Antigoni Geronta | UPC- ETSAB (original) (raw)
PHD THESIS by Antigoni Geronta
![Research paper thumbnail of (2019) Tiempografía en São Pedro da Afurada. Lecturas y prácticas interpretativas del habitar. [Índice + Resumen]](https://attachments.academia-assets.com/63056301/thumbnails/1.jpg)
](![Research paper thumbnail of (2019) Ερμηνευτικές πρακτικές της κατοίκησης. Μια χρονογραφική μελέτη στο São Pedro da Afurada. [Abstract]](https://attachments.academia-assets.com/63056213/thumbnails/1.jpg)
](This thesis emanates from the premise that the impact of an architectural project is manifested n... more This thesis emanates from the premise that the impact of an architectural project is manifested not only in the organization of space and, by extension, in the social relationships established therein, but mainly in the structure and disposition of time in everyday life. Nowadays, the perception of time, increasingly fragmented and commodified, is deeply affected by the rhetoric and demands of the capitalist economy. The consequences of this condition are revealed in the simplest practices that connect the architecture with the human being, in short, the inhabiting itself. We encounter the same effects on the scale of neighbourhoods, as well as on that of contemporary cities (metropolises, smart cities, sustainable cities, etc.), where complex and competitive dynamics unfold. In the name of progress, the urban strategies implemented in the urban centres, their peripheries and also, regarding our case, on the waterfronts, promote a homogenizing aesthetic of the local that derives from the usurpation of natural and historical zones in order to convert them into profitable plots. This operation occurs through processes that generate spatial and social segregation, increasing inequality and conflicts. In this context, our intention is to record how time is implemented, reversed and translated into practices that construct the architectural experience. Our approach adopts the ethnographic method as an analytical tool of the socio-spatial structure of the studied community, which is based on the participant observation and the recording of individual and collective oral histories. More specifically, we introduce the concept of tiempografía that proposes an analysis of place on the basis of temporal (relating to time) parameters. It constitutes a technique which is complementary to situationist psychogeography and seeks to highlight the importance of physical presence in situ as a necessary condition to encounter the moments of the past that compose the memory of today. Meanwhile, by this process we attempt to observe and comprehend the changes that determine the creation of places, situations and relationships and which are capable of not interrupting the cadences of collective life. The study focuses on Afurada, a fishing village at the mouth of the Douro (Portugal) that is currently undergoing a process of urban transformation that threatens the habits, rhythms and practices of the communal life. The particularity of this case lies in the fact that, against the ongoing changes, there are certain forms of resistance that are related to the daily use of time and space, but they are not necessarily associated to a conscious position of reclaim. However, as long as there are still individuals, groups and communities that somehow resist this reality, it is worth considering their ways of doing and learning from local practices. Despite the specificities of each case, this study can offer an example that contributes to the dismantling of the dominant discourse that leads to the precariousness of inhabiting and the imminent destruction of the fishing communities on the coast.
Teaching Documents by Antigoni Geronta
ANTIARQ FORMACIÓN: "INFAESTRUCTURAS EN APROPIACIÓN MOVILIDADES URBANAS Y ETNOGRAFÍAS MÓVILES", 2021
Sesión 1 En esta sesión introductoria exploraremos la práctica del andar, caminar, deambular, ... more Sesión 1
En esta sesión introductoria exploraremos la práctica del andar, caminar, deambular, recorrer, navegar, vagabundear, perderse, detenerse y observar; con el fin de registrar lo otro, lo familiar y lo extraño, o simplemente lo que pasa en el entorno urbano. El registro de momentos, vivencias y relatos del caminar, se analizará mediante la correlación de la práctica de la deriva de los movimientos de vanguardia artística del siglo XX y los métodos etnográficos empleados como herramientas de análisis por las Ciencias Sociales y Humanas, contribuyendo a la interpretación de la experiencia espacial del cuerpo movedizo.
En particular, dicho enfoque surge por la íntima relación que la etnografía mantiene con las deambulaciones surrealistas y las derivas letristas y situacionistas. Estas últimas introdujeron el concepto de la psicogeografía, experimentada más tarde por diversos colectivos urbanos contraculturales a nivel mundial. La psicogeografía se define como el “estudio de los efectos precisos del medio geográfico, ordenado conscientemente o no, al actuar directamente sobre el comportamiento afectivo de los individuos”.
A partir de un recorrido por distintos casos que emplean los métodos mencionados, el objetivo es explorar la relación de la arquitectura con el cuerpo en movimiento, con el juego y la experimentación y, en última instancia, averiguar hasta qué punto la planificación urbana emergería como factor determinado y determinante, origen y fruto de la producción y reproducción de la vida cotidiana.
Más sobre el curso:
https://www.antiarq.org/course/infraestructuras-apropiacion-movilidades-urbanas-y-etnografias-moviles/
WORKSHOPS by Antigoni Geronta
ICA | SETMANA DE L’ANTROPOLOGIA (3a edició), 2018
El presente proyecto abarca un conjunto de actividades que intentan explorar la relación entre la... more El presente proyecto abarca un conjunto de actividades que intentan explorar la relación entre la arquitectura (el ambiente construido) y la narrativa (memoria e imaginación), desde la perspectiva de los niños y las niñas. El interés se centra en el significado del hogar, el sentido del barrio y la construcción de “la casa de nuestros sueños”. La idea principal consiste en la creación de un contexto lúdico de descubrimiento y aprendizaje sobre cómo se vive, se experimenta y se comparte el espacio de la casa.
El diseño, las manualidades (construcción en papel y materiales reciclados) y el cuento (escritura y narración) son las herramientas básicas que contribuyen a reflexionar sobre la manera en que imaginamos, recordamos, soñamos e invertimos nuestro tiempo en casa. Más allá de la convivencia, la estructura de las actividades engloba otras cuestiones como son: la relación del cuerpo con el espacio físico (aquí se elaboran las nociones de confort, apropiación, familiaridad, protección, seguridad, la casa-refugio, el hogar, etc.), la relación de la vivienda con la naturaleza (ecología, economía y sostenibilidad) y la experiencia temporal: el juego, los afectos, el recuerdo, los ritmos de los cambios y la atmosfera de una transformación.
Papers by Antigoni Geronta
Crítica Urbana. Revista de Estudios Urbanos y Territoriales, Vol.3 núm. 13, 2020
El concepto de la “casa-cárcel” se ha desatado en la conciencia, reflexión y lenguaje de diferent... more El concepto de la “casa-cárcel” se ha desatado en la conciencia, reflexión y lenguaje de diferentes personas que recién se encontraron bajo una premisa común: el confinamiento obligatorio como medida preventiva para el Covid-19. El discurso y prácticas observadas han girado entre la consigna de la responsabilidad individual y el derecho a la libre circulación en la ciudad. El momento oportuno de evocar a un esfuerzo colectivo de ayuda mutua y sensibilización sobre las condiciones de convivencia se ha perdido y las distintas ciudades y regiones lidiaron con el asunto de forma “autónoma”, fomentando la separación entre los intereses de “nosotros” y de los “otros”. La saturación por la (des)información mediática poco ayudó. Sin embargo, la escasa información que salió sobre la situación “alarmante con las poblaciones vulnerables” y en torno de lo que está pasando en las cárceles institucionales –eso en la mayoría de los países que se preocuparon y tomaron medidas a favor de la salud pública– ha dejado una cosa clara:
en lo que se refiere a los derechos civiles y ante lo que ocurre dentro de los centros penitenciarios, las propias ciudades apenas parecen cárceles privilegiadas, flexibles y tecnológicamente equipadas en las que los ciudadanos todavía pueden gozar de ciertos derechos.
Flauta de Luz, 2019
O Polis, Programa de Requalificação Urbana e Valorização Ambiental das Cidades, constitui uma int... more O Polis, Programa de Requalificação Urbana e Valorização Ambiental das Cidades, constitui uma intervenção estratégica que abrange dezoito cidades no território português. A sua principal fonte económica é o III Quadro Comunitário de Apoio e, segundo reza a especificação da «situação portuguesa» no Diário da República (2000, I Série – B, nº 112: 2106), «os problemas de requalificação urbana no País não se limitam à necessidade de uma gestão sustentável das cidades, mas têm também uma dimensão estratégica que consiste em “reinventar” as cidades, isto é, redefinir o seu papel numa nova organização do território.»
https://antigona.pt/products/flauta-de-luz-n-6
El creciente interés por los procesos de conexión entre los centros históricos urbanos y el mar s... more El creciente interés por los procesos de conexión entre los centros históricos urbanos y el mar se ilustra cada vez más a través de proyectos arquitectónicos y urbanísticos. En la presente ponencia, se explora esta tendencia poniendo de relieve la relación entre las estrategias urbanísticas empleadas en los frentes marítimos y su impacto social sobre los barrios pesqueros ya existentes en las zonas transformadas. Intentaremos esbozar las complejas dinámicas que se generan a escala barrial, partiendo de una aproximación comparativa entre tres casos en la Península Ibérica: São Pedro da Afurada (Oporto), Barceloneta (Barcelona) y Cabanyal (Valencia). El análisis pone en cuestión la contundencia del discurso imperante sobre competencia y sostenibilidad, al tiempo que se centra en el barrio de São Pedro da Afurada, con el fin de entender e interpretar las distintas prácticas de apropiación espacio-temporal, desde las luchas locales en defensa del lugar, hasta las tácticas políticas de aburguesamiento.
In the history of aesthetics and politics, the facts forming our perception of reality have often... more In the history of aesthetics and politics, the facts forming our perception of reality have often been questioned, even overcome by speciic events. Events capable of creating an ambiance of undeniable emotional and behavioural impact. Generating thoughts inside the mind, yet revealed in every aspect of the surroundings (environment built or natural). Psychogeography comes to consolidate the methods, the place and the time. The dérive, the détournement, the moment (as deined by Henri Lefebvre), the "Other", the cityscape, the construction of situations. "We propose to invent new, changeable decors...." notes Ivan Chtcheglov supporting that "architecture is the simplest means of articulating time and space, of modulating reality, of engendering dreams". Arguments stemming from the critique of social lifestyle and from the need to change everyday life.
![Research paper thumbnail of (2009) Ψυχογεωγραφία. Πρωτοποριακά ρεύματα και σύγχρονες πρακτικές. [Eισαγωγή]](https://attachments.academia-assets.com/36520306/thumbnails/1.jpg)
](Book Chapters by Antigoni Geronta
Το βιβλίο «Urban Conflicts», εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2015 από το εργαστήριο «συνα... more Το βιβλίο «Urban Conflicts», εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2015 από το εργαστήριο «συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη». Διανέμεται χωρίς αντίτιμο και η κάλυψη των εξόδων γίνεται με ελεύθερη συνεισφορά. Το περιεχόμενο του εντύπου αντιτίθεται στο copyright. Μια μεγάλη αγκαλιά σε όσες και όσους συνεισέφεραν στην έκδοση.
El arte no puede cumplir su promesa, y la realidad no ofrece promesas, solamente oportunidades».
Collective Projects by Antigoni Geronta
by Haris Tsavdaroglou, Eva Papatzani, Pelin Tan, orestis pangalos, Foteini Mamali, urban conflicts, Konstantinos Athanasiou, Maria Karagianni, Vaso Makrygianni, Georgia Alexandri, Antigoni Geronta, Eirini Iliopoulou, Leandros Kyriakopoulos, Kostas Petrakos, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, and Antonis Vradis
Εργαστήριο “συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη”, 2015
συλλογικός τόμος Εργαστήριο “συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη” Θεσσαλονίκη 2015 Π... more συλλογικός τόμος
Εργαστήριο “συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη”
Θεσσαλονίκη 2015
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
by Maria Papanikolaou, Penny Koutrolikou, Dimitris Balampanidis, Evmorfia Kipouropoulou, orestis pangalos, Chrisa Giannopoulou, urban conflicts, Foteini Mamali, Konstantinos Athanasiou, Pelin Tan, stavros stavrides, Kostas Petrakos, Vaso Makrygianni, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Antonis Vradis, Panos Hatziprokopiou, Eva Papatzani, Olga Lafazani, Christina Grammatikopoulou, Chara Tsantili, Antigoni Geronta, Giorgos Vavouranakis, Thanos Andritsos, Georgia Alexandri, and Haris Tsavdaroglou
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συνα... more ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
CALLS by Antigoni Geronta
by Haris Tsavdaroglou, begüm özden fırat, Fırat Genç, Antigoni Geronta, Philipp Katsinas, Penny Koutrolikou, Mehmet Penpecioglu, Kostas Petrakos, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Myrto Tsilimpounidi, Murat Cemal Yalcintan, Evie Kouroumichaki, and Natalia - Rozalia Avlona
Urban Struggles in Mediterranean Cities: The Right to the City and the Common Space Abstracts ... more Urban Struggles in Mediterranean Cities:
The Right to the City and the Common Space
Abstracts Submission Deadline: January 20th, 2018
International UnConference
Athens, School of Architecture,
National Technical University of Athens
May 31th – June 3th, 2018
https://urbanstruggles.net/
This thesis emanates from the premise that the impact of an architectural project is manifested n... more This thesis emanates from the premise that the impact of an architectural project is manifested not only in the organization of space and, by extension, in the social relationships established therein, but mainly in the structure and disposition of time in everyday life. Nowadays, the perception of time, increasingly fragmented and commodified, is deeply affected by the rhetoric and demands of the capitalist economy. The consequences of this condition are revealed in the simplest practices that connect the architecture with the human being, in short, the inhabiting itself. We encounter the same effects on the scale of neighbourhoods, as well as on that of contemporary cities (metropolises, smart cities, sustainable cities, etc.), where complex and competitive dynamics unfold. In the name of progress, the urban strategies implemented in the urban centres, their peripheries and also, regarding our case, on the waterfronts, promote a homogenizing aesthetic of the local that derives from the usurpation of natural and historical zones in order to convert them into profitable plots. This operation occurs through processes that generate spatial and social segregation, increasing inequality and conflicts. In this context, our intention is to record how time is implemented, reversed and translated into practices that construct the architectural experience. Our approach adopts the ethnographic method as an analytical tool of the socio-spatial structure of the studied community, which is based on the participant observation and the recording of individual and collective oral histories. More specifically, we introduce the concept of tiempografía that proposes an analysis of place on the basis of temporal (relating to time) parameters. It constitutes a technique which is complementary to situationist psychogeography and seeks to highlight the importance of physical presence in situ as a necessary condition to encounter the moments of the past that compose the memory of today. Meanwhile, by this process we attempt to observe and comprehend the changes that determine the creation of places, situations and relationships and which are capable of not interrupting the cadences of collective life. The study focuses on Afurada, a fishing village at the mouth of the Douro (Portugal) that is currently undergoing a process of urban transformation that threatens the habits, rhythms and practices of the communal life. The particularity of this case lies in the fact that, against the ongoing changes, there are certain forms of resistance that are related to the daily use of time and space, but they are not necessarily associated to a conscious position of reclaim. However, as long as there are still individuals, groups and communities that somehow resist this reality, it is worth considering their ways of doing and learning from local practices. Despite the specificities of each case, this study can offer an example that contributes to the dismantling of the dominant discourse that leads to the precariousness of inhabiting and the imminent destruction of the fishing communities on the coast.
ANTIARQ FORMACIÓN: "INFAESTRUCTURAS EN APROPIACIÓN MOVILIDADES URBANAS Y ETNOGRAFÍAS MÓVILES", 2021
Sesión 1 En esta sesión introductoria exploraremos la práctica del andar, caminar, deambular, ... more Sesión 1
En esta sesión introductoria exploraremos la práctica del andar, caminar, deambular, recorrer, navegar, vagabundear, perderse, detenerse y observar; con el fin de registrar lo otro, lo familiar y lo extraño, o simplemente lo que pasa en el entorno urbano. El registro de momentos, vivencias y relatos del caminar, se analizará mediante la correlación de la práctica de la deriva de los movimientos de vanguardia artística del siglo XX y los métodos etnográficos empleados como herramientas de análisis por las Ciencias Sociales y Humanas, contribuyendo a la interpretación de la experiencia espacial del cuerpo movedizo.
En particular, dicho enfoque surge por la íntima relación que la etnografía mantiene con las deambulaciones surrealistas y las derivas letristas y situacionistas. Estas últimas introdujeron el concepto de la psicogeografía, experimentada más tarde por diversos colectivos urbanos contraculturales a nivel mundial. La psicogeografía se define como el “estudio de los efectos precisos del medio geográfico, ordenado conscientemente o no, al actuar directamente sobre el comportamiento afectivo de los individuos”.
A partir de un recorrido por distintos casos que emplean los métodos mencionados, el objetivo es explorar la relación de la arquitectura con el cuerpo en movimiento, con el juego y la experimentación y, en última instancia, averiguar hasta qué punto la planificación urbana emergería como factor determinado y determinante, origen y fruto de la producción y reproducción de la vida cotidiana.
Más sobre el curso:
https://www.antiarq.org/course/infraestructuras-apropiacion-movilidades-urbanas-y-etnografias-moviles/
ICA | SETMANA DE L’ANTROPOLOGIA (3a edició), 2018
El presente proyecto abarca un conjunto de actividades que intentan explorar la relación entre la... more El presente proyecto abarca un conjunto de actividades que intentan explorar la relación entre la arquitectura (el ambiente construido) y la narrativa (memoria e imaginación), desde la perspectiva de los niños y las niñas. El interés se centra en el significado del hogar, el sentido del barrio y la construcción de “la casa de nuestros sueños”. La idea principal consiste en la creación de un contexto lúdico de descubrimiento y aprendizaje sobre cómo se vive, se experimenta y se comparte el espacio de la casa.
El diseño, las manualidades (construcción en papel y materiales reciclados) y el cuento (escritura y narración) son las herramientas básicas que contribuyen a reflexionar sobre la manera en que imaginamos, recordamos, soñamos e invertimos nuestro tiempo en casa. Más allá de la convivencia, la estructura de las actividades engloba otras cuestiones como son: la relación del cuerpo con el espacio físico (aquí se elaboran las nociones de confort, apropiación, familiaridad, protección, seguridad, la casa-refugio, el hogar, etc.), la relación de la vivienda con la naturaleza (ecología, economía y sostenibilidad) y la experiencia temporal: el juego, los afectos, el recuerdo, los ritmos de los cambios y la atmosfera de una transformación.
Crítica Urbana. Revista de Estudios Urbanos y Territoriales, Vol.3 núm. 13, 2020
El concepto de la “casa-cárcel” se ha desatado en la conciencia, reflexión y lenguaje de diferent... more El concepto de la “casa-cárcel” se ha desatado en la conciencia, reflexión y lenguaje de diferentes personas que recién se encontraron bajo una premisa común: el confinamiento obligatorio como medida preventiva para el Covid-19. El discurso y prácticas observadas han girado entre la consigna de la responsabilidad individual y el derecho a la libre circulación en la ciudad. El momento oportuno de evocar a un esfuerzo colectivo de ayuda mutua y sensibilización sobre las condiciones de convivencia se ha perdido y las distintas ciudades y regiones lidiaron con el asunto de forma “autónoma”, fomentando la separación entre los intereses de “nosotros” y de los “otros”. La saturación por la (des)información mediática poco ayudó. Sin embargo, la escasa información que salió sobre la situación “alarmante con las poblaciones vulnerables” y en torno de lo que está pasando en las cárceles institucionales –eso en la mayoría de los países que se preocuparon y tomaron medidas a favor de la salud pública– ha dejado una cosa clara:
en lo que se refiere a los derechos civiles y ante lo que ocurre dentro de los centros penitenciarios, las propias ciudades apenas parecen cárceles privilegiadas, flexibles y tecnológicamente equipadas en las que los ciudadanos todavía pueden gozar de ciertos derechos.
Flauta de Luz, 2019
O Polis, Programa de Requalificação Urbana e Valorização Ambiental das Cidades, constitui uma int... more O Polis, Programa de Requalificação Urbana e Valorização Ambiental das Cidades, constitui uma intervenção estratégica que abrange dezoito cidades no território português. A sua principal fonte económica é o III Quadro Comunitário de Apoio e, segundo reza a especificação da «situação portuguesa» no Diário da República (2000, I Série – B, nº 112: 2106), «os problemas de requalificação urbana no País não se limitam à necessidade de uma gestão sustentável das cidades, mas têm também uma dimensão estratégica que consiste em “reinventar” as cidades, isto é, redefinir o seu papel numa nova organização do território.»
https://antigona.pt/products/flauta-de-luz-n-6
El creciente interés por los procesos de conexión entre los centros históricos urbanos y el mar s... more El creciente interés por los procesos de conexión entre los centros históricos urbanos y el mar se ilustra cada vez más a través de proyectos arquitectónicos y urbanísticos. En la presente ponencia, se explora esta tendencia poniendo de relieve la relación entre las estrategias urbanísticas empleadas en los frentes marítimos y su impacto social sobre los barrios pesqueros ya existentes en las zonas transformadas. Intentaremos esbozar las complejas dinámicas que se generan a escala barrial, partiendo de una aproximación comparativa entre tres casos en la Península Ibérica: São Pedro da Afurada (Oporto), Barceloneta (Barcelona) y Cabanyal (Valencia). El análisis pone en cuestión la contundencia del discurso imperante sobre competencia y sostenibilidad, al tiempo que se centra en el barrio de São Pedro da Afurada, con el fin de entender e interpretar las distintas prácticas de apropiación espacio-temporal, desde las luchas locales en defensa del lugar, hasta las tácticas políticas de aburguesamiento.
In the history of aesthetics and politics, the facts forming our perception of reality have often... more In the history of aesthetics and politics, the facts forming our perception of reality have often been questioned, even overcome by speciic events. Events capable of creating an ambiance of undeniable emotional and behavioural impact. Generating thoughts inside the mind, yet revealed in every aspect of the surroundings (environment built or natural). Psychogeography comes to consolidate the methods, the place and the time. The dérive, the détournement, the moment (as deined by Henri Lefebvre), the "Other", the cityscape, the construction of situations. "We propose to invent new, changeable decors...." notes Ivan Chtcheglov supporting that "architecture is the simplest means of articulating time and space, of modulating reality, of engendering dreams". Arguments stemming from the critique of social lifestyle and from the need to change everyday life.
Το βιβλίο «Urban Conflicts», εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2015 από το εργαστήριο «συνα... more Το βιβλίο «Urban Conflicts», εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2015 από το εργαστήριο «συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη». Διανέμεται χωρίς αντίτιμο και η κάλυψη των εξόδων γίνεται με ελεύθερη συνεισφορά. Το περιεχόμενο του εντύπου αντιτίθεται στο copyright. Μια μεγάλη αγκαλιά σε όσες και όσους συνεισέφεραν στην έκδοση.
El arte no puede cumplir su promesa, y la realidad no ofrece promesas, solamente oportunidades».
by Haris Tsavdaroglou, Eva Papatzani, Pelin Tan, orestis pangalos, Foteini Mamali, urban conflicts, Konstantinos Athanasiou, Maria Karagianni, Vaso Makrygianni, Georgia Alexandri, Antigoni Geronta, Eirini Iliopoulou, Leandros Kyriakopoulos, Kostas Petrakos, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, and Antonis Vradis
Εργαστήριο “συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη”, 2015
συλλογικός τόμος Εργαστήριο “συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη” Θεσσαλονίκη 2015 Π... more συλλογικός τόμος
Εργαστήριο “συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη”
Θεσσαλονίκη 2015
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
by Maria Papanikolaou, Penny Koutrolikou, Dimitris Balampanidis, Evmorfia Kipouropoulou, orestis pangalos, Chrisa Giannopoulou, urban conflicts, Foteini Mamali, Konstantinos Athanasiou, Pelin Tan, stavros stavrides, Kostas Petrakos, Vaso Makrygianni, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Antonis Vradis, Panos Hatziprokopiou, Eva Papatzani, Olga Lafazani, Christina Grammatikopoulou, Chara Tsantili, Antigoni Geronta, Giorgos Vavouranakis, Thanos Andritsos, Georgia Alexandri, and Haris Tsavdaroglou
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συνα... more ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
by Haris Tsavdaroglou, begüm özden fırat, Fırat Genç, Antigoni Geronta, Philipp Katsinas, Penny Koutrolikou, Mehmet Penpecioglu, Kostas Petrakos, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Myrto Tsilimpounidi, Murat Cemal Yalcintan, Evie Kouroumichaki, and Natalia - Rozalia Avlona
Urban Struggles in Mediterranean Cities: The Right to the City and the Common Space Abstracts ... more Urban Struggles in Mediterranean Cities:
The Right to the City and the Common Space
Abstracts Submission Deadline: January 20th, 2018
International UnConference
Athens, School of Architecture,
National Technical University of Athens
May 31th – June 3th, 2018
https://urbanstruggles.net/