Penny Koutrolikou | National Technical University of Athens (original) (raw)

Papers by Penny Koutrolikou

Citizenship Studies, 2017

Since the 2008 financial crisis, politics of austerity in Europe have engendered far-reaching soc... more Since the 2008 financial crisis, politics of austerity in Europe have
engendered far-reaching socioeconomic and political transformations.
The recent refugee ‘crisis’ has also deeply affected the sociopolitical
terrain. Contrary to past arguments about the reduced significance of
the nation state, Europe is experiencing a resurgence of nationalisms.
Simultaneously, often as a counter-response, several European cities
are experiencing an emergence of social practices that claim urban
politics as a dynamic field of action and contestation potentially
transcending national boundaries. Such practices tended to adopt
a ‘right to the city’ approach. Currently, we observe a greater range
of argumentations that re-signify the arena of ‘urban citizenship.’ In
this paper, we discuss how crises and the urban intersect and affect
citizenship rights and practices in different cities in Southern Europe.
From a ‘meta-analysis’ of urban claims and practices, we argue that,
starting at the municipal level, urban citizenship reconfigures the
political. Through the entanglement of different scales and actors,
emerging practices of solidarity and needs-based claims, and
alliances between differently entitled subjects, involving both natives
and foreigners, challenge and reshape institutions of governance
and reactivate

Γεωγραφίες, 2019

Τα τελευταία τριάντα χρόνια ήταν μια περίοδος μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που μαζί με την ... more Τα τελευταία τριάντα χρόνια ήταν μια περίοδος μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που μαζί με την αύξηση των προσφυγικών κινήσεων έφεραν συνεχείς και σημαντικές αλλαγές στις εφαρμοζόμενες πολιτικές και στις ρητορικές γύρω από τη μεταχείριση των μεταναστών, των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο. Η εναρμόνιση των πολιτικών των ευρωπαϊκών κρατών για το άσυλο και η οικοδόμηση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής έγινε επί μακρόν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, στοχεύοντας σε ένα κοινό σύστημα ασύλου, με κύρια κατεύθυνση τον περιορισμό και τον έλεγχο των προσφυγικών «ροών». Το παρόν κείμενο συνοψίζει την ανάπτυξη και ορισμένα κύρια χαρακτηριστικά της γεωγραφίας αυτού του συστήματος περιορισμού της κινητικότητας, ταξινόμησης και ελάχιστης προστασίας των προσφύγων στον ευρωπαϊκό χώρο.

Γεωγραφίες, 2020

Θεωρώντας ότι ο στιγματισμός αποτελεί μια διαδικασία εδραιωμένη σε σχέσεις εξουσίας, διαφοράς και... more Θεωρώντας ότι ο στιγματισμός αποτελεί μια διαδικασία εδραιωμένη σε σχέσεις εξουσίας, διαφοράς και σε συγκεκριμένα ιστορικο-πολιτικά πλαίσια, το άρθρο αυτό διερευνά το πώς ο χωρο-κοινωνικός στιγματισμός έχει χρησιμοποιηθεί από δρώ-
ντα υποκείμενα στο πλαίσιο του ευρύτερου στιγματισμού κοινωνικών ομάδων στην Αθήνα από το 2007 έως και το 2013. Εστιάζει και αναλύει τις τακτικές χρησιμοποίησης του χωρο-κοινωνικού στίγματος ως πρακτικής συσπείρωσης και κινητοποίησης συγκεκριμένων ομάδων στη γειτονιά του Αγίου Παντελεήμονα Αθηνών. Μέσω της εστίασής του στη συγκεκριμένη γειτονιά, προσπαθεί να αναδείξει ότι στην περίπτωση αυτή ο χωρο-κοινωνικός στιγματισμός χρησιμοποιήθηκε –συνειδητά ή
μη– εργαλειακά και προωθήθηκε μέσω λόγων και πολιτικών (πολλές από αυτές με συγκινησιακή στόχευση) που βασίστηκαν σε έννοιες όπως η γειτονιά, η τοπική κοινότητα, η χωρο-χρονική συνέχεια με ένα (καλύτερο) παρελθόν, η «εισβολή από
εχθρούς» και η «κοινοτυπία» της πιθανής απειλής.

Political Geography, 2023

This article employs the notion of embodied geopolitics in order to re-ground geopolitical relati... more This article employs the notion of embodied geopolitics in order to re-ground geopolitical relations at the scale of everyday life. Specifically, it explores how geopolitical relations between Greece and Turkey that historically oscillate between enmity and friendship, mediate the everyday lives of Turkish citizens who moved to Athens after 2016, in a context of intertwined crises (i.e. the refugee, socio-economic and pandemic-related health crisis). Drawing on in-depth interviews with Turkish citizens, we seek to understand how their diverse positionalities defined by gender, class, ethnicity and religion, become reconfigured as they negotiate their belongings in Athens. We are interested, in particular, in how this negotiation is shaped by the ever-present geopolitical past, as well as the experiences of displacement and precarity. Through an engagement with critical and feminist geopolitics, we argue that the historical and political relations between Greece and Turkey ‘haunt’ the lives of Turkish citizens, (re)producing stereotypes and othering processes. At the same time, we propose that their everyday relational geographies are constituted by ‘sheltered’ spaces, which enable them to reconfigure their positionalities as well as boundaries, constraints, and haunting histories. The article concludes with a discussion of the potential the negotiations of belonging that ensue by the haunting geopolitical relations and the everyday sheltered spaces have, to challenge and/or reproduce geopolitical relations on the ground.

South Atlantic Quarterly, 2023

Crisis has been one of the most popular words in Europe since the turn of the millennium, exempli... more Crisis has been one of the most popular words in Europe since the turn of the millennium, exemplified by the “Eurozone crisis,” the so-called “refugee crisis,” and the latest Covid-19 crisis—among others. Drawing on critical analyses of crises and on imagined geographies of Otherness, this paper aims to discuss how diverse “Souths” are produced within the aforementioned entangled crises in/of Europe and what significations these Souths bear for Europe as well as for themselves. In doing so, it examines how in the Eurozone crisis the European South, and particularly Greece, signified an “under-developed” South that “needed” to be disciplined and guided in order to become European while becoming the “shield” for Northern banks. Second, within the so-called Europe’s “refugee crisis,” it will explore how the European South is simultaneously constructed as the “example” of solidarity, the failed gatekeeper, and the de facto prison guard of the European heartlands. Through these shifting significations in crises, the South emerges as an Other crucial for the hegemonic project of the European Union and, discursively materially and affectively, the territory of necropolitical apparatuses “shielding” the European heartland from threats.

Φερενίκη Βαταβάλη, Πέννυ Κουτρολίκου, Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, Δήμητρα Σιατίτσα Γεωγραφίες, Τ.22/... more Φερενίκη Βαταβάλη, Πέννυ Κουτρολίκου, Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, Δήμητρα Σιατίτσα
Γεωγραφίες, Τ.22/2013, σ.12-13

E.Chatzikonstantinou, M.Kalantzopoulou, P.Koutrolikou, D.Spanou, F.Vatavali Workshop “Urban cris... more E.Chatzikonstantinou, M.Kalantzopoulou, P.Koutrolikou, D.Spanou, F.Vatavali
Workshop “Urban crisis or urban crises? Comparing austerity urbanism, everyday life and resistance in Greek and German cities”
National Technical University of Athens
Goethe University Frankfurt am Main
Athens, 5-7 December 2013

CITY, 2015

Considering stigmatization as a process ingrained into power relations, difference and contexts, ... more Considering stigmatization as a process ingrained into power relations, difference and contexts, this paper focuses on how socio-spatial stigmatization is deployed by specific social actors within a broader context of multiple stigmatization of social groups in the city of Athens, Greece. As such, it discusses imposed stigmatization, whereby stigma is attributed to a group and/or a place by external (to the group) actors and further explores what can be termed as ‘incorporated’ stigmatization whereby socio-spatial stigma becomes the central feature around which a group is formed and/or mobilized. Furthermore, in both cases, it explores the consequences of stigmatization, while raising further questions about (de)legitimization.

Antipode, 2016

Through the notion of “conjuncture” this paper explores the interplay of urban crises that have b... more Through the notion of “conjuncture” this paper explores the interplay of urban crises that have been unfolding in the city of Athens during the past 7 years (2008–2014). By focusing on specific “critical moments” that have significantly influenced
the narratives, discourses and subsequent policies concerning “Athens in crisis”, it examines a number of intertwined approaches and tactics that shaped the governmentality of such crisis. These approaches and tactics, that work in tandem, include emergency-driven policies and politics; politics of fear that occasionally transform into geographies of fear; processes of defining the “public” and “public enemies”; and redefinitions of (il)legalities. Yet, they have repercussions on people, places and politics. In this context, certain issues are deemed critical or urgent while others do not or are even obscured.

Ο κυρίαρχος διάλογος για τη σημερινή κρίση στην Ευρώπη εστιάζει κυρίως στις εθνικές και διεθνείς ... more Ο κυρίαρχος διάλογος για τη σημερινή κρίση στην Ευρώπη εστιάζει κυρίως στις εθνικές και διεθνείς οικονομικές διαστάσεις και στο ζήτημα του χρέους. Όμως, η εμπειρία της κρίσης γίνεται κυρίως αισθητή στο τοπικό επίπεδο, στην καθημερινή ζωή όσων πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες τόσο της κρίσης όσο και των εφαρμοζόμενων προγραμμάτων λιτότητας. Η εστίαση στην κλίμακα του τοπικού δεν είναι κάτι καινούριο. Ειδικά σε σχέση με αστικά ζητήματα, το τοπικό έχει συχνά θεωρηθεί ως ένα προνομιακό πεδίο για κοινωνικές κινητοποίησεις. Όμως και οι περιορισμοί του τοπικού έχουν εξίσου συζητηθεί, και ειδικά περιορισμοί που αφορούν στη δυνατότητά των τοπικά-εστιασμένων δράσεων να επιφέρουν ευρύτερες αλλαγές. Tο άρθρο αυτό συζητάει τις δυνατότητες και τις προκλήσεις του τοπικού ως κοινωνικοπολιτική αρένα στο πλαίσιο της σημερινής κρίσης στις πόλεις της νότιας Ευρώπης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις ομοιότητες όσο και τις διαφορές τους.

Η συγκριτική μελέτη και σε βάθος κατανόηση της συνθήκης της κρίσης στις χώρες της Νότιας Ευρώπης ... more Η συγκριτική μελέτη και σε βάθος κατανόηση της συνθήκης της κρίσης στις χώρες της Νότιας Ευρώπης αποτελούν ένα πρώτο σημαντικό βήμα προς τη σύνθεση των τόσο κοντινών και ταυτόχρονα διαφορετικών εμπειριών στις χώρες αυτές, οι οποίες αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς ενώ καταγράφουν ραγδαία αύξηση των ποσοστών ανεργίας, φτώχειας και κοινωνικών ανισοτήτων. Στην προοπτική μίας από κοινού επεξεργασίας και συγκρότησης εναλλακτικών διεξόδων (που θα προέλθουν από τις περιοχές και τους ανθρώπους που πλήττονται περισσότερο), πληθαίνουν οι προσπάθειες να βρεθούν κοινά πλαίσια συζήτησης, αλληλοενημέρωσης και ανάπτυξης μιας κοινής γλώσσας σε διάφορα πεδία (πολιτικό, κοινωνικό, επιστημονικό, καλλιτεχνικό κ.ά.) ανάμεσα σε δρώντες των τεσσάρων χωρών της Νότιας Ευρώπης.

Healey has described planning as managing a shared existence in space. In the context of multicul... more Healey has described planning as managing a shared existence in space. In the context of multicultural cities, this shared lived experience brings to the forefront the interdependence of the factors shaping urban life and intergroup relations. In the past decade, throughout Europe, urban policies for deprived areas became increasingly concerned with issues of segregation, community cohesion and social mix alongside addressing deprivation. Concerns about urban tensions further accentuated such tendencies. Implicitly or explicitly, such policies rely strongly on the influence of contact and the interaction of intergroup relations. However, the way that the associated theories have been incorporated into discussions and policies tends to focus on a fleeting interaction approach, with questionable outcomes. Through the lens of two London boroughs, this paper explores the spatial dimensions of ‘living together’ and the ways that social mix, interaction and multicultural spaces affect intergroup relations.

Research reports by Penny Koutrolikou

Collective Projects by Penny Koutrolikou

Lo Squaderno, 2023

In the current post-crises, post-pandemic (and post-political) conjuncture, the future is often p... more In the current post-crises, post-pandemic (and post-political) conjuncture, the future is often portrayed cladded with potential emergencies and disasters. Post-disaster films and novels have created numerous imaginaries of dystopic futures – some eerily familiar. Similarly, critical theorists have highlighted the rising tendencies of governments and institutions to use future emergencies in order to justify further securitization, pacification restrictions and coercive governmentalities and inequalities/injustices.
But what happens if the forecasted dystopic future is not only materialized through apocalyptic landscapes but within the glossy images of cities and neighbourhoods where happy people live and enjoy themselves?
Commonly, narratives of urban crises and decline come together with narratives and representations of regeneration, rejuvenation and rebranding of the cities ‘in crisis’ trying to convince about a better promised future – if only. And this better future is cultivated via alluring, enticing images of urban phantasmagorias where the problem (people, neighbourhoods, politics) have been ‘photoshoped out’ – thus shaping urban imaginaries.
Contrary to the post-apocalyptic dystopic futures, these ‘glossy attractive urban dystopias’ do not warn about the dangers that a given socio-political trajectory might entail. Rather they pacify anxieties by providing a ‘picture perfect future’ which becomes imprinted into social imaginaries with a positive association – albeit with no questions asked.
For whom is this future planned and who is excluded from it?
And how futures and counter futures are constructed and how can these future-perfect dystopias can be challenged?
Following these questions, the issue aims to collect case studies, stories and narrative to critical discuss urban dystopias, in their manifold features shaping urban imaginaries and urban politics, also from a theoretical point of view.

by Maria Papanikolaou, Penny Koutrolikou, Dimitris Balampanidis, Evmorfia Kipouropoulou, orestis pangalos, Chrisa Giannopoulou, urban conflicts, Foteini Mamali, Konstantinos Athanasiou, Pelin Tan, stavros stavrides, Kostas Petrakos, Vaso Makrygianni, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Antonis Vradis, Panos Hatziprokopiou, Eva Papatzani, Olga Lafazani, Christina Grammatikopoulou, Chara Tsantili, Antigoni Geronta, Giorgos Vavouranakis, Thanos Andritsos, Georgia Alexandri, and Haris Tsavdaroglou

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συνα... more ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.

Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.

Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.

Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.

Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.

Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας

Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.

Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.

Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.

Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015

Book chapters by Penny Koutrolikou

Το θέμα της δημόσιας σφαίρας και του δημόσιου χώρου αποτελεί αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημον... more Το θέμα της δημόσιας σφαίρας και του δημόσιου χώρου αποτελεί αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημονικών κατευθύνσεων, συνηθέστερα ως αναπαράσταση του δημοκρατικού ιδεατού και ως αντιπαράθεση με το ιδιωτικό. Η εισήγηση αυτή σχολιάζει τις πολλαπλές νοηματοδοτήσεις και πρακτικές που σχετίζονται με το δημόσιο και το ιδιωτικό, θέτοντας κυρίως το ζήτημα της αναδιαπραγμάτευσης αυτής της διπολικής σχέσης μέσω της εξερεύνησης άλλων ‘ενδιάμεσων’ ‘πεδίων’: των «κοινών» (common) και των «συλλογικών» (collective). Θέτοντας ερωτήματα περί του «δήμου», του ιδιωτικού (ατομικού ή ομαδικού) αλλά και περί των συμβολικών τους διαστάσεων, οι προσεγγίσεις των «κοινών» και των «συλλογικών» προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα ρευστά όρια ανάμεσα στις πολλαπλότητες του ιδιωτικού και του δημοσίου, και παράλληλα να εξετάσουν την πολιτική, κοινωνική και χωρική σημασία αυτών των διαφορετικών πεδίων. Θεωρώντας ότι το δημόσιο δεν είναι ουδέτερο αλλά και ότι παράλληλα αποτελεί προνομιακό χώρο δημοσιότητας, τόσο τα «κοινά» όσο και τα «συλλογικά» πεδία αποτελούν εκφράσεις συλλογικών δράσεων πέρα από τη γενική νοηματοδότηση του «δήμου». Τόσο το «κοινό», όσο και το «συλλογικό» αποτελούν πεδία που έχουν προκύψει από συνδιαλλαγές, διαμάχες ή και συγκρούσεις σε σχέση με αυτό που ονομάζεται «δημοκρατικός δημόσιος χώρος» και με τους όρους διακυβέρνησής του. Το «συλλογικό» αποτελεί μια σφαίρα ανάμεσα σε περιορισμένο αριθμό ομάδων με σκοπό την επικοινωνία, τη συνεργασία ή την επίλυση προβλημάτων, και εν μέρη παραπέμπει στην προσέγγιση των συμμαχιών. Το «κοινό» αποτελεί έκφραση πολιτικών διεκδικήσεων συλλογικοτήτων οι οποίες δεν αποτελούν απαραίτητα «κοινότητα», και ενώ είναι ανοιχτό σε άτομα ή ομάδες θέτει τους δικούς του όρους (ύπαρξης, συμμετοχής και διαχείρισης) οι οποία συχνά διαφέρουν από αυτές του δημόσιου. Παραπέμπει δηλαδή περισσότερο στην προσέγγιση της συλλογικής συναίνεσης ή συμφωνίας.

Citizenship Studies, 2017

Since the 2008 financial crisis, politics of austerity in Europe have engendered far-reaching soc... more Since the 2008 financial crisis, politics of austerity in Europe have
engendered far-reaching socioeconomic and political transformations.
The recent refugee ‘crisis’ has also deeply affected the sociopolitical
terrain. Contrary to past arguments about the reduced significance of
the nation state, Europe is experiencing a resurgence of nationalisms.
Simultaneously, often as a counter-response, several European cities
are experiencing an emergence of social practices that claim urban
politics as a dynamic field of action and contestation potentially
transcending national boundaries. Such practices tended to adopt
a ‘right to the city’ approach. Currently, we observe a greater range
of argumentations that re-signify the arena of ‘urban citizenship.’ In
this paper, we discuss how crises and the urban intersect and affect
citizenship rights and practices in different cities in Southern Europe.
From a ‘meta-analysis’ of urban claims and practices, we argue that,
starting at the municipal level, urban citizenship reconfigures the
political. Through the entanglement of different scales and actors,
emerging practices of solidarity and needs-based claims, and
alliances between differently entitled subjects, involving both natives
and foreigners, challenge and reshape institutions of governance
and reactivate

Γεωγραφίες, 2019

Τα τελευταία τριάντα χρόνια ήταν μια περίοδος μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που μαζί με την ... more Τα τελευταία τριάντα χρόνια ήταν μια περίοδος μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που μαζί με την αύξηση των προσφυγικών κινήσεων έφεραν συνεχείς και σημαντικές αλλαγές στις εφαρμοζόμενες πολιτικές και στις ρητορικές γύρω από τη μεταχείριση των μεταναστών, των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο. Η εναρμόνιση των πολιτικών των ευρωπαϊκών κρατών για το άσυλο και η οικοδόμηση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής έγινε επί μακρόν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, στοχεύοντας σε ένα κοινό σύστημα ασύλου, με κύρια κατεύθυνση τον περιορισμό και τον έλεγχο των προσφυγικών «ροών». Το παρόν κείμενο συνοψίζει την ανάπτυξη και ορισμένα κύρια χαρακτηριστικά της γεωγραφίας αυτού του συστήματος περιορισμού της κινητικότητας, ταξινόμησης και ελάχιστης προστασίας των προσφύγων στον ευρωπαϊκό χώρο.

Γεωγραφίες, 2020

Θεωρώντας ότι ο στιγματισμός αποτελεί μια διαδικασία εδραιωμένη σε σχέσεις εξουσίας, διαφοράς και... more Θεωρώντας ότι ο στιγματισμός αποτελεί μια διαδικασία εδραιωμένη σε σχέσεις εξουσίας, διαφοράς και σε συγκεκριμένα ιστορικο-πολιτικά πλαίσια, το άρθρο αυτό διερευνά το πώς ο χωρο-κοινωνικός στιγματισμός έχει χρησιμοποιηθεί από δρώ-
ντα υποκείμενα στο πλαίσιο του ευρύτερου στιγματισμού κοινωνικών ομάδων στην Αθήνα από το 2007 έως και το 2013. Εστιάζει και αναλύει τις τακτικές χρησιμοποίησης του χωρο-κοινωνικού στίγματος ως πρακτικής συσπείρωσης και κινητοποίησης συγκεκριμένων ομάδων στη γειτονιά του Αγίου Παντελεήμονα Αθηνών. Μέσω της εστίασής του στη συγκεκριμένη γειτονιά, προσπαθεί να αναδείξει ότι στην περίπτωση αυτή ο χωρο-κοινωνικός στιγματισμός χρησιμοποιήθηκε –συνειδητά ή
μη– εργαλειακά και προωθήθηκε μέσω λόγων και πολιτικών (πολλές από αυτές με συγκινησιακή στόχευση) που βασίστηκαν σε έννοιες όπως η γειτονιά, η τοπική κοινότητα, η χωρο-χρονική συνέχεια με ένα (καλύτερο) παρελθόν, η «εισβολή από
εχθρούς» και η «κοινοτυπία» της πιθανής απειλής.

Political Geography, 2023

This article employs the notion of embodied geopolitics in order to re-ground geopolitical relati... more This article employs the notion of embodied geopolitics in order to re-ground geopolitical relations at the scale of everyday life. Specifically, it explores how geopolitical relations between Greece and Turkey that historically oscillate between enmity and friendship, mediate the everyday lives of Turkish citizens who moved to Athens after 2016, in a context of intertwined crises (i.e. the refugee, socio-economic and pandemic-related health crisis). Drawing on in-depth interviews with Turkish citizens, we seek to understand how their diverse positionalities defined by gender, class, ethnicity and religion, become reconfigured as they negotiate their belongings in Athens. We are interested, in particular, in how this negotiation is shaped by the ever-present geopolitical past, as well as the experiences of displacement and precarity. Through an engagement with critical and feminist geopolitics, we argue that the historical and political relations between Greece and Turkey ‘haunt’ the lives of Turkish citizens, (re)producing stereotypes and othering processes. At the same time, we propose that their everyday relational geographies are constituted by ‘sheltered’ spaces, which enable them to reconfigure their positionalities as well as boundaries, constraints, and haunting histories. The article concludes with a discussion of the potential the negotiations of belonging that ensue by the haunting geopolitical relations and the everyday sheltered spaces have, to challenge and/or reproduce geopolitical relations on the ground.

South Atlantic Quarterly, 2023

Crisis has been one of the most popular words in Europe since the turn of the millennium, exempli... more Crisis has been one of the most popular words in Europe since the turn of the millennium, exemplified by the “Eurozone crisis,” the so-called “refugee crisis,” and the latest Covid-19 crisis—among others. Drawing on critical analyses of crises and on imagined geographies of Otherness, this paper aims to discuss how diverse “Souths” are produced within the aforementioned entangled crises in/of Europe and what significations these Souths bear for Europe as well as for themselves. In doing so, it examines how in the Eurozone crisis the European South, and particularly Greece, signified an “under-developed” South that “needed” to be disciplined and guided in order to become European while becoming the “shield” for Northern banks. Second, within the so-called Europe’s “refugee crisis,” it will explore how the European South is simultaneously constructed as the “example” of solidarity, the failed gatekeeper, and the de facto prison guard of the European heartlands. Through these shifting significations in crises, the South emerges as an Other crucial for the hegemonic project of the European Union and, discursively materially and affectively, the territory of necropolitical apparatuses “shielding” the European heartland from threats.

Φερενίκη Βαταβάλη, Πέννυ Κουτρολίκου, Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, Δήμητρα Σιατίτσα Γεωγραφίες, Τ.22/... more Φερενίκη Βαταβάλη, Πέννυ Κουτρολίκου, Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, Δήμητρα Σιατίτσα
Γεωγραφίες, Τ.22/2013, σ.12-13

E.Chatzikonstantinou, M.Kalantzopoulou, P.Koutrolikou, D.Spanou, F.Vatavali Workshop “Urban cris... more E.Chatzikonstantinou, M.Kalantzopoulou, P.Koutrolikou, D.Spanou, F.Vatavali
Workshop “Urban crisis or urban crises? Comparing austerity urbanism, everyday life and resistance in Greek and German cities”
National Technical University of Athens
Goethe University Frankfurt am Main
Athens, 5-7 December 2013

CITY, 2015

Considering stigmatization as a process ingrained into power relations, difference and contexts, ... more Considering stigmatization as a process ingrained into power relations, difference and contexts, this paper focuses on how socio-spatial stigmatization is deployed by specific social actors within a broader context of multiple stigmatization of social groups in the city of Athens, Greece. As such, it discusses imposed stigmatization, whereby stigma is attributed to a group and/or a place by external (to the group) actors and further explores what can be termed as ‘incorporated’ stigmatization whereby socio-spatial stigma becomes the central feature around which a group is formed and/or mobilized. Furthermore, in both cases, it explores the consequences of stigmatization, while raising further questions about (de)legitimization.

Antipode, 2016

Through the notion of “conjuncture” this paper explores the interplay of urban crises that have b... more Through the notion of “conjuncture” this paper explores the interplay of urban crises that have been unfolding in the city of Athens during the past 7 years (2008–2014). By focusing on specific “critical moments” that have significantly influenced
the narratives, discourses and subsequent policies concerning “Athens in crisis”, it examines a number of intertwined approaches and tactics that shaped the governmentality of such crisis. These approaches and tactics, that work in tandem, include emergency-driven policies and politics; politics of fear that occasionally transform into geographies of fear; processes of defining the “public” and “public enemies”; and redefinitions of (il)legalities. Yet, they have repercussions on people, places and politics. In this context, certain issues are deemed critical or urgent while others do not or are even obscured.

Ο κυρίαρχος διάλογος για τη σημερινή κρίση στην Ευρώπη εστιάζει κυρίως στις εθνικές και διεθνείς ... more Ο κυρίαρχος διάλογος για τη σημερινή κρίση στην Ευρώπη εστιάζει κυρίως στις εθνικές και διεθνείς οικονομικές διαστάσεις και στο ζήτημα του χρέους. Όμως, η εμπειρία της κρίσης γίνεται κυρίως αισθητή στο τοπικό επίπεδο, στην καθημερινή ζωή όσων πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες τόσο της κρίσης όσο και των εφαρμοζόμενων προγραμμάτων λιτότητας. Η εστίαση στην κλίμακα του τοπικού δεν είναι κάτι καινούριο. Ειδικά σε σχέση με αστικά ζητήματα, το τοπικό έχει συχνά θεωρηθεί ως ένα προνομιακό πεδίο για κοινωνικές κινητοποίησεις. Όμως και οι περιορισμοί του τοπικού έχουν εξίσου συζητηθεί, και ειδικά περιορισμοί που αφορούν στη δυνατότητά των τοπικά-εστιασμένων δράσεων να επιφέρουν ευρύτερες αλλαγές. Tο άρθρο αυτό συζητάει τις δυνατότητες και τις προκλήσεις του τοπικού ως κοινωνικοπολιτική αρένα στο πλαίσιο της σημερινής κρίσης στις πόλεις της νότιας Ευρώπης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις ομοιότητες όσο και τις διαφορές τους.

Η συγκριτική μελέτη και σε βάθος κατανόηση της συνθήκης της κρίσης στις χώρες της Νότιας Ευρώπης ... more Η συγκριτική μελέτη και σε βάθος κατανόηση της συνθήκης της κρίσης στις χώρες της Νότιας Ευρώπης αποτελούν ένα πρώτο σημαντικό βήμα προς τη σύνθεση των τόσο κοντινών και ταυτόχρονα διαφορετικών εμπειριών στις χώρες αυτές, οι οποίες αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς ενώ καταγράφουν ραγδαία αύξηση των ποσοστών ανεργίας, φτώχειας και κοινωνικών ανισοτήτων. Στην προοπτική μίας από κοινού επεξεργασίας και συγκρότησης εναλλακτικών διεξόδων (που θα προέλθουν από τις περιοχές και τους ανθρώπους που πλήττονται περισσότερο), πληθαίνουν οι προσπάθειες να βρεθούν κοινά πλαίσια συζήτησης, αλληλοενημέρωσης και ανάπτυξης μιας κοινής γλώσσας σε διάφορα πεδία (πολιτικό, κοινωνικό, επιστημονικό, καλλιτεχνικό κ.ά.) ανάμεσα σε δρώντες των τεσσάρων χωρών της Νότιας Ευρώπης.

Healey has described planning as managing a shared existence in space. In the context of multicul... more Healey has described planning as managing a shared existence in space. In the context of multicultural cities, this shared lived experience brings to the forefront the interdependence of the factors shaping urban life and intergroup relations. In the past decade, throughout Europe, urban policies for deprived areas became increasingly concerned with issues of segregation, community cohesion and social mix alongside addressing deprivation. Concerns about urban tensions further accentuated such tendencies. Implicitly or explicitly, such policies rely strongly on the influence of contact and the interaction of intergroup relations. However, the way that the associated theories have been incorporated into discussions and policies tends to focus on a fleeting interaction approach, with questionable outcomes. Through the lens of two London boroughs, this paper explores the spatial dimensions of ‘living together’ and the ways that social mix, interaction and multicultural spaces affect intergroup relations.

Lo Squaderno, 2023

In the current post-crises, post-pandemic (and post-political) conjuncture, the future is often p... more In the current post-crises, post-pandemic (and post-political) conjuncture, the future is often portrayed cladded with potential emergencies and disasters. Post-disaster films and novels have created numerous imaginaries of dystopic futures – some eerily familiar. Similarly, critical theorists have highlighted the rising tendencies of governments and institutions to use future emergencies in order to justify further securitization, pacification restrictions and coercive governmentalities and inequalities/injustices.
But what happens if the forecasted dystopic future is not only materialized through apocalyptic landscapes but within the glossy images of cities and neighbourhoods where happy people live and enjoy themselves?
Commonly, narratives of urban crises and decline come together with narratives and representations of regeneration, rejuvenation and rebranding of the cities ‘in crisis’ trying to convince about a better promised future – if only. And this better future is cultivated via alluring, enticing images of urban phantasmagorias where the problem (people, neighbourhoods, politics) have been ‘photoshoped out’ – thus shaping urban imaginaries.
Contrary to the post-apocalyptic dystopic futures, these ‘glossy attractive urban dystopias’ do not warn about the dangers that a given socio-political trajectory might entail. Rather they pacify anxieties by providing a ‘picture perfect future’ which becomes imprinted into social imaginaries with a positive association – albeit with no questions asked.
For whom is this future planned and who is excluded from it?
And how futures and counter futures are constructed and how can these future-perfect dystopias can be challenged?
Following these questions, the issue aims to collect case studies, stories and narrative to critical discuss urban dystopias, in their manifold features shaping urban imaginaries and urban politics, also from a theoretical point of view.

by Maria Papanikolaou, Penny Koutrolikou, Dimitris Balampanidis, Evmorfia Kipouropoulou, orestis pangalos, Chrisa Giannopoulou, urban conflicts, Foteini Mamali, Konstantinos Athanasiou, Pelin Tan, stavros stavrides, Kostas Petrakos, Vaso Makrygianni, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Antonis Vradis, Panos Hatziprokopiou, Eva Papatzani, Olga Lafazani, Christina Grammatikopoulou, Chara Tsantili, Antigoni Geronta, Giorgos Vavouranakis, Thanos Andritsos, Georgia Alexandri, and Haris Tsavdaroglou

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συνα... more ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.

Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.

Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.

Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.

Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.

Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας

Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.

Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.

Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.

Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015

Το θέμα της δημόσιας σφαίρας και του δημόσιου χώρου αποτελεί αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημον... more Το θέμα της δημόσιας σφαίρας και του δημόσιου χώρου αποτελεί αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημονικών κατευθύνσεων, συνηθέστερα ως αναπαράσταση του δημοκρατικού ιδεατού και ως αντιπαράθεση με το ιδιωτικό. Η εισήγηση αυτή σχολιάζει τις πολλαπλές νοηματοδοτήσεις και πρακτικές που σχετίζονται με το δημόσιο και το ιδιωτικό, θέτοντας κυρίως το ζήτημα της αναδιαπραγμάτευσης αυτής της διπολικής σχέσης μέσω της εξερεύνησης άλλων ‘ενδιάμεσων’ ‘πεδίων’: των «κοινών» (common) και των «συλλογικών» (collective). Θέτοντας ερωτήματα περί του «δήμου», του ιδιωτικού (ατομικού ή ομαδικού) αλλά και περί των συμβολικών τους διαστάσεων, οι προσεγγίσεις των «κοινών» και των «συλλογικών» προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα ρευστά όρια ανάμεσα στις πολλαπλότητες του ιδιωτικού και του δημοσίου, και παράλληλα να εξετάσουν την πολιτική, κοινωνική και χωρική σημασία αυτών των διαφορετικών πεδίων. Θεωρώντας ότι το δημόσιο δεν είναι ουδέτερο αλλά και ότι παράλληλα αποτελεί προνομιακό χώρο δημοσιότητας, τόσο τα «κοινά» όσο και τα «συλλογικά» πεδία αποτελούν εκφράσεις συλλογικών δράσεων πέρα από τη γενική νοηματοδότηση του «δήμου». Τόσο το «κοινό», όσο και το «συλλογικό» αποτελούν πεδία που έχουν προκύψει από συνδιαλλαγές, διαμάχες ή και συγκρούσεις σε σχέση με αυτό που ονομάζεται «δημοκρατικός δημόσιος χώρος» και με τους όρους διακυβέρνησής του. Το «συλλογικό» αποτελεί μια σφαίρα ανάμεσα σε περιορισμένο αριθμό ομάδων με σκοπό την επικοινωνία, τη συνεργασία ή την επίλυση προβλημάτων, και εν μέρη παραπέμπει στην προσέγγιση των συμμαχιών. Το «κοινό» αποτελεί έκφραση πολιτικών διεκδικήσεων συλλογικοτήτων οι οποίες δεν αποτελούν απαραίτητα «κοινότητα», και ενώ είναι ανοιχτό σε άτομα ή ομάδες θέτει τους δικούς του όρους (ύπαρξης, συμμετοχής και διαχείρισης) οι οποία συχνά διαφέρουν από αυτές του δημόσιου. Παραπέμπει δηλαδή περισσότερο στην προσέγγιση της συλλογικής συναίνεσης ή συμφωνίας.

In everyday life, phobias and fears are considered influential on ways of perceiving, behaving an... more In everyday life, phobias and fears are considered influential on ways of perceiving, behaving and treating others; particularly those who happen to be the ‘Other’. In politics, phobias also
play significant roles as governance tactics by invoking ‘public’ sentiments and (re)actions; employed both by governments and oppositions. Discourses about the state of exception
(Agamben), the politics of fear (Faludi), the shock doctrine (Klein), about safety and security (Foucault, Deleuze, Marcuse) and biopower (Foucault, Rose) have all discussed the use of fears and phobias in the terrain of governance.
These cultural, psychological and political aspects of phobias often entail spatial associations or manifestations. From Simmel’s description of anxieties of metropolitan life to Vidler’s ‘warped spaces’ and to ‘designing-out crime’ policies, urban space frequently embodies real or constructed phobias. Moreover, contemporary discussions about security and resilience in cities reflect phobias of ‘emergencies’ – be that terrorism, attacks or disease – which besides their significant political dimensions, they also shape cities and urban life.
Yet, there are points where the political, the cultural and the spatial dimensions of phobias and their ‘use’ become intertwined. One of these points is the construction of the ghetto. The ghetto – culturally, psychologically and spatially – simultaneously embodies phobias of crime and insecurity, of ‘Others’, of social and personal decline, as well as governance tactics related to control and real-estate.
Thus, this essay wishes to explore the processes of manufacturing the ghetto and the possible ‘uses’ of such construction. It does so by analysing the construction of the ghetto and the ‘avaton’ in two inner-city neighbourhoods of Athens, Greece. Exarcheia, the ‘avaton’ (a ‘no-go area’), in ‘public’ perceptions is mainly associated with anarchists and riots, while Ag. Panteleimonas is increasingly ascribed with the ‘ghetto’ stigma by media and policy-makers.
Through these two cases we can explore how phobias concerning these neighbourhoods are manufactured, mobilised and manipulated by the media, governments and political groups, and by real-estate interests.

Issues regarding ethno-religious diversity have been strongly associated with the urban, via disc... more Issues regarding ethno-religious diversity have been strongly associated with the urban, via discourses of social cohesion, immigration, integration, security and everyday life. At the same time, these associations are spatially expressed through concerns about segregation (even ghettoization) and addressed through discourses and practices referring to social mix, neighbourhood regeneration and public spaces.
Yet, from another perspective, ethno-religious diversity is explored on the basis of inter-group relations or conflict studies that tend to place limited attention to spatial processes. Nevertheless, interpretations of ‘contact hypothesis’ become more and more the foundations of recommendations concerning urban ethno-religious relations.
This paper explores the spatialities of “governing urban diversity” and the dominant discourses of social mix and ‘fleeting interactions’ as the primary vehicles for ethno-religious conviviality and discusses the possibilities and limitations of these discourses. In doing so, it discusses notions of private and public and their differentiated significance for ethno-religious relations, while also highlighting the notion of the ‘in-between’.
This study’s terrain of this study is two inner London boroughs of high ethno-religious diversity. Though the examples of these areas, it discusses the spatialities of ethno-religious relations, they way they are affected by policies and the questions that everyday practices and perceptions raise.

by Haris Tsavdaroglou, begüm özden fırat, Fırat Genç, Antigoni Geronta, Philipp Katsinas, Penny Koutrolikou, Mehmet Penpecioglu, Kostas Petrakos, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Myrto Tsilimpounidi, Murat Cemal Yalcintan, Evie Kouroumichaki, and Natalia - Rozalia Avlona

Urban Struggles in Mediterranean Cities: The Right to the City and the Common Space Abstracts ... more Urban Struggles in Mediterranean Cities:
The Right to the City and the Common Space

Abstracts Submission Deadline: January 20th, 2018

International UnConference
Athens, School of Architecture,
National Technical University of Athens
May 31th – June 3th, 2018
https://urbanstruggles.net/