| dbo:abstract |
Koňský povoz je koňmi tažené dvouosé vozidlo pro dopravu nákladů nebo osob. V Evropě byly dobytkem tažené vozy nahrazovány už ve středověku koňskými povozy. V jižní Africe byla oproti tomu volská spřežení ještě na konci 19. století důležitým dopravním prostředkem. V zemích třetího světa jsou káry a vozy tažené koňmi dodnes široce rozšířené a používají se především v zemědělství. Podle počtu zapřažených koní mohlo být pojmenováno i samotné vozidlo, například "ruská trojka". Jednodušší verze koňmi taženého jednoosého vozidla je kára nebo kočárová bryčka. Koňský povoz se liší od kočáru hlavně tím, že nemá pérování a není zakrytý. Dlouhou dobu byly povozy zhotovovány ručně řemeslníky zvanými koláři. (cs) Un vagó (anglicisme de wagon) és un vehicle dissenyat per ser arrossegat per animals de càrrega o altres enginys mecànics creats per l'home, com les locomotores. (ca) Ein Fuhrwerk ist ein von Zugtieren gezogener Wagen. Der veraltete Begriff Stellwagen hat sich noch in der Berufsbezeichnung Stellmacher für den Wagenbauer erhalten. (de) Ein Pferdewagen ist ein von Pferden gezogenes zweiachsiges Fahrzeug (Wagen) für den Transport von Personen oder Waren. Der – einfache – Pferdewagen unterscheidet sich von der Kutsche dadurch, dass ihm die Federung oder das Verdeck fehlt. Ein von einem oder mehreren Pferden gezogenes einachsiges Fahrzeug ist ein Pferdekarren. (de) Ĉevalveturilo estas fare de ĉevaloj tirata duaksa veturilo por transporto de ŝarĝoj aŭ personoj. En Eŭropo estis fare de brutaro tirataj veturiloj anstataŭigataj jam en už mezepoko per ĉevalveturiloj. En suda Afriko estis kontraŭe al tio oksaj veturiloj ankoraŭ fine de la 19-a jarcento grava transporta rimedo. En landoj de la tria mondo estas ĉaroj kaj veturiloj tirataj de ĉevaloj ĝis hodiaŭ vaste disvastigitaj kasj oni uzas ilin precipe en agrikulturo. Laŭ nombro de enjungitaj ĉevaloj ĝi povis esti nomita ankaŭ la veturilo mem, ekzemple "rusa trojko". Pli simpla versio de la ĉevaloj tirata unuaksa veturilo estas ĉaro aŭ kaleŝa . La ĉevalveturilo diferenciĝas de kaleŝo ĉefe per tio, ke ĝi ne havas risortaron kaj ĝi ne estas kovrita. Longan tempon la ĉevalveturiloj estis faritaj permane fare de metiistoj nomitaj ĉarfaristoj. (eo) Un chariot ou charriot (orthographe rectifiée de 1990) est une plateforme simplement munie de roues pour servir à transporter des charges quelconques. Un chariot est souvent muni de ridelles servant à maintenir ou protéger la charge. Il porte alors le nom de « tombereau ». (fr) Wagon adalah gerobak atau gerbong yang ditarik oleh lokomotif atau hewan dari suatu rangkaian kereta. Wagon biasanya lebih mampu memuat banyak muatan dibanding dengan gerobak biasa, wagon memiliki setidaknya 2 (dua) roda atau lebih dan berukuran besar. Dalam satu rangkaian kereta bisa terdapat 1 (satu) atau lebih banyak wagon. (in) A wagon or waggon is a heavy four-wheeled vehicle pulled by draught animals or on occasion by humans, used for transporting goods, commodities, agricultural materials, supplies and sometimes people. Wagons are immediately distinguished from carts (which have two wheels) and from lighter four-wheeled vehicles primarily for carrying people, such as carriages. Animals such as horses, mules, or oxen usually pull wagons. One animal or several, often in pairs or teams may pull wagons. However, there are examples of human-propelled wagons, such as mining corfs. A wagon was formerly called a wain and one who builds or repairs wagons is a wainwright. More specifically, a wain is a type of horse- or oxen-drawn, load-carrying vehicle, used for agricultural purposes rather than transporting people. A wagon or cart, usually four-wheeled; for example, a haywain, normally has four wheels, but the term has now acquired slightly poetical connotations, so is not always used with technical correctness. However, a two-wheeled "haywain" would be a hay cart, as opposed to a carriage. Wain is also an archaic term for a chariot. Wain can also be a verb, to carry or deliver, and has other meanings. Contemporary or modern animal-drawn wagons may be of metal instead of wood and have regular wheels with rubber tires instead of traditional wagon wheels. A person who drives wagons is called a "wagoner", a "teamster", a "bullocky" (Australia), a "muleteer", or simply a "driver". (en) 왜건(wagon)은 재화, 상품, 농업용 자재, 공급품, 가끔은 사람을 수송할 목적으로 사역동물이나 가끔은 인간에 의해 밀어서 사용하는 중형의 4륜 차량이다. 왜건은 2륜 바식의 카트, 그리고 주로 사람을 수송하는 더 경량형인 4륜 차량과는 구별된다. 말, 노새, 황소 등의 동물이 보통 왜건을 끈다. (ko) De term paard en wagen stamt uit de tijd waarin naast een stijgend aantal gemotoriseerde voertuigen ook nog veel met trekdieren aangespannen wagens en karren gebruikt werden in het verkeer. (nl) ワゴンとは、足に車輪をつけ、移動を便利にした荷台を指す。料理の運搬や品物を陳列するためなどの用途に用いられる。 (ja) Il carro è un veicolo a due o quattro ruote, dedicato al trasporto di merci o di persone. Si possono distinguere carri secondo il tipo di trazione: umana, animale, meccanica. (it) Fura, nazywana też furmanką lub wozem konnym – tradycyjny konny pojazd kołowy, używany głównie w rolnictwie do przewożenia płodów rolnych. Fury różniły się materiałami i sposobami wykonania. Wykonanie różniło się w zależności od regionu, przeznaczania oraz zamożności właściciela. Pierwotnie wykonywana w całości z drewna, zmieniała się wraz z rozwojem techniki. W Polsce od około XIV w. w konstrukcji furmanki zaczęto stosować żelazo, z którego pierwotnie wykonane były tylko osie wozu, później obręcze kół i okucia elementów konstrukcyjnych zapobiegające rozdzielaniu się elementów drewnianych wzdłuż włókien. W miarę rozwoju techniki stosowano coraz więcej elementów żelaznych, pierwotnie do łączenia elementów drewnianych, a w XX w. nawet do wykonywania elementów konstrukcyjnych. W latach pięćdziesiątych XX wieku zaczęto zastępować koła drewniane, stalowymi ogumionymi, a drewniane piasty, metalowymi z łożyskami tocznymi. (pl) Een wagen is een vervoermiddel op meer dan twee wielen. Dit in tegenstelling tot een kar, die slechts twee wielen heeft. Een wagen kan lopend geduwd of getrokken worden (kinderwagen), door een of meer trekdieren getrokken worden, of door een motor aangedreven worden. Verder bestaan er spoorwagens of wagons. Vooral in Vlaanderen wordt een auto vaak 'wagen' genoemd. (nl) Hästvagn är en vagn som dras av en eller flera hästar. Att köra en vagn med hästar spända framför de egentliga draghästarna kallas för spannkörning. Man kan ha olika antal hästar förspända i ett spann, men vanligast är fyr- eller sexspann. En variant av spann är så kallad "tandem" då hästarna går på rad istället för sida vid sida. Den som kör en hästvagn kallas kusk. Hästvagnar var förr det vanligaste transportmedlet på land för människor och materiel innan motoriseringen av transporter kom till. I hästvagnens begynnelse var det oftast bara fint folk som hade tillgång till vagn för persontransport, men i slutet av "hästvagnseran" hade nästan varje medelklassfamilj en hästvagn. Numera används hästvagnar vid körtävlingar, och det har också blivit vanligt att åka hästvagn vid större tillställningar som till exempel bröllop. (sv) En vagn kan vara: (sv) Віз — засіб пересування на чотирьох колесах з кінною або воловою тягою здебільшого для перевезення вантажів. (uk) |
| rdfs:comment |
Un vagó (anglicisme de wagon) és un vehicle dissenyat per ser arrossegat per animals de càrrega o altres enginys mecànics creats per l'home, com les locomotores. (ca) Ein Fuhrwerk ist ein von Zugtieren gezogener Wagen. Der veraltete Begriff Stellwagen hat sich noch in der Berufsbezeichnung Stellmacher für den Wagenbauer erhalten. (de) Ein Pferdewagen ist ein von Pferden gezogenes zweiachsiges Fahrzeug (Wagen) für den Transport von Personen oder Waren. Der – einfache – Pferdewagen unterscheidet sich von der Kutsche dadurch, dass ihm die Federung oder das Verdeck fehlt. Ein von einem oder mehreren Pferden gezogenes einachsiges Fahrzeug ist ein Pferdekarren. (de) Un chariot ou charriot (orthographe rectifiée de 1990) est une plateforme simplement munie de roues pour servir à transporter des charges quelconques. Un chariot est souvent muni de ridelles servant à maintenir ou protéger la charge. Il porte alors le nom de « tombereau ». (fr) Wagon adalah gerobak atau gerbong yang ditarik oleh lokomotif atau hewan dari suatu rangkaian kereta. Wagon biasanya lebih mampu memuat banyak muatan dibanding dengan gerobak biasa, wagon memiliki setidaknya 2 (dua) roda atau lebih dan berukuran besar. Dalam satu rangkaian kereta bisa terdapat 1 (satu) atau lebih banyak wagon. (in) 왜건(wagon)은 재화, 상품, 농업용 자재, 공급품, 가끔은 사람을 수송할 목적으로 사역동물이나 가끔은 인간에 의해 밀어서 사용하는 중형의 4륜 차량이다. 왜건은 2륜 바식의 카트, 그리고 주로 사람을 수송하는 더 경량형인 4륜 차량과는 구별된다. 말, 노새, 황소 등의 동물이 보통 왜건을 끈다. (ko) De term paard en wagen stamt uit de tijd waarin naast een stijgend aantal gemotoriseerde voertuigen ook nog veel met trekdieren aangespannen wagens en karren gebruikt werden in het verkeer. (nl) ワゴンとは、足に車輪をつけ、移動を便利にした荷台を指す。料理の運搬や品物を陳列するためなどの用途に用いられる。 (ja) Il carro è un veicolo a due o quattro ruote, dedicato al trasporto di merci o di persone. Si possono distinguere carri secondo il tipo di trazione: umana, animale, meccanica. (it) Een wagen is een vervoermiddel op meer dan twee wielen. Dit in tegenstelling tot een kar, die slechts twee wielen heeft. Een wagen kan lopend geduwd of getrokken worden (kinderwagen), door een of meer trekdieren getrokken worden, of door een motor aangedreven worden. Verder bestaan er spoorwagens of wagons. Vooral in Vlaanderen wordt een auto vaak 'wagen' genoemd. (nl) En vagn kan vara: (sv) Віз — засіб пересування на чотирьох колесах з кінною або воловою тягою здебільшого для перевезення вантажів. (uk) Koňský povoz je koňmi tažené dvouosé vozidlo pro dopravu nákladů nebo osob. V Evropě byly dobytkem tažené vozy nahrazovány už ve středověku koňskými povozy. V jižní Africe byla oproti tomu volská spřežení ještě na konci 19. století důležitým dopravním prostředkem. V zemích třetího světa jsou káry a vozy tažené koňmi dodnes široce rozšířené a používají se především v zemědělství. Podle počtu zapřažených koní mohlo být pojmenováno i samotné vozidlo, například "ruská trojka". Jednodušší verze koňmi taženého jednoosého vozidla je kára nebo kočárová bryčka. (cs) Ĉevalveturilo estas fare de ĉevaloj tirata duaksa veturilo por transporto de ŝarĝoj aŭ personoj. En Eŭropo estis fare de brutaro tirataj veturiloj anstataŭigataj jam en už mezepoko per ĉevalveturiloj. En suda Afriko estis kontraŭe al tio oksaj veturiloj ankoraŭ fine de la 19-a jarcento grava transporta rimedo. En landoj de la tria mondo estas ĉaroj kaj veturiloj tirataj de ĉevaloj ĝis hodiaŭ vaste disvastigitaj kasj oni uzas ilin precipe en agrikulturo. Laŭ nombro de enjungitaj ĉevaloj ĝi povis esti nomita ankaŭ la veturilo mem, ekzemple "rusa trojko". Pli simpla versio de la ĉevaloj tirata unuaksa veturilo estas ĉaro aŭ kaleŝa . (eo) A wagon or waggon is a heavy four-wheeled vehicle pulled by draught animals or on occasion by humans, used for transporting goods, commodities, agricultural materials, supplies and sometimes people. Wagons are immediately distinguished from carts (which have two wheels) and from lighter four-wheeled vehicles primarily for carrying people, such as carriages. Animals such as horses, mules, or oxen usually pull wagons. One animal or several, often in pairs or teams may pull wagons. However, there are examples of human-propelled wagons, such as mining corfs. (en) Fura, nazywana też furmanką lub wozem konnym – tradycyjny konny pojazd kołowy, używany głównie w rolnictwie do przewożenia płodów rolnych. Fury różniły się materiałami i sposobami wykonania. Wykonanie różniło się w zależności od regionu, przeznaczania oraz zamożności właściciela. Pierwotnie wykonywana w całości z drewna, zmieniała się wraz z rozwojem techniki. W Polsce od około XIV w. w konstrukcji furmanki zaczęto stosować żelazo, z którego pierwotnie wykonane były tylko osie wozu, później obręcze kół i okucia elementów konstrukcyjnych zapobiegające rozdzielaniu się elementów drewnianych wzdłuż włókien. W miarę rozwoju techniki stosowano coraz więcej elementów żelaznych, pierwotnie do łączenia elementów drewnianych, a w XX w. nawet do wykonywania elementów konstrukcyjnych. W latach pięćdz (pl) Hästvagn är en vagn som dras av en eller flera hästar. Att köra en vagn med hästar spända framför de egentliga draghästarna kallas för spannkörning. Man kan ha olika antal hästar förspända i ett spann, men vanligast är fyr- eller sexspann. En variant av spann är så kallad "tandem" då hästarna går på rad istället för sida vid sida. Den som kör en hästvagn kallas kusk. (sv) |
