Pnictogen (original) (raw)
Pniktogeny (neboli pnikogeny, dříve též pentely) jsou členy 15. skupiny periodické tabulky. Mezi pentely patří dusík, fosfor, arsen, antimon a bismut. Někdy se k nim připojuje ještě moscovium, které patří do stejné skupiny, ale jeho vlastnosti zatím nejsou známy. Elektronová konfigurace jejich valenční elektronové slupky je ns2 np3. Díky tomu preferují tvorbu sloučenin v oxidačním stavu I až V. Nejdůležitějším z těchto prvků je dusík, který tvoří hlavní složku atmosféry. Tvoří dvouprvkové sloučeniny s elektropozitivnějšími prvky. Soli pniktogenovodíků se mohou nazývat pniktidy.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Pniktogeny (neboli pnikogeny, dříve též pentely) jsou členy 15. skupiny periodické tabulky. Mezi pentely patří dusík, fosfor, arsen, antimon a bismut. Někdy se k nim připojuje ještě moscovium, které patří do stejné skupiny, ale jeho vlastnosti zatím nejsou známy. Elektronová konfigurace jejich valenční elektronové slupky je ns2 np3. Díky tomu preferují tvorbu sloučenin v oxidačním stavu I až V. Nejdůležitějším z těchto prvků je dusík, který tvoří hlavní složku atmosféry. Tvoří dvouprvkové sloučeniny s elektropozitivnějšími prvky. Soli pniktogenovodíků se mohou nazývat pniktidy. (cs) Un pnicur és un element químic del grup 15 de la taula periòdica o grup del nitrogen. Conté els sis elements químics amb configuració electrònica ns² np3, que són: nitrogen (N), fòsfor (P), arsènic (As), antimoni (Sb), bismut (Bi) i moscovi (Ms), que pertanyen als períodes de la taula periòdica del 2 al 7, amb el mateix ordre. L'origen i etimologia dels termes pnicur i pnicogen es remunten a un suggeriment del químic holandès (1893–1976) a principis dels anys cinquanta. Els mots es deriven de l'arrel grega πνίγειν, pnikta, "coses sufocants", en al·lusió al nom alemany de nitrogen, Stickstoff o "substància sufocant". Els termes signifiquen, doncs, vagament "productor de sufoc". Tot i que els sis elements junts representen menys d’un 0,2 % en pes de l'escorça terrestre, els elements nitrogen i fòsfor constitueixen un 2,4 i un 0,9 %, respectivament, del pes total del cos humà. Aquests elements es caracteritzen per tenir cinc electrons en el darrer nivell (capa de valència), dos dels quals en una capa tancada s, i tres de desaparellats en una capa p (estructura electrònica ), que en determinen les propietats químiques. Els pnicurs solen ser molt estables, ja que formen enllaços covalents dobles o triples. Els darrers anys han estat focus d'interès en la producció de materials que presenten superconductivitat d'alta temperatura crítica. (ca) مجموعة النتروجين (تعرف هذه المجموعة أيضا بمجموعة النكتوجين Pnictogen) هي عناصر المجموعة الخامسة عشر الموجودة بالجدول الدوري للعناصر (طبقا لشكل الاتحاد الدولي للكيمياء البحتة والتطبيقية) وهذه العناصر تتميز بوجود 5 إلكترونات في غلاف الطاقة الخارجي لها، ويوجد 2 إلكترون في المستوى الفرعي s، و3 إلكترونات في المستوى الفرعي p. أهم عنصر في هذه المجموعة هو النيتروجين، وهو ثنائي الذرة، كما أنه من العناصر الأساسية في تركيبة الهواء. وتتكون المجموعة من : * نتروجين * فوسفور * زرنيخ * أنتيمون * بزموث * موسكوفيوم (ar) Elemento de grupo 15 (ankaŭ konata kiel Nitrogengrupo) estas elemento en grupo 15 de la perioda tabelo laŭ la IUPAC-sistemo. Tiu ĉi grupo konsistas el: El ĉi tiu grupo, nitrogeno kaj fosforo estas nemetaloj, arseno kaj antimono estas metaloidoj kaj bismuto kaj ununpentio estas posttransiraj metaloj. Ununpention povas sintezi oni nur en la laboratorio, ĝi ne estas trovata nature. (eo) Die 15. Gruppe des Periodensystems ist die 5. Hauptgruppe und enthält die natürlich vorkommenden Elemente Stickstoff, Phosphor, Arsen, Antimon und Bismut. Das äußerst instabile, in der Natur nicht vorkommende Transuran Moscovium, das sechste Element der Gruppe, konnte bereits mehrmals künstlich hergestellt werden. Stickstoff und Phosphor sind Nichtmetalle, Arsen und Antimon Halbmetalle und Bismut ist ein Metall. Die Gruppe wird nach den ersten Elementen auch als Stickstoff-Gruppe oder Stickstoff-Phosphor-Gruppe bezeichnet. Die Bezeichnung Pentele (von gr. πέντε pente = fünf) wird von der IUPAC nicht mehr empfohlen. Die von der IUPAC akzeptierten, aber ungebräuchlichen Bezeichnungen Pnictogene, Pnicogene oder Pnikogene gehen auf das griechische Wort πνίγειν zurück, was so viel wie Ersticken bedeutet. * Die Stickstoffgruppe bzw. Pnictogene * Stickstoff in einer Entladungsröhre * Siedend flüssiger Stickstoff in einem Metallbecher (−196 °C) * Phosphor in seinen Modifikationen * graues Arsen in kristalliner Form * Antimon * Bismut mit bunten Anlauffarben * Bismut mit oxidfreier Oberfläche (de) IUPAC-en nomenklatura modernoan, 15. taldeko elementua taula periodikoaren 15. seriean dagoen elementua da. Talde honi nitrogenoaren talde edo pniktogenoak ere deritzo. Talde honetako elementuak hauek dira: * Nitrogenoa (N) * Fosforoa (P) * Artsenikoa (As) * Antimonioa (Sb) * Bismutoa (Bi) * Ununpentioa (Uup) Talde honen ezaugarri bereizlea kanpoko balentzia-geruzan 5 elektroi edukitzea da; s azpigeruzan 2 elektroi dauzkate eta p azpigeruzan 3 elektroi. Beraz, kanpoko geruza betetzeko 3 elektroi falta zaizkie. Talde honetako elementurik garrantzitsuena nitrogenoa da (N). Molekula gisa, airearen osagai nagusia da. Taldearen konposatu binarioei 'pniktido ere deitzen zaie. Izen hau grezieratik dator (πνίγειν, pnigein, ito esan nahi du). Era berean, taldeko bi elementu arruntenen (P eta N) izen da. Elementu hauek oso egonkorrak dira konposatuak sortzen dituztenean, lotura kobalente bikoitz eta hirukoitzak eratzen baitituzte. Hain zuzen, ezaugarri horixe da beren toxikotasuna eragiten duena, batez ere fosforoaren, artsenikoaren eta antimonioaren kasuan. Substantzia hauek gizakiaren gorputzeko elementu kimikoekin erreakzionatzen dutenean, gibelak prozesatu ezin ditzakeen erradikal aske sendoak eratzen dituzte eta gorputzean metatzen dira. Paradoxikoki, nitrogenoaren eta bismutoaren kasuan lotura sendo horiek dira beren toxikotasun txikiaren errudunak: hausteko zailak diren erreaktibotasun txikiko molekulak eratzen dituzte beste atomo batzuekin. Esaterako, N2 molekula atmosfera inerteak sortzeko erabiltzen da xenona edo beste edozein gas noble oso garestia denean. Nitrogenoaren taldean bi ez-metal, bi metaloide eta metal bat daude. Taldeko elementu guztiak solidoak dira giro-tenperaturan, nitrogenoa salbu, gasa baita. (eu) Los pnictógenos, pnicógenos, nitrogenoides o nitrogenoideos son los elementos químicos que forman el grupo 15 (V A, utilizado anteriormente) o grupo V A de la tabla periódica: Nitrógeno (N), fósforo (P), arsénico (As), antimonio (Sb), bismuto (Bi) y el elemento sintético moscovio (Mc), cuyo descubrimiento ya ha sido confirmado. Los elementos más importantes de este grupo son nitrógeno (N), que en su forma diatómica es el componente principal del aire, y el fósforo (P) que, como el nitrógeno, es esencial para todas las formas de vida conocidas. (es) Le 15e groupe du tableau périodique, parfois dit des pnictogènes (du grec πνίγειν (pnigein) signifiant « asphyxier » ou « étouffer »), et autrefois appelé groupe VB dans l'ancien système IUPAC utilisé en Europe et groupe VA dans le système CAS nord-américain, contient les éléments chimiques de la 15e colonne de ce tableau : Ces éléments sont de plus en plus métalliques au fur et à mesure qu'on descend le long de la colonne, depuis l’azote, qui est un gaz diatomique aux conditions normales de température et de pression (CNTP), jusqu'au bismuth. Certains de ces éléments, notamment le phosphore et l’arsenic, entrent dans la composition de nombreux matériaux semiconducteurs (arséniure de gallium, arséniure d'indium, phosphure de gallium, phosphure d'indium…) couramment utilisés en microélectronique et optoélectronique. Ces éléments présentent un ou plusieurs oxydes toxiques. Le trioxyde d'arsenic, entre autres, est un poison violent. * Éléments du groupe 15 * Azote liquide * Phosphore blanc * Arsenic * Antimoine * Bismuth (fr) A pnictogen (/ˈpnɪktədʒən/ or /ˈnɪktədʒən/; from Ancient Greek: πνῑ́γω "to choke" and -gen, "generator") is any of the chemical elements in group 15 of the periodic table. Group 15 is also known as the nitrogen group or nitrogen family. Group 15 consists of the elements nitrogen (N), phosphorus (P), arsenic (As), antimony (Sb), bismuth (Bi), and moscovium (Mc). Since 1988, IUPAC calls it Group 15. Before that, in America it was called Group VA, owing to a text by H. C. Deming and the Sargent-Welch Scientific Company, while in Europe it was called Group VB and IUPAC recommended that in 1970. (Pronounced "group five A" and "group five B"; "V" is the Roman numeral 5). In semiconductor physics, it is still usually called Group V. The "five" ("V") in the historical names comes from the "pentavalency" of nitrogen, reflected by the stoichiometry of compounds such as N2O5. They have also been called the pentels. (en) Pniktogen adalah unsur kimia golongan 15 atau VA di tabel periodik . Golongan ini juga dikenal sebagai golongan nitrogen dan golongan pentel (dari kata Yunani penta yang artinya lima). Golongan ini terdiri dari unsur nitrogen (N), fosforus (P), arsen (As), antimon (Sb), unsur radioaktif bismut (Bi), dan unsur sintetis yang radioaktif moskovium (Mc). Golongan ini melukiskan bahwa semua komponen-komponen dari unsur ini mempunyai 5 elektron pada kulit terluarnya, 2 elektron terletak di subkulit s dan 3 terletak di subkulit p. Oleh karena itu mereka kekurangan 3 elektron di kulit terluarnya. Unsur yang paling penting dari grup ini adalah nitrogen (N), di mana bentuk diatomik dari nitrogen adalah unsur yang paling utama dari udara. Nama umum pnikogen (sekarang juga dikenal dengan nama pniktogen) kadang-kadang juga digunakan untuk menyebut unsur-unsur ini. Kedua penyebutan golongan ini diambil dari bahasa Yunani πνίγειν (pnigein). (in) 第15族元素（だいじゅうごぞくげんそ）は、周期表において第15族に属する窒素・リン・ヒ素・アンチモン・ビスマス・モスコビウムのこと。窒素族元素、V族元素（ごぞくげんそ）、プニクトゲン （またはニクトゲン、pnictogen）とよばれることもある。プニクトゲンの名はギリシャ語のπνίγειν(pnigein)が語源で、窒素の特性である「窒息する」を意味する。 15族は窒素族とも呼ばれるが、特にプニクトゲンと呼ぶ場合は窒素(N)を除外する。これは窒素が非金属であるのに対し、他の元素(P、As、Sb、Bi)は半金属元素であり特性が異なるためである。 これらの単体は古くから知られており、ヒ素、アンチモン、ビスマスは近代以前に知られていた。リンが17世紀、窒素は18世紀の発見である。 (ja) 15족 원소(질소족) 15족 원소는 질소족(nitrogen group, 窒素族) 또는 닉토젠(pnictogen)이라고도 하며, 주기율표의 열다섯 번째 족에 속하는 화학 원소이다. (ko) Elementen van de stikstofgroep (IUPAC-groepsnummer 15, vroeger bekend als Va) uit het periodiek systeem zijn ook bekend als pnicogenen of pnictogenen. Tegenwoordig wordt de IUPAC naam stikstofgroep gebruikt. Deze elementen kenmerken zich doordat de buitenste p-schil 5 elektronen bevat. De stikstofgroep is de enige groep in het periodiek systeem waarbij de overgangen van metaal naar niet-metaal en van zuurvormend en basevormend zo duidelijk naar voren komt. Het lichtste element uit deze groep (stikstof) is een niet-metaal en een matig sterke oxidator in reacties met metalen. Met bijvoorbeeld magnesium vormt het een nitride. Aan het andere uiterste van de stikstofgroep is bismut te vinden; een element dat duidelijk een metaal is. Stikstof en fosfor zijn biologisch van groot belang omdat ze deel uitmaken van eiwitten en nucleïnezuren. De elementen in de stikstofgroep zijn in het periodiek systeem hieronder gekleurd. (nl) Gli elementi del gruppo 15 della tavola periodica o elementi del gruppo dell'azoto sono: azoto (N), fosforo (P), arsenico (As), antimonio (Sb) e bismuto (Bi). Anche il moscovio (Mc) appartiene a questo gruppo, ma ne è stato prodotto solo qualche atomo e le sue proprietà fondamentali sono ancora sconosciute. Nella nomenclatura chimica precedente il gruppo 15 era denominato VB o VA. Questi elementi sono anche chiamati pnicogeni, nome poco usato nella lingua italiana, mentre in altre lingue è di uso più comune. Il termine pnicogeno fu coniato negli anni cinquanta del secolo scorso da Anton Eduard van Arkel partendo dalla parola greca pnikta, “cose soffocate”, riferendosi alle proprietà soffocanti dell'azoto. (it) Azotowce, pniktogeny – pierwiastki 15 (daw. VA lub V głównej) grupy układu okresowego. Są to azot, fosfor, arsen, antymon i bizmut. W warunkach normalnych, oprócz gazowego azotu, wszystkie występują w stanie stałym. Położenie w układzie okresowym wskazuje, że azotowcem jest także moskow, wytworzony w ilości kilku atomów. * azot * fosfor * arsen * antymon * bizmut (pl) O grupo do nitrogênio é o décimo quinto (15) grupo da tabela periódica. Como todos os elementos dessa família, possui 5 elétrons na camada de valência. Eles são ocasionalmente chamados de pnicogênios ou pnigogênicos, palavras derivadas do grego que significam "sufocar". No grupo há uma transição clara do caráter não metálico para metálico quando se percorre a família de cima para baixo. O grupo consiste dos elementos: * Nitrogênio (N) * Fósforo (P) * Arsênio (As) * Antimônio (Sb) * Bismuto (Bi) * Moscóvio (Mc) (pt) Kvävegruppen kallas gruppen av grundämnen i periodiska systemets grupp 15. Alla ämnen i kvävegruppen har 5 valenselektroner. Kvävegruppen innehåller följande ämnen: * Kväve * Fosfor * Arsenik * Antimon * Vismut Denna kemirelaterade artikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv) Подгру́ппа азо́та, или пниктоге́ны, также пникти́ды — химические элементы 15-й группы периодической таблицы химических элементов (по устаревшей классификации — элементы главной подгруппы V группы).В группу входят азот N, фосфор P, мышьяк As, сурьма Sb, висмут Bi и искусственно полученный радиоактивный московий Mc. Элементы главной подгруппы V группы имеют пять электронов на внешнем электронном уровне. В целом характеризуются как неметаллы. Способность к присоединению электронов выражена значительно слабее, по сравнению с халькогенами и галогенами. Все элементы подгруппы азота имеют электронную конфигурацию внешнего энергетического уровня атома ns²np³ и могут проявлять в соединениях степени окисления от −3 до +5. Вследствие относительно меньшей электроотрицательности связь с водородом менее полярна, чем связь с водородом халькогенов и галогенов. Водородные соединения этих элементов не отщепляют в водном растворе ионы водорода, иными словами, не обладают кислотными свойствами. Первые представители подгруппы — азот и фосфор — типичные неметаллы, мышьяк и сурьма проявляют металлические свойства, висмут — типичный металл. Таким образом, в данной группе резко изменяются свойства составляющих её элементов: от типичного неметалла до типичного металла. Химия этих элементов очень разнообразна и, учитывая различия в свойствах элементов, при изучении её разбивают на две подгруппы — подгруппу азота и подгруппу мышьяка. Редко используемое альтернативное название этой группы элементов — пниктогены, в переводе с греческого языка означает удушающий, что больше относилось к первому элементу группы — азоту, который, несмотря на безвредность, не поддерживает горения и дыхания. Однако данное название в целом хорошо характеризует данную группу элементов, так как большинство из них, как в виде простого вещества, так и в виде соединений очень ядовиты. (ru) Пніктоге́ни, підгру́па нітроге́ну — елементи групи 15, або, за старою класифікацією, V групи головної підгрупи, періодичної системи елементів (родина Нітрогену) У сучасній класифікації IUPAC підгрупою азоту — є 15 група, у старій класифікації як IUPAC так і CAS відповідно групи Va та Vb. У групу входять азот N, фосфор P, миш'як As, сурма (стибій) Sb і вісмут Bi. Всі елементи мають електронну конфігурацію зовнішнього енергетичного рівня атому ns²np³ і можуть проявляти в сполуках ступені окиснення від −3 до +5. Перші представники підгрупи — азот і фосфор — типові неметали, миш'як і стибій виявляють металеві властивості, вісмут — типовий метал. Таким чином, у даній групі різко змінюються властивості складових її елементів: від типового неметала до типового металу. Хімія цих елементів дуже різноманітна і, враховуючи відмінності у властивостях елементів, при вивченні її розбивають на дві підгрупи — підгрупу азоту й підгрупу миш'яку. (uk) 氮族元素是指元素週期表上第15族（ⅤA族）的元素，位于碳族元素和氧族元素之间。氮族元素包含氮（N）、磷（P）、砷（As）、锑（Sb）、铋（Bi）、镆（Mc），其中氮和磷為典型的非金屬元素，砷和銻為類金屬，鉍和鏌則為貧金屬。此外鏌為人造元素，具極高的放射性。在标准状况下，除氮单质为气体外，其他元素的单质均为固体。它们也可以被称为 pnictogen （来自古希臘語 πνίγειν(pnígein) ，意指窒息、扼殺，+ -ct- + -o- + -gens，意指素） 本族元素在化合物中可以呈现-3、+3、+5等多种化合价，它们的原子最外层都有5个电子，離子的最高正价都是+5价。 (zh) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Stickstoff-gruppe.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageID | 188037 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 31773 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1122809983 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Calcium-48 dbr:Calcium_phosphide dbr:Americium-243 dbr:Roman_numerals dbr:Root_(linguistics) dbr:Electric_arc_furnace dbr:Electron_configuration dbr:Enargite dbr:Nitrogen dbr:Metalloid dbr:Trigonal_pyramidal_molecular_geometry dbr:Non-coordinating_anions dbr:Bismuth(III)_oxide dbr:Bismuth(III)_sulfide dbr:Bismuth_oxychloride dbr:Bismuth_oxynitrate dbr:Bismuth_pentafluoride dbr:Bismuth_subsalicylate dbr:Decompression_sickness dbc:Groups_(periodic_table) dbr:Antimonite dbr:Antimony dbc:Pnictogens dbr:Apatite dbr:Argon dbr:Hydrazine dbr:Hydrogen dbr:Hydrogen_cyanide dbr:Hypophosphoric_acid dbr:Hypophosphorous_acid dbr:Joseph_Priestley dbr:Arsenic(V)_oxide dbr:Pentamethylantimony dbr:Pentamethylarsenic dbr:Pentamethylbismuth dbr:Pepto-Bismol dbr:Periodic_table dbr:Cubic_crystal_system dbr:DNA dbr:Double_bond dbr:Earth's_crust dbr:Inorganic_compound dbr:Cryogenic dbr:Melting_point dbr:Chemical_compound dbr:Chemical_element dbr:Chemical_stability dbr:Noble_gas dbr:Octet_rule dbr:Electron_shell dbr:Emetic dbr:Enzyme dbr:Gallium_arsenide dbr:Greek_fire dbr:Greek_language dbr:Mnemonic dbr:Moscovium dbr:Coordination_number dbr:Crystal_structure dbr:Theophrastus dbr:Organoarsenic_chemistry dbr:Orpiment dbr:Phosphorus(V)_oxide dbr:Antimony_pentafluoride dbr:Antimony_tetroxide dbr:Antimony_tribromide dbr:Antimony_trichloride dbr:Antimony_trifluoride dbr:Antimony_triiodide dbr:Antimony_trioxide dbr:Anton_Eduard_van_Arkel dbr:Aluminum_gallium_indium_phosphide dbr:Liver dbr:Louvre dbr:Stibine dbr:Stoichiometry dbr:Sublimation_(phase_transition) dbr:Density dbr:Yttrium_nitride dbr:Micronutrient dbr:Babylon dbr:Caskets dbr:Haber_process dbr:Ion dbr:Iron-based_superconductor dbr:Liquid_nitrogen dbr:Lone_pair dbr:Triple_bond dbr:Adenosine_triphosphate dbr:Albertus_Magnus dbr:Alchemy dbr:Allotrope dbr:Amino_acids dbr:Ammonia dbr:Ammonium dbr:Ancient_Greek dbr:Daniel_Rutherford dbr:Nitrate dbr:Nitrate_radical dbr:Nitrogen_oxide dbr:Nitrogen_pentafluoride dbr:Nitrogen_tribromide dbr:Nitrogen_trichloride dbr:Nitrogen_trifluoride dbr:Nitrogen_triiodide dbr:Nitrous_acid dbr:Paris_green dbr:Particle_accelerators dbr:Carbon_group dbr:Fractional_distillation dbr:Stibnite dbr:Vomiting dbr:Reverberatory_furnace dbr:Printing dbr:Reduction_(chemistry) dbr:Relativistic_quantum_chemistry dbr:Henry_Cavendish dbr:Hexafluorophosphate dbr:Hexagonal_crystal_system dbr:Atomic_number dbr:International_Union_of_Pure_and_Applied_Chemistry dbr:Covalent_bond dbr:Term_symbol dbr:Hypervalent_molecule dbr:Hypophosphatemia dbr:Oxypnictide dbr:Sal_ammoniac dbr:Arginine dbr:Arsenic dbr:Arsenic_pentafluoride dbr:Arsenic_trioxide dbr:Arsenous_acid dbc:Periodic_table dbr:Abundance_of_elements_in_Earth's_crust dbr:Kilogram dbr:Binding_energy dbr:Bismuth dbr:Bismuthinite dbr:Blast_furnace dbr:Toxicity dbr:Wine dbr:White_phosphorus dbr:Diamagnetic dbr:Diazene dbr:Diimide dbr:Dinitrogen_pentoxide dbr:Diphosphane dbr:Double_salt dbr:Arsenite dbr:Arsenopyrite dbr:Boron_group dbr:Philosopher's_Stone dbr:Phosphane dbr:Phosphate dbr:Phosphorous_acid dbr:Phosphorus dbr:Phosphorus_pentafluoride dbr:Phosphorus_trifluorodichloride dbr:Phosphorus_trioxide dbr:Sodium_arsenide dbr:Claude_François_Geoffroy dbr:Free_radical dbr:Group_(periodic_table) dbr:Indium_antimonide dbr:Inert_pair_effect dbr:Antimony(V)_oxide dbr:Metal dbr:Radiation_therapy dbr:Rare-earth_element dbr:Realgar dbr:Scuba_diving dbr:Match dbr:Megatonne dbr:Room_temperature dbr:Solid dbr:Semiconductor dbr:Valence_(chemistry) dbr:Incas dbr:Industrial_disease dbr:Nontoxic dbr:Explosive dbr:Diatomic dbr:Pnictogen_hydride dbr:Phosphorus_halide dbr:Phossy_jaw dbr:Paramagnetic dbr:Ionic_bond dbr:Rhombohedral_lattice_system dbr:Stibane dbr:Single_bond dbr:Sargent-Welch_Scientific_Company dbr:III-V_semiconductors dbr:Phosphate_fertilizer dbr:Phosphorus_oxychloride dbr:Arsane dbr:Arsenic(III)_oxide dbr:Incendiary_bomb dbr:Mixed-valence_compound dbr:Fluorinating_agent dbr:Hexafluoroantimonate dbr:Bismuthane dbr:Hennig_Brandt dbr:Oxyhalide dbr:Standard_Temperature_and_Pressure dbr:Nitrate_mineral dbr:Nitrogen(III)_oxide dbr:Nitrogen_asphyxiation dbr:Wikt:-gen dbr:Bismuth(V)_oxide dbr:File:Stickstoff-gruppe.jpg dbr:Wikt:πνίγω |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Abbr dbt:Authority_control dbt:Chem2 dbt:Citation_needed dbt:Clarify dbt:Fraction dbt:IPAc-en dbt:Lang-grc dbt:Reflist dbt:Relevance_inline dbt:See_also dbt:Short_description dbt:Use_American_English dbt:Periodic_table_(pnictogens) dbt:Pnictogens dbt:Navbox_periodic_table dbt:Periodic_table_(navbox) |
| dcterms:subject | dbc:Groups_(periodic_table) dbc:Pnictogens dbc:Periodic_table |
| gold:hypernym | dbr:Elements |
| rdf:type | owl:Thing yago:WikicatChemicalElementGroups yago:WikicatChemicalElements yago:Abstraction100002137 yago:ChemicalElement114622893 yago:Group100031264 yago:Matter100020827 yago:Part113809207 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Relation100031921 yago:WikicatGroupsInThePeriodicTable dbo:MilitaryUnit yago:Substance100019613 |
| rdfs:comment | Pniktogeny (neboli pnikogeny, dříve též pentely) jsou členy 15. skupiny periodické tabulky. Mezi pentely patří dusík, fosfor, arsen, antimon a bismut. Někdy se k nim připojuje ještě moscovium, které patří do stejné skupiny, ale jeho vlastnosti zatím nejsou známy. Elektronová konfigurace jejich valenční elektronové slupky je ns2 np3. Díky tomu preferují tvorbu sloučenin v oxidačním stavu I až V. Nejdůležitějším z těchto prvků je dusík, který tvoří hlavní složku atmosféry. Tvoří dvouprvkové sloučeniny s elektropozitivnějšími prvky. Soli pniktogenovodíků se mohou nazývat pniktidy. (cs) مجموعة النتروجين (تعرف هذه المجموعة أيضا بمجموعة النكتوجين Pnictogen) هي عناصر المجموعة الخامسة عشر الموجودة بالجدول الدوري للعناصر (طبقا لشكل الاتحاد الدولي للكيمياء البحتة والتطبيقية) وهذه العناصر تتميز بوجود 5 إلكترونات في غلاف الطاقة الخارجي لها، ويوجد 2 إلكترون في المستوى الفرعي s، و3 إلكترونات في المستوى الفرعي p. أهم عنصر في هذه المجموعة هو النيتروجين، وهو ثنائي الذرة، كما أنه من العناصر الأساسية في تركيبة الهواء. وتتكون المجموعة من : * نتروجين * فوسفور * زرنيخ * أنتيمون * بزموث * موسكوفيوم (ar) Elemento de grupo 15 (ankaŭ konata kiel Nitrogengrupo) estas elemento en grupo 15 de la perioda tabelo laŭ la IUPAC-sistemo. Tiu ĉi grupo konsistas el: El ĉi tiu grupo, nitrogeno kaj fosforo estas nemetaloj, arseno kaj antimono estas metaloidoj kaj bismuto kaj ununpentio estas posttransiraj metaloj. Ununpention povas sintezi oni nur en la laboratorio, ĝi ne estas trovata nature. (eo) Los pnictógenos, pnicógenos, nitrogenoides o nitrogenoideos son los elementos químicos que forman el grupo 15 (V A, utilizado anteriormente) o grupo V A de la tabla periódica: Nitrógeno (N), fósforo (P), arsénico (As), antimonio (Sb), bismuto (Bi) y el elemento sintético moscovio (Mc), cuyo descubrimiento ya ha sido confirmado. Los elementos más importantes de este grupo son nitrógeno (N), que en su forma diatómica es el componente principal del aire, y el fósforo (P) que, como el nitrógeno, es esencial para todas las formas de vida conocidas. (es) 第15族元素（だいじゅうごぞくげんそ）は、周期表において第15族に属する窒素・リン・ヒ素・アンチモン・ビスマス・モスコビウムのこと。窒素族元素、V族元素（ごぞくげんそ）、プニクトゲン （またはニクトゲン、pnictogen）とよばれることもある。プニクトゲンの名はギリシャ語のπνίγειν(pnigein)が語源で、窒素の特性である「窒息する」を意味する。 15族は窒素族とも呼ばれるが、特にプニクトゲンと呼ぶ場合は窒素(N)を除外する。これは窒素が非金属であるのに対し、他の元素(P、As、Sb、Bi)は半金属元素であり特性が異なるためである。 これらの単体は古くから知られており、ヒ素、アンチモン、ビスマスは近代以前に知られていた。リンが17世紀、窒素は18世紀の発見である。 (ja) 15족 원소(질소족) 15족 원소는 질소족(nitrogen group, 窒素族) 또는 닉토젠(pnictogen)이라고도 하며, 주기율표의 열다섯 번째 족에 속하는 화학 원소이다. (ko) Gli elementi del gruppo 15 della tavola periodica o elementi del gruppo dell'azoto sono: azoto (N), fosforo (P), arsenico (As), antimonio (Sb) e bismuto (Bi). Anche il moscovio (Mc) appartiene a questo gruppo, ma ne è stato prodotto solo qualche atomo e le sue proprietà fondamentali sono ancora sconosciute. Nella nomenclatura chimica precedente il gruppo 15 era denominato VB o VA. Questi elementi sono anche chiamati pnicogeni, nome poco usato nella lingua italiana, mentre in altre lingue è di uso più comune. Il termine pnicogeno fu coniato negli anni cinquanta del secolo scorso da Anton Eduard van Arkel partendo dalla parola greca pnikta, “cose soffocate”, riferendosi alle proprietà soffocanti dell'azoto. (it) Azotowce, pniktogeny – pierwiastki 15 (daw. VA lub V głównej) grupy układu okresowego. Są to azot, fosfor, arsen, antymon i bizmut. W warunkach normalnych, oprócz gazowego azotu, wszystkie występują w stanie stałym. Położenie w układzie okresowym wskazuje, że azotowcem jest także moskow, wytworzony w ilości kilku atomów. * azot * fosfor * arsen * antymon * bizmut (pl) O grupo do nitrogênio é o décimo quinto (15) grupo da tabela periódica. Como todos os elementos dessa família, possui 5 elétrons na camada de valência. Eles são ocasionalmente chamados de pnicogênios ou pnigogênicos, palavras derivadas do grego que significam "sufocar". No grupo há uma transição clara do caráter não metálico para metálico quando se percorre a família de cima para baixo. O grupo consiste dos elementos: * Nitrogênio (N) * Fósforo (P) * Arsênio (As) * Antimônio (Sb) * Bismuto (Bi) * Moscóvio (Mc) (pt) Kvävegruppen kallas gruppen av grundämnen i periodiska systemets grupp 15. Alla ämnen i kvävegruppen har 5 valenselektroner. Kvävegruppen innehåller följande ämnen: * Kväve * Fosfor * Arsenik * Antimon * Vismut Denna kemirelaterade artikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv) 氮族元素是指元素週期表上第15族（ⅤA族）的元素，位于碳族元素和氧族元素之间。氮族元素包含氮（N）、磷（P）、砷（As）、锑（Sb）、铋（Bi）、镆（Mc），其中氮和磷為典型的非金屬元素，砷和銻為類金屬，鉍和鏌則為貧金屬。此外鏌為人造元素，具極高的放射性。在标准状况下，除氮单质为气体外，其他元素的单质均为固体。它们也可以被称为 pnictogen （来自古希臘語 πνίγειν(pnígein) ，意指窒息、扼殺，+ -ct- + -o- + -gens，意指素） 本族元素在化合物中可以呈现-3、+3、+5等多种化合价，它们的原子最外层都有5个电子，離子的最高正价都是+5价。 (zh) Un pnicur és un element químic del grup 15 de la taula periòdica o grup del nitrogen. Conté els sis elements químics amb configuració electrònica ns² np3, que són: nitrogen (N), fòsfor (P), arsènic (As), antimoni (Sb), bismut (Bi) i moscovi (Ms), que pertanyen als períodes de la taula periòdica del 2 al 7, amb el mateix ordre. Tot i que els sis elements junts representen menys d’un 0,2 % en pes de l'escorça terrestre, els elements nitrogen i fòsfor constitueixen un 2,4 i un 0,9 %, respectivament, del pes total del cos humà. (ca) Die 15. Gruppe des Periodensystems ist die 5. Hauptgruppe und enthält die natürlich vorkommenden Elemente Stickstoff, Phosphor, Arsen, Antimon und Bismut. Das äußerst instabile, in der Natur nicht vorkommende Transuran Moscovium, das sechste Element der Gruppe, konnte bereits mehrmals künstlich hergestellt werden. Stickstoff und Phosphor sind Nichtmetalle, Arsen und Antimon Halbmetalle und Bismut ist ein Metall. * Die Stickstoffgruppe bzw. Pnictogene * Stickstoff in einer Entladungsröhre * Siedend flüssiger Stickstoff in einem Metallbecher (−196 °C) * Phosphor in seinen Modifikationen * * * * (de) IUPAC-en nomenklatura modernoan, 15. taldeko elementua taula periodikoaren 15. seriean dagoen elementua da. Talde honi nitrogenoaren talde edo pniktogenoak ere deritzo. Talde honetako elementuak hauek dira: * Nitrogenoa (N) * Fosforoa (P) * Artsenikoa (As) * Antimonioa (Sb) * Bismutoa (Bi) * Ununpentioa (Uup) Talde honen ezaugarri bereizlea kanpoko balentzia-geruzan 5 elektroi edukitzea da; s azpigeruzan 2 elektroi dauzkate eta p azpigeruzan 3 elektroi. Beraz, kanpoko geruza betetzeko 3 elektroi falta zaizkie. (eu) A pnictogen (/ˈpnɪktədʒən/ or /ˈnɪktədʒən/; from Ancient Greek: πνῑ́γω "to choke" and -gen, "generator") is any of the chemical elements in group 15 of the periodic table. Group 15 is also known as the nitrogen group or nitrogen family. Group 15 consists of the elements nitrogen (N), phosphorus (P), arsenic (As), antimony (Sb), bismuth (Bi), and moscovium (Mc). (en) Pniktogen adalah unsur kimia golongan 15 atau VA di tabel periodik . Golongan ini juga dikenal sebagai golongan nitrogen dan golongan pentel (dari kata Yunani penta yang artinya lima). Golongan ini terdiri dari unsur nitrogen (N), fosforus (P), arsen (As), antimon (Sb), unsur radioaktif bismut (Bi), dan unsur sintetis yang radioaktif moskovium (Mc). Nama umum pnikogen (sekarang juga dikenal dengan nama pniktogen) kadang-kadang juga digunakan untuk menyebut unsur-unsur ini. Kedua penyebutan golongan ini diambil dari bahasa Yunani πνίγειν (pnigein). (in) Le 15e groupe du tableau périodique, parfois dit des pnictogènes (du grec πνίγειν (pnigein) signifiant « asphyxier » ou « étouffer »), et autrefois appelé groupe VB dans l'ancien système IUPAC utilisé en Europe et groupe VA dans le système CAS nord-américain, contient les éléments chimiques de la 15e colonne de ce tableau : Ces éléments présentent un ou plusieurs oxydes toxiques. Le trioxyde d'arsenic, entre autres, est un poison violent. * Éléments du groupe 15 * Azote liquide * Phosphore blanc * Arsenic * Antimoine * Bismuth (fr) Elementen van de stikstofgroep (IUPAC-groepsnummer 15, vroeger bekend als Va) uit het periodiek systeem zijn ook bekend als pnicogenen of pnictogenen. Tegenwoordig wordt de IUPAC naam stikstofgroep gebruikt. Deze elementen kenmerken zich doordat de buitenste p-schil 5 elektronen bevat. De stikstofgroep is de enige groep in het periodiek systeem waarbij de overgangen van metaal naar niet-metaal en van zuurvormend en basevormend zo duidelijk naar voren komt. Stikstof en fosfor zijn biologisch van groot belang omdat ze deel uitmaken van eiwitten en nucleïnezuren. (nl) Подгру́ппа азо́та, или пниктоге́ны, также пникти́ды — химические элементы 15-й группы периодической таблицы химических элементов (по устаревшей классификации — элементы главной подгруппы V группы).В группу входят азот N, фосфор P, мышьяк As, сурьма Sb, висмут Bi и искусственно полученный радиоактивный московий Mc. Элементы главной подгруппы V группы имеют пять электронов на внешнем электронном уровне. В целом характеризуются как неметаллы. Способность к присоединению электронов выражена значительно слабее, по сравнению с халькогенами и галогенами. Все элементы подгруппы азота имеют электронную конфигурацию внешнего энергетического уровня атома ns²np³ и могут проявлять в соединениях степени окисления от −3 до +5. Вследствие относительно меньшей электроотрицательности связь с водородом менее (ru) Пніктоге́ни, підгру́па нітроге́ну — елементи групи 15, або, за старою класифікацією, V групи головної підгрупи, періодичної системи елементів (родина Нітрогену) У сучасній класифікації IUPAC підгрупою азоту — є 15 група, у старій класифікації як IUPAC так і CAS відповідно групи Va та Vb. (uk) |
| rdfs:label | مجموعة النتروجين (ar) Pnicur (ca) Pniktogeny (cs) Stickstoffgruppe (de) Elemento de grupo 15 (eo) Pnictógeno (es) 15. taldeko elementu (eu) Pnictogène (fr) Pniktogen (in) Gruppo dell'azoto (it) 第15族元素 (ja) 15족 원소 (ko) Stikstofgroep (nl) Pnictogen (en) Azotowce (pl) Grupo do nitrogênio (pt) Подгруппа азота (ru) Kvävegruppen (sv) 氮族元素 (zh) Пніктогени (uk) |
| rdfs:seeAlso | dbr:Nitrate dbr:Nitrite dbr:Nitride |
| owl:sameAs | freebase:Pnictogen yago-res:Pnictogen http://d-nb.info/gnd/4183263-2 wikidata:Pnictogen dbpedia-af:Pnictogen dbpedia-an:Pnictogen dbpedia-ar:Pnictogen http://ast.dbpedia.org/resource/Elementos_del_grupu_15 dbpedia-az:Pnictogen dbpedia-bg:Pnictogen http://bn.dbpedia.org/resource/নিক্টোজেন http://bs.dbpedia.org/resource/15._grupa_hemijskih_elemenata dbpedia-ca:Pnictogen dbpedia-cs:Pnictogen dbpedia-cy:Pnictogen dbpedia-de:Pnictogen dbpedia-eo:Pnictogen dbpedia-es:Pnictogen dbpedia-eu:Pnictogen dbpedia-fa:Pnictogen dbpedia-fi:Pnictogen dbpedia-fr:Pnictogen http://hi.dbpedia.org/resource/निक्टोजन dbpedia-hr:Pnictogen dbpedia-hu:Pnictogen http://hy.dbpedia.org/resource/Ազոտի_ենթախումբ http://ia.dbpedia.org/resource/Gruppo_de_nitrogeno dbpedia-id:Pnictogen dbpedia-is:Pnictogen dbpedia-it:Pnictogen dbpedia-ja:Pnictogen dbpedia-kk:Pnictogen dbpedia-ko:Pnictogen dbpedia-lmo:Pnictogen dbpedia-mk:Pnictogen http://ml.dbpedia.org/resource/നൈട്രജൻ_കുടുംബം dbpedia-ms:Pnictogen dbpedia-nds:Pnictogen dbpedia-nl:Pnictogen dbpedia-nn:Pnictogen http://pa.dbpedia.org/resource/ਗਰੁੱਪ_15_ਤੱਤ dbpedia-pl:Pnictogen dbpedia-pt:Pnictogen dbpedia-ro:Pnictogen dbpedia-ru:Pnictogen dbpedia-sh:Pnictogen dbpedia-simple:Pnictogen dbpedia-sk:Pnictogen dbpedia-sl:Pnictogen dbpedia-sq:Pnictogen dbpedia-sr:Pnictogen dbpedia-sv:Pnictogen http://ta.dbpedia.org/resource/நெடுங்குழு_15_தனிமங்கள் http://te.dbpedia.org/resource/నిక్టోజన్ dbpedia-th:Pnictogen dbpedia-tr:Pnictogen dbpedia-uk:Pnictogen dbpedia-vi:Pnictogen dbpedia-zh:Pnictogen https://global.dbpedia.org/id/9brx |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Pnictogen?oldid=1122809983&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Stickstoff-gruppe.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Pnictogen |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Pentels dbr:Nitrogen_Group dbr:Pnicogen dbr:Pnicogens dbr:Pnictogens dbr:Pnigogen dbr:Pnigogens dbr:Group_15_element dbr:Nitrogen_group dbr:Interpnictogen dbr:Group_15 dbr:Group_15_elements dbr:Group_V dbr:Group_V_element dbr:Pnictide dbr:Pnictides dbr:Pnictogenide dbr:Nitrogen_Group_Element dbr:Nitrogen_family |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Neptunium dbr:Nitrogen dbr:Metalloid dbr:Bismuth_tribromide dbr:Antimony dbr:Hydroxide dbr:Pentamethylbismuth dbr:Curium_compounds dbr:Index_of_chemistry_articles dbr:Lewis_acidic_antimony_compounds dbr:Pentels dbr:1-Phosphaallenes dbr:15_(number) dbr:Oxohalide dbr:Zinc_compounds dbr:Effective_mass_(solid-state_physics) dbr:Moscovium dbr:Thorium dbr:Anton_Eduard_van_Arkel dbr:Berkelium dbr:Berkelium_compounds dbr:Halogen_bond dbr:Period_(periodic_table) dbr:Alkali_metal dbr:Curium dbr:Extended_periodic_table dbr:Fluorine dbr:Fluorine_compounds dbr:Nitrogen_Group dbr:Oxidation_state dbr:List_of_Greek_and_Latin_roots_in_English/P dbr:Heavy_metals dbr:Atomic_radius dbr:Term_symbol dbr:Oxypnictide dbr:Arsine dbr:Arsole dbr:Arsonic_acid dbr:Bismuth dbr:Bismuth_compounds dbr:High-temperature_superconductivity dbr:Diphosphorus dbr:Phosphorus dbr:Pnicogen dbr:Pnicogens dbr:Pnictogens dbr:Pnigogen dbr:Pnigogens dbr:Solid_nitrogen dbr:Claire_J._Carmalt dbr:Group_(periodic_table) dbr:Group_15_element dbr:Group_5_element dbr:Indium dbr:Mineral dbr:Onium_ion dbr:Chalcogen dbr:Chalcogen_bond dbr:Silicon dbr:Neptunium_compounds dbr:Nitrogen_group dbr:IUPAC_nomenclature_of_organic_chemistry dbr:Pnictogen_hydride dbr:Thorium_compounds dbr:Natural_resonance_theory dbr:Valence_electron dbr:Organophosphorus_compound dbr:Phosphorus_porphyrin dbr:Nontrigonal_pnictogen_compounds dbr:Period_3_element dbr:Period_4_element dbr:Thermoelectric_materials dbr:Stephanie_Brock dbr:Interpnictogen dbr:Group_15 dbr:Group_15_elements dbr:Group_V dbr:Group_V_element dbr:Pnictide dbr:Pnictides dbr:Pnictogenide dbr:Nitrogen_Group_Element dbr:Nitrogen_family |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Pnictogen |
