| dbo:abstract |
Joseph John Thomson o J. J. Thomson fou un professor universitari i físic anglès, guardonat amb el Premi Nobel de Física el 1906. Fou el descobridor de l'electró i formulà la teoria atòmica de Thomson. (ca) Sir Joseph John Thomson (18. prosince 1856 – 30. srpna, 1940) byl anglický experimentální fyzik, který objevil elektron v roce 1897 při studiu elektrické vodivosti plynů, přesněji vlastností katodového záření. Za tento objev, kterým započala éra částicové fyziky, obdržel v roce 1906 Nobelovu cenu za fyziku. Jako ředitel na Univerzitě v Cambridge vedl či podporoval celou řadu základních experimentů, které stály u zrodu moderní fyziky na počátku 20. století. Pod jeho vedením pracovala řada pozdějších držitelů Nobelových cen (např. Ernest Rutherford či Francis William Aston) a v letech 1906–1907 také český fyzik František Záviška. Thomsonův syn, George Paget Thomson, získal též Nobelovu cenu za fyziku v roce 1937. Zajímavostí a také trochu ironií moderní fyziky je, že George Thomson, na rozdíl od svého otce, který prokázal existenci elektronu jako nové částice, obdržel Nobelovu cenu za výzkum vlnových vlastností elektronu při difrakci elektronů na krystalech (viz též Dualita částice a vlnění). (cs) جوزيف جون طومسون (بالإنجليزية: Joseph John Thomson) (18 ديسمبر 1856 - 30 أغسطس 1940)، عالم إنجليزي ولد بالقرب من مدينة مانشستر الإنجليزية، وتفوق في دراسته منذ الصغر حتى أنه التحق بكلية الهندسة بجامعة فيكتوريا في مانشستر وهو في الرابعة عشر من عمره، ثم حصل على منحة من جامعة كامبريدج حيث تخصص في حقل الفيزياء النظرية. ثم اتجه طومسون للعمل في معمل كافندش العريق، وفي عام 1884 م تم تعيينه رئيساً لمعمل كافندش وهو في الثامنة والعشرين من عمره، وقد ترأس المعمل لمدة 34 عاما حتى خلفه تلميذه النيوزلندي ارنست رذرفورد. يعتبر اكتشافه للإلكترون أفضل بحوثه على الإطلاق وأكثرها شهرةً وتأثيراً، حيث قادته تجاربه على أشعة المهبط (أو أشعة الكاثود) إلى اكتشاف الخواص الأساسية للإلكترون. حيث قام بتعريض غاز مخلخل لتيار كهربائي فرق جهده حوالي 10,000 فولت تحت ضغط منخفض يتراوح من 0.0001 إلى 0.01 مم/زئبق فلاحظ انطلاق أشعة من الكاثود (مهبط) إلي الآنود (مصعد) وهي أشعة غير منظورة لكنها تحدث توهجاً على جدار أنبوبة التفريغ، وأثبت أن أشعة المهبط ليست أشعة ولكنها سيل متصل من الجسيمات سالبة الشحنة تتأثر بالمجال الكهربي والمجال المغناطيسي وتنحرف طبقاً لشدة مجال كل منهما، كما تمكن من حساب سرعة تلك الجسيمات، لذا فقد اشتهر بلقب ""أبو الإلكترون"". حصل طومسون على جائزة نوبل عام 1906 م لاكتشافه الإلكترون، ثم ترك العمل في معمل كافندش قرب نهاية الحرب العالمية الأولى وترأس كلية ترينيتي في كامبريدج، وظل هناك حتى توفي 1940 م عن عمر يناهز الرابعة والثمانين. كان جوزيف جون طومسون مسيحي أنجليكاني متدين. (ar) Ο σερ Τζόζεφ Τζον Τόμσον, μέλος του Τάγματος της Αξίας και εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας (Joseph John Thomson, 18 Δεκεμβρίου 1856 – 30 Αυγούστου 1940), ήταν Άγγλος φυσικός ο οποίος ανακάλυψε το ηλεκτρόνιο και το ισότοπο και εφηύρε τον . Το 1906 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής ως αναγνώριση για τη συμβολή του στις θεωρητικές και πειραματικές εργασίες επί της ηλεκτρικής αγωγιμότητας των αερίων. (el) Sir Joseph John Thomson OM (häufig auch J. J. Thomson; * 18. Dezember 1856 in bei Manchester; † 30. August 1940 in Cambridge) war ein britischer Physiker und Nobelpreisträger für Physik. Er entdeckte 1897 – etwa zeitgleich mit dem deutschen Physiker Emil Wiechert – das Elektron. (de) Joseph John THOMSON (naskiĝis la 18-an de decembro 1856 en Cheetham Hill, Anglio; mortis la 30-an de aŭgusto 1940 en Kembriĝo, Cambridgeshire) estis brita fizikisto, kiu en 1897 malkovris la elektronon, kiu estis grava paŝo por kono de la atoma strukturo. Li ricevis en 1906 Nobel-premion pri fiziko pro ekzamenoj de la elektra konduktiveco de gasoj. Li estis nobeligita en 1908 al kavaliro (Siro). Lia patro estis librokomercisto en antaŭurbo de Manchester. Thomson en aĝo de 14 jaroj iĝis studento en la Owens College (antaŭulo de la hodiaŭa Universitato Victoria). Li ricevis stipendion de la kembriĝa Trinity College (1876) kaj li plenigis sian tutan vivon poste tie. Li akiris en 1880 la gradon B. A. (Bachelor of Arts) pri matematiko, poste la ebleco pri eksperimentaj esploroj tiris lin al la laboratorio Cavendish. Li komencis ellaboris la teorion de la elektromagnetismo. La scienca komunumo tuj rekonis liajn rezultojn kaj en 1884 elektis lin membro de la londona Reĝa Societo (Royal Society) kaj oni nomumis lin al fizika profesoro de la laboratorio Cavendish. Thomson venis al la konkludo en 1897, ke ĉiu materialo – sendepende de ties origino- entenas samtipajn korpusklojn. Tiuj korpuskloj estas pli malpezaj ol atomo, ili estas ties eroj, la elektronoj (tiam nomataj ,fare de Thomson, korpuskloj). Li konatiĝis en la Laboratorio Cavendish kun Rose Elizabeth Paget, kun kiu li edziĝis en 1890. Dum la fruaj jaroj de la 20-a jarcento, li estis unu el la pli fruaj vicprezidantoj de la Internacia Scienca Asocio Esperanta (ISAE). Thomson iĝis en 1909 prezidanto de la , en 1912 li ricevis la honorordenon. De 1915 ĝi 1920, li estis prezidanto de la Reĝa Societo. Li fervore instruis kaj apogis la sciencajn laborojn, ofte mem elspezis por la laboratorio. (eo) Sir Joseph John Thomson edo J.J. Thomson , kimikari ingelesa izan zen, elektroia aurkitzeagatik eta eredu atomiko bat planteatzeagatik ezagutzen dena. (eu) Sir Joseph John Thomson OM PRS (18 December 1856 – 30 August 1940) was a British physicist and Nobel Laureate in Physics, credited with the discovery of the electron, the first subatomic particle to be discovered. In 1897, Thomson showed that cathode rays were composed of previously unknown negatively charged particles (now called electrons), which he calculated must have bodies much smaller than atoms and a very large charge-to-mass ratio. Thomson is also credited with finding the first evidence for isotopes of a stable (non-radioactive) element in 1913, as part of his exploration into the composition of canal rays (positive ions). His experiments to determine the nature of positively charged particles, with Francis William Aston, were the first use of mass spectrometry and led to the development of the mass spectrograph. Thomson was awarded the 1906 Nobel Prize in Physics for his work on the conduction of electricity in gases. Thomson was also a teacher, and several of his mentees also went on to win Nobel Prizes. (en) Joseph John "J.J." Thomson, (pronunciación en inglés: /ˈd͡ʒəʊzɪf d͡ʒɒn ˈtɒmsən/; Mánchester, Inglaterra, 18 de diciembre de 1856-Cambridge, Inglaterra, 30 de agosto de 1940) fue un científico británico, descubridor del electrón, de los isótopos e inventor del espectrómetro de masas. En 1906 fue galardonado con el Premio Nobel de Física. (es) Joseph John Thomson, né le 18 décembre 1856 et mort le 30 août 1940, est un physicien britannique. Il a découvert l'électron ainsi que les isotopes et a inventé la spectrométrie de masse ; il a analysé la propagation d'ondes guidées. Il a reçu le prix Nobel de physique de 1906 pour « ses recherches théoriques et expérimentales sur la conductivité électrique dans les gaz ». Ces recherches ont fourni les preuves de l'existence de l'électron. (fr) Fisicí a rugadh i Cheetham Hill, gar do Mhanchain ab ea Joseph John Thomson (18 Nollaig 1856 – 30 Lúnasa 1940). Rinne sé taighde ar sheoladh srutha leictrigh trí ghás. Rinne sé turgnamh cáiliúil chun cóimheas lucht leictreach is mhais an leictreoin a thomhas. Chruthaigh sé i 1897 gur cáithníní faoi ardghluaisne iad na gathanna sa bhfeadán ga-chatóideach. Rinne sé amach go raibh na cáithníní seo (leictreoin) timpeall 2,000 oiread níos lú ná an cáithnín ba lú éadroime a bhí ar eolas ag an am, an t-ian hidrigine. Bhuaigh sé Duais Nobel na Fisice i 1906. (ga) Joseph John Thomson (1856-1940) ialah seorang ilmuwan yang lahir di , di mana ia diangkat sebagai profesor fisika eksperimental sejak 1884. Penelitiannya membuahkan penemuan elektron. Thomson mengetahui bahwa gas mampu menghantar listrik. Ia menjadi perintis ilmu fisika nuklir. Thomson memenangkan Hadiah Nobel Fisika pada tahun 1906. (in) サー・ジョゼフ・ジョン・トムソン（Sir Joseph John Thomson, 1856年12月18日-1940年8月30日）は、イギリスの物理学者。しばしばJ. J. トムソンと呼ばれる。電子の発見に貢献したことで知られる。また安定同位体の発見者であり、質量分析器の発明者である。1906年に気体の電気伝導に関する研究でノーベル物理学賞を受賞した。 (ja) 조지프 존 톰슨 경(영어: Sir Joseph John Thomson, OM, FRS, 1856년 12월 18일~1940년 8월 30일)은 영국의 물리학자이며, 전자와 동위원소를 발견하였고 질량 분석기를 발명하였다. 그는 기체에 의한 전기 전도에 관한 실험적 연구, 전자를 발견한 것으로 1906년 노벨 물리학상을 수상하였다. (ko) Sir Joseph John Thomson (Manchester, 18 dicembre 1856 – Cambridge, 30 agosto 1940) è stato un fisico britannico, noto per aver scoperto nel 1897 l'elettrone, la prima particella subatomica di carica elettrica negativa, mediante un esperimento con i cosiddetti tubi di Crookes. (it) Joseph John Thomson (Cheetham Hill bij Manchester, 18 december 1856 – Cambridge, 30 augustus 1940) was een Engels natuurkundige en ontdekker van het elektron – de basis-eenheid van elektrische stroom. (nl) Joseph John Thomson, znany także jako J.J. Thomson (ur. 18 grudnia 1856 w Manchesterze, zm. 30 sierpnia 1940 w Cambridge) – fizyk angielski związany z Laboratorium Cavendisha w University of Cambridge. W 1906 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki „w uznaniu zasług za teoretyczne i eksperymentalne badania nad przewodnictwem elektrycznym gazów”, które doprowadziły do odkrycia elektronu. (pl) Joseph John Thomson, född 18 december 1856 i Cheetham Hill nära Manchester, död 30 augusti 1940 i Cambridge, var en brittisk fysiker verksam i Cambridge. Han fick nobelpriset i fysik 1906. (sv) Сэр Джо́зеф Джон То́мсон (англ. Joseph John Thomson; 18 декабря 1856 — 30 августа 1940) — английский физик, лауреат Нобелевской премии по физике 1906 года с формулировкой «за исследования прохождения электричества через газы». Наиболее значимыми его исследованиями являются: * Явление прохождения электрического тока при малых напряжениях сквозь газ, облучаемый рентгеновским излучением. * Исследование «катодных лучей» (электронных пучков), в результате которого было показано, что они имеют корпускулярную природу и состоят из отрицательно заряженных частиц субатомного размера. Эти исследования привели к открытию электрона (1897). * Исследование «анодных лучей» (потоков ионизированных атомов и молекул), которое привело к открытию стабильных изотопов на примере изотопов неона: 20Ne и 22Ne (1913), а также послужило толчком к развитию масс-спектрометрии. Член (1884) и президент (1915—1920) Лондонского королевского общества, иностранный член Парижской академии наук (1919; корреспондент с 1911), иностранный член-корреспондент Петербургской академии наук (1913) и почётный член Российской академии наук (1925). (ru) Joseph John Thomson, mais conhecido como J. J. Thomson, OM, PRS (Manchester, 18 de dezembro de 1856 — Cambridge, 30 de agosto de 1940) foi um físico britânico vencedor do Nobel de Física, creditado com a descoberta e identificação do elétron, a primeira partícula subatômica a ser descrita. (pt) 约瑟夫·汤姆孙爵士，OM，FRS（英語：Sir Joseph John Thomson，1856年12月18日－1940年8月30日，簡稱J.J.Thomson），英国物理学家，诺贝尔物理学奖获得主， 他发现了电子并測定了其質荷比，这是第一个被发现的亚原子粒子。 1897年，汤姆孙表明，阴极射线由以前未知的带负电粒子（现称为电子）组成，他计算出這種粒子必须比原子小得多，並且有非常小的。 汤姆孙在1913年也发现了稳定（非放射性）元素同位素的第一个证据，这是他在探索陽極射線（正离子）的過程中的成果之一。 他与弗朗西斯·阿斯頓一起确定带正电粒子的性质的实验是质谱法的第一次使用，使得质谱仪的發展。 汤姆孙因其在气体导电方面的工作而被授予1906年诺贝尔物理学奖。 (zh) Сер Джо́зеф Джон То́мсон (англ. Joseph John Thomson; 18 грудня 1856, , Манчестер — 30 серпня 1940, Кембридж) — англійський фізик, лауреат Нобелівської премії (1906) за заслуги в області теоретичних й експериментальних досліджень провідності електрики в газах, серед яких найважливіша — відкриття електрона, ізотопів і винаходу мас-спектрометра. (uk) |
| rdfs:comment |
Joseph John Thomson o J. J. Thomson fou un professor universitari i físic anglès, guardonat amb el Premi Nobel de Física el 1906. Fou el descobridor de l'electró i formulà la teoria atòmica de Thomson. (ca) Ο σερ Τζόζεφ Τζον Τόμσον, μέλος του Τάγματος της Αξίας και εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας (Joseph John Thomson, 18 Δεκεμβρίου 1856 – 30 Αυγούστου 1940), ήταν Άγγλος φυσικός ο οποίος ανακάλυψε το ηλεκτρόνιο και το ισότοπο και εφηύρε τον . Το 1906 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής ως αναγνώριση για τη συμβολή του στις θεωρητικές και πειραματικές εργασίες επί της ηλεκτρικής αγωγιμότητας των αερίων. (el) Sir Joseph John Thomson OM (häufig auch J. J. Thomson; * 18. Dezember 1856 in bei Manchester; † 30. August 1940 in Cambridge) war ein britischer Physiker und Nobelpreisträger für Physik. Er entdeckte 1897 – etwa zeitgleich mit dem deutschen Physiker Emil Wiechert – das Elektron. (de) Sir Joseph John Thomson edo J.J. Thomson , kimikari ingelesa izan zen, elektroia aurkitzeagatik eta eredu atomiko bat planteatzeagatik ezagutzen dena. (eu) Joseph John "J.J." Thomson, (pronunciación en inglés: /ˈd͡ʒəʊzɪf d͡ʒɒn ˈtɒmsən/; Mánchester, Inglaterra, 18 de diciembre de 1856-Cambridge, Inglaterra, 30 de agosto de 1940) fue un científico británico, descubridor del electrón, de los isótopos e inventor del espectrómetro de masas. En 1906 fue galardonado con el Premio Nobel de Física. (es) Joseph John Thomson, né le 18 décembre 1856 et mort le 30 août 1940, est un physicien britannique. Il a découvert l'électron ainsi que les isotopes et a inventé la spectrométrie de masse ; il a analysé la propagation d'ondes guidées. Il a reçu le prix Nobel de physique de 1906 pour « ses recherches théoriques et expérimentales sur la conductivité électrique dans les gaz ». Ces recherches ont fourni les preuves de l'existence de l'électron. (fr) Fisicí a rugadh i Cheetham Hill, gar do Mhanchain ab ea Joseph John Thomson (18 Nollaig 1856 – 30 Lúnasa 1940). Rinne sé taighde ar sheoladh srutha leictrigh trí ghás. Rinne sé turgnamh cáiliúil chun cóimheas lucht leictreach is mhais an leictreoin a thomhas. Chruthaigh sé i 1897 gur cáithníní faoi ardghluaisne iad na gathanna sa bhfeadán ga-chatóideach. Rinne sé amach go raibh na cáithníní seo (leictreoin) timpeall 2,000 oiread níos lú ná an cáithnín ba lú éadroime a bhí ar eolas ag an am, an t-ian hidrigine. Bhuaigh sé Duais Nobel na Fisice i 1906. (ga) Joseph John Thomson (1856-1940) ialah seorang ilmuwan yang lahir di , di mana ia diangkat sebagai profesor fisika eksperimental sejak 1884. Penelitiannya membuahkan penemuan elektron. Thomson mengetahui bahwa gas mampu menghantar listrik. Ia menjadi perintis ilmu fisika nuklir. Thomson memenangkan Hadiah Nobel Fisika pada tahun 1906. (in) サー・ジョゼフ・ジョン・トムソン（Sir Joseph John Thomson, 1856年12月18日-1940年8月30日）は、イギリスの物理学者。しばしばJ. J. トムソンと呼ばれる。電子の発見に貢献したことで知られる。また安定同位体の発見者であり、質量分析器の発明者である。1906年に気体の電気伝導に関する研究でノーベル物理学賞を受賞した。 (ja) 조지프 존 톰슨 경(영어: Sir Joseph John Thomson, OM, FRS, 1856년 12월 18일~1940년 8월 30일)은 영국의 물리학자이며, 전자와 동위원소를 발견하였고 질량 분석기를 발명하였다. 그는 기체에 의한 전기 전도에 관한 실험적 연구, 전자를 발견한 것으로 1906년 노벨 물리학상을 수상하였다. (ko) Sir Joseph John Thomson (Manchester, 18 dicembre 1856 – Cambridge, 30 agosto 1940) è stato un fisico britannico, noto per aver scoperto nel 1897 l'elettrone, la prima particella subatomica di carica elettrica negativa, mediante un esperimento con i cosiddetti tubi di Crookes. (it) Joseph John Thomson (Cheetham Hill bij Manchester, 18 december 1856 – Cambridge, 30 augustus 1940) was een Engels natuurkundige en ontdekker van het elektron – de basis-eenheid van elektrische stroom. (nl) Joseph John Thomson, znany także jako J.J. Thomson (ur. 18 grudnia 1856 w Manchesterze, zm. 30 sierpnia 1940 w Cambridge) – fizyk angielski związany z Laboratorium Cavendisha w University of Cambridge. W 1906 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki „w uznaniu zasług za teoretyczne i eksperymentalne badania nad przewodnictwem elektrycznym gazów”, które doprowadziły do odkrycia elektronu. (pl) Joseph John Thomson, född 18 december 1856 i Cheetham Hill nära Manchester, död 30 augusti 1940 i Cambridge, var en brittisk fysiker verksam i Cambridge. Han fick nobelpriset i fysik 1906. (sv) Joseph John Thomson, mais conhecido como J. J. Thomson, OM, PRS (Manchester, 18 de dezembro de 1856 — Cambridge, 30 de agosto de 1940) foi um físico britânico vencedor do Nobel de Física, creditado com a descoberta e identificação do elétron, a primeira partícula subatômica a ser descrita. (pt) 约瑟夫·汤姆孙爵士，OM，FRS（英語：Sir Joseph John Thomson，1856年12月18日－1940年8月30日，簡稱J.J.Thomson），英国物理学家，诺贝尔物理学奖获得主， 他发现了电子并測定了其質荷比，这是第一个被发现的亚原子粒子。 1897年，汤姆孙表明，阴极射线由以前未知的带负电粒子（现称为电子）组成，他计算出這種粒子必须比原子小得多，並且有非常小的。 汤姆孙在1913年也发现了稳定（非放射性）元素同位素的第一个证据，这是他在探索陽極射線（正离子）的過程中的成果之一。 他与弗朗西斯·阿斯頓一起确定带正电粒子的性质的实验是质谱法的第一次使用，使得质谱仪的發展。 汤姆孙因其在气体导电方面的工作而被授予1906年诺贝尔物理学奖。 (zh) Сер Джо́зеф Джон То́мсон (англ. Joseph John Thomson; 18 грудня 1856, , Манчестер — 30 серпня 1940, Кембридж) — англійський фізик, лауреат Нобелівської премії (1906) за заслуги в області теоретичних й експериментальних досліджень провідності електрики в газах, серед яких найважливіша — відкриття електрона, ізотопів і винаходу мас-спектрометра. (uk) جوزيف جون طومسون (بالإنجليزية: Joseph John Thomson) (18 ديسمبر 1856 - 30 أغسطس 1940)، عالم إنجليزي ولد بالقرب من مدينة مانشستر الإنجليزية، وتفوق في دراسته منذ الصغر حتى أنه التحق بكلية الهندسة بجامعة فيكتوريا في مانشستر وهو في الرابعة عشر من عمره، ثم حصل على منحة من جامعة كامبريدج حيث تخصص في حقل الفيزياء النظرية. ثم اتجه طومسون للعمل في معمل كافندش العريق، وفي عام 1884 م تم تعيينه رئيساً لمعمل كافندش وهو في الثامنة والعشرين من عمره، وقد ترأس المعمل لمدة 34 عاما حتى خلفه تلميذه النيوزلندي ارنست رذرفورد. (ar) Sir Joseph John Thomson (18. prosince 1856 – 30. srpna, 1940) byl anglický experimentální fyzik, který objevil elektron v roce 1897 při studiu elektrické vodivosti plynů, přesněji vlastností katodového záření. Za tento objev, kterým započala éra částicové fyziky, obdržel v roce 1906 Nobelovu cenu za fyziku. (cs) Joseph John THOMSON (naskiĝis la 18-an de decembro 1856 en Cheetham Hill, Anglio; mortis la 30-an de aŭgusto 1940 en Kembriĝo, Cambridgeshire) estis brita fizikisto, kiu en 1897 malkovris la elektronon, kiu estis grava paŝo por kono de la atoma strukturo. Li ricevis en 1906 Nobel-premion pri fiziko pro ekzamenoj de la elektra konduktiveco de gasoj. Li estis nobeligita en 1908 al kavaliro (Siro). La scienca komunumo tuj rekonis liajn rezultojn kaj en 1884 elektis lin membro de la londona Reĝa Societo (Royal Society) kaj oni nomumis lin al fizika profesoro de la laboratorio Cavendish. (eo) Sir Joseph John Thomson OM PRS (18 December 1856 – 30 August 1940) was a British physicist and Nobel Laureate in Physics, credited with the discovery of the electron, the first subatomic particle to be discovered. Thomson was awarded the 1906 Nobel Prize in Physics for his work on the conduction of electricity in gases. Thomson was also a teacher, and several of his mentees also went on to win Nobel Prizes. (en) Сэр Джо́зеф Джон То́мсон (англ. Joseph John Thomson; 18 декабря 1856 — 30 августа 1940) — английский физик, лауреат Нобелевской премии по физике 1906 года с формулировкой «за исследования прохождения электричества через газы». Наиболее значимыми его исследованиями являются: Член (1884) и президент (1915—1920) Лондонского королевского общества, иностранный член Парижской академии наук (1919; корреспондент с 1911), иностранный член-корреспондент Петербургской академии наук (1913) и почётный член Российской академии наук (1925). (ru) |
