Solidarnosc Research Papers - Academia.edu (original) (raw)

THE SOVIET-AMERICAN CONFLICT FROM 1945 TO 1991

Este trabalho se intitula A revista Veja e o bloco soviético - do Império do Mal ao fracasso do comunismo: 1985-1991, por cobrir o período cronológico recortado de suas páginas e por identificar o percurso que o anticomunismo declarado... more

Este trabalho se intitula A revista Veja e o bloco soviético - do Império do Mal ao fracasso do comunismo: 1985-1991, por cobrir o período cronológico recortado de suas páginas e por identificar o percurso que o anticomunismo declarado por seu editorial traçou dentro desse mesmo espaço de tempo. A União Soviética e seus satélites europeus orientais representavam uma poderosa ameaça. Uma superpotência militar agressiva e expansionista, apoiada em uma base material que não poderia ser considerada a de uma superpotência econômica, uma vez que não se destacava decididamente das da Europa Ocidental e Japão. Mas que ainda assim era a segunda economia do mundo. Ao fim do período essa ameaça não era mais perceptível. Construiu-se o discurso de que o comunismo foi um fracasso político, econômico e social desde seus primórdios. O que contrariava suas próprias afirmações de seis anos atrás, rapidamente apagadas da memória. Do auge territorial do sistema do socialismo real e das nações de orientação socialista (provavelmente 1983 e a crise em Granada) ao colapso do próprio conceito político de Europa Oriental e de Segundo Mundo, oito anos depois, o anticomunismo e a imagem feita por este da experiência socialista, passou por uma revisão total, da qual Veja é testemunha engajada. Essas alterações discursivas, se orientadas e inspiradas por políticas externas e intelectuais em boa medida estrangeiros, possuíam como alvo a formação de opinião dos grupos leitores cativos da revista, e na formação de uma teia de argumentos e imagens discursivas que poderiam ser facilmente replicados, no rádio, telejornal, jornal impresso e outras revistas, alimentando um extrato comum de repúdio à União Soviética e a todo adversário político e econômico interno que pudesse ser associado de alguma forma – mesmo a mais enganosa – aos interesses, métodos ou princípios pertencentes (ao menos no imaginário anticomunista) ao universo dos regimes socialistas. Aqui tentamos traçar essa mudança discursiva e como ela era objeto de uma tentativa de enquadramento na situação político-econômica no Brasil.

Celem artykułu jest prezentacja i charakterystyka solidarnościowej myśli politycznej w latach 1980-1989. Założona z góry objętość artykułu sprawia, że przedmiotem prezentacji i analizy będą przede wszystkim najważniejsze dokumenty... more

Celem artykułu jest prezentacja i charakterystyka solidarnościowej myśli politycznej w latach 1980-1989. Założona z góry objętość artykułu sprawia, że przedmiotem prezentacji i analizy będą przede wszystkim najważniejsze dokumenty programowe przyjmowane przez naczelne władze Związku w latach 1980-1981 będą to najpierw Międzyzakładowe Komitety Strajkowe w Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu, Międzyzakładowy Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, Krajowa Komisja Porozumiewawcza, I Krajowy Zjazd Delegatów i Komisja Krajowa, najważniejszych ośrodków konsultacyjnych – Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych i Sieci Organizacji Zakładowych NSZZ „Solidarność” Wiodących Zakładów Pracy oraz wypowiedzi kluczowych doradców i ekspertów Solidarności publikowane przede wszystkim na łamach centralnej prasy związkowej . W latach 1981-1989 przedmiotem mojej analizy będą to z kolei dokumenty Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej, Tymczasowej Rady „Solidarności”, Krajowej Komisji Wykonawczej i gremiów doradców skupionych wokół Lecha Wałęsy, którzy później utworzyli Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” oraz struktur opozycyjnych wobec Lecha Wałęsy i powoływanych przez niego ośrodków decyzyjnych: Grupy Roboczej Komisji Krajowej i Porozumienia na Rzecz Demokratycznych Wyborów w NSZZ „Solidarność” oraz dyskusje programowe toczone na łamach prasy podziemnej. Ramy chronologiczne artykułu powodują, że prezentacja programu i myśli politycznej NSZZ „Solidarność” rozpada się na trzy (a jeżeli dodać okres opozycji przedsierpniowej to cztery) odrębne okresy historyczne. W rozdziale drugim przedstawię kwestię obrony praw robotniczych i pełnioną w tym zakresie rolę związków zawodowych w myśli politycznej opozycji lat 1976-1980. Program przemian społeczno-politycznych i gospodarczych sformułowanych w czasie działania jawnej 10-milionowej Solidarności w latach 1980-1981 zostanie zaprezentowany w rozdziale trzecim. W rozdziale czwartym obejmującym lata 1981-1986 przedstawię koncepcje programowe podziemnej Solidarności a w rozdziale piątym (1986-1989) zaprezentuję wysuwane przez czołowe ośrodki decyzyjne Związku koncepcje ugody społecznej i związaną z tym wizję ustroju politycznego zawartą głównie w porozumieniach okrągłego stołu i programie wyborczym komitetów obywatelskich Solidarności w 1989 roku. Uzupełnieniem będzie analiza głosów krytycznych wokół dominujących w Związku koncepcji politycznych pochodzących z kręgów działaczy i doradców Grupy Roboczej Komisji Krajowej i Porozumienia na Rzecz Demokratycznych Wyborów w NSZZ „Solidarność”. Całość kończy się podsumowaniem, w którym charakteryzuję najważniejsze wyznaczniki solidarnościowej myśli politycznej.

Książka poświęcona jest polskim plakatom wyborczym z lat 1989-2015. Plakaty wyborcze są dokumentami rzadko archiwizowanymi i trudnymi w pozyskaniu, a także o wiele mniej obecnymi w dyskursie naukowym niż audiowizualne elementy kampanii... more

Książka poświęcona jest polskim plakatom wyborczym z lat 1989-2015. Plakaty wyborcze są dokumentami rzadko archiwizowanymi i trudnymi w pozyskaniu, a także o wiele mniej obecnymi w dyskursie naukowym niż audiowizualne elementy kampanii wyborczych. Materiały źródłowe zostały zebrane w trakcie rozległej kwerendy przeprowadzonej w bibliotekach, archiwach państwowych, Archiwum Sejmu, Archiwum Senatu, muzeach oraz w internecie. Analizowany zbiór to ponad tysiąc plakatów z wyborów parlamentarnych oraz prezydenckich.
Zastosowana perspektywa metodologiczna łączy narzędzia kultury wizualnej, semiotyki oraz antropologii codzienności. Głównym celem rozprawy jest zdekodowanie ideologii zamieszkujących plakaty wyborcze, odarcie tych obrazów z ich pozornej niewinności oraz przyjrzenie się składni organizującej zawarte w nich znaki. Kolejnym celem jest zrekonstruowanie społecznego obiegu plakatów wyborczych – ich powstawania, niszczenia, archiwizowania, komodyfikacji oraz przypisywania im znaczeń przez widownię.
Rozprawa składa się z siedmiu rozdziałów. Pierwszy poświęcony jest paradoksom wpisanym w naturę plakatu wyborczego i wynikającym z nich trudnościom definicyjnym oraz problemom związanym z wyborem metodologii badań. W zbiorze plakatów wyborczych znajdują się bowiem obiekty o wysokiej i znikomej wartości artystycznej, zamawiane przez partie i powstające oddolnie, ikoniczne i nieznane szerszej publiczności, kosztowne i bezwartościowe.
Rozdział drugi poświęcony jest wyborowi takiej metodologii badań, która pozwoliłaby pogodzić w analizie sprzeczności plakatów związane z różnicami w ich wytwarzaniu, cyrkulacji lub jakości artystycznej. Perspektywa kultury wizualnej umożliwia badanie obrazów niezależnie od przypisywanej im wartości artystycznej i analizowanie ich społecznego obiegu, zaś narzędzia semiotyki pozwalają prześledzić sposoby posługiwania się przez plakaty znakami, kodami i retorykami..
Rozdział trzeci spogląda na plakaty z perspektywy antropologii codzienności. Poświęcony jest ich materialności i cyklowi życia oraz społecznemu funkcjonowaniu jako śmieci, materiałów archiwalnych, towarów, dzieł sztuki, obiektów działań ikonoklastycznych, obrazów podawanych dalej w internecie, a także tworzywa, którym żywi się sztuka krytyczna i użytkowa.
Tematy kolejnych rozdziałów poświęcone są toposom, które pojawiają się w plakatach wyborczych najczęściej. W rozdziale piątym sklasyfikowane i przeanalizowane zostały znaki polskości i obcości w plakacie wyborczym – ich typy, funkcje, zakorzenienie w wielkich tradycjach ikonograficznych oraz sposoby, w jakie różne ideologie zaprzęgają polskość do swoich celów. Wpisane w plakaty wizje Polski „normalnej“ to marzenia albo o integracji europejskiej, albo o pełnej niezależności i wolności od obcych wpływów. (Obcość definiowana była w plakatach różnie w zależności od momentu historycznego: na początku analizowanego okresu Polsce zagrażać mieli Sowieci, na końcu – uchodźcy). Wszystkie te marzenia o Polsce wpisują się w dwie wielkie narracje: konserwatywną i liberalną. Pierwsza miłuje sielskość, tradycję i wiarę ojców, druga marzy o nowoczesności i stara się dogonić nieustannie oddalający się „europejski pociąg“. Niezależnie od tych ewidentnych różnic ideologicznych pomiędzy stronnictwami plakaty wyborcze zawsze śnią jednak sen o zgodzie i narodowej jedności.
Rozdział szósty poświęcony jest wpisanym w plakaty wyborcze pojęciom czasu i orientacjom temporalnym. Koncentracja na teraźniejszości widoczna była jedynie w roku 1989 – plakaty ze wszystkich następnych wyborów odnosiły się albo do przeszłości, albo do przyszłości. Odwołania do przeszłości na początku analizowanego okresu dotyczyły najnowszej historii Polski i były częścią dyskursu rozliczeń z okresem transformacji. Historyczny czas przeszły ustąpił następnie miejsca płynącemu w plakatach czasowi mitycznemu, w którym wydarzenia i okresy takie jak odsiecz wiedeńska i dwudziestolecie międzywojenne bezkolizyjnie współistnieją jako elementy tego samego porządku: przestrzeni przeżywania tęsknoty za wielką Polską. Przyszłość jest zaś stałym elementem plakatowych narracji, a jednocześnie pustym pojęciem, nie do końca wymyślonym projektem, którego maksymalny horyzont czasowy wynosi cztery lata – tyle, ile trwa kadencja Sejmu.
Rozdział siódmy koncentruje się na zagadnieniach płci i sposobach jej wizualnego konstruowania. Repertuar znaków męskości jest w plakatach ubogi i mało podatny na zmiany; znaki kobiecości są o wiele liczniejsze, tak jakby obraz kobiet w polityce podlegał ciągłej renegocjacji, wynikającej z ich krótkiej obecności w tej sferze i funkcjonowania w niej sposób mniej naturalny, niż mężczyźni. Różnica płci jest w plakatach wyborczych nakreślona wyjątkowo kategorycznie: kobiecość i męskość to dwa rozłączne, przeciwstawne zbiory kodów. Pomimo swojej wielości, wizerunki kobiece są w plakatach równie silnie zestereotypizowane, co wizerunki męskie. Obie płcie wtłoczone są w sztywny, binarny reżim obrazowania, regulujący możliwe sposoby ukazywania płci. Jest to konsekwencja całej retoryki plakatów – ich uproszczony, dosadny język nie jest w stanie uchwycić i oddać całego bogactwa świata społecznego i zawsze redukuje jego złożoność do zbyt małej liczby kategorii.

Życie Georgesa Minka to prawdziwa kronika drugiej połowy XX wieku. Co więcej, dzięki pamięci rodzinnej w jego opowieści możemy odnaleźć specyficzne i dramatyczne obrazy z życia polsko-francusko-żydowskiej rodziny z pierwszych dekad... more

Życie Georgesa Minka to prawdziwa kronika drugiej połowy XX wieku. Co więcej, dzięki pamięci rodzinnej w jego opowieści możemy odnaleźć specyficzne i dramatyczne obrazy z życia polsko-francusko-żydowskiej rodziny z pierwszych dekad stulecia. Fascynacja komunizmem, emigracja, wojna domowa w Hiszpanii, ruch oporu i niemieckie obozy koncentracyjne w czasie drugiej wojny światowej, powojenne wybory, inicjacja polityczna, pierwsze przejawy niezależnego myślenia, dysydentyzm, studia, ponowna emigracja (czy reemigracja), protesty marcowe w Polsce, protesty majowe w Paryżu, kariera naukowa we Francji, perypetie ze Służbą Bezpieczeństwa, narodziny opozycji demokratycznej w PRL, wreszcie wsparcie dla jawnej, a następnie podziemnej „Solidarności” – to tylko część tematów przewijających się w bogatych wspomnieniach prof. Minka.

Michelle Vyoleta Romero Gallardo, “Polonia como antesala del Otoño de las Naciones: el ascenso de Solidaridad al poder o la revolución no violenta de los trabajadores contra el gobierno del proletariado” del libro SOCIEDAD, VIOLENCIA Y... more

Michelle Vyoleta Romero Gallardo, “Polonia como antesala del Otoño de las Naciones: el ascenso de Solidaridad al poder o la revolución no violenta de los trabajadores contra el gobierno del proletariado” del libro SOCIEDAD, VIOLENCIA Y PODER, tomo III, Revoluciones, Jorge Federico Márquez Muñoz, Michelle Vyoleta Romero Gallardo (coordinadores), UNAM-CITESA, 2014. ISBN 978-607-7744-62-7.

W przedstawionej Czytelnikowi książce fenomen Solidarności analizowany jest w wymiarze ogólnopolskim i regionalnym. Autorzy artykułów umieszczonych w części "Ogólnopolskie portrety Solidarności" dyskutują problemy i zagadnienia, które... more

W przedstawionej Czytelnikowi książce fenomen Solidarności analizowany jest w wymiarze ogólnopolskim i regionalnym. Autorzy artykułów umieszczonych w części "Ogólnopolskie portrety Solidarności" dyskutują problemy i zagadnienia, które winny być przemyślane w konstrukcji syntetycznego ujęcia Solidarności. Do nich należą kwestie interpretacji solidarnościowej myśli i praktyki politycznej, międzynarodowe oddziaływanie ruchu związkowe czy miejsce Solidarności w pamięci historycznej. Artykuły zgromadzone w części "Wielkopolskie portrety Solidarności" przedstawiają lokalne i regionalne aspekty działalności Związku: aktywność zakładowych struktur związku, dyskusji nad ich kształtem oraz portrety regionalnych działaczy związkowych (np. Franciszka Langnera, Eligiusza Naszkowskiego, Karola Smoczkiewicza, czy Bogusława Śliwy) i kapelanów Solidarności (ks. Antoni Lassy).

Nielegalnie budowane wille i domy letniskowe, darmowe remonty mieszkań, ułatwiony dostęp do talonów samochodowych i innych pożądanych dóbr. To tylko część zarzutów, z którymi po strajkach z sierpnia 1980 r. i zmianach personalnych na... more

Nielegalnie budowane wille i domy letniskowe, darmowe remonty mieszkań, ułatwiony dostęp do talonów samochodowych i innych pożądanych dóbr. To tylko część zarzutów, z którymi po strajkach z sierpnia 1980 r. i zmianach personalnych na najwyższym szczeblu musiała się zmierzyć odchodząca ekipa Edwarda Gierka.
Podczas rewolucji „Solidarności” i w trakcie stanu wojennego trwały zarówno żywiołowe, jak i instytucjonalne rozliczenia z ekipą rządzącą krajem w latach siedemdziesiątych. Władze zostały poddane społecznemu naciskowi, aby ujawnić i osądzić przypadki korupcji i nadużywania stanowisk. W wyjaśnianie tych spraw zaangażowały się instytucje partyjne, państwowe oraz sądy, ale efekty ich działań nie były satysfakcjonujące.
Książka opowiada o korupcji wśród rządzących w sytuacji braku kontroli, o głęboko zakorzenionym społecznym pragnieniu równości i sprawiedliwości oraz o słabości państwa, które bezskutecznie próbowało pociągnąć do odpowiedzialności polityków kierujących krajem w poprzedniej dekadzie.
Książka nagrodzona w konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny Roku.

Za ile litrów samogonu można kupić sowiecki autobus? Jak zostać spadochroniarzem ludowego Wojska Polskiego bez dotykania spadochronu? W jaki sposób doktorant historii może dostać główną rolę w filmie Zanussiego? Co ma wspólnego sól... more

Za ile litrów samogonu można kupić sowiecki autobus? Jak zostać spadochroniarzem ludowego Wojska Polskiego bez dotykania spadochronu? W jaki sposób doktorant historii może dostać główną rolę w filmie Zanussiego? Co ma wspólnego sól ciechocińska z historią prasy polskiej? Dlaczego Gierek obraził się na polskich alpinistów, którzy zdobyli Mount Everest? Dlaczego na lotnisku w Bukareszcie nie można było otworzyć konserw rybnych?
Na te i inne pytania odpowiada Andrzej Paczkowski. Mówi też o rewolucjonistach w Charkowie, sztuce przerabiania esesmańskich spodni, sowieckich kowbojach, stosie porzuconych Stalinów, kakofonii na placu Defilad w październiku 1956 r., Chińczykach w żałobie unoszących dłonie w geście „Solidarności”, genezie Czarnej księgi komunizmu, meandrach lustracji… i wielu, wielu innych sprawach: śmiesznych, poważnych, bardziej i mniej istotnych. Zawsze ciekawych.
To książka dla tych, którzy próbują zrozumieć polską rzeczywistość ostatnich osiemdziesięciu lat – rzeczywistość widzianą w kolorze, a nie w czarno-białych barwach.

La presente tesis analiza el papel de SOLIDARIDAD en el amplio proceso de democratización que se inicia en Polonia en 1989, cuyos primeros pasos se habían dado ya desde 1980. En ese año nace el sindicato SOLIDARIDAD, que muy pronto se... more

La presente tesis analiza el papel de SOLIDARIDAD en el amplio proceso de democratización que se inicia en Polonia en 1989, cuyos primeros pasos se habían dado ya desde 1980. En ese año nace el sindicato SOLIDARIDAD, que muy pronto se convierte en el movimiento social que engloba a una mayoría de la sociedad opuesta al régimen del partido. La instauración de la ley marcial en Diciembre en 1981 acaba con este intento de apertura y condena a SOLIDARIDAD a la clandestinidad hasta 1989. Después de la famosa Mesa Redonda se celebran unas elecciones semidemocráticas que otorgan a la oposición un triunfo aplastante. A partir de ese momento comienza un trasvase de los principales líderes de SOLIDARIDAD a la política, que unido a la pérdida del monopolio de la oposición sumen a la organización en una importante crisis de identidad. A partir de entonces comienza el dilema entre los partidarios de convertir a SOLIDARIDAD en un sindicato con las funciones de cualquier unión sindical occidental y los que mantienen unas aspiraciones políticas y no se resignan a la pérdida de protagonismo de la organización. El conflicto se mantiene hasta hoy día y los últimos acontecimientos inclinan la balanza en favor de los segundos, promotores de la plataforma electoral vencedora de las últimas elecciones generales en Polonia.
http://webs.ucm.es/BUCM/tesis//19972000/S/3/S3031001.pdf

The collapse of the Berlin Wall has come to represent the entry of an isolated region onto the global stage. On the contrary, this study argues that communist states had in fact long been shapers of an interconnecting world, with '1989'... more

The collapse of the Berlin Wall has come to represent the entry of an isolated region onto the global stage. On the contrary, this study argues that communist states had in fact long been shapers of an interconnecting world, with '1989' instead marking a choice by local elites about the form that globalisation should take. Published to coincide with the thirtieth anniversary of the 1989 revolutions, this work draws on material from local archives to international institutions to explore the place of Eastern Europe in the emergence, since the 1970s, of a new world order that combined neoliberal economics and liberal democracy with increasingly bordered civilisational, racial and religious identities. An original and wide-ranging history, it explores the importance of the region's links to the West, East Asia, Africa, and Latin America in this global transformation, reclaiming the era's other visions such as socialist democracy or authoritarian modernisation which had been lost in triumphalist histories of market liberalism.

Tres años después de la transición democrática polaca (en junio de 1989 se eligió el Senado y un tercio del Parlamento), Solidaridad ha protagonizado el conjunto de transformaciones que vive Polonia en todos los ámbitos. El objetivo de... more

Tres años después de la transición democrática polaca (en junio de 1989 se eligió el Senado y un tercio del Parlamento), Solidaridad ha protagonizado el conjunto de transformaciones que vive Polonia en todos los ámbitos. El objetivo de este trabajo es analizar las transformaciones operadas en esta organización y averiguar qué lugar ocupa en el nuevo marco sociopolítico que se está gestando en el país.

The chapter deals with commemoration ceremonies on Holocaust Memorial Days organised by Polish and East German dissidents, which were both: an attempt to reclaim an own interpretation of history against the State-Socialist master... more

The chapter deals with commemoration ceremonies on Holocaust Memorial Days organised by Polish and East German dissidents, which were both: an attempt to reclaim an own interpretation of history against the State-Socialist master narratives by an emerging civil society and part of the political struggle of the opposition movements with the Socialist governments. These events constitute an often overlooked but important contribution to public Holocaust memory in these countries.

The purpose of this paper is to review of various approaches to this movement in the social science and the humanities. The author is going to seek answer to the following interpretative question: whether a given conceptualization grasp... more

The purpose of this paper is to review of various approaches to this movement in the social science and the humanities. The author is going to seek answer to the following interpretative question: whether a given conceptualization grasp „Solidarity” movement in dynamic or in static way. In the second part of the paper interpretations of „Solidarity” in analytical categories of insurrection, civil, ethical revival, postmodern, religious, republican, revolutionary and social movements are presented. Finally, the author tries to identify reasons of dynamic or static approach to „Solidarność.”

Celem książki "O ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980-1981. Studium z filozofii społecznej" jest zaproponowanie pewnego modelu ewolucji ideowej i dokonanie w jego świetle interpretacji ewolucji... more

Celem książki "O ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980-1981. Studium z filozofii społecznej" jest zaproponowanie pewnego modelu ewolucji ideowej i dokonanie w jego świetle interpretacji ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej. W rozdziale pierwszym „Założenia teoretyczne” przedstawiam typologię rozmaitych form intelektualnych refleksji nad polityką oraz dokonuję konkretyzacji materialistyczno-świadomościowego modelu władzy w nie-Marksowskim materializmie historycznym. Proponowana konkretyzacja pozwala uwzględnić wpływ krytycznej dyskusji ideowej na proces dostosowywania się świadomości społecznej do warunków społecznych. Prowadzi to do wyróżnienia przeze mnie dwóch typów rewolucji pełnej: ze świadomością naiwną, gdzie proces ewolucji świadomości zbiorowej zachodzi metodą prób i błędów i rewolucji ze świadomością krytyczną, gdzie proces ten odbywa się poprzez krytyczną dyskusję ideową. W rozdziale drugim „Wokół fenomenu „Solidarności”. Przegląd konceptualizacji” przedstawiam występujące w literaturze przedmiotu ujęcia „Solidarności” analizujące to zjawisko społeczne w kategoriach ruchu insurekcyjnego, obywatelskiego, postmodernistycznego, religijno-moralnego, republikańskiego, rewolucyjnego i społecznego. W rozdziale trzecim „Ewolucja solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980-1981. Próba interpretacji” wykorzystuję zmodyfikowany model do interpretacji myśli programowej pierwszej „Solidarności” w której wyróżniam trzy zachodzące na siebie stadia rozwojowe: rewindykacyjny, reformatorsko-ekonomiczny i kooptacyjno-polityczny generujące trzy odrębne cykle krytycznej dyskusji ideowej. Tak zaprezentowana interpretacja pozwala w zakończeniu „O solidarnościowym dziedzictwie słów kilka” zweryfikować stereotypowe przekonania na temat programu i myśli społeczno-politycznej pierwszej „Solidarności”.

On 21 of August 1989, when Tadeusz Mazowiecki – one of the leader of the „Solidarity“ trade union (Solidarność) – was appointed to lead the Government, Poland made an important step in falling out the totalitarianism. This event wired the... more

On 21 of August 1989, when Tadeusz Mazowiecki – one of the leader of the „Solidarity“ trade union (Solidarność) – was appointed to lead the Government, Poland made an important step in falling out the totalitarianism. This event wired the leaders form the Communist Block, who were witnessing how the power get out of their hands. Nicolae Ceaușescu, considered the last conservative leader form Eastern Europe, got wise to the news from Poland. He called an emergency meeting of the Political Executive Committee of Romanian Communist Party in order to blame the „involvement“ of „American imperialists“ in domestic policy of the Government from Warsaw. He was also angry to Polish comrades who did not succeed to pull down the influence of Solidarność during the last ten years. Ceaușescu called in the action the states bellow the Iron Curtain in order to defend the socialism in Poland.

Celem artykułu jest konceptualizacja politycznego kompromisu zawartego przy Okrągłym Stole w Polsce w 1989 roku w świetle teorii władzy nie-Marksowskiego materializmu historycznego. Chociaż wspomniana teoria z powodzeniem wyjaśnia... more

Celem artykułu jest konceptualizacja politycznego kompromisu zawartego przy Okrągłym Stole w Polsce w 1989 roku w świetle teorii władzy nie-Marksowskiego materializmu historycznego. Chociaż wspomniana teoria z powodzeniem wyjaśnia ewolucję systemu komunistycznego w Polsce, akurat nie oferuje dobrego wyjaśnienia tego fragmentu polskiej historii. Wynika to głównie z dwóch rzeczy.

Solidarity (in Polish “Solidarnosc”), a trade union and an independent social movement, was born in August 1980 after mass strikes which swept all over Poland. However, in spite of the wide support it enjoyed in Polish society, it was... more

Solidarity (in Polish “Solidarnosc”), a trade union and an independent social movement, was born in August 1980 after mass strikes which swept all over Poland. However, in spite of the wide support it enjoyed in Polish society, it was outlawed in December 1981 and its leaders were imprisoned. If one is suppressed by force, one can answer with force. One has a right to defend oneself. The right to self-preservation has been recognized as a fundamental right of an individual, but also of society. Why did Solidarity not answer force with force? Was it an ethical standpoint that Solidarity used peaceful means only in its defense or a utilitarian or pragmatic strategy? Before I answer these questions, I shall first make some remarks about the nature of the communist political system which existed in Poland the World War II. Thus, I wish to point out the sources of injustice that existed in that country. As a response to this injustice, Solidarity arose.

The goal of the article is the analysis of conspiracy-based thinking about social reality. In the first chapter, I analyse the views of Popper concerning the conspiracy theory of society. In the second chapter, I present a review... more

The goal of the article is the analysis of conspiracy-based thinking about social reality. In the first chapter, I analyse the views of Popper concerning the conspiracy theory of society. In the second chapter, I present a review concerning the definitions of conspiracy and conspiracy theories, in order to finally, in the third chapter, consider epistemological specifics of conspiracy theories, social functions and social & political conditions in which this type of thinking spreads. These considerations are illustrated using the analysis of the book "New Lies for Old" by Anatoliy Golitsyn. The article ends with a summary.
*
Ziel des Artikels ist es, die verschwörerische (konspirative) Denkweise über die gesellschaftliche Wirklichkeit zu analysieren. Im ersten Kapitel analysiere ich die Ansichten von Popper zur (konspirativen) Verschwörungstheorie der Gesellschaft. Im zweiten Kapitel stelle ich eine Übersicht der Definitionen von Verschwörung (Konspiration) und Verschwörungstheorien dar, um im dritten Kapitel über die epistemologische Spezifik der Verschwörungstheorien, die gesellschaftlichen Funktionen und gesellschaftlich-politischen Bedingungen, unter denen sich dieser Denktyp verbreitet, nachzudenken. Diese Erörterungen werden mit einer Analyse des Buchs von Anatolij Golicyn Neue Lügen für alte illustriert. Der Artikel endet mit einer Zusammenfassung
*
Celem artykułu jest analiza spiskowego (konspiracyjnego) myślenia o rzeczywistości społecznej. W rozdziale pierwszym analizuję poglądy Poppera na spiskową (konspiracyjną) teorię społeczeństwa, w drugim przedstawiam przegląd definicji spisku (konspiracji) i teorii spiskowych, by w trzecim zaprezentować rozważania nad epistemologiczną specyfiką teorii spiskowych, funkcjami społecznymi i społeczno-politycznych warunków, w jakich ten typ myślenia się rozpowszechnia. Rozdział czwarty ilustruję analizą książki Anatolija Golicyna "Nowe kłamstwa w miejsce starych". W podsumowaniu zastanawiam się nad empiryczną wiarygodnością przewidywań Golicyna i przyczynami popularności jego poglądów w Polsce na przełomie 1989 i 1990 r. w radykalnym nurcie opozycji.

The catalogue includes the description and pictures of the history that visitors will find during their journey through seven halls of the European Solidarity Centre’s permanent exhibition–a modern, multimedia display devoted to... more

The catalogue includes the description and pictures of the history that visitors will find during their journey through seven halls of the European Solidarity Centre’s permanent exhibition–a modern, multimedia display devoted to Solidarity’s revolution and the collapse of the Soviet bloc. It is one of Poland’s biggest narrative exhibitions taking up the recent history of Poland and Europe. The display is approaching the phenomenon and originality of the Solidarity movement in an interesting way comprehensible to a variety of audiences: witnesses and participants of the depicted events, foreign guests, people from the younger generations, and even children. The basic narrative consists of historical storytelling which reconstructs the dynamic process in its numerous dimensions: political, social and cultural. This foundation allows us to convey the history of a universal idea that found a new expression in Solidarity. Visitors will learn how the revolution proceeded in Poland and Central and Eastern Europe.

The comprehensive publication presents a selection of texts and images closely related to the permanent exhibition. The Solidarity story in this anthology is built of the accounts of those directly involved in the events, juxtaposed with... more

The comprehensive publication presents a selection of texts and images closely related to the permanent exhibition. The Solidarity story in this anthology is built of the accounts of those directly involved in the events, juxtaposed with an iconography portraying the great metamorphosis which has occurred since–one in which politics has become a natural element of daily life. Accompanying the accounts are classic articles dedicated to the history and culture of the opposition, as well as lesser-known essays, articles and historical documents; the main thread running through these being the socio- political changes of the 1970s and 1980s, not only in Poland but in Central and Eastern Europe as a whole. The materials collected here–mainly brought together and previously published by the European Solidarity Centre sum up the scientific, publishing and archiving work carried out so far by that institution.

Zgromadzone w tomie teksty można podzielić na trzy grupy: Do pierwszej należą artykuły, których autorzy rekonstruują w świetle aparatury pojęciowej idealizacyjnej teorii nauki założenia tkwiące u podstaw metody typów idealnych Maxa Webera... more

Zgromadzone w tomie teksty można podzielić na trzy grupy: Do pierwszej należą artykuły, których autorzy rekonstruują w świetle aparatury pojęciowej idealizacyjnej teorii nauki założenia tkwiące u podstaw metody typów idealnych Maxa Webera i Ernsta Cassirera. Autorzy kolejnej grupy tekstów prowadzą analizy z obranych przez perspektyw teoretycznych: marksizmu analitycznego i socjologii historyczno-porównawczej. Artykuły należącej do trzeciej grupy tekstów stanowią przykład modelowania świata społecznego w wymiarze historycznym i współczesnym.

How has the Law and Justice Party in Poland (PiS) been able to get significant labor support to introduce far-right policies that undermine pluralist democracy? We look at PiS in the context of the " left fascist " traditions of the past,... more

How has the Law and Justice Party in Poland (PiS) been able to get significant labor support to introduce far-right policies that undermine pluralist democracy? We look at PiS in the context of the " left fascist " traditions of the past, when redistributionist policies won wide support among workers who were accepted as part of the favored " nation. " Labor support breaks down along three lines, with industrial labor most closely aligned with PiS, white-collar labor (in education and health) mostly opposed, and the marginalized small-city precariat being mobilized by PiS, but also finding a place in explicitly fascist parties further to the Right. Left alternatives, weakened due to the collapse of class discourse, are slowly reemerging, but the Right will likely command most labor support for the near future.

An anarchist evaluation of Solidarnosc and KOR first published in Direct Action, no 9 (1982?)

The aim of this paper is to explain a certain paradox. Although the Solidarność mass movement in the years 1980–81 was a decisive impulse behind the collapse of communism in the years 1989–91 in Poland and other countries of Eastern... more

The aim of this paper is to explain a certain paradox. Although the Solidarność mass movement in the years 1980–81 was a decisive impulse behind the collapse of communism in the years 1989–91 in Poland and other countries of Eastern Europe, the ideological legacy of Solidarność and – more importantly – its practical experiences affected the political transformations between 1989 and 1991 and the present-day democratic system in Poland to a fairly limited extent. In the next parts of this paper, the ideological legacy of the Solidarność movement is presented and the causes of the failure to implement its basic ideas are explained.