Türkçe ve Moğolca Çalışmaları Research Papers (original) (raw)

Safranbolu Şehir Yemekleri kitabının 3. Bölümü

The Paper deals with the study of the Mongol and Il-khans periods, which, despite some research in the history of Azerbaijan, have many problems. Although some of these problems do not affect the existing ideas, most of them completely... more

The Paper deals with the study of the Mongol and Il-khans periods, which, despite some research in the history of Azerbaijan, have many problems. Although some of these problems do not affect the existing ideas, most of them completely change the existing ideas. The first part of the problem is the spelling of the word "Mongol" as "Mongol" or "Moghol", the use of the word "Il-khans" (“Elkhanli”) in historical literature as "Elkhanli" in accordance with the grammar of the Azerbaijani language, etc. Issues can be shown. The second part of the problem is more serious. Examples include the degree of the Mongols 'closeness to the Turks and the Turks' influence on the Mongols, the number of Mongol marches in Azerbaijan, the fact that Ghazan Khan's non-conversion to Islam was not part of his reforms, and so on. issues can be shown. In the study, certain steps have been taken to solve these problems using primary sources, and for the first time, several theories have been put forward.

Türklerin maddi ve manevi kültür evrenine ait birçok öğeyi tanıklayabildiğimiz ya da ipuçlarını görebildiğimiz destanlar / destansı metinler, Türk edebiyatının yazılı metinleri içerisinde yapısal ve içerik bakımından farklılık göstermekte... more

Türklerin maddi ve manevi kültür evrenine ait birçok öğeyi tanıklayabildiğimiz ya da ipuçlarını görebildiğimiz destanlar / destansı metinler, Türk edebiyatının yazılı metinleri içerisinde yapısal ve içerik bakımından farklılık göstermekte ve dolayısıyla Türk edebiyatı araştırmaları açısından ayrıca önem arz etmektedir. Birçoğu sonradan farklı Türk kültür coğrafyalarında yazıya geçirilmiş olan bu tür metinler, Türk yaşam algısının bizzat Türkler tarafından ifade edildiği metinler olarak mütalaa edilebilir. Destanlar, sunduğu antropolojik bulgular kadar, bilhassa sözlü edebiyatın teşekkülü ve yazılı edebiyata geçiş süreci ile dil araştırmaları bakımından da ayrıca önem arz etmektedir. Türk dilinin tarihsel ve modern zamanlarına ait her bir metin, Türk dili araştırmaları bakımından önemli olmakla birlikte, destansı metinler, sonradan yazıya geçirilmiş olsalar da Türk yazılı edebiyatının başlangıcından çok öncelere gittiği tahmin edilen, Türklerin belki de yaratılışından itibaren var olan ve böylece Türk

(An unpublished paper from 2013 containing some opinions on the historical phonology of Turkic which I no longer entertain) The ambiguous verbal suffix -zU occurs only twice in the whole Old Turkic corpus. In the introduction, it is... more

(An unpublished paper from 2013 containing some opinions on the historical phonology of Turkic which I no longer entertain)
The ambiguous verbal suffix -zU occurs only twice in the whole Old Turkic corpus. In the introduction, it is concluded that it is a virtually obsolete causal converb.
Having analysed the sound change *ǰ > z in Turkic by means of various cases, *-r2U and *-ǰU are presented as two equally possible Proto-Turkic reconstructions of the converbial suffix -zU. Since internal evidence is indecisive in reconstructing -zU as *-r2U or *-ǰU, external evidence is taken into account.
The Mongolic converbs in -ǰi ~ -ǰU and -rUn are suggested as two possible cognates of -zU. Both are discussed in detail, and the Mongolic converb in -ǰi ~ -ǰU is ruled out due to its semantic discrepancy. It is concluded that Mongolic -rUn might be the cognate of Turkic -zU whereas Mongolic -ǰi ~ -ǰU is a borrowing of the Turkic converb in *-dI.

The first translation of "Secret History of Mongols" which is an important work of Mongol literature created as epic and known that it has been translated into many languages in many countries until our day from its discovery has been... more

The first translation of "Secret History of Mongols" which is an important work of Mongol literature created as epic and known that it has been translated into
many languages in many countries until our day from its discovery has been
translated into Turkish by Ahmet Tenıir in 1942, second one by M. L. Kaya
in 2011. n 2011.
We have compared the poem sample consisted of mixing the prose and poem
we choose from "Secret history of Mongols" in terms of points to take into
consideration in translations of the poems. We have determined in this comparison
that synonymous words do not vary in the translation of Ahmet Temir on the other
hand Mehmet Levent Kaya has used it in the various ways saving the harmony in the
poem. When we compare and contrast in terms of other points it is said that both of
translations have been different and both of them include mistakes but in fact Mehmet
Levent Kaya depends on Mongolian in a tighter way. Al~o , a conspicuous factor is
that Ahmet Temir pays attention the truth in terms of the meaning but does not pay
attention the truth in terms of rhythm factor on the other hand Levent Kaya sticks to
poetical factors but made minor meaning mistakes.

Özet: Moğolcada pek çok Türkçe sözcük bulunmaktadır. Moğol dilinden de Türk dilleri ve diyalektlerine çok sayıda sözcük geçmiştir. Batı Türkçesinin çeşitli diyalektlerine baktığımızda Moğolca unsurların bu diyalektlerde de kullanıldığını... more

Özet: Moğolcada pek çok Türkçe sözcük bulunmaktadır. Moğol dilinden de Türk dilleri ve diyalektlerine çok sayıda sözcük geçmiştir. Batı Türkçesinin çeşitli diyalektlerine baktığımızda Moğolca unsurların bu diyalektlerde de kullanıldığını görmekteyiz. Doğal olarak Moğolların yoğun yaşadığı veya onların yönetim merkezlerine yakın olan Türk bölgelerinde Moğolca unsurların daha fazla bulunması beklenmektedir. İran coğrafyasında konuşulan Türk ağızlarına da Moğolcadan çok sayıda sözcük geçmiştir. Bu çalışmada İlhanlıların başkenti olan Sultaniye ve onun yöresinde kullanılan Moğolca sözcükler ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: İlhanlılar, İran Türk Ağızları, Moğolca Sözcükler The Linguistic Legacy of the Ilkhanate Era Abstract: There are many Turkic loanwords in the Mongolian language. There are also many loanwords borrowed from Mongolian language by Turkic languages and dialects. Looking at different dialects of the western Turkic, we see that Mongolian loanwords are also used in these dialects. Naturally, Mongolian words are expected to be found in Turkic areas that were close to Mongolian living areas or administration centers. Many Mongolian loanwords have also entered the Turkish dialects of Iran. This paper reviews the Mongolian loanwords used in the capital city of the Ilkhanate dynasty, Soltaniyeh, and its surrounding areas.

Aynı dil ailesi içinde yer alan ve Türkçeye en yakın dil olma özelliği gösteren Moğolca, Türkiye’de yeterince bilinmemektedir. Bunda iki coğrafyanın birbirine uzaklıklarının yanı sıra ülkeler arasındaki iş birliğinin üst düzeyde olmaması... more

Aynı dil ailesi içinde yer alan ve Türkçeye en yakın dil olma özelliği gösteren Moğolca, Türkiye’de yeterince bilinmemektedir. Bunda iki coğrafyanın birbirine uzaklıklarının yanı sıra ülkeler arasındaki iş birliğinin üst düzeyde olmaması da etkilidir. Öte yandan Moğolca öğrenmek isteyen Türklere yönelik ders kaynaklarının da yeterli sayıda olduğu söylenemez. Tarihsel, kültürel ortaklıkları da bulunan iki ülkenin birbirlerinin diline ilgi duymaları elbet de kaçınılmazdır. Bu ilgi, sadece akademik çalışmalarla uğraşanlarla sınırlı olmayıp Türk tarihine biraz meraklı herkesin içinde mevcuttur. Aynı şekilde Moğolistan’da da Türk tarihine, kültürüne, diline özel ilgi duyan kimselerin olduğu muhakkaktır. “Moğolcaya Giriş” kitabı Moğolca öğrenmek isteyenler için temel düzey bir başlangıç kitabıdır. Kitap Türkçe ve Moğolca iki dilli olarak hazırlanmıştır. Bu sebeple aslında hedef kitlesi sadece Moğolca öğrenmek isteyen Türkler değildir; kitap Türkçe öğrenmek isteyen Moğolları da kapsamaktadır.
Kitabın iki dilli hazırlanması dil öğrenmek isteyen bu her iki hedef kitleye, kendi ana dili ile karşılaştırmalı olarak dil öğrenme fırsatı sunmaktadır. Moğolcanın temel düzey dilbilgisi konuları, kitapta tablolar eşliğinde bol örnekli olarak açıklanmış, örnek cümleler ve metinlerle konular pekiştirilmeye çalışılmıştır. Temel düzeyde gerekli olan söz varlığının kazandırılması için kitabın ikinci bölümüne tematik sözlük eklenmiştir.

The Mongol rulers who lived in the 13th century, like many states in every period of history, used some titles. From this perspective, the most important titles used by the rulers in the Great Mongol Ulus are khagan and khan. Thus, in... more

The Mongol rulers who lived in the 13th century, like many states in every period of history, used some titles. From this perspective, the most important titles used by the rulers in the Great Mongol Ulus are khagan and khan. Thus, in our study, these titles were taken as basis and various linguistic and spelling forms were examined and evidence was sought for their use and superiority to each other. In this regard, the first rulers of the Great Mongol Ulus in the 13th century starting from Genghis, respectively Ögedei, Göyük, Möngke and Qubilai were examined. The documents created during their periods were scanned in detail. These documents include in scriptions, edicts, chronicles, numismatic data and some historical remains. According to the data obtained from the said sources, some conclusions have been made about their use in the period mentioned briefly about the emergence of titles. One of the in ferences obtained as a result of these researches is the simultaneous use of the two titles during this the period. Inaddition, the only difference between the two titles investigated is the way of writing and the opinion that one does not have any superiority over the other.