate from ethical and social responsibility, we can say that ethics and law have an important influence not only in social duties and obligations, but also in solving issues necessary for human life. In the current study, referring to the authoritative works of Muslim and Western scholars, the topic was studied and analyzed in philosophical, legal, socio-political and sociological aspects.
Keywords: ethics, law, morality, justice, conscience, law, ethical responsibility, social responsibility, community.

ANAS Institute of Philosophy and Sociology. Scientific Works, 2022

The ratio of Law and Ethics: the philosophical meaning and legal function of the criteria of just... more The ratio of Law and Ethics: the philosophical meaning and legal function of the criteria of justice and equity
Law and ethical values, which are the main topics of ancient Greek philosophy, have been among the topics of interest of modern philosophers and legal philosophers. When talking about law and ethics, in addition to the philosophical meaning of justice and equity, it is necessary to especially mention the mutual relationship, social and legal function. Because there is a special need for ethical values – justice and equity, along with legal norms to ensure public order. Ethical norms are a force related to human will; justice and equity are the main indicator of ethical norms in society along with law. These are such concepts that people have been constantly searching for and working to be recognized and protected in the public environment based on the norms required by the law. In addition, justice and equity reflect the principles of law, that is why the goal of law is to maintain order by observing justice and equity. Along with justice and equity, the law protects the social order and fulfills the required rights not only within the legal norms, but also from the mental, psychological and spiritual point of view. Unlike justice, equity is sometimes superior and ahead of law, and sometimes it is different and contradictory to law. Despite the difference between these two concepts, they have a legal function in meeting the needs and demands of people together with law.
In the current study, based on law and ethical values, referring to the works of ancient Greeks, modern philosophers, moral scientists and legal philosophers, the similarities and differences between law and ethics, law and justice, law and equity, justice and equity, and their philosophical meaning, social, legal function was studied and analyzed in a comparative aspect.
Key words: law, ethics, philosophical view, human, justice, equity, society.

Bakı Universitetinin xəbərləri, sosial-siyasi elmləri seriyası jurnalı. “Bakı Universiteti”., 2020

The philosophical subjects studied in the philosophy of law, especially the schools (doctrine) h... more The philosophical subjects studied in the philosophy of law, especially the schools (doctrine) have a close connection not only with the science of law, but also with socio-political, ethical and psychological sciences. The ideas put forward in these schools have influenced the relationship between law, government and the public and have been in need of study over time. Schools that are widely analyzed in the philosophy of law are not only covering the established laws, but also an indicator of ethical norms. The main purpose here is to show law and the tasks related to law not only within the framework of laws, but also as a science covering socio-political, ethical and psychological issues. On the other hand, the main objective of these schools is not only to explain the differences between law and principles, but also to show that the most basic aim is to show that the rights have always been the head of Man and that man is subject to the established system. Of course, this system – law was called in all periods, in accordance with that period with different names. The present article focuses on the main schools studied in the philosophy of law, the socio-political, ethical and psychological principles of the natural, positive, historical, social, analytical and philosophical schools here, and the differences between them are analyzed both in the legal and philosophical aspects.
Key words: philosophy of law, natural, positive, historical, social, analytical, philosophical schools, ethics, society.

Az.Res.Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası. Dövlət İdarəçiliyi: Nəzəriyyə və Təcrübə., 2022

Aristotle's idea of a good and prosperous life is different from Plato's ideal theory. In his vie... more Aristotle's idea of a good and prosperous life is different from Plato's ideal theory. In his view, the criterion that he considers good and evil (bad) is not in another world, but maybe in the world in which man exists, within himself, in his essence. People understand this criterion by means of reason, this criterion which they call good is their natural right; good deeds or good deeds form the basis of natural right. It is for this reason that Aristotle insists that all beings have desires and demands to be extremely perfect according to their nature; to be perfect is a human right, which means a natural right. Man is constantly moving towards his natural needs and natural rights. In Aristotle's view, justice as a natural concept is always stable and unchanging; justice has nothing to do with certain ideas and different beliefs. As for legal justice, legal justice is practiced in all places, including in different countries, according to the specific system of those countries, and changes according to time and circumstances. The ratio of natural law and morality is one of the important conditions for regulating socio-political issues; ethical values are manifested in issues necessary for human life. That is why it is impossible to consider rights and laws apart from ethical values. In the current study, referring to Aristotle's work "Nicomachus's Ethics", the ratio of natural law and morality, important topics related to it were studied in a comparative aspect based on the ideas of philosophers, legal philosophers, socio-political scientists.

Keywords: Aristotle, Nicomachus' ethics, man, natural right, natural law, morality, justice, western philosophers, society.

AMEA Sosial Elmlər jurnalı, 2023

Referring to Socrates' philosophy of law, in studying the basic principles of political philosoph... more Referring to Socrates' philosophy of law, in studying the basic principles of political philosophy, we have focused on the social function of law in Greek and Western thought. Because at all times, social issues, as well as the principles of political philosophy, are directly related to law; ethical and socio-political issues related to rights have a special place in the works of Greek philosophers. In the course of the analysis, we see that in the eyes of Socrates, anthropology is an important factor; man and his socio-political thought, the influence of this thought on people is one of the most important issues related to the moral philosophy of Socrates.
The present study is based not only on important issues of political philosophy, but also on the basic methods of epistemology and the moral philosophy of Socrates. The importance of ethical norms in enlightenment, human, civic, individual and social behavior, and its function in society have been analyzed in detail, with reference to the authoritative works of Eastern and Western philosophers and lawyers.

Keywords: Socrates, philosophy of law, political philosophy, philosophy of morality, epistemology, social principles, ethical norms.

Bakı Dövlət Universiteti, Hüquq fakültəsi. Azərbaycan Hüquq Jurnalı., 2022

One of the most analyzed topics in Plato's philosophy is the ideal state and natural law. The rel... more One of the most analyzed topics in Plato's philosophy is the ideal state and natural law. The relationship of the ideal state with natural law, ethical characteristics, similar and different aspects form the basis of his philosophy. The ideal state praised by Plato expresses not only social and political well-being, but also spiritual and mental comfort. In his view, mental comfort and health in an ideal state is possible when the upper class not only pays attention to the lower class, but also becomes a worthy leader for it. In such a case, the state will be based on ethical values - justice, and the ideal state will necessarily be a manifestation of justice; the best law and ideal state is the law and state with few defects and deficiencies. It is necessary to note that Plato called the natural law "natural justice" and considered it the basis of legal and political justice in an ideal state.
In the current study, the main principles of the ideal state, natural law and socio-political function in the ideal state, the ratio of the ideal state and the principles of justice, similarities and differences, as well as economic justice in the ideal state and other topics are the basis of the research.

Key words: Plato, ideal state, natural law, morality, justice, economic justice, society.

Bakı Universitetinin xəbərləri, sosial-siyasi elmləri seriyası , 2021

Hüquqi sistem və onun əxlaqi, ictimai-siyasi funksiyaları təkcə hüquq elmində deyil, filosofların... more Hüquqi sistem və onun əxlaqi, ictimai-siyasi funksiyaları təkcə hüquq elmində deyil, filosofların və hüquqşünas filosofların da tədqiq etdiyi əsas mövzulardan biridir. Filosoflar və hüququ fəlsəfi aspektdən tədqiq edən hüquqşünaslar hüquqa mənsub olan qaydaları fəlsəfi və əqli (təfəkkür) düşüncə əsasında araşdırmış, hüququn əxlaqi xüsusiyyətləri ilə yanaşı, həm də bu qaydaların ictimai – siyasi fəaliyyətinə xüsusi diqqət etmişlər. Hazırki məqalədə hüquqi sistemin funksiyalarından bəhs edərkən burada bir çox məsələlərə işarə olunmuşdur. Bu məsələlərdən biri də hüquq fəlsəfəsi və hüquqi sosiologiya arasında olan uyğun və fərqli cəhətlərdir. Bildiyimiz kimi hüquqi sosiologiya hüququ ictimai mövzu olaraq təhlil edir. Amma hüquq fəlsəfəsində isə “gərək olsun”, “qanunlara tabe olmaq”, “qanunsuzluğa yol verməmək” kimi mühüm, məcburi məsələlərə daha çox təkid olunur və burada da əsas hədəf ictimai – siyasi sabitliyi qorumaq, insanların haqlarına riayət etməkdir.
Məqalədə digər mühüm məsələ hüquqi qaydaların yaranmasında ruhi – psixoloji amillərin təsiridir. Hüquq elminin bir çox elmlərlə əlaqəsi vardır və psixologiya elmi də bunlardan biridir. Qanunvericilik orqanı bu iki tərəf (hüquq və psixologiya) arasında olan əlaqədən istifadə etməklə ictimaiyyət üçün qanun və qaydalar hazırlayır; həmçinin hər hansı bir qərarın tətbiq olunmasında, xüsusi ilə cəzanın təyin olunmasında müttəhimin psixoloji durumu araşdırılır. Çünki bir çox hallarda cinayətin icra olunması ilk olaraq cinayətkarın əməlindən əvvəl onun istəyinə (iradəsinə) bağlıdır. Törədilən hər hansı bir cinayətin kökündə təkcə əməl deyil, burada təhrikedici qüvvələrin də xüsusi funksiyası vardır ki, cinayətin zəif və şiddətli olmasına səbəb olaraq psixoloji gərginlikdən xəbər verir. Hüquqi qaydaların yaranmasında ruhi və psixoloji amillərin təsirini bilmək üçün ilk növbədə hüququ məfhum olaraq dərindən öyrənmək olduqca zəruridir. Çünki filosoflar səy göstərmişlər ki, hüquq məfhumu olduğu kimi dərk olunsun; yəni düzgün dərk olunma onun ictimaiyyətdə tətbiqindən daha çox zəruridir.

Açar sözlər: hüququn fəlsəfəsi, hüquqi sistem, hüquqi qaydalar, əxlaq, psixoloji amillər, ictimaiyyət, dövlət, siyasət, insan.

Azərbaycanın Strateji Hədəfləri və Cənubi Qafqazda yeni reallıqlar, 2021

Ulu Öndər Heydər Əliyev: konstitusiya, demokratiya və insan hüququnda etik dəyərlər (hüququ, icti... more Ulu Öndər Heydər Əliyev: konstitusiya, demokratiya və insan hüququnda etik dəyərlər (hüququ, ictimai-siyasi və fəlsəfi təhlil) Bizim Konstitusiyamız xalqın Konstitusiyasıdır. Hər vətəndaşın Konstitusiyasıdır! Konstitusiya birinci növbədə dövlətlə, hakimiyyətlə xalqın arasında olan münasibətləri özündə əks etdirməlidir. İnsan azadlığı, söz, vicdan azadlığı, insan hüquqlarının qorunması, bütün vətəndaşların eyni hüquqa malik olması, siyasi plüralizm Azərbaycanda demokratik cəmiyyətin əsas atributları kimi bərqərar olmalıdır!

Heydər Əliyevin siyasi irsi və Azərbaycançılıq, 2020

Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra demokratik, hüquqi və etik normaları özündə... more Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra demokratik, hüquqi və etik normaları özündə birləşdirən güclü bir dövlətə ehtiyac duyulurdu. Belə bir zamanda təkcə təcrübə və siyasi elmlərə yiyələnmək və bunların funksiyalarını bilmək kifayət etmirdi, burada uzun illər bu sahədə dayanmadan çalışan, bütün sahələrdə millətinə xidmətlər göstərən, xalqın etimadını qazanan və ən əsası isə dövlət və dövlətçiliyi dərindən bilən nüfuzlu bir şəxsiyyətin olması tələb olunurdu. Belə çətin və acınacaqlı bir dövrdə dinindən, dilindən və milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün insanlar azadlıq meydanına gələrək, Heydər Əliyevin hakimiyyətə rəhbərlik etməsini, yəni belə bir vəziyyətdə ölkənin rəhbərliyini öz üzərinə götürməsini xahiş etdilər. Çox keçmədi ki, dahi şəxsiyyət yenidən bu böyük və çox çətin məsuliyyəti öz üzərinə götürdü və daim xalqının yanında olmasına söz verdi. O, Azərbaycan və Azərbaycançılıq ideyalarını birləşdirərək vahid, Müstəqil Azərbaycan Respublikasının hüquqi dövlətini yaratmaqla yanaşı, həm də ölkəmizi beynəlxalq aləmdə nüfuzu olan və inkişaf edən ölkələr sırasına daxil etdi.
Hazırki tədqiqatda, Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi əsasında yaranan hüquqi dövlət və onun etik normalara əsaslanan prinsipləri, həmçinin dövlət, hakimiyyət və hüquqi dövlət anlayışları, bunların arasında olan fərqli cəhətlər, hüquqi və əxlaqi dəyərlər həm fəlsəfi və həm də hüquqi, ictimai-siyasi aspektdə təhlil olunmuşdur.

Açar sözlər: Müstəqil Azərbaycan Respublikası, Ulu Öndər Heydər Əliyev, dövlət, hüquqi dövlət, hakimiyyət, etik prinsiplər, ictimaiyyət.

International Journal of Islamic Thought

Religious, legal, and moral norms, which are an integral part of culture, have always existed. Is... more Religious, legal, and moral norms, which are an integral part of culture, have always existed. Islam has approached the rights, ethical norms of all living beings from different angles and paid special attention to these issues. According to Islam, rights are given to a person from the moment of his creation, not later. Normative rights, which covering human life, are also united with moral norms. Because there are moral norms at the root of any rule, and if there are no such norms, there can be no legal norm. That is why, when Islam speaks of human rights, it emphasizes morality, especially the principles of justice, and creates a link between law and justice. From the Islamic point of view, law and morality, justice; one of the main features of morality, are the main factors in the formation of a person as a social figure. Because law, morality and justice cover the issues that are necessary in the life of every person, which today we call it as Human Rights. The article focuses on the legal and moral norms of Judaism, Christianity and Islam, their proportions, social impact, and prestige, as well as the principles of human rights law and justice, other issues related to law and morality, and the differences between them. Research and analysis of some legal and philosophical aspects have been carried out here, referring to the authentic and authoritative works of both Islamic lawyers (faqih) and philosophers, as well as Western lawyer-philosophers (legal philosophers).

Academy of Public Administration under the President of the Republic of Azerbaijan. Public Administration: Theory and Practice, 2019

Compatible and different features between law and morals of the Philosophy of Law One of the ma... more Compatible and different features between law and morals of the Philosophy of Law

One of the main themes law and morality is analyzed in the philosophy of law. In general, in the eyes of philosophers right it is not analyzed only on practical issues, because law is not only a matter of action, but also with commitment to origin issues. The subject we talk about both practical (law), also moral and spiritual (morality) for covering issues, there is a need to approach the subject in both directions. The commitment between law and morality does not give rise to saying that law is morality, on the contrary law tranquility and protects the social balance by referring to moral values. Ethics norms which referenced by law is a strong system perfect and never changing also combining all issues social life. Because law as a moral category to instill a sense of justice on people. In the current article, not only the connection between law and morality, were analyzed based to the philosophy and legal philosophers' theory also different issues between them.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası. Dövlət İdarəçiliyi: Nəzəriyyə və Təcrübə, 2020

As it is already known, law is a natural concept, thus law is one of the most essential factors f... more As it is already known, law is a natural concept, thus law is one of the most essential factors for the existing universe. Because rights were appeared not later, but since creation of human-being. The study of such a concept solely on the basis of socio-political, economic and cultural aspects can not fully cover law. In order to deeply study the concept and essence of the concept of law, mental sciences are needed. One of such sciences is the science of logic, which is closely connected with legal principles. It is necessary to accept that in any judgment and decision, logical rules manifest themselves. Because the lawyer can not come to the conclusion only on the basis of his knowledge and experience, whether any article is correct here is one of the main conditions, which is based on logical reasoning.
In the present study, the philosophical concept and essence of law, referring to the theory of philosophers, lawyers and philosophers of law, were analyzed not only in the philosophical and legal aspects, but also in reference to logical rules.
Key words: philosophy of law, philosophers, legal philosophers, law, concept, essence, classical logic, community.

Mövlananın Fəlsəfəsi və Poeziyası. Məqalələr Toplusu, 2021

Məlum olduğu kimi eşq və əxlaq irfan və təsəvvüfün əsas mövzularından biridir. Məhz bu baxımdan C... more Məlum olduğu kimi eşq və əxlaq irfan və təsəvvüfün əsas mövzularından biridir. Məhz bu baxımdan Cəlaləddin Rumi yaradıcılığının da əsas məzmunu eşq və onun fəlsəfəsidir. Ümumiyyətlə, eşq Rumi yaradıcılığına əsasən daha çox tədqiq olunur, amma eşq və əxlaq arasında olan əlaqədən çox az bəhs olunur. Halbuki, Ruminin hər bir misrası hikmətlə yanaşı, həm də etik dəyərlərin göstəricisidir.
“Məsnəvi”nin əsas sütunu olan eşq nur, bilik və əxlaq mənbəyidir. Rumi eşq və sevgini pisliklərdən xilas olub, mələkut aləminə yaxın olmaq üçün yeganə çıxış yolu hesab edir və bütün varlıqların cövhərini məhz sevgidə axtarır. Ruminin vəsf etdiyi eşq həm də əxlaqi dəyərlərə əsaslanır. O yeganə arifdir ki, eşq və əxlaq arasında mövcud olan bağlılığı həm məntiqin, həm fəlsəfənin və həm də irfanın dili ilə bəyan etmişdir. Mövlananın kəlamlarından əsas məqsəd insanları pak, mükəmməl və gözəl əxlaqa sahib olan bir varlıq kimi görməkdir.
Məsnəviyə görə eşq əzəlidir, əxlaq isə ərəzdir, yəni sonradan yaranır. Məhz eşqin vasitəsi ilə insan əxlaqi dəyərlərə sahib olur və ilahi sevgiyə çatır. Təbii ki, burada eşq dedikdə zahiri eşqdən söhbət getmir, çünki Ruminin nəzərində eşq iki cürdür: məcazi – zahiri eşq və həqiqi – İlahi eşq. Burada eşq və əxlaqın nisbəti dedikdə də məhz həqiqi – İlahi eşq nəzərdə tutulur. Ruminin nəzərində əgər eşqin mövcudluğunda sübuta ehtiyac olsaydı, onda eşqin varlığına sübut elə eşqin özüdür. Rumi deyir ki, eşqdən üz döndərməyin, çünki eşq, sevgi hər şeydə mövcuddur və heç bir varlıq eşqsiz və sevgisiz deyildir. Əgər biz eşqi digər varlıqlarla müqayisə etsək, bu halda elə bil günəşi kölgə ilə müqayisə etmiş oluruq. Məhz bu eşqdir ki, insan İlahi varlığa yaxın olmaqla əxlaqi dəyərlərə sahib olur. Rumi deyir ki, aləmi, külli kainatı lərzəyə salan və təhrik edən eşqdir; məhz aləm eşqin vasitəsi ilə coşur, qaynayır. Eşq bütün varlıqlarda mövcuddur və bütün varlıqlara güc və qüvvə verən, onları kamilliyə və əxlaqi dəyərlərə sahib edən yalnız və yalnız eşqdir.
Açar sözlər: Cəlaləddin Rumi, “Məsnəvi”, eşq, əxlaq, insan.

News of Baku University, journal of socio-political sciences series., 2015

One of the issues "justice" analyzed in the philosophy of law and these theme is the basis of ju... more One of the issues "justice" analyzed in the philosophy of law and these theme is the basis of jurisprudence. The justice, as one of the most important properties of morality and also reflects its superior attributes. According to the philosophers, the concept of justice is divided into several categories and development of these categories based right and laws. The meaning of justice relationship principles of the laws and that do not reflect the meaning of justice, will be available word. İn the article, by reference to the theory of philosophers and lawyers, studing meaning of justice and meaning of right and also analyzed social aspects.
Key words: philosophy of law, ethics, right, law, justice, society, state.

ISBN 978-9952-556-20-8, 2022

Ge¬niş oxu¬cu audi¬to¬ri¬ya¬sı¬na təq¬dim edi¬lən “İn¬gi¬lis¬cə-Azər¬bay¬can¬ca hü-quq lü¬ğə¬tin¬... more Ge¬niş oxu¬cu audi¬to¬ri¬ya¬sı¬na təq¬dim edi¬lən “İn¬gi¬lis¬cə-Azər¬bay¬can¬ca hü-quq lü¬ğə¬tin¬də” dün¬ya hü¬quq sis¬te¬min¬də, xü¬su¬si¬lə bey¬nəl¬xalq hü¬quq¬da, həm-çi¬nin öl¬kə¬miz¬də hü¬quq el¬mi və hü¬qu¬qun müx¬tə¬lif sa¬hə¬lə¬ri ilə bağ¬lı olan, cə-miy¬yət¬də da¬ha çox iş¬lə¬nən ter¬min¬lə¬rin tər¬cü¬mə¬si, si¬no¬ni¬mi və bə¬zi söz¬lə¬rin qı-sa for¬ma¬da iza¬hı ve¬ril¬miş¬dir.
Lü¬ğət ali təh¬sil mü¬əs¬si¬sə¬lə¬ri¬nin mü¬əl¬lim, tə¬lə¬bə, dok¬to¬rant¬lar, qa¬nun¬ve¬ri-ci¬lik, in¬zi¬ba¬ti sa¬hə¬də ça¬lı¬şan əmək¬daş¬lar, həm¬çi¬nin hü¬quq el¬mi və hü¬qu¬qun müx¬tə¬lif sa¬hə¬lə¬ri üz¬rə araş¬dır¬ma¬lar apa¬ran təd¬qi¬qat¬çı¬lar, KİV-lər, QHT-lər və s. üçün nə¬zər¬də tu¬tul¬muş¬dur.

“Sobornost” , 2019

Çox qədim zamanlardan bəşəriyyətə mənsub olan və daim onu qoruyan hüquqi normalar mədəniyyətin tə... more Çox qədim zamanlardan bəşəriyyətə mənsub olan və daim onu qoruyan hüquqi normalar mədəniyyətin tərkib hissəsi olaraq bütün dövrlərdə mövcud olmuş və zaman keçdikcə Şərq və Qərb mədəniyyətində də özünü göstərmişdir. Filosoflar hüququn fəlsəfəsindən bəhs edərkən hüquq və qanunların əlaqəsini təkcə praktika ilə deyil, həm də fəlsəfə ilə əlaqələndirmiş və çalışmışlar ki, hüququn zati tərəflərini, digər elmlərdən fərqini, həmçinin ictimaiyyətdə necə tətbiq olduğunu fəlsəfə və məntiq əsasında izah etsinlər. Elə bu səbəbdən də filosof və hüquqşünasların (legal philosophers) nəzəriyyəsində oxşar və fərqli fikirlər yaranmışdır. Filosoflar hüququn prinsiplərini etik qaydalarla əlaqələndirmiş və hüququ digər elmlərdən daha üstün hesab etmişlər.
Hazırki monoqrafiyada hüquq elminin fəlsəfi və hüquqi aspektləri, hüquq fəlsəfəsinin mövzuları, hüquqi sistem və onun funksiyaları, hüququn əxlaq, din və dövlətlə əlaqəsi, həmçinin hüququn psixologiya və sosiologiya ilə bağlı olan aspektləri əsas mənbələrə istinad etməklə müqayisəli şəkildə tədqiq olunmuşdur.

ISBN ‎978-966-372-402-1, 2019

Юридические нормы, известные человечеству с самых древних времен, всегда стояли на страже его инт... more Юридические нормы, известные человечеству с самых древних времен, всегда стояли на страже его интересов, и являются неотъемлемой частью Западной и Восточной культуры. Философы, создавая свои труды, связывали право не только с теорией, но и с практикой. Они старались объяснить его различные аспекты, отличие от других наук, практическое применение в обществе с позиции логики и философии. По этой причине в идеях философов и правоведов можно обнаружить как сходство, так и различие подходов. Философы связывали юридические принципы с этическими правилами и считали право превыше всех других наук.
В данной монографии на основе достоверных источников были проанализированы философские и юридические аспекты права, основные проблемы философии права, юридические системы, их функции, соотношения права и морали, религии и государства, а также различные связи права с психологией и социологией.