| dbo:abstract |
Z \ دزيتا \ [dzeːta'] الحرف السادس والعشرون من الأبجدية اللاتينية. (ar) La Z és la vint-i-sisena lletra de l'alfabet català i vint-i-unena de les consonants. El seu nom és zeta, encara que el tradicional és itzeta. (ca) Z (název písmene zet) je 26. (a poslední) písmeno latinské abecedy. Jde v podstatě o písmeno zéta převzaté z řeckého písma, které bylo v latině spolu s Y používáno pouze pro přepis řeckých slov. Do latinky tak byla obě písmena zařazena až dodatečně na konec abecedy. Minuskule (malá písmena) vznikly až později, proto se malé z liší od minuskulní zéty ζ. * V kartografii a geografii písmeno z nebo Z značí v češtině západ. * V elektrotechnice je Z označení pro impedanci. * V češtině je z předložka. * Ve fyzice * je Z druh částice – viz boson Z. * je z označení parametru rudého posuvu. * V chemii je Z označení pro atomové číslo. * V kinematografii * Z je název francouzsko-řeckého filmu z roku 1969. * Z je jméno hlavní postavy filmu Zardoz. * Z je jméno hlavní postavy filmu . * Z je jméno postavy z filmu Muži v černém. * V matematice * ℤ označuje množinu celých čísel. * z je běžné označení třetí neznámé. * z je běžné označení pro komplexní proměnnou. * z je označení třetí (prostorové) osy v kartézském souřadném systému. * Z je mezinárodní poznávací značka Zambie. * Z je název počítačové hry pro PC a Playstation. * Na registrační značce znamená Z Zlínský kraj. * V soustavě SI * Z je značka předpony soustavy SI pro 1021, zetta. * z je značka předpony soustavy SI pro 10−21, zepto. * Ve vojenské terminologii je Z (Zulu) označení pro časové pásmo UTC. * Symbol podpory ruské invaze na Ukrajinu roku 2022, podle invazního značení části vojenské techniky. * Z byla zkratka pro politické hnutí Zelení. * Akce Z bylo v komunistickém Československu označení pro neplacené práce na „zvelebování“ (například úklid a zkrášlování veřejných prostranství). (cs) Το γράμμα Z είναι γράμμα του λατινικού αλφαβήτου, που προέρχεται από το ελληνικό γράμμα Ζ. Στο ΝΑΤΟικό φωνητικό αλφάβητο το Z λέγεται zulu. (el) Z estas la 26-a litero de la moderna latina alfabeto kaj la 28-a litero de la esperanta alfabeto. Ĝi estas la lasta litero de ambaŭ alfabetoj. (eo) Z bzw. z [tsɛt] ist der 23. und letzte Buchstabe des klassischen und der 26. und ebenfalls der letzte Buchstabe des modernen lateinischen Alphabets. Er repräsentiert einen Konsonanten. Der Buchstabe Z hat in deutschen Texten eine durchschnittliche Häufigkeit von 1,13 %. Er ist damit der 20-häufigste Buchstabe in deutschen Texten. Das Fingeralphabet für Gehörlose bzw. Schwerhörige stellt den Buchstaben Z dar, indem die geschlossene Hand vom Körper weg zeigt, während der Zeigefinger nach oben weist und in Form einer Zick-Zack-Bewegung ein Z in die Luft schreibt. (de) La z (en mayúscula Z, nombre zeta, plural zetas) es la vigesimoséptima (y última) letra del alfabeto español, su vigesimosegunda consonante, y la vigesimosexta (y también última) letra del alfabeto latino básico. La Ortografía de 2010 desaconseja fuertemente los nombres arcaicos ceta, ceda y zeda. Debe distinguirse de la Ζ griega, con cuya mayúscula es homóglifa. (es) Z edo zeta euskal alfabetoko hogeita zazpigarren eta azken letra da. Z (larriz) eta z (xehez) idazten da. Kimikan eta fisikan, atomo zenbakiaren ikurra da. (eu) Le Z est une lettre de l’alphabet latin. Elle est la 26e et dernière lettre de l’alphabet français ainsi que sa 20e consonne. (fr) Is é Z, z an séú is fiche den aibítir Rómhánach. * An cód Morsach atá ar Z ná: − − · · (ga) Z ialah huruf Latin modern yang ke-26 dan terakhir, disebut zed, dibaca [zɛd]. Di Amerika, Z disebut zi, dibaca [ziː]. (in) ( 다른 뜻에 대해서는 Z (동음이의) 문서를 참고하십시오.) Z, z는 로마 문자의 마지막 26번째 문자이다.영어에서는 (zed 제드 [zɛd] 또는 zee 지 [ziː])로 발음한다. 미국 영어를 제외한 거의 모든 다른 영어에는 이 글자를 그리스어 Ζ(제타)에서 유래한 이름인 제드로 부른다. 다른 인도유럽어족에서도 이와 유사한 이름으로 불린다. 예를 들어 프랑스어에서는 제드(zède), 포르투갈어와 이탈리아어에서는 제타(zeta), 스페인어는 세타(zeta), 네덜란드어에서는 제트(zet)라고 부르는 등이다. 미국 영어의 "지"라는 이름은 지금은 사어가 되어 버린 영국의 17세기의 한 방언에서 유래된 것이다. 다른 영어 방언에서는 이자드(izzard)라고도 부르는데 이는 18세기 중반으로 거슬러 가고 아마도 프랑스 어의 제드나 강한 s란 뜻의 "s hard"(에스 하드)에서 유래 된 것으로 보인다. 한국어에서는 네덜란드어 zet에서 유래한 일본어 ゼット의 영향으로 제드보다는 제트로 불리며 외래어 표기법으로도 제트다. G를 '지'로 적기 때문에 충돌이 생겨서 미국 영어 발음을 바탕으로 한 '지'는 드물게만 쓰이는 편이다. 영어에서는 이 글자가 보통 유성 치경 마찰음 발음이다. (ko) Z, or z, is the 26th and final letter of in the Latin alphabet, used in the modern English alphabet, the alphabets of other western European languages and others worldwide. Its usual names in English are zed (/ˈzɛd/) and zee (/ˈziː/), with an occasional archaic variant izzard (/ˈɪzərd/). (en) La Z o z (in italiano chiamata zeta, /ˈd͡zɛta/) è la ventunesima e ultima lettera dell'alfabeto italiano e la ventiseiesima e ultima dell'alfabeto latino. Nella sua forma maiuscola rappresenta anche la lettera zeta dell'alfabeto greco, mentre nella sua forma minuscola una consonante fricativa alveolare sonora nell'alfabeto fonetico internazionale, dov'è il simbolo corrispondente alla S sonora dell'italiano, come nella parola "Brasile", /'braziːle/. (it) Zは、ラテン文字（ラテンアルファベット）の26番目で最後の文字。小文字は z 。 ギリシア文字のΖ（ゼータ）に由来し、キリル文字のЗと同系の文字である。当初ラテン語には不要なためラテンアルファベットに採用されず、Cから派生して新たに作られたGがΖの位置に代わりに置かれたが、後代ギリシア語のΖ（ゼータ）を音写する必要が生じてアルファベットの最後に加えられた。 英語では Z が現れる単語は最も少ない。 (ja) De letter Z is de 26e en laatste letter in het moderne Latijnse alfabet.In het vroege Latijn ontwikkelde de /z/-klank zich tot een /r/-klank, waardoor de Z overbodig werd. De Romeinse politicus Appius Claudius Caecus, voormalig censor van de Republiek, verbande de letter omstreeks het jaar 300 v.Chr. uit het alfabet. In de 1e eeuw v.Chr. werd de Z geherintroduceerd, naar het model van de Griekse letter zèta (Ζ, ζ), maar de nieuwe letter werd wel helemaal achteraan in het alfabet geplaatst. De nieuwe letter was nodig om de vele nieuwe vreemde woorden uit het pas onderworpen Griekenland te kunnen opschrijven. De Y is de enige andere letter waarvoor de Romeinen niet ook schatplichtig zijn aan de Etrusken. De Semitische letter zajien en de Oudgriekse zèta werden vermoedelijk uitgesproken als /dz/. De Etruskische Z, die zij hadden geleerd van Griekse kolonisten, klonk mogelijk meer als /ts/. In het internationale spellingsalfabet wordt de Z weergegeven door middel van het woord 'zulu'. In het Nederlandse telefoonalfabet wordt de Z weergegeven door middel van het woord Zaandam (verouderd: Zacharias). (nl) Z (zet, minuskuła: z) – dwudziesta szósta litera alfabetu łacińskiego, trzydziesta litera alfabetu polskiego. Litera ta pochodzi od fenickiej (północno-zachodnio-semickiej) litery zaîn, poprzez grecką literę ζ (dzeta, zeta). W języku polskim oznacza spółgłoskę przedniojęzykowo-zębową, szczelinową, dźwięczną [z̪], w języku niemieckim [ʦ], a w hiszpańskim [θ]. (pl) Z (uttal: [ˈsɛːta]) är den tjugosjätte och sista bokstaven i det moderna latinska alfabetet. I den svenska varianten av detta följs den dock av bokstäverna Å, Ä och Ö. (sv) A letra Z (zê) é a vigésima sexta e última letra do alfabeto latino. (pt) Z, z — 26-я и последняя буква базового латинского алфавита. Иногда используется вариативное написание буквы — Ƶ. (ru) Z («зет») — 26-а літера латинського алфавіту. Існує в більшості графічних систем на його основі. (uk) Z, z是拉丁字母中的第26个字母，也是最后一个字母。 英國等大部份英語口音及法語会念作/zɛd/；唯獨美国会念作 /ziː/；德国人会念作/tsɛt/；还有一种很古老的念法，作 /ˈɪzɚd/（izzard）。部分粤语区華人也會讀成/ˈɪzɚd/（izzard）。 在拉丁语和西班牙语，这字母称为zeta，与希腊语ζ的读法一样。 在北约音标字母中，使用Zulu表示字母Z。 (zh) |
| rdfs:comment |
Z \ دزيتا \ [dzeːta'] الحرف السادس والعشرون من الأبجدية اللاتينية. (ar) La Z és la vint-i-sisena lletra de l'alfabet català i vint-i-unena de les consonants. El seu nom és zeta, encara que el tradicional és itzeta. (ca) Το γράμμα Z είναι γράμμα του λατινικού αλφαβήτου, που προέρχεται από το ελληνικό γράμμα Ζ. Στο ΝΑΤΟικό φωνητικό αλφάβητο το Z λέγεται zulu. (el) Z estas la 26-a litero de la moderna latina alfabeto kaj la 28-a litero de la esperanta alfabeto. Ĝi estas la lasta litero de ambaŭ alfabetoj. (eo) Z bzw. z [tsɛt] ist der 23. und letzte Buchstabe des klassischen und der 26. und ebenfalls der letzte Buchstabe des modernen lateinischen Alphabets. Er repräsentiert einen Konsonanten. Der Buchstabe Z hat in deutschen Texten eine durchschnittliche Häufigkeit von 1,13 %. Er ist damit der 20-häufigste Buchstabe in deutschen Texten. Das Fingeralphabet für Gehörlose bzw. Schwerhörige stellt den Buchstaben Z dar, indem die geschlossene Hand vom Körper weg zeigt, während der Zeigefinger nach oben weist und in Form einer Zick-Zack-Bewegung ein Z in die Luft schreibt. (de) La z (en mayúscula Z, nombre zeta, plural zetas) es la vigesimoséptima (y última) letra del alfabeto español, su vigesimosegunda consonante, y la vigesimosexta (y también última) letra del alfabeto latino básico. La Ortografía de 2010 desaconseja fuertemente los nombres arcaicos ceta, ceda y zeda. Debe distinguirse de la Ζ griega, con cuya mayúscula es homóglifa. (es) Z edo zeta euskal alfabetoko hogeita zazpigarren eta azken letra da. Z (larriz) eta z (xehez) idazten da. Kimikan eta fisikan, atomo zenbakiaren ikurra da. (eu) Le Z est une lettre de l’alphabet latin. Elle est la 26e et dernière lettre de l’alphabet français ainsi que sa 20e consonne. (fr) Is é Z, z an séú is fiche den aibítir Rómhánach. * An cód Morsach atá ar Z ná: − − · · (ga) Z ialah huruf Latin modern yang ke-26 dan terakhir, disebut zed, dibaca [zɛd]. Di Amerika, Z disebut zi, dibaca [ziː]. (in) Z, or z, is the 26th and final letter of in the Latin alphabet, used in the modern English alphabet, the alphabets of other western European languages and others worldwide. Its usual names in English are zed (/ˈzɛd/) and zee (/ˈziː/), with an occasional archaic variant izzard (/ˈɪzərd/). (en) La Z o z (in italiano chiamata zeta, /ˈd͡zɛta/) è la ventunesima e ultima lettera dell'alfabeto italiano e la ventiseiesima e ultima dell'alfabeto latino. Nella sua forma maiuscola rappresenta anche la lettera zeta dell'alfabeto greco, mentre nella sua forma minuscola una consonante fricativa alveolare sonora nell'alfabeto fonetico internazionale, dov'è il simbolo corrispondente alla S sonora dell'italiano, come nella parola "Brasile", /'braziːle/. (it) Zは、ラテン文字（ラテンアルファベット）の26番目で最後の文字。小文字は z 。 ギリシア文字のΖ（ゼータ）に由来し、キリル文字のЗと同系の文字である。当初ラテン語には不要なためラテンアルファベットに採用されず、Cから派生して新たに作られたGがΖの位置に代わりに置かれたが、後代ギリシア語のΖ（ゼータ）を音写する必要が生じてアルファベットの最後に加えられた。 英語では Z が現れる単語は最も少ない。 (ja) Z (zet, minuskuła: z) – dwudziesta szósta litera alfabetu łacińskiego, trzydziesta litera alfabetu polskiego. Litera ta pochodzi od fenickiej (północno-zachodnio-semickiej) litery zaîn, poprzez grecką literę ζ (dzeta, zeta). W języku polskim oznacza spółgłoskę przedniojęzykowo-zębową, szczelinową, dźwięczną [z̪], w języku niemieckim [ʦ], a w hiszpańskim [θ]. (pl) Z (uttal: [ˈsɛːta]) är den tjugosjätte och sista bokstaven i det moderna latinska alfabetet. I den svenska varianten av detta följs den dock av bokstäverna Å, Ä och Ö. (sv) A letra Z (zê) é a vigésima sexta e última letra do alfabeto latino. (pt) Z, z — 26-я и последняя буква базового латинского алфавита. Иногда используется вариативное написание буквы — Ƶ. (ru) Z («зет») — 26-а літера латинського алфавіту. Існує в більшості графічних систем на його основі. (uk) Z, z是拉丁字母中的第26个字母，也是最后一个字母。 英國等大部份英語口音及法語会念作/zɛd/；唯獨美国会念作 /ziː/；德国人会念作/tsɛt/；还有一种很古老的念法，作 /ˈɪzɚd/（izzard）。部分粤语区華人也會讀成/ˈɪzɚd/（izzard）。 在拉丁语和西班牙语，这字母称为zeta，与希腊语ζ的读法一样。 在北约音标字母中，使用Zulu表示字母Z。 (zh) Z (název písmene zet) je 26. (a poslední) písmeno latinské abecedy. Jde v podstatě o písmeno zéta převzaté z řeckého písma, které bylo v latině spolu s Y používáno pouze pro přepis řeckých slov. Do latinky tak byla obě písmena zařazena až dodatečně na konec abecedy. Minuskule (malá písmena) vznikly až později, proto se malé z liší od minuskulní zéty ζ. (cs) ( 다른 뜻에 대해서는 Z (동음이의) 문서를 참고하십시오.) Z, z는 로마 문자의 마지막 26번째 문자이다.영어에서는 (zed 제드 [zɛd] 또는 zee 지 [ziː])로 발음한다. 미국 영어를 제외한 거의 모든 다른 영어에는 이 글자를 그리스어 Ζ(제타)에서 유래한 이름인 제드로 부른다. 다른 인도유럽어족에서도 이와 유사한 이름으로 불린다. 예를 들어 프랑스어에서는 제드(zède), 포르투갈어와 이탈리아어에서는 제타(zeta), 스페인어는 세타(zeta), 네덜란드어에서는 제트(zet)라고 부르는 등이다. 미국 영어의 "지"라는 이름은 지금은 사어가 되어 버린 영국의 17세기의 한 방언에서 유래된 것이다. 다른 영어 방언에서는 이자드(izzard)라고도 부르는데 이는 18세기 중반으로 거슬러 가고 아마도 프랑스 어의 제드나 강한 s란 뜻의 "s hard"(에스 하드)에서 유래 된 것으로 보인다. 한국어에서는 네덜란드어 zet에서 유래한 일본어 ゼット의 영향으로 제드보다는 제트로 불리며 외래어 표기법으로도 제트다. G를 '지'로 적기 때문에 충돌이 생겨서 미국 영어 발음을 바탕으로 한 '지'는 드물게만 쓰이는 편이다. (ko) De letter Z is de 26e en laatste letter in het moderne Latijnse alfabet.In het vroege Latijn ontwikkelde de /z/-klank zich tot een /r/-klank, waardoor de Z overbodig werd. De Romeinse politicus Appius Claudius Caecus, voormalig censor van de Republiek, verbande de letter omstreeks het jaar 300 v.Chr. uit het alfabet. In de 1e eeuw v.Chr. werd de Z geherintroduceerd, naar het model van de Griekse letter zèta (Ζ, ζ), maar de nieuwe letter werd wel helemaal achteraan in het alfabet geplaatst. De nieuwe letter was nodig om de vele nieuwe vreemde woorden uit het pas onderworpen Griekenland te kunnen opschrijven. De Y is de enige andere letter waarvoor de Romeinen niet ook schatplichtig zijn aan de Etrusken. (nl) |
