Yakup AÇAR | Kafkas University (original) (raw)

books by Yakup AÇAR

Aras Havzası 1 Tarih Cografya Arkeoloji Kultur ve Sanat , 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Güzel Sanatlarda Araştırma ve Değerlendirmeler, 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Güzel Sanatlar Alanında Teori ve Araştırmalar

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Teoriden Uygulamaya Tüm Yönleriyle Çalgılar, 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Güzel Sanatlar Alanındaki Gelişmeler, 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Papers by Yakup AÇAR

Türkler, yaşamlarının büyük bir bölümü boyunca göçebe yaşam biçimini benimsemiş, varlığını sürdür... more Türkler, yaşamlarının büyük bir bölümü boyunca göçebe yaşam biçimini benimsemiş, varlığını sürdürdüğü her coğrafyada kültürünü yaşatmış ve karşılaştığı kültürlerle de etkileşim içerisinde olmuştur. Türklerin koruduğu ve günümüze değin sürdürdüğü en önemli kültür olgularından birisi de sözlü kültür geleneğidir. Âşıklık geleneği ve onun icracısı olan âşıklar sözlü kültür geleneğini usta-çırak ilişkisiyle aktararak Türk halk edebiyatının yanında Türk müzik kültürüne de adeta muhafızlık yapmışlardır. Türk kültüründeki âşıklık geleneğinin Anadolu’da ilk olarak Türklerin 1064 yılında Kars-Ani şehrine girmesiyle görüldüğünü söylemek mümkündür. Bir başlangıç noktası olması ve bu geleneği özümsemesi hasebiyle Kars şehri günümüzde de âşıklık geleneğinin tüm olgularını koruduğu ve aktardığı bir şehir durumundadır. Âşıklık geleneğinde söz unsuru kadar müzik unsuru da önemlidir. Âşık ürünleri ezgiyle ve bir çalgı eşliğiyle icra edilir. Kars âşıklık geleneğinde eserler konulardaki içeriğe, olaylara, kişilere vb. durumlara göre farklı ezgi kalıplarında icra edilir ve her biri farklı hava/makam olarak isimlendirilir. Bu araştırmada Kars ili âşık müziği kapsamında kullanılan âşık havaları incelenmiştir. Âşık havaları içerisinden Segâh makam dizisine benzerlik gösteren 30 âşık havası tespit edilmiştir. Bu âşık havaları form, seyir, usul, ses genişliği, geçki, havayı belirleyen unsur, tema ve hikâye açılarından analiz edilmiştir. Analiz sonucunda havaların Eksik Segâh ve Segâh makam dizisine benzerlik dereceleri ve her hava/makamın ayırt edici özelliği ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Inonu University Journal of Culture and Art / IJCA, 2023

Edebiyat ve müzik gibi sanat olgularıyla müsemma olan âşıklık geleneği, Türk sözlü kültür ürünler... more Edebiyat ve müzik gibi sanat olgularıyla müsemma olan âşıklık geleneği, Türk sözlü kültür ürünlerinin yaşatıldığı önemli bir mecradır. Değişim üzerinde önemli bir rol oynayan zaman ve mekân dinamikleri şüphesiz âşıklık geleneği karşısında da değişime yönelik belirleyiciliğini ortaya koymuştur. Sözlü kültür ortamı ile başlayan geleneğe yazılı kültür ortamı, teknolojinin gelişimiyle birlikte ise elektronik kültür ortamı olarak nitelendirilen üçüncü bir icra ortamı dâhil olmuştur. Araştırmanın temel amacı, âşıklık geleneğinde değişen icra mekânının ve yeni nesil âşık modelinin dinleyici kitle üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu temel amaç doğrultusunda sosyal medyayı icra ortamı olarak kullanan ve günümüz popüler âşıklarından olan Âşık Orhan Üstündağ ile oğlu pop müzik sanatçısı İsrafil Üstündağ’ın 6 seri halindeki atışmaları ele alınmıştır. Baba ve oğul, atışmalarını elektronik ortama taşımalarıyla birlikte, izlenme sayısı ve videoların altına yazılan yorumlardan anlaşıldığı üzere geleneğe meraklı dinleyici kitle ile beraber geleneğe uzak ve farklı müzik türlerini dinleyen kitleye de ulaşmayı başarmışlardır. Atışmalarda içerik olarak değişen kültürü ve kuşak çatışmasını temsil eder nitelikte; gelenek-modernite, aşk-para, yaşlılık-gençlik gibi konular işlenmiş ve dörtlükler halinde hece ölçülerine ve kafiyelere dikkat edilerek gerçekleştirilmiştir. Atışmalar müzikal bağlamda ayrıca incelenmiş ve atışmaların tamamının kırık hava türünde olduğu ve bunun dışında en fazla Uşşak makam dizisinde, diyapazona göre en fazla fa karar sesinde, en fazla 4 ses genişliğinde, en fazla 4/4’lük usûlde, atışmaların tamamının Andante, yani ağırca-ağıra yakın tempoda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan atışmaların güfteleri edebî açıdan derinlemesine bir analize tabii tutulmamakla birlikte hece ölçüleri açısından da incelenmiştir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 2023

As a result of cultural influence, music has expanded with certain tools with the interaction of ... more As a result of cultural influence, music has expanded with certain tools with the interaction of societies. In this context, there are many postgraduate studies on music-related culture. This study aims to analyse the postgraduate theses written up in Turkey in the field of music culture within the framework of certain parameters. This research was carried out under the document analysis technique, which is one of the qualitative research types. It has been decided to conduct a bibliometric analysis in order to determine the numerical analysis of publications produced by people or structures in a region, in a certain region and a period. The data source of the study consists of postgraduate theses on culture in the field of music in Turkey between the years 2000-2022 in the database of the National Thesis Center. These theses were obtained by scanning the keywords of "Music, Music Culture, Culture" on the National Thesis Data website of the Higher Education Institution. A total of 104 masters', 32 doctorate and 2 art proficiency theses were selected. Content analysis technique was used in the analysis of the data. In the analysis of data; In the content analysis method, the themes were classified and coded according to their subjects, and in the descriptive analysis method, frequencies and percentages were indicated by showing them with tables and graphics. As a result of the research regarding the examination of theses; bibliometric analysis was performed according to academic degree, publication year, publication type, institution, method, university and subject distribution. The majority of research methods and techniques used in research are qualitative studies and assessments.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2022

Âşıklar, Türk kültürünün hâkim olduğu coğrafyalarda sözlü gelenekle beraber müzik kültürünü de te... more Âşıklar, Türk kültürünün hâkim olduğu coğrafyalarda sözlü gelenekle beraber müzik kültürünü de temsil ve muhafaza etmede önemli bir noktadadır. Sosyo-kültürel yapıya yön vererek toplumun sanatsal ifade ve algısının gelenek ve görenekler içerisinde kalmasını sağlamıştır. Âşık Reyhanî, gelenek bağlılığında âşık edebiyatını ve müziğini bir sonraki nesle aktarma hususunda yetiştirdiği çıraklarla, topluma kazandırdığı usta malı ve kendi ürettiği eserlerle kendinden önceki ve sonraki nesil arasında köprü olmayı başarmış bir âşıktır. Bu çalışmanın amacı, Âşık Reyhanî’nin gerek kuramsal bilgileri ve zengin melodi dağarıyla, gerekse de ses ve saz icra teknikleriyle âşık müziğine olan hâkimiyetini bilgi ve belgeler ışığında ortaya koymaktır. Araştırmanın kuramsal bölümü oluşturma adına; ozan, âşık, âşıklık geleneği, Türk halk müziğinde âşıklık geleneğinin yeri, Erzurum ili âşık müziği ve Âşık Reyhani’nin sanat yaşamına yönelik literatür taraması yapılmıştır. Âşık Reyhanî’ye ait müzikal bulguları elde etme adına verilerin toplanmasında belgesel tarama modeli kullanılarak Âşık Reyhanî’nin plak-kaset albümleri, video kayıtları, katıldığı televizyon programları, Âşık Reyhanî temalı belgeseller ve yazılı kaynaklardan faydalanılmıştır. Elde edilen bulgulara doğrultusunda; Âşık Reyhanî bağlama sazının icrasına yönelik çeşitli icra tekniğine, tel ve perde düzeni bilgilerine sahiptir. İcralarında ekseriyetle divan sazını kullanmakla beraber tambura sazını da tercih ettiği görülmektedir. Âşık Reyhanî albümlerinde Maya ve Divan gibi Türk halk müziği uzun hava türlerine benzerlik gösteren uzun havalar; Sümmanî ve Köroğlu havaları gibi çeşitli ezgi kalıplarında kırık havalar seslendirmiştir. Âşık Reyhanî’nin seslendirdiği eserlerin diyapazona göre karar sesleri incelendiğinde genel olarak fa# (F#3), fa (F3), ve sol (G3) sesleriyle söylediği görülmektedir. İcra ettiği eserler ekseriyetle bir oktavı aşmayacak şekilde olup 4-5 ve 7 ses aralığındadır. Yörede sık kullanılan Uşşak ve Hüseyni makamlarının dışında Hicaz, Muhayyer, Saba ve Karcığar makamlarıyla eserler de seslendirmiştir. Âşık Reyhanî kırık havaları en çok 4/4 ve 2/4’lük basit usulde ve 5/8’lik bileşik usulde icra etmiştir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Turkish Studies, 2022

Âşıklık geleneğinde mekân, âşığın sadece performansını sergilediği bir alan olarak düşünülmemelid... more Âşıklık geleneğinde mekân, âşığın sadece performansını sergilediği bir alan olarak düşünülmemelidir. Sözlü kültürün icra edildiği âşık mekânlarının oluşmasında; bellek, eş zaman, âşık ve bilinçli dinleyici gibi önemli dinamiklerin bir arada ve yüz yüze olması gerekir. Bu birliktelik geleneğin yazılı olmayan kurallarındandır. Araştırmanın amacı; gelenekten moderniteye geçiş sürecindeki değişen icra mekân türlerinden ve bu mekânlarda uygulanan icra pratiklerinden bahsetmek, ayrıca değişen icra mekânlarında uygulanan pratikleri gelenek çerçevesinden değerlendirmektir. Araştırmada belgesel tarama modeli kullanılarak var olan kayıt ve belgeler incelenmiş ve bu yolla çalışmanın kuramsal çerçevesi ve bulguları elde edilmiştir. Gelişen teknolojiyle beraber toplumun gündem ve sanat ihtiyacının bu olanaklarla karşılandığını
gören âşık, dijital çağa ayak uydurarak yeni icra mekânını oluşturmuştur. Radyo ile başlayan serüven televizyon, sinema ve internet/sosyal medya gibi icra mekânlarıyla devam etmiş, bir yandan da plak, kaset, band kaydı vb. albüm çalışmaları yürütülmüştür. Âşık bu yeni icra mekânlarını; hem kültürü daha çok kişilere ulaştırma, tanıtma ve kendi reklamını yapma hem de kahvehanelerden elde ettiği gelirden daha
fazlasını kazanma gibi iki farklı amaçla kullanmıştır. Sonuç olarak, modernite içerisindeki icra mekânları âşığın hedef kitlesini artırmış ve ülke genelinde bu kültürü yeniden popüler etme eşiğine getirmiştir. Ancak gelenek içerisinde icra edilen önemli çeşitli türleri (destan, hikaya vb. uzun anlatılar) ve uygulamaları (irticalen söyleme, muamma çözme vb.) modernite icra mekânlarında icra etmemiş/edememiştir. Çünkü
modernite içerisindeki icra mekânlarında süre, eş zamanlılık ve yüz yüze etkileşim bir arada olamamaktadır. Dolayısıyla modernite icra mekânlarında geleneğin kısmen temsil edildiği ve medyanın şekillendirdiği
popüler olma merkezli âşık modelleri ortaya çıkmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Bu çalışmanın amacı Türk kültürünün zengin müzik ve halk oyunları yapısı içerisinde yaygın bir şe... more Bu çalışmanın amacı Türk kültürünün zengin müzik ve halk oyunları yapısı içerisinde yaygın bir şekilde icra edilen
Temur Ağa oyununun ezgisel yapısını incelemektir. Belgesel tarama yöntemi ile var olan kayıt ve belgeler incelenmiş ve Temur
Ağa oyununun ülkemizin 32 ilinde icra edildiği tespit edilmiştir. Elde edilen belge, ses ve görüntü kaynakları ışığında bu iller
içerisinde 22 ilin notasına ulaşılmış, icra edildiği belirtilen 10 ilin ise herhangi bir nota, ses-görüntü ve kaynak kişisine
ulaşılamamıştır. Tespit edilen eş ürünler ezgi ve usul açılardan incelenmiştir. Ezgisel olarak çeşitli illere göre değişkenlik
gösteren bu eş ürünlerin cümle yapıları, farklılık ve benzerlik gösteren motif ve kalıpları, ses genişliği ve perde kullanım sıklıkları
analiz edilmiştir. Yapılan ezgisel analizde; eş ürünlerin bir ve iki cümleden oluşan türleri olduğu, ses genişliği açısından en fazla
8 ses genişliğinde olduğu, perde kullanım sıklığı açısından ise sırasıyla en fazla Re, Mi ve Do perdelerinin kullanıldığı sonucuna
ulaşılmıştır. Makamsal olarak bir cümleli eş ürünler Hüseyni ekseninde, iki cümleli eş ürünlerin ise birinci cümlesi Hüseyni,
ikinci cümlesi ise Uşşak eksenli olduğu tespit edilmiştir. Usul analizinde ise eş ürünlerin tamamının Ana usulde olduğu, 6 eş
ürününde usul geçkisinin yapıldığı ve bu geçkilerin yine Ana usulün üçerli haliyle yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Usul geçkisi
yapılan bölümün eserin hoplatma bölümünü oluşturduğu ve hızlanılması gereken bölüm olduğu görülmüştür. Metronom
açısından ise eserlerin en fazla Andante (yavaşça) icra edildiği, bunun dışından Allegro (hızlı) ve Allegretto (orta derecede hızlı)
icra edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

JASS Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 2022

Bu araştırmada, çeşitli ekonomik ve sosyo-kültürel nedenlerle yaşam koşullarının değiştiği, doğa... more Bu araştırmada, çeşitli ekonomik ve sosyo-kültürel nedenlerle yaşam
koşullarının değiştiği, doğal ve geleneksel kültür aktarımının azaldığı
günümüzde, sözlü kültür ürünü olan ninnilerin müzikal analizinin
yapılması amaçlanmaktadır. Betimsel nitelikli olan bu çalışmanın
yürütülmesinde, nitel araştırma yöntemlerinden içerik incelemesi
tekniği kullanılmıştır. Ninnilerin içerik incelemesi yapılırken
kategorisel analiz tekniğine başvurulmuştur. Araştırmanın veri
kaynaklarını, Kars ve Ardahan il merkezleri, ilçeleri ve buralara bağlı
köylerde söylendiği tespit edilen 24 ninni oluşturmaktadır. İçerik
incelemesi tekniği kapsamında, ninnilerin müzikal analizi yapılarak bu
bölgenin müzik kültürüne ilişkin öğeler ortaya konmuştur. Ezgisel
çözümlemesi yapılarak makamsal nitelikte olduğu belirlenen
ninnilerin incelenecek kategorileri belirlenmiştir. Buna göre,
ninnilerdeki pes ses, tiz ses, ses alanı, makam dizisi, karar perdesi,
güçlü perdesi, yeden perdesi, seyir ve ezgisel genişleme oranları; usul
analizinde ise; birim, zaman, düzüm, süre değerleri, metronom ve usul
geçkileri ele alınmıştır. Bu kategoriler bağlamında incelenen ninnilerin
makam ve usul yönünden kimlik bilgileri oluşturulmuştur. Verilerin
analizinde tanımlayıcı ölçütlerden frekans ve yüzde kullanılmıştır.
Elde edilen bulgular doğrultusunda, analiz edilen ninnilerin 21’inin
kırık hava, 3’ünün uzun hava türünde olduğu tespit edilmiştir. En çok
görülen makam dizisinin Uşşak olduğu (%50); usul kullanımı
yönünden ise en fazla 4/4’lük usulde (%53,8) ninni söylendiği
saptanmıştır. Analiz edilen ninnilerin makamsal ve usul özellikleri
bakımından Kars-Ardahan müzik kültürü ile yüksek oranda benzerlik
gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır

Bookmarks Related papers MentionsView impact

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ, 2021

Bu çalışmanın amacı TRT THM repertuarında bulunan ve kaynak kişisi Ali Ekber ÇİÇEK olan Erzincan’... more Bu çalışmanın amacı TRT THM repertuarında bulunan ve kaynak kişisi Ali Ekber ÇİÇEK olan Erzincan’a ait türkülerde hangi değerlerin kullandığını ve değerler eğitimi acısından ne kadar kullandığını tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama sürecinde belgesel tarama tekniği kullanılmıştır. Ali Ekber ÇİÇEK’e ait türküleri tespit etme adına TRT THM repertuvarı taranmıştır. TRT THM repertuarından kaynak kişisi Ali Ekber ÇİÇEK olan toplam 20 Erzincan türküsü tespit edilmiştir. Veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde Erzincan yöresine ait olan türkülerin sözleri incelenerek adalet, aşk, saygı, sevgi, ahlak, kahramanlık, cesurluk, özgürlük, sorumluluk, dürüstlük, savaş, barış gibi değerler frekans analizi yoluyla hangi değerin ne sıklıkla vurgulandığı tespit edilmiş ve bulgular tablo halinde sunulmuştur. Bu türküler içerisinde değerler toplam 102 kez işlenmiştir ve en çok kullanılan “Sevgi” değeri toplam 18 türkü de işlenmiştir. Öte yandan “Vefa”, “Dürüstlük-Doğruluk”, “Sabır”, “İtidal”, “Saygı”, “Cesaret”, “Güven”, “Affedicilik”, “Şükür”, “Merhamet” gibi değerler sıkça işlenmiş, “Adalet” ve “Diğerkâmlık” değerleri ise işlenmemiştir. Ayrıca “Hazin Hazin Esen Seher Yelleri” adlı türküde 10 farklı değerin işlendiği de dikkat çekici bir diğer sonuç olduğu görülmüştür.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Her Yönüyle Baskil Sempozyumu, 2020

Harput-Elazığ ili, tarihsel süreç içerisinde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapması münasebet... more Harput-Elazığ ili, tarihsel süreç içerisinde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapması münasebetiyle kültürel açıdan oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Bu kültürel zenginliği Harput-Elazığ müzik kültüründe de görmek mümkündür. Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği türlerinin yoğun olarak kullanıldığı Harput müzik kültüründe; klarnet, keman, kanun, ud, bağlama, kaval, cümbüş, darbuka, tef ve davul gibi Türk müziği çalgılarının yaygın olarak kullanıldığı bilinmektedir. Bu zengin müzik kültüründe; Divan, Elezber, İbrahimiye, Tecnis, Tatvan, Varsak, Muhalif, Müstezat, Kürdi ve Nevruz makamı gibi yöreye özgü makamlar kullanılır ve bu makamlarla Hoyrat, Gazel, Elezber gibi yine yöreye özgü uzun havalar seslendirilir. Haprut-Elazığ müziği okuyuş üslubu, yöresel tavrı ve icra kurallarıyla Türk Halk Müziğinde özel bir konuma sahiptir.
Bu araştırmanın amacı; TRT Türk Halk Müziği kırık havalar repertuarında bulunan Baskil yöresi türkülerinin ritmik ve makamsal unsurlarının ortaya konulmasıdır. Bu araştırmanın yürütülmesinde belgesel (yapılanmış) tarama modeli kullanılmıştır. TRT Türk Halk Müziği kırık havalar repertuarında bulunan yöresi Baskil olan “Şıh Hasan Ağırlaması”, “Ya Hızır Semahı” ve “Bacılar Semahı” isimli üç türkü tespit edilmiştir. Tespit edilen türküler araştırmanın amacı doğrultusunda incelenmiştir.
Makamsal incelemede, türkülerin makam dizileri, cümle yapıları, ses genişlikleri, pes ses ve tiz ses oranları, makam geçkileri; ritmik incelemede ise usul türleri, birim – zaman ve eser içerisindeki usul değişikliklerinin analizleri yapılmıştır. Ayrıca türküler derlemecilik açısından da incelenmiştir. Ritmik ve makamsal yönden incelenen bu üç türkünün ortak noktaları belirtilmeye çalışılmış, Baskil yöresi müzik kültürüne katkı sağlaması düşüncesiyle müzikal kodlar ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Harput-Elazığ Müzik Kültürü, Makamsal Analiz, Usul Analizi, Baskil Türküleri.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

I. Uluslararası SANAD Kongresi, 2019

Bağlama öğretiminde, geçmişten günümüze kadar varlığını sürdüren meşk (usta-çırak) sisteminin dış... more Bağlama öğretiminde, geçmişten günümüze kadar varlığını sürdüren meşk (usta-çırak) sisteminin dışında
bilhassa Cumhuriyet Dönemi ve sonrası çeşitli arayışlar içerisine girilmiştir. Metotlaşma süreci; notaların
yazı şeklinde yazılması, hecelerin son harflerini uzatarak süre değerlerinin oluşturması gibi arayışlar ile
başlamış ve ilerleyen süreçlerde doğru tavır çalımına ve tuşe üzerinde doğru konumlandırmaların yapılmasına
yönelik sağ ve sol el için simgeler geliştirilmiştir.
Araştırmanın amacı uzun sap bağlama öğretiminde kullanılan notasyonları tespit etmektir. Bu amaç
doğrultusunda; notasyonları tespit etme adına tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucunda uzun
sap bağlama öğretimine yönelik; parmak numarası türleri, pozisyon ve tablatur notasyonlarının kullanıldığı
üç farklı notasyon tespit edilmiş ve söz konusu bu notasyonların temel özellikleri ortaya konulmaya
çalışılmıştır

Bookmarks Related papers MentionsView impact

İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müzik Eğitimi Bilim Dalı, 2019

Bu araştırmanın amacı, uzun sap bağlama eğitiminde kullanılan parmak numarası notasyonu ve pozisy... more Bu araştırmanın amacı, uzun sap bağlama eğitiminde kullanılan parmak
numarası notasyonu ve pozisyon notasyonunun öğrencilerin deşifre başarısına etkisini ölçmektir. Araştırmanın çalışma gurubunu Kafkas Üniversitesi Devlet Konservatuarı Türk Müziği Bölümü THM Anasanat Dalı 2017-2018 öğretim yılındaki Lisans bir sınıfından n=10 bağlama öğrencisi oluşturmaktadır. Bu araştırmada, konunun belirlenmesinin ardından alan taraması yapılmış ve araştırma konusu kesinleştikten sonra araştırmanın yöntemi belirlenmiştir. Daha sonra belirlenen yöntem doğrultusunda eşit iki grup oluşturma adına denklik testi yapılmıştır. Ön test uygulamasıyla uzmanlar tarafından belirlenen üç eser, çalışma gruplarına çaldırılıp, kayıt altına alınmış ve uzmanlara gönderilmiştir. Uzmanlar tarafından onaylanan performans derecelendirme formu ile ön test puanları belirlenmiştir. Parmak numarası notasyonu ve pozisyon notasyonuna yönelik hazırlanan alıştırmalar, on haftalık süreç içerisinde uygulanmıştır. Son test aşamasında, uygulama sonrası öğrenci deşifre performansları yeniden kaydedilerek ve uzman görüşüne sunularak
değerlendirme işlemi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın yöntemi yarı deneyseldir ve ön test son test kontrol grupsuz desen kullanılmıştır. Parmak numarası ve pozisyon notasyonları kullanılarak uygulanan on
haftalık uygulama sürecinden sonra ön test ve son test farklılıkları karşılaştırılmıştır. Analiz öncesi verilerin normallik varsayımını karşılayıp karşılamadığı incelenmiştir. Elde edilen bulgulara dayalı olarak; parmak numarası ve pozisyon notasyonlarının öğrencilerin deşifre esnasında; ezgiyi doğru seslendirebilmesinde, eserin ritmik yapısını doğru seslendirebilmesinde, eserin ezgi aralıklarını doğru parmaklar ile seslendirebilmesinde, eserin ritmik yapısını doğru tezene yönü ile
seslendirebilmesinde ve eseri doğru tempoda seslendirebilmesinde etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 2019

Bu araştırmada Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuarında bulunan toplam 2... more Bu araştırmada Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuarında
bulunan toplam 260 Erzurum türküsü taranmış ve terennüm (hem sözlük anlamı olanların
hem de sözlük anlamı olmayanların oluşturduğu kelime grupları) kullanım durumları tespit
edilmiştir. Bu araştırmanın amacı TRT Türk Halk Müziği Repertuarında bulunan Erzurum
türkülerinde kullanılan terennümlerin kullanım durumu ve terennümlerin Türk sanat müziği
ve Türk halk müziğindeki önemine değinmektir. Araştırma betimsel türdedir ve genel tarama
modeli kullanılmıştır. Araştırma için belirlenen Erzurum türkülerinde terennüm konusunun
temellendirilmesi ve yönlendirilmesi adına literatür taraması yapılarak kaynaklara ulaşılmış
ve konuyla ilgili bilgiler toplanmıştır.
Terennüm, anlam bakımından Arapçadan türemiş ve sözlük anlamı söylenilen ezgi veya
icracısı demektir. Türk müziğinde ise bazılarının sözlük anlamı olan bazılarının ise sözlük
anlamı olmayan kelime gruplarıdır. Terennümler genellikle büyük formlu eserlerde, az
sıklıkta ise küçük formlu eserlerde kullanılmıştır. Türk sanat müziğinde vezin ve usul uyumu,
formları birbirinden ayırma ve bestecinin hünerini gösterme gibi birkaç amaçta kullanılmıştır.
Türk halk müziğinde ise vezin-ezgi-usul uyumunu sağlama temel amacındadır. Terennümler
lafzî ve ikâî olmak üzere iki türdedir. Lafzî, sözlük anlam karşılığı olan terennümlerken ikâi
sözlük anlam karşılığı olmayan terennümlerdir. Bu iki terennüm türü cümle başında, ortasında
ve sonunda kullanılmaktadır. Ayrıca eserlerde ayrı ayrı kullanıldığı gibi bir arada da
kullanılmaktadır.
İncelenen 260 Erzurum türküsünün 105’inde terennüm kullanılmış ve 62 farklı terennüm
kullanılmıştır. Türkülerde her iki türde terennümlerin ayrı ayrı ve bir arada kullanıldığı
sonuçlarına ulaşılmıştır. Terennümlerin türkülerde diğer amaçlarının dışında sadece cümle
tamamlama adına yani vezin-ezgi-usul uyumu adına kullanıldığı görülmektedir. Elde edilen
sonuçlar doğrultusunda diğer yörelerdeki terennümlerin kullanım durumu ve terennümlerdeki
değişime uğramış olduğu düşünülen kelimelerin incelenmesi gibi çeşitli önerilere yer
verilmiştir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

İki yüzyıl öncesine kadar yüzlerce yıl Selçuklu, Osmanlı, Safevi dönemlerinde olduğu gibi aynı Tü... more İki yüzyıl öncesine kadar yüzlerce yıl Selçuklu, Osmanlı, Safevi dönemlerinde olduğu gibi aynı Türk devlet ve yönetimleri altında, dil, edebiyat, kültür ve sanat ortaklığı içerisinde hayat süren Azerbaycan ve Anadolu Türklüğünün bütün bilim, kültür ve sanat değerleri ortak oluşmuş, ortak kullanılmıştır. Binlerce yıl aynı vatanda, aynı yönetimler altında, aynı kültür ve sanat ortamlarında varlıklarını sürdüren bu iki kardeş milletin dil ve edebiyatından sonra ortaklıklarının görüldüğü en büyük alan musiki olmuştur. Fârâbî, İbni Sina, Urmavî, Maragayîlerin temelini attıkları Türk musikisi Azerbaycan ve Türkiye Türk musikisinin kökünü ve gövdesini oluşturan ana mihverler olmuştur. Tek millet, tek devlet olarak yaşadıkları dönemlerden sonra, bir millet iki devlet oldukları günümüzde de kültür ve sanat alanlarında özellikle musiki alanında hem sanatçı hem müzik grupları hem de musiki eserleri alışverişleri kesilmemiştir.
Araştırma sonucunda, TRT THM repertuarındaki 90 Azerbaycan türküsünün müzikal özellikleri belirlenerek oranlarla sunulmuştur. Türk müziğinin önemli bir bütünleyicisi konumundaki Azerbaycan müziğinin, var olan kültürümüzün doğru kapsamını idrakimizde fayda
sağladığı görülmektedir. Türk musikisinin korunması ve geliştirilmesinde önemli yeri olan TRT’nin repertuarında
bulunan 90 adet Azerbaycan yöresine ait eseri incelemeye tabi tutup bu ortak kültürlülüğün olduğunu ve artırılarak daha da geniş Türk kültür coğrafyalarına yayılması gerektiğini göstermeye çalıştık.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Zeybekler, Anadolu’da köklü tarihe sahip değerli kültürlerden biridir. Türkiye'nin Batı Anadolu b... more Zeybekler, Anadolu’da köklü tarihe sahip değerli kültürlerden biridir. Türkiye'nin Batı Anadolu bölgesinde izlerini sürdüren zeybekler, Teke yöresinde de görülmektedir. Bu yörede çalınıp, söylenen ve oynanan zeybekler, teke yöresi zeybekleri olarak nitelendirilmiştir. Araştırmada, teke yöresine ait zeybekler makam yönünden incelenerek, ezgi ve ritm kalıplarının belirlenmesi ve zeybeklerin icrasal farklılıkları üzerine durum
tespitleri yapılması amaçlanmaktadır. Araştırma, TRT, THM Sözsüz Eserler Repertuarı ile sınırlıdır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. TRT, THM Sözsüz Eserler Repertuarında 600 eser taranmış, teke yöresine ait 31 zeybek tespit edilmiştir. Tespit edilen eserler, makam özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Makam bakımından eserlerin; karar perdesi, güçlüsü, yedeni, seyri, donanımı, ses alanı özellikleri incelenmiştir

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Müzik ve folklorun harmanlandığı bir olgu olan müzik kültürü; müzik ile insanların yüzyıllardır s... more Müzik ve folklorun harmanlandığı bir olgu olan müzik kültürü; müzik ile insanların yüzyıllardır süregelen sözlü edebiyatı, törenleri, düğünleri, oyunları, yaşayış biçimleri kısacası halkın bütün kültür ürünlerinin birleşimidir. Dolayısıyla her
ulusun müzik kültüründe kendini ifade eden müzikleri, halk dansları ve çalgıları vardır. Tarihi süreç içerisinde, bulunduğu coğrafi konumu gereği Kafkasya bölgesiyle bağlantı noktasında olması ve
günümüzde bünyesinde bulundurduğu çeşitli etnik toplulukların yaşaması sebebi ile Kars ili ve çevresi müzik kültürü açısından önemli bir bölgedir. Bu bölgede tarihsel süreç içerisinde yaşayan etnik toplumların sahip oldukları geleneksel müzikleri, icrasal açıdan da farklıdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; Kars müzik kültüründe kullanılan çalgıların teknik yapılarını ve icrasal özelliklerini ortaya koymaktır. Kars yöresinde kopuz, tar, kemane, mey, balaban, davul, nağara, goşa nağara, zurna, tulum, garmon, akerdeon ve kavalın kullanıldığı görülmektedir. Âşıklık geleneğinin etkin rol oynadığı bu bölgede bağlama ve ailesinin de yaygın şekilde kullanıldığı bilinmektedir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Aras Havzası 1 Tarih Cografya Arkeoloji Kultur ve Sanat , 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Güzel Sanatlarda Araştırma ve Değerlendirmeler, 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Güzel Sanatlar Alanında Teori ve Araştırmalar

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Teoriden Uygulamaya Tüm Yönleriyle Çalgılar, 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Güzel Sanatlar Alanındaki Gelişmeler, 2022

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Türkler, yaşamlarının büyük bir bölümü boyunca göçebe yaşam biçimini benimsemiş, varlığını sürdür... more Türkler, yaşamlarının büyük bir bölümü boyunca göçebe yaşam biçimini benimsemiş, varlığını sürdürdüğü her coğrafyada kültürünü yaşatmış ve karşılaştığı kültürlerle de etkileşim içerisinde olmuştur. Türklerin koruduğu ve günümüze değin sürdürdüğü en önemli kültür olgularından birisi de sözlü kültür geleneğidir. Âşıklık geleneği ve onun icracısı olan âşıklar sözlü kültür geleneğini usta-çırak ilişkisiyle aktararak Türk halk edebiyatının yanında Türk müzik kültürüne de adeta muhafızlık yapmışlardır. Türk kültüründeki âşıklık geleneğinin Anadolu’da ilk olarak Türklerin 1064 yılında Kars-Ani şehrine girmesiyle görüldüğünü söylemek mümkündür. Bir başlangıç noktası olması ve bu geleneği özümsemesi hasebiyle Kars şehri günümüzde de âşıklık geleneğinin tüm olgularını koruduğu ve aktardığı bir şehir durumundadır. Âşıklık geleneğinde söz unsuru kadar müzik unsuru da önemlidir. Âşık ürünleri ezgiyle ve bir çalgı eşliğiyle icra edilir. Kars âşıklık geleneğinde eserler konulardaki içeriğe, olaylara, kişilere vb. durumlara göre farklı ezgi kalıplarında icra edilir ve her biri farklı hava/makam olarak isimlendirilir. Bu araştırmada Kars ili âşık müziği kapsamında kullanılan âşık havaları incelenmiştir. Âşık havaları içerisinden Segâh makam dizisine benzerlik gösteren 30 âşık havası tespit edilmiştir. Bu âşık havaları form, seyir, usul, ses genişliği, geçki, havayı belirleyen unsur, tema ve hikâye açılarından analiz edilmiştir. Analiz sonucunda havaların Eksik Segâh ve Segâh makam dizisine benzerlik dereceleri ve her hava/makamın ayırt edici özelliği ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Inonu University Journal of Culture and Art / IJCA, 2023

Edebiyat ve müzik gibi sanat olgularıyla müsemma olan âşıklık geleneği, Türk sözlü kültür ürünler... more Edebiyat ve müzik gibi sanat olgularıyla müsemma olan âşıklık geleneği, Türk sözlü kültür ürünlerinin yaşatıldığı önemli bir mecradır. Değişim üzerinde önemli bir rol oynayan zaman ve mekân dinamikleri şüphesiz âşıklık geleneği karşısında da değişime yönelik belirleyiciliğini ortaya koymuştur. Sözlü kültür ortamı ile başlayan geleneğe yazılı kültür ortamı, teknolojinin gelişimiyle birlikte ise elektronik kültür ortamı olarak nitelendirilen üçüncü bir icra ortamı dâhil olmuştur. Araştırmanın temel amacı, âşıklık geleneğinde değişen icra mekânının ve yeni nesil âşık modelinin dinleyici kitle üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu temel amaç doğrultusunda sosyal medyayı icra ortamı olarak kullanan ve günümüz popüler âşıklarından olan Âşık Orhan Üstündağ ile oğlu pop müzik sanatçısı İsrafil Üstündağ’ın 6 seri halindeki atışmaları ele alınmıştır. Baba ve oğul, atışmalarını elektronik ortama taşımalarıyla birlikte, izlenme sayısı ve videoların altına yazılan yorumlardan anlaşıldığı üzere geleneğe meraklı dinleyici kitle ile beraber geleneğe uzak ve farklı müzik türlerini dinleyen kitleye de ulaşmayı başarmışlardır. Atışmalarda içerik olarak değişen kültürü ve kuşak çatışmasını temsil eder nitelikte; gelenek-modernite, aşk-para, yaşlılık-gençlik gibi konular işlenmiş ve dörtlükler halinde hece ölçülerine ve kafiyelere dikkat edilerek gerçekleştirilmiştir. Atışmalar müzikal bağlamda ayrıca incelenmiş ve atışmaların tamamının kırık hava türünde olduğu ve bunun dışında en fazla Uşşak makam dizisinde, diyapazona göre en fazla fa karar sesinde, en fazla 4 ses genişliğinde, en fazla 4/4’lük usûlde, atışmaların tamamının Andante, yani ağırca-ağıra yakın tempoda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan atışmaların güfteleri edebî açıdan derinlemesine bir analize tabii tutulmamakla birlikte hece ölçüleri açısından da incelenmiştir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 2023

As a result of cultural influence, music has expanded with certain tools with the interaction of ... more As a result of cultural influence, music has expanded with certain tools with the interaction of societies. In this context, there are many postgraduate studies on music-related culture. This study aims to analyse the postgraduate theses written up in Turkey in the field of music culture within the framework of certain parameters. This research was carried out under the document analysis technique, which is one of the qualitative research types. It has been decided to conduct a bibliometric analysis in order to determine the numerical analysis of publications produced by people or structures in a region, in a certain region and a period. The data source of the study consists of postgraduate theses on culture in the field of music in Turkey between the years 2000-2022 in the database of the National Thesis Center. These theses were obtained by scanning the keywords of "Music, Music Culture, Culture" on the National Thesis Data website of the Higher Education Institution. A total of 104 masters', 32 doctorate and 2 art proficiency theses were selected. Content analysis technique was used in the analysis of the data. In the analysis of data; In the content analysis method, the themes were classified and coded according to their subjects, and in the descriptive analysis method, frequencies and percentages were indicated by showing them with tables and graphics. As a result of the research regarding the examination of theses; bibliometric analysis was performed according to academic degree, publication year, publication type, institution, method, university and subject distribution. The majority of research methods and techniques used in research are qualitative studies and assessments.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2022

Âşıklar, Türk kültürünün hâkim olduğu coğrafyalarda sözlü gelenekle beraber müzik kültürünü de te... more Âşıklar, Türk kültürünün hâkim olduğu coğrafyalarda sözlü gelenekle beraber müzik kültürünü de temsil ve muhafaza etmede önemli bir noktadadır. Sosyo-kültürel yapıya yön vererek toplumun sanatsal ifade ve algısının gelenek ve görenekler içerisinde kalmasını sağlamıştır. Âşık Reyhanî, gelenek bağlılığında âşık edebiyatını ve müziğini bir sonraki nesle aktarma hususunda yetiştirdiği çıraklarla, topluma kazandırdığı usta malı ve kendi ürettiği eserlerle kendinden önceki ve sonraki nesil arasında köprü olmayı başarmış bir âşıktır. Bu çalışmanın amacı, Âşık Reyhanî’nin gerek kuramsal bilgileri ve zengin melodi dağarıyla, gerekse de ses ve saz icra teknikleriyle âşık müziğine olan hâkimiyetini bilgi ve belgeler ışığında ortaya koymaktır. Araştırmanın kuramsal bölümü oluşturma adına; ozan, âşık, âşıklık geleneği, Türk halk müziğinde âşıklık geleneğinin yeri, Erzurum ili âşık müziği ve Âşık Reyhani’nin sanat yaşamına yönelik literatür taraması yapılmıştır. Âşık Reyhanî’ye ait müzikal bulguları elde etme adına verilerin toplanmasında belgesel tarama modeli kullanılarak Âşık Reyhanî’nin plak-kaset albümleri, video kayıtları, katıldığı televizyon programları, Âşık Reyhanî temalı belgeseller ve yazılı kaynaklardan faydalanılmıştır. Elde edilen bulgulara doğrultusunda; Âşık Reyhanî bağlama sazının icrasına yönelik çeşitli icra tekniğine, tel ve perde düzeni bilgilerine sahiptir. İcralarında ekseriyetle divan sazını kullanmakla beraber tambura sazını da tercih ettiği görülmektedir. Âşık Reyhanî albümlerinde Maya ve Divan gibi Türk halk müziği uzun hava türlerine benzerlik gösteren uzun havalar; Sümmanî ve Köroğlu havaları gibi çeşitli ezgi kalıplarında kırık havalar seslendirmiştir. Âşık Reyhanî’nin seslendirdiği eserlerin diyapazona göre karar sesleri incelendiğinde genel olarak fa# (F#3), fa (F3), ve sol (G3) sesleriyle söylediği görülmektedir. İcra ettiği eserler ekseriyetle bir oktavı aşmayacak şekilde olup 4-5 ve 7 ses aralığındadır. Yörede sık kullanılan Uşşak ve Hüseyni makamlarının dışında Hicaz, Muhayyer, Saba ve Karcığar makamlarıyla eserler de seslendirmiştir. Âşık Reyhanî kırık havaları en çok 4/4 ve 2/4’lük basit usulde ve 5/8’lik bileşik usulde icra etmiştir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Turkish Studies, 2022

Âşıklık geleneğinde mekân, âşığın sadece performansını sergilediği bir alan olarak düşünülmemelid... more Âşıklık geleneğinde mekân, âşığın sadece performansını sergilediği bir alan olarak düşünülmemelidir. Sözlü kültürün icra edildiği âşık mekânlarının oluşmasında; bellek, eş zaman, âşık ve bilinçli dinleyici gibi önemli dinamiklerin bir arada ve yüz yüze olması gerekir. Bu birliktelik geleneğin yazılı olmayan kurallarındandır. Araştırmanın amacı; gelenekten moderniteye geçiş sürecindeki değişen icra mekân türlerinden ve bu mekânlarda uygulanan icra pratiklerinden bahsetmek, ayrıca değişen icra mekânlarında uygulanan pratikleri gelenek çerçevesinden değerlendirmektir. Araştırmada belgesel tarama modeli kullanılarak var olan kayıt ve belgeler incelenmiş ve bu yolla çalışmanın kuramsal çerçevesi ve bulguları elde edilmiştir. Gelişen teknolojiyle beraber toplumun gündem ve sanat ihtiyacının bu olanaklarla karşılandığını
gören âşık, dijital çağa ayak uydurarak yeni icra mekânını oluşturmuştur. Radyo ile başlayan serüven televizyon, sinema ve internet/sosyal medya gibi icra mekânlarıyla devam etmiş, bir yandan da plak, kaset, band kaydı vb. albüm çalışmaları yürütülmüştür. Âşık bu yeni icra mekânlarını; hem kültürü daha çok kişilere ulaştırma, tanıtma ve kendi reklamını yapma hem de kahvehanelerden elde ettiği gelirden daha
fazlasını kazanma gibi iki farklı amaçla kullanmıştır. Sonuç olarak, modernite içerisindeki icra mekânları âşığın hedef kitlesini artırmış ve ülke genelinde bu kültürü yeniden popüler etme eşiğine getirmiştir. Ancak gelenek içerisinde icra edilen önemli çeşitli türleri (destan, hikaya vb. uzun anlatılar) ve uygulamaları (irticalen söyleme, muamma çözme vb.) modernite icra mekânlarında icra etmemiş/edememiştir. Çünkü
modernite içerisindeki icra mekânlarında süre, eş zamanlılık ve yüz yüze etkileşim bir arada olamamaktadır. Dolayısıyla modernite icra mekânlarında geleneğin kısmen temsil edildiği ve medyanın şekillendirdiği
popüler olma merkezli âşık modelleri ortaya çıkmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Bu çalışmanın amacı Türk kültürünün zengin müzik ve halk oyunları yapısı içerisinde yaygın bir şe... more Bu çalışmanın amacı Türk kültürünün zengin müzik ve halk oyunları yapısı içerisinde yaygın bir şekilde icra edilen
Temur Ağa oyununun ezgisel yapısını incelemektir. Belgesel tarama yöntemi ile var olan kayıt ve belgeler incelenmiş ve Temur
Ağa oyununun ülkemizin 32 ilinde icra edildiği tespit edilmiştir. Elde edilen belge, ses ve görüntü kaynakları ışığında bu iller
içerisinde 22 ilin notasına ulaşılmış, icra edildiği belirtilen 10 ilin ise herhangi bir nota, ses-görüntü ve kaynak kişisine
ulaşılamamıştır. Tespit edilen eş ürünler ezgi ve usul açılardan incelenmiştir. Ezgisel olarak çeşitli illere göre değişkenlik
gösteren bu eş ürünlerin cümle yapıları, farklılık ve benzerlik gösteren motif ve kalıpları, ses genişliği ve perde kullanım sıklıkları
analiz edilmiştir. Yapılan ezgisel analizde; eş ürünlerin bir ve iki cümleden oluşan türleri olduğu, ses genişliği açısından en fazla
8 ses genişliğinde olduğu, perde kullanım sıklığı açısından ise sırasıyla en fazla Re, Mi ve Do perdelerinin kullanıldığı sonucuna
ulaşılmıştır. Makamsal olarak bir cümleli eş ürünler Hüseyni ekseninde, iki cümleli eş ürünlerin ise birinci cümlesi Hüseyni,
ikinci cümlesi ise Uşşak eksenli olduğu tespit edilmiştir. Usul analizinde ise eş ürünlerin tamamının Ana usulde olduğu, 6 eş
ürününde usul geçkisinin yapıldığı ve bu geçkilerin yine Ana usulün üçerli haliyle yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Usul geçkisi
yapılan bölümün eserin hoplatma bölümünü oluşturduğu ve hızlanılması gereken bölüm olduğu görülmüştür. Metronom
açısından ise eserlerin en fazla Andante (yavaşça) icra edildiği, bunun dışından Allegro (hızlı) ve Allegretto (orta derecede hızlı)
icra edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

JASS Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 2022

Bu araştırmada, çeşitli ekonomik ve sosyo-kültürel nedenlerle yaşam koşullarının değiştiği, doğa... more Bu araştırmada, çeşitli ekonomik ve sosyo-kültürel nedenlerle yaşam
koşullarının değiştiği, doğal ve geleneksel kültür aktarımının azaldığı
günümüzde, sözlü kültür ürünü olan ninnilerin müzikal analizinin
yapılması amaçlanmaktadır. Betimsel nitelikli olan bu çalışmanın
yürütülmesinde, nitel araştırma yöntemlerinden içerik incelemesi
tekniği kullanılmıştır. Ninnilerin içerik incelemesi yapılırken
kategorisel analiz tekniğine başvurulmuştur. Araştırmanın veri
kaynaklarını, Kars ve Ardahan il merkezleri, ilçeleri ve buralara bağlı
köylerde söylendiği tespit edilen 24 ninni oluşturmaktadır. İçerik
incelemesi tekniği kapsamında, ninnilerin müzikal analizi yapılarak bu
bölgenin müzik kültürüne ilişkin öğeler ortaya konmuştur. Ezgisel
çözümlemesi yapılarak makamsal nitelikte olduğu belirlenen
ninnilerin incelenecek kategorileri belirlenmiştir. Buna göre,
ninnilerdeki pes ses, tiz ses, ses alanı, makam dizisi, karar perdesi,
güçlü perdesi, yeden perdesi, seyir ve ezgisel genişleme oranları; usul
analizinde ise; birim, zaman, düzüm, süre değerleri, metronom ve usul
geçkileri ele alınmıştır. Bu kategoriler bağlamında incelenen ninnilerin
makam ve usul yönünden kimlik bilgileri oluşturulmuştur. Verilerin
analizinde tanımlayıcı ölçütlerden frekans ve yüzde kullanılmıştır.
Elde edilen bulgular doğrultusunda, analiz edilen ninnilerin 21’inin
kırık hava, 3’ünün uzun hava türünde olduğu tespit edilmiştir. En çok
görülen makam dizisinin Uşşak olduğu (%50); usul kullanımı
yönünden ise en fazla 4/4’lük usulde (%53,8) ninni söylendiği
saptanmıştır. Analiz edilen ninnilerin makamsal ve usul özellikleri
bakımından Kars-Ardahan müzik kültürü ile yüksek oranda benzerlik
gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır

Bookmarks Related papers MentionsView impact

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ, 2021

Bu çalışmanın amacı TRT THM repertuarında bulunan ve kaynak kişisi Ali Ekber ÇİÇEK olan Erzincan’... more Bu çalışmanın amacı TRT THM repertuarında bulunan ve kaynak kişisi Ali Ekber ÇİÇEK olan Erzincan’a ait türkülerde hangi değerlerin kullandığını ve değerler eğitimi acısından ne kadar kullandığını tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama sürecinde belgesel tarama tekniği kullanılmıştır. Ali Ekber ÇİÇEK’e ait türküleri tespit etme adına TRT THM repertuvarı taranmıştır. TRT THM repertuarından kaynak kişisi Ali Ekber ÇİÇEK olan toplam 20 Erzincan türküsü tespit edilmiştir. Veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde Erzincan yöresine ait olan türkülerin sözleri incelenerek adalet, aşk, saygı, sevgi, ahlak, kahramanlık, cesurluk, özgürlük, sorumluluk, dürüstlük, savaş, barış gibi değerler frekans analizi yoluyla hangi değerin ne sıklıkla vurgulandığı tespit edilmiş ve bulgular tablo halinde sunulmuştur. Bu türküler içerisinde değerler toplam 102 kez işlenmiştir ve en çok kullanılan “Sevgi” değeri toplam 18 türkü de işlenmiştir. Öte yandan “Vefa”, “Dürüstlük-Doğruluk”, “Sabır”, “İtidal”, “Saygı”, “Cesaret”, “Güven”, “Affedicilik”, “Şükür”, “Merhamet” gibi değerler sıkça işlenmiş, “Adalet” ve “Diğerkâmlık” değerleri ise işlenmemiştir. Ayrıca “Hazin Hazin Esen Seher Yelleri” adlı türküde 10 farklı değerin işlendiği de dikkat çekici bir diğer sonuç olduğu görülmüştür.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Her Yönüyle Baskil Sempozyumu, 2020

Harput-Elazığ ili, tarihsel süreç içerisinde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapması münasebet... more Harput-Elazığ ili, tarihsel süreç içerisinde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapması münasebetiyle kültürel açıdan oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Bu kültürel zenginliği Harput-Elazığ müzik kültüründe de görmek mümkündür. Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği türlerinin yoğun olarak kullanıldığı Harput müzik kültüründe; klarnet, keman, kanun, ud, bağlama, kaval, cümbüş, darbuka, tef ve davul gibi Türk müziği çalgılarının yaygın olarak kullanıldığı bilinmektedir. Bu zengin müzik kültüründe; Divan, Elezber, İbrahimiye, Tecnis, Tatvan, Varsak, Muhalif, Müstezat, Kürdi ve Nevruz makamı gibi yöreye özgü makamlar kullanılır ve bu makamlarla Hoyrat, Gazel, Elezber gibi yine yöreye özgü uzun havalar seslendirilir. Haprut-Elazığ müziği okuyuş üslubu, yöresel tavrı ve icra kurallarıyla Türk Halk Müziğinde özel bir konuma sahiptir.
Bu araştırmanın amacı; TRT Türk Halk Müziği kırık havalar repertuarında bulunan Baskil yöresi türkülerinin ritmik ve makamsal unsurlarının ortaya konulmasıdır. Bu araştırmanın yürütülmesinde belgesel (yapılanmış) tarama modeli kullanılmıştır. TRT Türk Halk Müziği kırık havalar repertuarında bulunan yöresi Baskil olan “Şıh Hasan Ağırlaması”, “Ya Hızır Semahı” ve “Bacılar Semahı” isimli üç türkü tespit edilmiştir. Tespit edilen türküler araştırmanın amacı doğrultusunda incelenmiştir.
Makamsal incelemede, türkülerin makam dizileri, cümle yapıları, ses genişlikleri, pes ses ve tiz ses oranları, makam geçkileri; ritmik incelemede ise usul türleri, birim – zaman ve eser içerisindeki usul değişikliklerinin analizleri yapılmıştır. Ayrıca türküler derlemecilik açısından da incelenmiştir. Ritmik ve makamsal yönden incelenen bu üç türkünün ortak noktaları belirtilmeye çalışılmış, Baskil yöresi müzik kültürüne katkı sağlaması düşüncesiyle müzikal kodlar ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Harput-Elazığ Müzik Kültürü, Makamsal Analiz, Usul Analizi, Baskil Türküleri.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

I. Uluslararası SANAD Kongresi, 2019

Bağlama öğretiminde, geçmişten günümüze kadar varlığını sürdüren meşk (usta-çırak) sisteminin dış... more Bağlama öğretiminde, geçmişten günümüze kadar varlığını sürdüren meşk (usta-çırak) sisteminin dışında
bilhassa Cumhuriyet Dönemi ve sonrası çeşitli arayışlar içerisine girilmiştir. Metotlaşma süreci; notaların
yazı şeklinde yazılması, hecelerin son harflerini uzatarak süre değerlerinin oluşturması gibi arayışlar ile
başlamış ve ilerleyen süreçlerde doğru tavır çalımına ve tuşe üzerinde doğru konumlandırmaların yapılmasına
yönelik sağ ve sol el için simgeler geliştirilmiştir.
Araştırmanın amacı uzun sap bağlama öğretiminde kullanılan notasyonları tespit etmektir. Bu amaç
doğrultusunda; notasyonları tespit etme adına tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucunda uzun
sap bağlama öğretimine yönelik; parmak numarası türleri, pozisyon ve tablatur notasyonlarının kullanıldığı
üç farklı notasyon tespit edilmiş ve söz konusu bu notasyonların temel özellikleri ortaya konulmaya
çalışılmıştır

Bookmarks Related papers MentionsView impact

İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müzik Eğitimi Bilim Dalı, 2019

Bu araştırmanın amacı, uzun sap bağlama eğitiminde kullanılan parmak numarası notasyonu ve pozisy... more Bu araştırmanın amacı, uzun sap bağlama eğitiminde kullanılan parmak
numarası notasyonu ve pozisyon notasyonunun öğrencilerin deşifre başarısına etkisini ölçmektir. Araştırmanın çalışma gurubunu Kafkas Üniversitesi Devlet Konservatuarı Türk Müziği Bölümü THM Anasanat Dalı 2017-2018 öğretim yılındaki Lisans bir sınıfından n=10 bağlama öğrencisi oluşturmaktadır. Bu araştırmada, konunun belirlenmesinin ardından alan taraması yapılmış ve araştırma konusu kesinleştikten sonra araştırmanın yöntemi belirlenmiştir. Daha sonra belirlenen yöntem doğrultusunda eşit iki grup oluşturma adına denklik testi yapılmıştır. Ön test uygulamasıyla uzmanlar tarafından belirlenen üç eser, çalışma gruplarına çaldırılıp, kayıt altına alınmış ve uzmanlara gönderilmiştir. Uzmanlar tarafından onaylanan performans derecelendirme formu ile ön test puanları belirlenmiştir. Parmak numarası notasyonu ve pozisyon notasyonuna yönelik hazırlanan alıştırmalar, on haftalık süreç içerisinde uygulanmıştır. Son test aşamasında, uygulama sonrası öğrenci deşifre performansları yeniden kaydedilerek ve uzman görüşüne sunularak
değerlendirme işlemi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın yöntemi yarı deneyseldir ve ön test son test kontrol grupsuz desen kullanılmıştır. Parmak numarası ve pozisyon notasyonları kullanılarak uygulanan on
haftalık uygulama sürecinden sonra ön test ve son test farklılıkları karşılaştırılmıştır. Analiz öncesi verilerin normallik varsayımını karşılayıp karşılamadığı incelenmiştir. Elde edilen bulgulara dayalı olarak; parmak numarası ve pozisyon notasyonlarının öğrencilerin deşifre esnasında; ezgiyi doğru seslendirebilmesinde, eserin ritmik yapısını doğru seslendirebilmesinde, eserin ezgi aralıklarını doğru parmaklar ile seslendirebilmesinde, eserin ritmik yapısını doğru tezene yönü ile
seslendirebilmesinde ve eseri doğru tempoda seslendirebilmesinde etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 2019

Bu araştırmada Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuarında bulunan toplam 2... more Bu araştırmada Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuarında
bulunan toplam 260 Erzurum türküsü taranmış ve terennüm (hem sözlük anlamı olanların
hem de sözlük anlamı olmayanların oluşturduğu kelime grupları) kullanım durumları tespit
edilmiştir. Bu araştırmanın amacı TRT Türk Halk Müziği Repertuarında bulunan Erzurum
türkülerinde kullanılan terennümlerin kullanım durumu ve terennümlerin Türk sanat müziği
ve Türk halk müziğindeki önemine değinmektir. Araştırma betimsel türdedir ve genel tarama
modeli kullanılmıştır. Araştırma için belirlenen Erzurum türkülerinde terennüm konusunun
temellendirilmesi ve yönlendirilmesi adına literatür taraması yapılarak kaynaklara ulaşılmış
ve konuyla ilgili bilgiler toplanmıştır.
Terennüm, anlam bakımından Arapçadan türemiş ve sözlük anlamı söylenilen ezgi veya
icracısı demektir. Türk müziğinde ise bazılarının sözlük anlamı olan bazılarının ise sözlük
anlamı olmayan kelime gruplarıdır. Terennümler genellikle büyük formlu eserlerde, az
sıklıkta ise küçük formlu eserlerde kullanılmıştır. Türk sanat müziğinde vezin ve usul uyumu,
formları birbirinden ayırma ve bestecinin hünerini gösterme gibi birkaç amaçta kullanılmıştır.
Türk halk müziğinde ise vezin-ezgi-usul uyumunu sağlama temel amacındadır. Terennümler
lafzî ve ikâî olmak üzere iki türdedir. Lafzî, sözlük anlam karşılığı olan terennümlerken ikâi
sözlük anlam karşılığı olmayan terennümlerdir. Bu iki terennüm türü cümle başında, ortasında
ve sonunda kullanılmaktadır. Ayrıca eserlerde ayrı ayrı kullanıldığı gibi bir arada da
kullanılmaktadır.
İncelenen 260 Erzurum türküsünün 105’inde terennüm kullanılmış ve 62 farklı terennüm
kullanılmıştır. Türkülerde her iki türde terennümlerin ayrı ayrı ve bir arada kullanıldığı
sonuçlarına ulaşılmıştır. Terennümlerin türkülerde diğer amaçlarının dışında sadece cümle
tamamlama adına yani vezin-ezgi-usul uyumu adına kullanıldığı görülmektedir. Elde edilen
sonuçlar doğrultusunda diğer yörelerdeki terennümlerin kullanım durumu ve terennümlerdeki
değişime uğramış olduğu düşünülen kelimelerin incelenmesi gibi çeşitli önerilere yer
verilmiştir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

İki yüzyıl öncesine kadar yüzlerce yıl Selçuklu, Osmanlı, Safevi dönemlerinde olduğu gibi aynı Tü... more İki yüzyıl öncesine kadar yüzlerce yıl Selçuklu, Osmanlı, Safevi dönemlerinde olduğu gibi aynı Türk devlet ve yönetimleri altında, dil, edebiyat, kültür ve sanat ortaklığı içerisinde hayat süren Azerbaycan ve Anadolu Türklüğünün bütün bilim, kültür ve sanat değerleri ortak oluşmuş, ortak kullanılmıştır. Binlerce yıl aynı vatanda, aynı yönetimler altında, aynı kültür ve sanat ortamlarında varlıklarını sürdüren bu iki kardeş milletin dil ve edebiyatından sonra ortaklıklarının görüldüğü en büyük alan musiki olmuştur. Fârâbî, İbni Sina, Urmavî, Maragayîlerin temelini attıkları Türk musikisi Azerbaycan ve Türkiye Türk musikisinin kökünü ve gövdesini oluşturan ana mihverler olmuştur. Tek millet, tek devlet olarak yaşadıkları dönemlerden sonra, bir millet iki devlet oldukları günümüzde de kültür ve sanat alanlarında özellikle musiki alanında hem sanatçı hem müzik grupları hem de musiki eserleri alışverişleri kesilmemiştir.
Araştırma sonucunda, TRT THM repertuarındaki 90 Azerbaycan türküsünün müzikal özellikleri belirlenerek oranlarla sunulmuştur. Türk müziğinin önemli bir bütünleyicisi konumundaki Azerbaycan müziğinin, var olan kültürümüzün doğru kapsamını idrakimizde fayda
sağladığı görülmektedir. Türk musikisinin korunması ve geliştirilmesinde önemli yeri olan TRT’nin repertuarında
bulunan 90 adet Azerbaycan yöresine ait eseri incelemeye tabi tutup bu ortak kültürlülüğün olduğunu ve artırılarak daha da geniş Türk kültür coğrafyalarına yayılması gerektiğini göstermeye çalıştık.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Zeybekler, Anadolu’da köklü tarihe sahip değerli kültürlerden biridir. Türkiye'nin Batı Anadolu b... more Zeybekler, Anadolu’da köklü tarihe sahip değerli kültürlerden biridir. Türkiye'nin Batı Anadolu bölgesinde izlerini sürdüren zeybekler, Teke yöresinde de görülmektedir. Bu yörede çalınıp, söylenen ve oynanan zeybekler, teke yöresi zeybekleri olarak nitelendirilmiştir. Araştırmada, teke yöresine ait zeybekler makam yönünden incelenerek, ezgi ve ritm kalıplarının belirlenmesi ve zeybeklerin icrasal farklılıkları üzerine durum
tespitleri yapılması amaçlanmaktadır. Araştırma, TRT, THM Sözsüz Eserler Repertuarı ile sınırlıdır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. TRT, THM Sözsüz Eserler Repertuarında 600 eser taranmış, teke yöresine ait 31 zeybek tespit edilmiştir. Tespit edilen eserler, makam özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Makam bakımından eserlerin; karar perdesi, güçlüsü, yedeni, seyri, donanımı, ses alanı özellikleri incelenmiştir

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Müzik ve folklorun harmanlandığı bir olgu olan müzik kültürü; müzik ile insanların yüzyıllardır s... more Müzik ve folklorun harmanlandığı bir olgu olan müzik kültürü; müzik ile insanların yüzyıllardır süregelen sözlü edebiyatı, törenleri, düğünleri, oyunları, yaşayış biçimleri kısacası halkın bütün kültür ürünlerinin birleşimidir. Dolayısıyla her
ulusun müzik kültüründe kendini ifade eden müzikleri, halk dansları ve çalgıları vardır. Tarihi süreç içerisinde, bulunduğu coğrafi konumu gereği Kafkasya bölgesiyle bağlantı noktasında olması ve
günümüzde bünyesinde bulundurduğu çeşitli etnik toplulukların yaşaması sebebi ile Kars ili ve çevresi müzik kültürü açısından önemli bir bölgedir. Bu bölgede tarihsel süreç içerisinde yaşayan etnik toplumların sahip oldukları geleneksel müzikleri, icrasal açıdan da farklıdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; Kars müzik kültüründe kullanılan çalgıların teknik yapılarını ve icrasal özelliklerini ortaya koymaktır. Kars yöresinde kopuz, tar, kemane, mey, balaban, davul, nağara, goşa nağara, zurna, tulum, garmon, akerdeon ve kavalın kullanıldığı görülmektedir. Âşıklık geleneğinin etkin rol oynadığı bu bölgede bağlama ve ailesinin de yaygın şekilde kullanıldığı bilinmektedir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Bu araştırmada TRT repertuarında bulunan kına türkülerinin usûl özelliklerinin ortaya konulması a... more Bu araştırmada TRT repertuarında bulunan kına türkülerinin usûl özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu temel amaç çerçevesinde kına türküleri usûl yönünden incelenerek genel özellikleri tespit edilmiştir.
Araştırmanın yürütülmesinde belgesel tarama modelikullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, TRT THM repertuarı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, repertuarda yer alan 75 kına türküsü oluşturmaktadır.
TRT THM Repertuar içerisinde bulunan toplam 75 kına türküsünün % 58.6 oranıyla 44 türkünün birleşik usûl, % 17.4 oranıyla 13 türkünün ana usûl, % 13.3 oranıyla 10 türkünün karma usûl, % 10.7 oranıyla 8 türkünün çoklu usûl olduğu tespit edilmiştir.
Kına türkülerinin en çok birleşik usûlde olduğu, en az ise çoklu usûlde olduğu tespit edilmiştir. TRT THM repertuarındaki kına türkülerinin, % 40 oran ile (30 türkü) 9/8’lik usûlden oluştuğu, % 1.3 oranla ise 6/8, 8/8, 9/4, 12/8, 13/8, 15/8 ‘likusûl olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 8 kına türküsünün de % 1.3 oranla çoklu usûlde olduğu tespit edilmiştir.

Bookmarks Related papers MentionsView impact

Turkish folk music makes use of two distinctive resources as folk song singers and minstrels. Min... more Turkish folk music makes use of two distinctive resources as folk song singers and minstrels. Minstrels tradition is very essential because of its being beneficial to the productivity of Turksih Folk Music which is a form of our traditional music types. Some minstrels brought up in this tradition not only affected their local areas, but they also influenced various regions. Summani, who is one of the Erzurum’s local minstrels, is a person who showed this effect clearly. Minstrel Summani, who generated a unique style using his own melody named “Summani Style”, impressed both minstrels from Erzurum and various minstrels from all over the country.
In the study, it has been aimed to determine the patterns of style and rhythm, and to make case studies over the performance based differences through the investigation of folk songs singed with Summani style according to tune and style. Study is limited within the repertoire of TRT THM Vocal Productions.
In the study, scanning model has been used. We have scanned 4600 production in the repertoire of TRT THM Vocal Productions, and determined folks song that performed with Summani style and pseudonym. The folk songs identified have been assessed in accordance with their style and tune characteristics. According to their tune, the characteristics of tonic, dominant, sunsible, melodic pattern, tone, tone area and other pitch have been investigated. However, in pseudonym aspects, we have identified the time, units, types and notes durations. In the light of the information obtained, the melody and rhythm patterns of Summanı style have been identified.
Key words: Summani Style, Minstrelhood Tradition,Turkish Folk Music

Bookmarks Related papers MentionsView impact

It was aimed to point out henna folk songs which are situated TRT Turkish folk songs repertory in... more It was aimed to point out henna folk songs which are situated TRT Turkish folk songs repertory in terms of their makam scales. Within the frame of this basic goal, it was tried to determine properties of makam by investigating their karar perde,
güçlü, sensibles and asma karar.
During this research, documentary survey method was used. Repertory of TRT
Turkısh Folk Music constitutes the research’s universe. The sample group is 75
henna folk songs in repertory of TRT Turkish Folk Music.
As a result of the reseach, ıt was determined that makam scales that they are
musical properties of henna folk songs have some similarity and discrepancy up to
their regions. It has been seen that in some henna folk songs, the same lyrics is
performed disparately in terms of their makam scales to their region. It is observed
that compositions can have verioud dialects up to their regions even if some of
them have the same lyrics. It is shown that henna folk songs which are sung
similarly and differently around our country are important constituents of our
cultural richness.
The consequence of analysis, it was determined that %54.7 of the 75 henna folk
songs (41 folk songs), in TRT Turkish Folk Songs Repertory which is the highest
rate has “Hüseyni” makam scales % 34.7 (26 folk songs) is in the range of 7 note,
% 53.3 of them (40 folk songs) has lowest not A (Dügah) and % 53.3 of them (40
folk songs) the highest note G (Gerdaniye).

Bookmarks Related papers MentionsView impact