| dbo:abstract |
L'afrikaans és una llengua derivada del neerlandès parlada a l'Àfrica austral, sobretot a Sud-àfrica i Namíbia, on fou duta el segle xvii per colons neerlandesos o afrikàners i personal, servents i esclaus de la Companyia Holandesa de les Índies Orientals. El nom afrikaans és un mot neerlandès que vol dir, simplement, «africà». (ca) Afrikánština je západogermánský jazyk, který se používá v Jižní Africe, Namibii a v menší míře v Botswaně, Zambii a Zimbabwe. Vyvinul se z nářečí nizozemštiny, konkrétně z oblasti Holandska. Mluví jím nizozemští osadníci v Jižní Africe, kde se v průběhu 18. století postupně začala rozvíjet jeho zvláštní charakteristika. Jedná se tedy o dceřiný jazyk nizozemštiny. Ačkoli afrikánština přijímala slova z jiných jazyků, včetně němčiny a kojsanských jazyků, odhaduje se, že 90 až 95 % slovní zásoby afrikánštiny je nizozemského původu. Rozdíly s nizozemštinou proto často spočívají v analytické morfologii a gramatice afrikánštiny a v hláskování, které vyjadřuje výslovnost afrikánštiny spíše než standardní nizozemštinu. Mezi těmito dvěma jazyky existuje velká míra vzájemné srozumitelnosti, zejména v písemné formě. S přibližně sedmi miliony rodilými mluvčími v Jihoafrické republice (asi 13,5 % populace), je třetím nejrozšířenějším jazykem v zemi. Odhady celkového počtu mluvčích afrikánštiny se pohybují mezi 15 a 23 miliony. Má nejširší geografické a rasové rozložení ze všech 11 úředních jazyků JAR, je široce používána a chápe se jako druhý nebo třetí jazyk. Je to většinový jazyk západní poloviny Jižní Afriky - provincie Severní a Západní Kapsko - a první jazyk 75,8 % barevných Jihoafričanů (4,8 milionu lidí), 60,8 % bílých Jihoafričanů (2,7 milionu); 4,6 % asijských Jihoafričanů (58 000 lidí) a 1,5 % černých Jihoafričanů (600 000 lidí). (cs) Τα αφρικάανς (Afrikaans) ή αφρικανολλανδικά είναι δυτική γερμανική γλώσσα, με προέλευση τα ολλανδικά. Απαντάται κυρίως στη Νότια Αφρική και τη Ναμίμπια και σε μικρότερη συχνότητα και στην Μποτσουάνα, τη Ζιμπάμπουε και τη Ζάμπια. Λόγω της μετανάστευσης πολλών Αφρικάνερς, υπάρχουν τουλάχιστον επιπλέον 300.000 ομιλούντες τη γλώσσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ σχετικά μεγάλες κοινότητες συναντά κανείς και στις Βρυξέλλες, το Άμστερνταμ, το Περθ, το Τορόντο και το Ώκλαντ. Είναι μία από τις επίσημες γλώσσες της Νότιας Αφρικής, αλλά μετά το τέλος του απαρτχάιντ η χρήση της έχει υποχωρήσει προς όφελος των αγγλικών. Γεωγραφικά, η αφρικάανς είναι η γλώσσα της πλειονότητας του ενός τρίτου της δυτικής Νότιας Αφρικής (στο Βόρειο και Δυτικό Ακρωτήριο ομιλείται από το 69% και το 58% αντίστοιχα). Είναι επίσης η κυριότερη γλώσσα στο γειτονικό νοτιότερο ένα τρίτο της Ναμίμπιας. Η λέξη αφρικάανς είναι ολλανδικής προέλευσης και σημαίνει αφρικανικός. Είναι η γλώσσα που μιλούν οι Μπόερς, οι έγχρωμοι του Ακρωτηρίου (Αφρικανοί ιθαγενείς που έχουν αναμειχθεί με Ολλανδούς αποικιστές), κάποιοι Ινδοί της Νότιας Αφρικής και γενικά σχεδόν όλοι οι Ολλανδικής καταγωγής αποικιστές και άτομα που κατέφθασαν στο Ακρωτήριο κατά την ολλανδοκρατία και έπειτα. (el) اللغة الإفريقانية هي لغة جرمانية غربية، تستخدم في جنوب أفريقيا وناميبيا، كما يوجد عدد أقل من المتحدثين في كل من بوتسوانا، وليسوتو، وسوازيلند، وزيمبابوي، وزامبيا. بسبب هجرة بعض جنوب الأفريقيين البيض، يوجد ما يقارب 300 ألف متحدث للغة الأفريكانية في المملكة المتحدة، كما تتواجد مجتمعات تتحدث هذه اللغة في بيرث بأستراليا، وتورونتو بكندا، وأوكلاند بنيوزيلندا. يستخدمها أكثر من 6 ملايين شخص كلغة أم، وأكثر من 10 ملايين كلغة ثانوية. الأفريكانية هي لغة هندوأوروبية جرمانية دنيا. تعتبر اللغة الرسمية لجنوب أفريقيا. الاسم المحلي للغة هو «أفريكانس» (Afrikaans)، والتي تعني بالهولندية «أفريقي». هناك ثلاثة لهجات في اللغة الأفريكانية، التي منها تشكل اللغة الشمالية الشرقية (التي طورت كلغة أدبية في ترانسفال) القاعدة المعيارية الكتابية. ضمن المناطق الناطقة بالهولندية لهولندا وبلجيكا وسورينام، هناك انحراف أعظم بين اللهجات الأفريكانية الهولندية والأفريكانية القياسية. الأفريكانية كانت أصلاً اللهجة التي تطورت بين المستوطنين البروتستانتيين الأفريقانيين والعبيد الملزمين أو العاملين الذين جلبوا إلى منطقة كيب في جنوب غرب جنوب أفريقيا بواسطة شركة الهند الشرقية (Verenigde Oost-Indische Compagnie) بين 1652 و1705. الأكثرية النسبية لهؤلاء المستوطنين الأوائل كانوا من المحافظات المتحدة (الآن هولندا)، مع ذلك كان هناك أيضاً العديد من ألمانيا، وعدد كبير من فرنسا، والبعض من البرتغال، والقليل من اسكتلندا، وبلدان أخرى مختلفة. العمال والعبيد الملزمون كانوا هنوداً جنوبيين، وملاويين، وملاغاشيين بالإضافة إلى الخوي الأصليين والبوشمين. (ar) Afrikaans (UK: /ˌæfrɪˈkɑːns/, US: /ˌɑːf-/) is a West Germanic language that evolved in the Dutch Cape Colony from the Dutch vernacular of Holland proper (i.e., the Hollandic dialect) used by Dutch, French, and German settlers and their enslaved people. Afrikaans gradually began to develop distinguishing characteristics during the course of the 18th century. Now spoken in South Africa, Namibia and (to a lesser extent) Botswana, Zambia, and Zimbabwe, estimates circa 2010 of the total number of Afrikaans speakers range between 15 and 23 million. Most linguists consider Afrikaans to be a partly creole language. An estimated 90 to 95% of the vocabulary is of Dutch origin with adopted words from other languages including German and the Khoisan languages of Southern Africa. Differences with Dutch include a more analytic-type morphology and grammar, and some pronunciations. There is a large degree of mutual intelligibility between the two languages, especially in written form. About 13.5% of the South African population (7 million people) speak Afrikaans as a first language, making it the third most common natively-spoken language in the country, after Zulu and Xhosa. It has the widest geographic and racial distribution of the 11 official languages and is widely spoken and understood as a second or third language, although Zulu and English are estimated to be understood as a second language by a much larger proportion of the population. It is the majority language of the western half of South Africa—the provinces of the Northern Cape and Western Cape—and the first language of 75.8% of Coloured South Africans (4.8 million people), 60.8% of White South Africans (2.7 million people), 1.5% of Black South Africans (600,000 people), and 4.6% of Indian South Africans (58,000 people). (en) Afrikanso aŭ afrikansa lingvo (aŭ Afrikaans en la afrikansa aŭ la angla lingvoj) estas okcidentĝermana lingvo parolata precipe en suda Afriko. Ĝi evoluis kaj fine solidiĝis precipe el nederlandaj dialektoj de la deksepa jarcento, cetere influita de, inter aliaj, la germana, la franca kaj, specife lastatempe, la angla. Proksimume 5% de la afrikansa vortprovizo kiu ne estas de nederlanda origino, venas de kontaktlingvoj en Afriko. (eo) Afrikaans, früher auch Kapholländisch oder Kolonial-Niederländisch genannt, ist eine der elf Amtssprachen in der Republik Südafrika und eine anerkannte Minderheitensprache und Lingua franca in Namibia. Es gehört zum westgermanischen Zweig der indogermanischen Sprachen und ist aus dem Neuniederländischen des 17. Jahrhunderts entstanden. Verglichen mit der heutigen niederländischen Standardsprache hat Afrikaans erhebliche morphologische Vereinheitlichungen und Vereinfachungen durchlaufen. Ursprünglich war es die Sprache der weißen Buren, während heute die Mehrheit der Afrikaans als Muttersprache Sprechenden sogenannte Coloureds sind. (de) El afrikáans (autoglotónimo afrikaans) es una lengua germánica, derivada del neerlandés medio, hablada principalmente en Sudáfrica y Namibia, aunque también se habla en algunas zonas del sur de Botsuana. Esta lengua es la evolución de la que hablaban los colonos neerlandeses que habitaban la Colonia del Cabo. Con el paso del tiempo ha adquirido características propias, ya que ha asimilado vocablos del inglés, malayo, portugués y de las lenguas zulúes de los nativos de la zona. A mediados del siglo XIX era una lengua oral sin representación escrita ni formas literarias, pues la lengua oficial era el neerlandés. Es una de las lenguas oficiales de Sudáfrica y . Es usada mayoritariamente por los blancos y los mestizos que habitan en las provincias del Cabo. En aquel momento comenzó a utilizarse en las escuelas e inició el camino hacia la oficialidad, declarada en 1925. Durante el siglo XX se mostró como una lengua literaria rica y con una considerable producción en todos los campos (poesía, libros de texto, libros científicos y técnicos, etcétera). Su máximo exponente es Breyten Breytenbach, autor entre otras obras de Ysterkoei Moet Sweet (poesía, 1964) y Las verdaderas confesiones de un terrorista blanco (1984). (es) Afrikaansa germaniar hizkuntza bat da, nederlandera jatorritzat duena, Hegoafrika eta Namibian mintzatua gehienbat. Kolono herbeheretarrek Lurmutur kolonian hitz egiten zuten hizkuntzaren bilakaera da, eta denboraren poderioz, bere berezitasunak hartuz joan da, baita XX. mendean bere literatura sortu ere. Botswana, Lesotho, Swazilandia, Zimbabwe eta Zambian ere hitz egiten da; Erresuma Batuan 300.000 hiztun inguru daude. Geografiari dagokionez, Hegoafrikako mendebaldeko herenean gehien erabiltzen den hizkuntza da (Ipar Lurmutur probintzian populazioaren % 69ren lehen hizkuntza da; Mendebaldeko Lurmuturrekoan, % 58rena). Mugaz beste aldera, Namibiako hegoaldeko Hardap eta Karas probintzietan ere gauza bera gertatzen da, % 44 eta % 40, hurrenez hurren. Afrikaans izena afrikar hitzaz euskaratu daiteke, eta hizkuntza hori hitz egiten duten bi komunitate daude: 1) afrikanerrak, Hegoaldeko Afrikan bizi diren europarren ondorengo zuriak, eta 2) Hegoafrikan, europar eta afrikarren nahasketen ondorioz sortu ziren mestizoak: gehienak Lurmutur Hirian bizi dira eta, mendeen joan-etorrian, nahasketa bizia izan dute (batzuek Asiatiko arbasoak dituzte, halaber). Kultura berezia sortu dute eta hizkuntza nagusia afrikaansa dute. (eu) Is teanga Iar-Ghearmáinice í an Afracáinis, agus í an-chosúil leis an Ollainnis. Labhraítear san Afraic Theas agus sa Namaib í thar aon áit eile, ach tá teacht ar an gcorr-chainteoir sa Bhotsuáin, i Leosóta, sa tSuasalainn, sa tSiombáib, agus sa tSaimbia chomh maith. De thoradh na himirce ón Afraic Theas, tá timpeall ar 30.000 cainteoir Afracáinise ina gcónaí sa Ríocht Aontaithe. Tá pobail thábhachtacha i bPerth san Astráil, i dToronto, Ceanada agus Auckland sa Nua-Shéalainn freisin. Úsáideann grúpaí éagsúla eitneacha an Afracáinis thar aon teanga eile, mar atá, na Bóraigh (boers), is é sin, na Geala a labhraíonn an teanga, na Daiteánaigh (Afracáinis: bruinmense, kleurlinge) a labhraíonn í, agus sainghrúpaí ar daoine datha iad, ar nós na mbasters, Malaeigh na Rinne (Cape Malays), agus na Griquas. Tá cónaí ar na basters i lár na Namaibe, go háirithe timpeall ar Rehoboth. (ga) L'afrikaans (/a.fʁi.kans/) est une langue germanique issue du néerlandais, parlée en Afrique du Sud, en Namibie, et dans une moindre mesure au Botswana et au Zimbabwe, notamment par les peuples de langue afrikaans dont les Afrikaners. Le mot afrikaans signifie « africain » en néerlandais. (fr) Bahasa Afrikaans (Afrikaans, ) adalah suatu bahasa Jermanik Barat yang dituturkan di Afrika Selatan dan Namibia. Bahasa ini pada awalnya adalah dialek yang dituturkan oleh para pendatang Afrikaner dan budak yang dibawa ke daerah Cape Town oleh Kompeni Hindia Belanda (bahasa Belanda: Verenigde Oost-Indische Compagnie [VOC]) pada tahun 1652 dan 1705. Sebagian besar pendatang ini berasal dari (sekarang Belanda), tetapi ada juga pendatang dari Jerman, Prancis, Skotlandia, dan beberapa negara lainnya. Para pekerja dan budak yang dibawa serta adalah orang-orang Melayu, orang-orang Khoi, dan Bushmen. Penelitian oleh menunjukan bahwa sampai tahun 1807, 39,8% nenek moyang dari penutur bahasa Afrikaans berkulit putih adalah orang Belanda, 35% Jerman, 14,6% Prancis, dan 7,2 persen orang berkulit nonputih. Dialek tersebut dikenal sebagai cape Dutch. Kemudian, bahasa Afrikaans juga dikenal sebagai "bahasa Belanda Afrika". Afrikaans dianggap sebagai Dialek Bahasa Belanda sampai dengan awal Abad 20 ketika bahasa tersebut mulai dikenal sebagai bahasa yang berbeda. Nama Afrikaans sebenarnya adalah istilah Bahasa Belanda untuk "Orang Afrika" atau "Bahasa Afrika". (in) 아프리칸스어(: Afrikaans)는 남아프리카 공화국과 나미비아에서 주로 쓰이는 서게르만어군 언어이다. 16세기 ~ 17세기에 네덜란드 출신 이주자들의 후손이 써오던 네덜란드어가 독자적인 변화를 거치면서 성립된 언어이다. 네덜란드 본국의 언어와 교류가 단절되고, 이후 이주자들에 의해 유입된 프랑스어, 포르투갈어, 영어, 말레이어 등의 언어와 아프리카 토착 언어인 반투어가 혼합되어 형성된 크리올어의 일종이다. 19세기까지는 네덜란드어의 방언으로 간주되었으나 이후 정치적으로는 물론이고 언어학적으로도 완전히 독립된 언어로 간주되어 네덜란드어가 속하는 서게르만어군에 속하는 독자적인 언어로 분류된다. 대체로 네덜란드어와 같으며, 특히 낱말면에서는 10개 가운데 9개 이상이 네덜란드어에 뿌리를 두나 문법면으로는 네덜란드어와 크게 달라졌다. 인도유럽어로서의 특징이 크게 간략해져 인도유럽어족 가운데 영어, 페르시아어, 벵골어 등과 함께 성(문법에서의)의 구별이 없는 언어 중 하나가 되었다. 19세기 말부터 네덜란드어와 다른 독자적인 표준화가 이루어졌고, 1925년 영어와 함께 남아프리카 연방의 공용어로 정식 지정되어 현재에 이른다. 1990년대에 새 흑인정권이 출범한 후로도 영어 및 반투어족 9개 언어와 함께 남아프리카 공화국의 공용어 중 하나이며, 실제 사용 인구로는 영어를 앞서 줄루어와 코사어 다음으로 많다. 남아프리카 공화국 외에도 나미비아에서는 1990년 독립 이전까지 공용어 중 하나였으며, 독립 후 영어를 공용어로 채택했는데도 나미비아 전체에서는 실제 사용자 수가 가장 많은 언어이다. 그 외에 주변의 레소토, 보츠와나, 에스와티니, 잠비아, 짐바브웨 등에도 소수의 사용자가 있으며, 미국, 뉴질랜드, 아르헨티나, 네덜란드 등지로 이주해 간 사람들도 사용한다. (ko) Het Afrikaans is een West-Germaanse taal die hoofdzakelijk in Zuid-Afrika en Namibië wordt gesproken. De taal is een dochtertaal van het Nederlands, ontstaan uit zeventiende-eeuwse Nederlandse dialecten, en werd historisch Kaaps-Hollands genoemd. Waarschijnlijk is 90 tot 95 procent van de woordenschat van Nederlandse origine. Zowel grammaticaal als in woordenschat is de taal beïnvloed door het Portugees, het Frans, het Maleis, de Bantoe-talen, de Khoisan-talen en tegenwoordig ook door het Engels. De grootste verschillen tussen het Afrikaans en Nederlands zijn dan ook de spelling, morfologie en grammatica. Deze twee Nederfrankische talen zijn onderling verstaanbaar. Voor Nederlandstaligen is het gemakkelijker om Afrikaans te verstaan dan omgekeerd, maar het tegenovergestelde wordt ook weleens beweerd. Met bijna 7 miljoen moedertaalsprekers in Zuid-Afrika, 13,5% van het totale aantal inwoners, is het de op twee na grootste taal van het land, na Zoeloe en Xhosa. Blanke Afrikaners vormen ongeveer 40% (2,7 miljoen) van de sprekers, de rest is overwegend 'kleurling' (3,4 miljoen). Verder hebben nog 600.000 Afrikanen en 59.000 Indiërs de taal als huistaal. Sinds 1996 is het aantal blanke sprekers vrijwel constant, maar de andere groepen groeien. Het is een meerderheidstaal in het westelijke deel van het land, respectievelijk de provincies Noord-Kaap en West-Kaap en is de moedertaal van de meeste kleurlingen en blanken. In het buurland Namibië heeft 11% van de inwoners het Afrikaans als moedertaal. Deze zijn vooral te vinden in de hoofdstad Windhoek en de zuidelijke provincies Hardap en !Karas. De taal wordt echter ook als omgangstaal (lingua franca) gebruikt en is als dusdanig de grootste taal van het land, hoewel Engels de officiële taal is. Ook zijn er in Australië, Botswana, Canada, Georgië, Nieuw-Zeeland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten migranten uit Zuid-Afrika en (in mindere mate) Namibië die het Afrikaans als moedertaal spreken. (nl) アフリカーンス語（アフリカーンスご、Afrikaans）は、インド・ヨーロッパ語族のゲルマン語派で西ゲルマン語群に属する低地ドイツ語に属し、オランダ語から派生した言語である。 純言語学的には低地ドイツ語のうち低地フランク語（低地ザクセン語と近縁関係にある）の中の一方言であるとされるが、下記に示すとおりその独特な語彙から低地ドイツ語の中でもオランダ語（オランダ大方言）とは別の方言だという説も有力である。 クワズール・ナタール州以外の南アフリカ共和国全土に広く普及しており、オランダ系白人であるアフリカーナー（かつてはボーア人と呼ばれた）が母語とするほか、カラード（白人とコイコイ人をはじめとする有色人種の混血）にも母語とする者が多い。南アフリカ共和国の公用語の一つで、ヨーロッパ系言語の中で最も新しい言語である。 (ja) L'afrikaans è una lingua germanica occidentale presente in Africa australe. I Paesi in cui è maggiormente diffusa sono il Sudafrica, del quale è una delle lingue ufficiali, la Namibia e, in minore estensione, Botswana e Zimbabwe. Al 2022, è parlata da 17,6 milioni di parlanti totali. La glottologia classifica l'afrikaans come lingua figlia dell'olandese parlato nelle Province Unite (odierni Paesi Bassi) nel XVII secolo: tale era infatti la lingua dei primi coloni che sbarcarono presso il Capo di Buona Speranza e ivi fondarono Città del Capo (in afrikaans Kaapstad).Tale lingua, che assimilò anche influssi da inglese e portoghese, divenne nota come olandese del Capo (in olandese kaap-nederlands, in inglese Cape Dutch) e, successivamente, afrikaans, contrazione di afrikaan hollands, "olandese africano". Il gruppo etnico che parla afrikaans come madrelingua si chiama afrikaner, definibili grossolanamente, e con eccezioni, come tutti gli europoidi dell'Africa meridionale di origine olandese, mentre quelli di origine anglosassone, sudeuropea e slava sono generalmente di madrelingua inglese. (it) Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym południowoafrykańskich Koloredów oraz białych Afrykanerów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich . Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek Burom, czyli przodkom dzisiejszych Afrykanerów. Językiem malajskim i portugalskim posługiwała się na Przylądku większość sprowadzanych niewolników. W ten sposób afrikaans ukształtował się na styku języków, kultur, ras i religii jako język codziennej komunikacji i aż do końca XIX wieku traktowany był pogardliwie jako mowa Hotentotów, Koloredów oraz niewykształconych farmerów z prowincji. Podstawowy zasób słownictwa w afrikaans, ok. 90%, pochodzi z języka niderlandzkiego, lecz wykazuje on także wpływy leksykalne malajskiego, portugalskiego, a od XIX wieku także elementy przejęte z języka angielskiego oraz miejscowych języków bantu. W trakcie migracji ludności wykształciły się trzy podstawowe dialekty: * przylądkowy afrikaans (Kaapse Afrikaans) – na terenie pomiędzy Kapsztadem, Stellenbosch a Graaff-Reinet * afrikaans znad Rzeki Pomarańczowej (Oranjerivier-Afrikaans) – w płn. części Kraju Przylądkowego * afrikaans znad wschodniej granicy (Oosgrens-Afrikaans) – w okolicach Graaff-Reinet i na wschód od tego miasta. Dość specyficznym dialektem tego języka jest oorlans. Do końca XIX wieku afrikaans funkcjonował na równi z językiem niderlandzkim i uzupełniał go w niższych rejestrach, ale w niepodległych państwach burskich (Transwal, Orania) urzędowym był nadal niderlandzki. Pozostał on też językiem kościoła reformowanego. Od lat 40. XIX wieku zafrykanizowane formy niderlandzkiego były coraz częściej używane w prasie, a od lat 70. datują się pierwsze próby kodyfikacji i emancypacji afrikaans, co miało bezpośredni związek z agresywną anglicyzacją oraz uzyskiwaniem świadomości narodowej przez Afrykanerów. Po podboju republik burskich przez Wielką Brytanię (tzw. wojny burskie) język afrikaans stał się podstawowym elementem afrykanerskiej tożsamości narodowej i nastąpiła jego szybka standaryzacja i rozwój: w 1925 r. stał się obok angielskiego, na równi z niderlandzkim, językiem urzędowym w Związku Południowej Afryki, a potem w Republice Południowej Afryki oraz w Namibii, w praktyce jednak szybko wyparł język niderlandzki. Obecnie jest jednym z 11 urzędowych języków RPA; używany jest też powszechnie w Namibii. Afrikaans jako językiem ojczystym posługuje się ok. 6,2 mln mieszkańców RPA, z czego zdecydowaną większość stanowią Afrykanerzy i Koloredzi oraz dodatkowo 4 mln jako jednym z dwóch języków ojczystych (łącznie ok. 26% populacji RPA). Najwięcej użytkowników afrikaans skupia się w stolicy kraju – Pretorii oraz w Bloemfontein, a także na całym obszarze Kraju Przylądkowego, czyli w zachodniej części RPA. Ze współczesnych prowincji RPA największym udziałem mówiących językiem afrikaans cechują się: * Północna Prowincja Przylądkowa (Noord-Kaap) – 70% * Zachodnia Prowincja Przylądkowa (Wes-Kaap) – 54% * Wschodnia Prowincja Przylądkowa (Oos-Kaap) – 30% * Zachodni Transwal (Wes-Transvaal) – 22% * Mpumalanga (region stołeczny) – 21% * Oranje – 16% * Wschodni Transwal (Oos-Transvaal) – 12%. W pozostałych dwóch prowincjach (KwaZulu-Natal oraz Północny Transwal) udział mówiących językiem afrikaans jest bardzo mały.Afrikaans jest również językiem ojczystym ok. 130 tys. mieszkańców Namibii, w tym 25% ludności stolicy kraju – Windhuku, ok. 25 tys. mieszkańców Botswany oraz kilku tysięcy osób w Malawi. Afrikaans pełni, choć w ograniczonym przez znajomość jęz. angielskiego zakresie, funkcję lingua franca w regionie Afryki Południowej – jest ważnym narzędziem komunikacji na terenie RPA, Namibii, Botswany i Zambii. (pl) O africâner, africânder, africanse ou afrikaans é uma língua do ramo germânico do grupo indo-europeu falada na África do Sul e na Namíbia. Desenvolveu-se durante o período de colonização neerlandesa na África, o que levou ao desenvolvimento da língua, que é baseada no neerlandês. (pt) Afrikaans är ett västgermanskt språk som talas främst av de vita afrikanderna och de färgade i Sydafrika och Namibia. Afrikanderna härstammar från invandrare som främst kom från Nederländerna under 1600-talet. Språket afrikaans bygger därför i grunden på nederländska och utmärks bland annat av delvis förenklad grammatik och ett flertal iögonfallande språklån från bland annat malajiska, bantuspråk, khoisan och portugisiska. Ordförrådet överensstämmer dock till mer än 96 procent med nederländskans, även om vissa förskjutningar i stavning och betydelse har skett. Tidigare kallades afrikaans på engelska ofta Cape Dutch eftersom boerna ursprungligen bodde endast i Kapprovinsen. Mer skämtsamt kallades språket också baby Dutch. Afrikaans skrevs under en period på 1800-talet med arabisk skrift bland malajerna som levde främst i Kapstaden, som ett religiöst språk. Flera framstående och internationellt kända författare skriver på afrikaans, till exempel André Brink, Breyten Breytenbach, Etienne Leroux, Marlene van Niekerk, Karel Schoeman och Etienne van Heerden. Den första roman som översattes direkt från afrikaans till svenska var Magersfontein, O Magersfontein av Etienne Leroux (2007). (sv) Африка́анс або бýрська мова — офіційна мова (разом з англійською) у Південно-Африканській Республіці і Намібії. В основному нею розмовляють африканери, нащадки голландських колоністів і колоністів інших національностей 17 століття. (uk) 南非語（Afrikaans，字面意思為「非洲語」），也譯為南非荷蘭語、阿非利卡语、阿非利堪斯語或斐語，是南非的荷兰语方言，为南非境内的白人种族阿非利卡人的主要语言。由於使用南非語的歐洲移民在過去被稱之為布尔人（“布尔”在荷蘭語中為“農民”的意思），因此歷史上也有人將南非語稱之為布尔语。 南非語是使用於南非及納米比亞的一種語言，在語言分類上屬於印歐語系日耳曼語族的西日耳曼語支。目前南非語是《南非憲法》所規定的11種官方語言之一，同時也是《》所承認的一種國語，但非官方語言。 南非語的歷史發展過程以及其在當今南非社會的地位都備受爭議。《大英百科全書》在介紹該語言時就這樣陳述：「很少有語言能夠『像南非語一樣』產生這麼多的爭議」。 (zh) Африка́анс ( Afrikaans, die Afrikaanse taal, ранее также был известен как бу́рский язы́к) — один из германских языков (до начала XX века считался диалектом нидерландского), один из 11 официальных языков Южно-Африканской Республики, также распространён в Намибии. Кроме того, небольшие общины носителей африкаанс проживают в других странах Южной Африки: Ботсване, Лесото, Эсватини, Зимбабве, Замбии. Многие эмигранты из ЮАР, говорящие на африкаанс, осели в Великобритании, Австралии, Нидерландах, Новой Зеландии. (ru) |
| rdfs:comment |
L'afrikaans és una llengua derivada del neerlandès parlada a l'Àfrica austral, sobretot a Sud-àfrica i Namíbia, on fou duta el segle xvii per colons neerlandesos o afrikàners i personal, servents i esclaus de la Companyia Holandesa de les Índies Orientals. El nom afrikaans és un mot neerlandès que vol dir, simplement, «africà». (ca) Afrikanso aŭ afrikansa lingvo (aŭ Afrikaans en la afrikansa aŭ la angla lingvoj) estas okcidentĝermana lingvo parolata precipe en suda Afriko. Ĝi evoluis kaj fine solidiĝis precipe el nederlandaj dialektoj de la deksepa jarcento, cetere influita de, inter aliaj, la germana, la franca kaj, specife lastatempe, la angla. Proksimume 5% de la afrikansa vortprovizo kiu ne estas de nederlanda origino, venas de kontaktlingvoj en Afriko. (eo) Afrikaans, früher auch Kapholländisch oder Kolonial-Niederländisch genannt, ist eine der elf Amtssprachen in der Republik Südafrika und eine anerkannte Minderheitensprache und Lingua franca in Namibia. Es gehört zum westgermanischen Zweig der indogermanischen Sprachen und ist aus dem Neuniederländischen des 17. Jahrhunderts entstanden. Verglichen mit der heutigen niederländischen Standardsprache hat Afrikaans erhebliche morphologische Vereinheitlichungen und Vereinfachungen durchlaufen. Ursprünglich war es die Sprache der weißen Buren, während heute die Mehrheit der Afrikaans als Muttersprache Sprechenden sogenannte Coloureds sind. (de) L'afrikaans (/a.fʁi.kans/) est une langue germanique issue du néerlandais, parlée en Afrique du Sud, en Namibie, et dans une moindre mesure au Botswana et au Zimbabwe, notamment par les peuples de langue afrikaans dont les Afrikaners. Le mot afrikaans signifie « africain » en néerlandais. (fr) アフリカーンス語（アフリカーンスご、Afrikaans）は、インド・ヨーロッパ語族のゲルマン語派で西ゲルマン語群に属する低地ドイツ語に属し、オランダ語から派生した言語である。 純言語学的には低地ドイツ語のうち低地フランク語（低地ザクセン語と近縁関係にある）の中の一方言であるとされるが、下記に示すとおりその独特な語彙から低地ドイツ語の中でもオランダ語（オランダ大方言）とは別の方言だという説も有力である。 クワズール・ナタール州以外の南アフリカ共和国全土に広く普及しており、オランダ系白人であるアフリカーナー（かつてはボーア人と呼ばれた）が母語とするほか、カラード（白人とコイコイ人をはじめとする有色人種の混血）にも母語とする者が多い。南アフリカ共和国の公用語の一つで、ヨーロッパ系言語の中で最も新しい言語である。 (ja) O africâner, africânder, africanse ou afrikaans é uma língua do ramo germânico do grupo indo-europeu falada na África do Sul e na Namíbia. Desenvolveu-se durante o período de colonização neerlandesa na África, o que levou ao desenvolvimento da língua, que é baseada no neerlandês. (pt) Африка́анс або бýрська мова — офіційна мова (разом з англійською) у Південно-Африканській Республіці і Намібії. В основному нею розмовляють африканери, нащадки голландських колоністів і колоністів інших національностей 17 століття. (uk) 南非語（Afrikaans，字面意思為「非洲語」），也譯為南非荷蘭語、阿非利卡语、阿非利堪斯語或斐語，是南非的荷兰语方言，为南非境内的白人种族阿非利卡人的主要语言。由於使用南非語的歐洲移民在過去被稱之為布尔人（“布尔”在荷蘭語中為“農民”的意思），因此歷史上也有人將南非語稱之為布尔语。 南非語是使用於南非及納米比亞的一種語言，在語言分類上屬於印歐語系日耳曼語族的西日耳曼語支。目前南非語是《南非憲法》所規定的11種官方語言之一，同時也是《》所承認的一種國語，但非官方語言。 南非語的歷史發展過程以及其在當今南非社會的地位都備受爭議。《大英百科全書》在介紹該語言時就這樣陳述：「很少有語言能夠『像南非語一樣』產生這麼多的爭議」。 (zh) Африка́анс ( Afrikaans, die Afrikaanse taal, ранее также был известен как бу́рский язы́к) — один из германских языков (до начала XX века считался диалектом нидерландского), один из 11 официальных языков Южно-Африканской Республики, также распространён в Намибии. Кроме того, небольшие общины носителей африкаанс проживают в других странах Южной Африки: Ботсване, Лесото, Эсватини, Зимбабве, Замбии. Многие эмигранты из ЮАР, говорящие на африкаанс, осели в Великобритании, Австралии, Нидерландах, Новой Зеландии. (ru) اللغة الإفريقانية هي لغة جرمانية غربية، تستخدم في جنوب أفريقيا وناميبيا، كما يوجد عدد أقل من المتحدثين في كل من بوتسوانا، وليسوتو، وسوازيلند، وزيمبابوي، وزامبيا. بسبب هجرة بعض جنوب الأفريقيين البيض، يوجد ما يقارب 300 ألف متحدث للغة الأفريكانية في المملكة المتحدة، كما تتواجد مجتمعات تتحدث هذه اللغة في بيرث بأستراليا، وتورونتو بكندا، وأوكلاند بنيوزيلندا. يستخدمها أكثر من 6 ملايين شخص كلغة أم، وأكثر من 10 ملايين كلغة ثانوية. (ar) Afrikánština je západogermánský jazyk, který se používá v Jižní Africe, Namibii a v menší míře v Botswaně, Zambii a Zimbabwe. Vyvinul se z nářečí nizozemštiny, konkrétně z oblasti Holandska. Mluví jím nizozemští osadníci v Jižní Africe, kde se v průběhu 18. století postupně začala rozvíjet jeho zvláštní charakteristika. Jedná se tedy o dceřiný jazyk nizozemštiny. (cs) Τα αφρικάανς (Afrikaans) ή αφρικανολλανδικά είναι δυτική γερμανική γλώσσα, με προέλευση τα ολλανδικά. Απαντάται κυρίως στη Νότια Αφρική και τη Ναμίμπια και σε μικρότερη συχνότητα και στην Μποτσουάνα, τη Ζιμπάμπουε και τη Ζάμπια. Λόγω της μετανάστευσης πολλών Αφρικάνερς, υπάρχουν τουλάχιστον επιπλέον 300.000 ομιλούντες τη γλώσσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ σχετικά μεγάλες κοινότητες συναντά κανείς και στις Βρυξέλλες, το Άμστερνταμ, το Περθ, το Τορόντο και το Ώκλαντ. Είναι μία από τις επίσημες γλώσσες της Νότιας Αφρικής, αλλά μετά το τέλος του απαρτχάιντ η χρήση της έχει υποχωρήσει προς όφελος των αγγλικών. (el) Afrikaans (UK: /ˌæfrɪˈkɑːns/, US: /ˌɑːf-/) is a West Germanic language that evolved in the Dutch Cape Colony from the Dutch vernacular of Holland proper (i.e., the Hollandic dialect) used by Dutch, French, and German settlers and their enslaved people. Afrikaans gradually began to develop distinguishing characteristics during the course of the 18th century. Now spoken in South Africa, Namibia and (to a lesser extent) Botswana, Zambia, and Zimbabwe, estimates circa 2010 of the total number of Afrikaans speakers range between 15 and 23 million. Most linguists consider Afrikaans to be a partly creole language. (en) El afrikáans (autoglotónimo afrikaans) es una lengua germánica, derivada del neerlandés medio, hablada principalmente en Sudáfrica y Namibia, aunque también se habla en algunas zonas del sur de Botsuana. Esta lengua es la evolución de la que hablaban los colonos neerlandeses que habitaban la Colonia del Cabo. Con el paso del tiempo ha adquirido características propias, ya que ha asimilado vocablos del inglés, malayo, portugués y de las lenguas zulúes de los nativos de la zona. (es) Afrikaansa germaniar hizkuntza bat da, nederlandera jatorritzat duena, Hegoafrika eta Namibian mintzatua gehienbat. Kolono herbeheretarrek Lurmutur kolonian hitz egiten zuten hizkuntzaren bilakaera da, eta denboraren poderioz, bere berezitasunak hartuz joan da, baita XX. mendean bere literatura sortu ere. Botswana, Lesotho, Swazilandia, Zimbabwe eta Zambian ere hitz egiten da; Erresuma Batuan 300.000 hiztun inguru daude. Afrikaans izena afrikar hitzaz euskaratu daiteke, eta hizkuntza hori hitz egiten duten bi komunitate daude: (eu) Is teanga Iar-Ghearmáinice í an Afracáinis, agus í an-chosúil leis an Ollainnis. Labhraítear san Afraic Theas agus sa Namaib í thar aon áit eile, ach tá teacht ar an gcorr-chainteoir sa Bhotsuáin, i Leosóta, sa tSuasalainn, sa tSiombáib, agus sa tSaimbia chomh maith. De thoradh na himirce ón Afraic Theas, tá timpeall ar 30.000 cainteoir Afracáinise ina gcónaí sa Ríocht Aontaithe. Tá pobail thábhachtacha i bPerth san Astráil, i dToronto, Ceanada agus Auckland sa Nua-Shéalainn freisin. Úsáideann grúpaí éagsúla eitneacha an Afracáinis thar aon teanga eile, mar atá, na Bóraigh (boers), is é sin, na Geala a labhraíonn an teanga, na Daiteánaigh (Afracáinis: bruinmense, kleurlinge) a labhraíonn í, agus sainghrúpaí ar daoine datha iad, ar nós na mbasters, Malaeigh na Rinne (Cape Malays), agus na G (ga) Bahasa Afrikaans (Afrikaans, ) adalah suatu bahasa Jermanik Barat yang dituturkan di Afrika Selatan dan Namibia. Bahasa ini pada awalnya adalah dialek yang dituturkan oleh para pendatang Afrikaner dan budak yang dibawa ke daerah Cape Town oleh Kompeni Hindia Belanda (bahasa Belanda: Verenigde Oost-Indische Compagnie [VOC]) pada tahun 1652 dan 1705. Sebagian besar pendatang ini berasal dari (sekarang Belanda), tetapi ada juga pendatang dari Jerman, Prancis, Skotlandia, dan beberapa negara lainnya. Para pekerja dan budak yang dibawa serta adalah orang-orang Melayu, orang-orang Khoi, dan Bushmen. (in) L'afrikaans è una lingua germanica occidentale presente in Africa australe. I Paesi in cui è maggiormente diffusa sono il Sudafrica, del quale è una delle lingue ufficiali, la Namibia e, in minore estensione, Botswana e Zimbabwe. Al 2022, è parlata da 17,6 milioni di parlanti totali. Il gruppo etnico che parla afrikaans come madrelingua si chiama afrikaner, definibili grossolanamente, e con eccezioni, come tutti gli europoidi dell'Africa meridionale di origine olandese, mentre quelli di origine anglosassone, sudeuropea e slava sono generalmente di madrelingua inglese. (it) 아프리칸스어(: Afrikaans)는 남아프리카 공화국과 나미비아에서 주로 쓰이는 서게르만어군 언어이다. 16세기 ~ 17세기에 네덜란드 출신 이주자들의 후손이 써오던 네덜란드어가 독자적인 변화를 거치면서 성립된 언어이다. 네덜란드 본국의 언어와 교류가 단절되고, 이후 이주자들에 의해 유입된 프랑스어, 포르투갈어, 영어, 말레이어 등의 언어와 아프리카 토착 언어인 반투어가 혼합되어 형성된 크리올어의 일종이다. 19세기까지는 네덜란드어의 방언으로 간주되었으나 이후 정치적으로는 물론이고 언어학적으로도 완전히 독립된 언어로 간주되어 네덜란드어가 속하는 서게르만어군에 속하는 독자적인 언어로 분류된다. 대체로 네덜란드어와 같으며, 특히 낱말면에서는 10개 가운데 9개 이상이 네덜란드어에 뿌리를 두나 문법면으로는 네덜란드어와 크게 달라졌다. 인도유럽어로서의 특징이 크게 간략해져 인도유럽어족 가운데 영어, 페르시아어, 벵골어 등과 함께 성(문법에서의)의 구별이 없는 언어 중 하나가 되었다. (ko) Het Afrikaans is een West-Germaanse taal die hoofdzakelijk in Zuid-Afrika en Namibië wordt gesproken. De taal is een dochtertaal van het Nederlands, ontstaan uit zeventiende-eeuwse Nederlandse dialecten, en werd historisch Kaaps-Hollands genoemd. Waarschijnlijk is 90 tot 95 procent van de woordenschat van Nederlandse origine. Zowel grammaticaal als in woordenschat is de taal beïnvloed door het Portugees, het Frans, het Maleis, de Bantoe-talen, de Khoisan-talen en tegenwoordig ook door het Engels. De grootste verschillen tussen het Afrikaans en Nederlands zijn dan ook de spelling, morfologie en grammatica. (nl) Język afrikaans, język afrykanerski (afr. afrikaans, Afrikaanse taal) – indoeuropejski język należący do dolnosaksońskiej gałęzi języków zachodniogermańskich, będący językiem ojczystym południowoafrykańskich Koloredów oraz białych Afrykanerów. Powstał na styku kultur w Kolonii Przylądkowej z XVII-wiecznych dialektów niderlandzkich pod wpływem języka malajskiego i portugalskiego oraz miejscowych języków ludów hotentockich . Niderlandzkim – językiem urzędowym holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) – mówili funkcjonariusze, żołnierze Kompanii oraz europejscy osadnicy, przybywający na tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki od połowy XVII wieku, a pochodzący głównie z Holandii i Niemiec oraz w mniejszym stopniu z Francji i Skandynawii. Koloniści ci dali początek B (pl) Afrikaans är ett västgermanskt språk som talas främst av de vita afrikanderna och de färgade i Sydafrika och Namibia. Afrikanderna härstammar från invandrare som främst kom från Nederländerna under 1600-talet. Språket afrikaans bygger därför i grunden på nederländska och utmärks bland annat av delvis förenklad grammatik och ett flertal iögonfallande språklån från bland annat malajiska, bantuspråk, khoisan och portugisiska. Ordförrådet överensstämmer dock till mer än 96 procent med nederländskans, även om vissa förskjutningar i stavning och betydelse har skett. Tidigare kallades afrikaans på engelska ofta Cape Dutch eftersom boerna ursprungligen bodde endast i Kapprovinsen. Mer skämtsamt kallades språket också baby Dutch. (sv) |
