Turkish language (original) (raw)

dbo:abstract

El turc (Türkçe AFI (?·pàg.)) és un idioma que és parlat com a primera llengua per més de 63 milions de persones arreu del món, i és la llengua turquesa més parlada. Els seus parlants es troben principalment a Turquia i Xipre, amb grups més petits a l'Iraq, Grècia, Bulgària, Macedònia del Nord, Kosovo, Albània i altres parts de l'Europa oriental. El turc també és parlat per uns quants milions d'immigrants a l'Europa occidental, particularment a Alemanya. Les arrels de la llengua es remunten a l'Àsia Central, i els primers enregistraments escrits daten de fa gairebé 1.200 anys. A l'oest, la influència del turc otomà (el precursor immediat del turc actual) s'estengué a mesura que s'estenia l'Imperi Otomà. El 1928, en una de les reformes d'Atatürk als primers anys de la República de Turquia, fou substituït per una variant fonètica de l'alfabet llatí. Al mateix temps, l'aleshores recentment fundada començà un esforç per reformar l'idioma, eliminant-ne els manlleus perses i àrabs en favor de variants nadiues i encunyaments a partir d'arrels turques. Les característiques distintives del turc són l'harmonia vocàlica i una extensa aglutinació. L'ordre bàsic de les paraules en turc és subjecte objecte verb. El turc presenta ; es poden utilitzar formes de la segona persona del plural per a referir-se a individus com a forma de respecte. El turc manca de i de gèneres gramaticals. (ca)
Turečtina je turkický jazyk používaný zejména v Turecku, Bulharsku, na Kypru, na území bývalé Osmanské říše a je také jazykem několika milionů imigrantů v zemích Evropské unie. Osmanská turečtina používala výhradně turecké osmanské písmo (variantu arabského písma) až do roku 1928, kdy byla na popud Kemala Atatürka zavedena latinka. Mezi turečtinou a jinými oghuzskými jazyky, např. azerštinou, turkmenštinou či kazaštinou, je poměrně vysoká úroveň vzájemné srozumitelnosti. Počet rodilých mluvčích v této podskupině dosahuje 100 milionů a celkový počet mluvčích 125 milionů. (cs)
اللغة التركية (: Türkçe، ‎[ˈtyɾct͡ʃɛ]‏)‏، والتي يُشار إليها أحيانًا باسم التركية الأناضولية أو التركية الإسطنبولية، هي أكثر لغات الترك انتشارًا وأكثرها تحدثًا، إذ أنها تعدّ اللغة الأم لقرابة 83 مليون نسمة. تنتشر هذه اللغة في تركيا وقبرص الشمالية بشكل رئيسي، وتُعد لغة أقلية في كل من العراق، واليونان، وجمهورية مقدونيا، وكوسوفو، وألبانيا، وفي بضعة دول وأقاليم أخرى في أوروبا الشرقية. تُشكل التركية أيضًا اللغة الأم، أو اللغة الثانية لملايين من سكان أوروبا الغربية، وبالأخص ألمانيا. ترجع جذور اللغة التركية إلى آسيا الوسطى، حيث عُثر على نقوش ومخطوطات كُتبت بهذه اللغة وقُدّر عمرها بحوالي 1,300 سنة. انتشرت اللغة التركية وتوسع نطاقها غربًا وارتفع عدد متحدثيها مع اتساع رقعة الدولة العثمانية، خاصة مع استيطان عدد من التُرك بلاد الروملي حديثة الفتح، واعتماد الحكومة العثمانية لغتها الأم اللغة الرسمية في جميع الإدارات بمختلف الولايات. عام 1928 أقدم مصطفى كمال أتاتورك، أوّل رئيس للجمهورية التركية، على إجراء عدّة تغييرات على المستوى الإداري والثقافي للبلاد، كان منها استبدال الأبجدية التركية العثمانية عربية الحرف، بالأبجدية اللاتينية. وفي وقت لاحق أُنشئت جمعية اللغة التركية (: Türk Dil Kurumu؛ اختصارًا: TDK)‏ بهدف توحيد اللغة وإعادة تنظيمها بحيث تتناسب مع الأبجدية الجديدة. (ar)
Η Τουρκική γλώσσα (: Türkçe) ανήκει στην τουρκική ομάδα των αλταϊκών γλώσσων και έχει ομιλητές στην Τουρκία, τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Βόρεια Μακεδονία και σε άλλες χώρες της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθώς και σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ζουν αρκετά εκατομμύρια μετανάστες τουρκικής καταγωγής. Ο αριθμός των φυσικών ομιλητών της είναι αβέβαιος, κυρίως λόγω της έλλειψης επαρκών δεδομένων για τις στην Τουρκία. Η τουρκική γλώσσα είναι η επίσημη γλώσσα της Τουρκίας, καθώς και, μαζί με την ελληνική, επίσημη γλώσσα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με την Παράγραφο 1 του Άρθρου 3 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έχουμε πρώτα γραπτά κείμενα από τον 8ο αιώνα. Η εμφάνιση της τουρκικής φιλολογίας με την στενή έννοια συμπίπτει με την ίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (14ος αιώνας). (el)
Türkische Sprache, kurz Türkisch, auch als Türkeitürkisch oder Osmanisch-Türkisch bezeichnet, ist die Bezeichnung einer agglutinierenden Sprache, die zum oghusischen Zweig der Turksprachen gehört und die als meistgesprochene Turksprache gilt. Türkisch ist die Amtssprache der Türkei und neben dem Griechischen auch auf Zypern (faktisch ausschließlich in der international nicht anerkannten Türkischen Republik Nordzypern). Außerdem wird Türkisch als lokale Amtssprache in Nordmazedonien, Rumänien und im Kosovo verwendet. Eigenbezeichnungen sind Türk dili, Türkçe [tyɾkt͡ʃɛ] und Türkiye Türkçesi. Die türkische Sprache selbst weist eine Reihe von Dialekten auf, von denen der Istanbuler Dialekt von besonderer Bedeutung ist. Seine Phonetik ist die Basis der heutigen türkischen Hochsprache. Bei der Einführung des lateinischen Alphabets für die türkische Sprache im Jahr 1928 wurde nicht auf die historische Orthographie des Osmanisch-Türkischen zurückgegriffen, sondern die Aussprache von Istanbul als Grundlage der Verschriftung herangezogen. Die Dialekte innerhalb der Türkei werden in Gruppen der Schwarzmeerregion (Karadeniz Şivesi), Ostanatolien (Doğu Anadolu Şivesi), Südostanatolien (Güneydoğu Anadolu Şivesi), Zentralanatolien (İç Anadolu Şivesi), Ägäis (Ege Şivesi) und Mittelmeerregion (Akdeniz Şivesi) eingeteilt. Die Alternativbenennung „Türkeitürkisch“ umfasst aber nicht nur die Türkei, sondern auch alle Gebiete des ehemaligen Osmanischen Reichs. Das bedeutet, dass auch die Balkan- oder Zyperntürken ein „Türkeitürkisch“ sprechen. (de)
La turka lingvo (turke Türkçe aŭ Türk dili) estas la lingvo parolata de turkoj, popolo kiu ĉefe loĝas en Anatolio, duoninsulo inter la Nigra Maro kaj la Mediteraneo (turke: ¨Blanka Maro¨). Ĝi estas la oficiala ŝtata lingvo de Turkio kie oni parolas ekde la Mezepoko, kiam la turkoj devenaj de Centra Azio instaliĝis en Anatolio, kiu tiam estis parto de la Bizanca Imperio. La plejmulto de turkoj estas turkianoj, sed ekzistas historiaj turkaj komunumoj ankaŭ en Bulgario (kie la lingvo ĝuas ian ŝtatan agnoskon) kaj Kipro (kie ĝi estas oficiala same kiel la greka, krom ke ĝi estas la oficial lingvo de la memproklamita Turka Respubliko Norda Kipro), kaj modernaj komunumoj da turkaj migrintoj en multaj landoj de okcidenta Eŭropo, precipe Germanio, kie ili instaliĝis dum la dua duono de la 20-a jarcento. En kelkaj balkaniaj zonoj oni parolas varianton konata kiel otomana turka (Osmanlı Türkçesi), kiu montras diferencojn rilate al la turka de Turkio. Inverse kelkaj turkianoj parolas aliajn lingvojn, kiel ekzemple la araba, kaj zazaĝi kaj kurmanĝi (la kurda). La turka (Türkçe) estas ano de la lingva familio de la tjurka lingvaro kun ĉirkaŭ 200 milionoj da parolantoj en Azio kaj Eŭropo. La geografia etendo de tiu familio ampleksas ekde la okcidento de Ĉinio ĝis Balkanio. Tiu familio formas parton siavice de la branĉo altaja de la iama grupo de ural-altajaj lingvoj. Ĝiaj plej proksimaj parencoj inter tiuj estas la turkmena, tatara kaj azerbajĝana lingvoj. La turka estas aglutina lingvo, kiel la eŭska aŭ la japana, kaj tiele baziĝas sur sistemo de afiksoj aldoneblaj al la radiko de la vortoj kiuj permesas esprimi grandan kvanton de signifoj kun malmultaj vortoj. La turka uzas preskaŭ nur sufiksojn. Ties morfologio apenaŭ havas esceptojn kaj ĝi estas tre regulema. Ne ekzistas la gramatika genro. La sintaksa ordo estas Subjekto Objekto Verbo; temas pri lingvo de fina kerno, uzas postpoziciojn (tiuj tendencoj estas kunhavataj ankaŭ de la eŭska aŭ de la japana, kvankam ne estas filogenetika rilato kun tiuj lingvoj). La turka lingvo estas regulata de la (TDK), nome la . Ekzemplo de teksto: Artikolo 1 de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler. Ĉiuj homaj estaĵoj naskiĝis liberaj kaj egalaj laŭ digno kaj rajtoj kaj, havantaj racion kaj konsciencon, devas agi unuj kun aliaj laŭ spirito de frateco. (eo)
El idioma turco ( (?·i) o Türk dili) pertenece a la familia lingüística de las lenguas túrquicas, cuya área geográfica se extiende desde el occidente de China hasta los Balcanes. Las lenguas más próximas al turco son el azerí, el tártaro de Crimea, el gagauzo y el turcomano. Es oficial en Turquía, donde se habla desde la época medieval, cuando los turcos procedentes de Asia Central se instalaron en Anatolia, que entonces era parte del Imperio bizantino. Es oficial también en Chipre, donde comparte cooficialidad con el griego, así como en la autoproclamada República Turca del Norte de Chipre. En algunas zonas balcánicas se habla una variedad conocida como turco otomano (Osmanlı Türkçesi), que tiene diferencias con el turco de Turquía. En varios países de la Europa occidental existen importantes comunidades de hablantes de turco, emigradas de Turquía en fechas recientes. Es una lengua aglutinante, como lo son el quechua, el finés, el japonés o el vasco, y por tanto se basa en un sistema de afijos añadidos a la raíz de las palabras que permiten expresar gran cantidad de significados con pocas palabras. El turco usa casi exclusivamente sufijos. Su morfología no suele tener excepciones y es altamente regular. Otras importantes características son la ausencia del género gramatical, el orden sintáctico es SOV, que es una lengua de núcleo final y que usa postposiciones. Ha tenido varios sistemas de escritura. Se escribió con caracteres árabes (alfabeto turco otomano) adaptados desde el siglo XIII hasta la reforma ortográfica emprendida en los años 1920 por el gobierno de Mustafa Kemal Atatürk, que emprendió varias iniciativas de occidentalización del país para contribuir a su modernización. La reforma ortográfica vino acompañada de un intento de "depuración" nacionalista, es decir, de sustituir la ingente cantidad de préstamos lingüísticos (sobre todo aquellos provenientes del árabe y, en menor medida, del persa) por vocablos de raíz turca, objetivo vigente hoy en día que no ha cosechado los éxitos esperados.[cita requerida] Está regulada por la Türk Dil Kurumu (TDK), la Sociedad de la Lengua Turca. Ejemplo de texto: Artículo 1 de la Declaración Universal de los Derechos Humanos Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler. Todos los seres humanos nacen libres e iguales en dignidad y derechos y, dotados como están de razón y conciencia, deben comportarse fraternalmente los unos con los otros. (es)
Turkiera turkiar hizkuntza bat da, berez Turkian, Zipren, Bulgarian eta antzinako Otomandar Inperioko herrialdeetan hitz egiten dena, bai eta Europar Batasunera eta Amerikara emigratutako milioika turkiarrek ere darabiltena. Turkieraren berezko ezaugarri nagusiak eta aglutinazioa dira. Esaldietako oinarrizko ordena da. Ez du ez eta genero gramatikalik ere. erabilera garrantzitsua da, batez ere ohorezko trataera. izenordainak erabiltzen dira gizalege mailak, urruntze soziala, adina edo senidetasuna adierazteko. 1928az geroztik, latindar alfabetoaz idazten da, arabiarraren ordez, Kemal Atatürken ekimenez. (eu)
Is í an Tuircis (Türkçe) an ceann is tábhachtaí de na teangacha Tuircice. Tá sí á labhairt sa Tuirc, áit a bhfuil sí ina teanga oifigiúil, sa Chipir, sa Bhulgáir agus sa Ghréig. Thairis sin, bíonn pobail Thurcacha ar fáil ina lán tíortha Eorpacha, go háirithe sa Ghearmáin. Is deacair a rá, cé mhéad de mhuintir na Tuirce a labhraíonn an teanga ó dhúchas, nó tá an stát Turcach an-diúltach i leith na dteangacha mionlaigh, agus ní bhreactar síos sonraí ar bith fúthu sna daonáirimh. Is gnách glacadh leis go bhfuil an teanga ó dhúchas ag ochtó faoin gcéad de mhuintir na Tuirce. Mar sin, tá sé sábháilte a rá go bhfuil an Tuircis ó dhúchas ag seasca milliún duine, ach is léir go bhfuil sí mar theanga iasachta ag cuid mhaith eile. Tá an Tuircis an-intuigthe ag cainteoirí na dteangacha gaolmhara, ar nós na hAsarbaiseáinise agus na teanga . Is iomaí Turcach a deir nach bhfuil iontu siúd ach canúintí de chuid na Tuircise. Teanga tháite is ea an Tuircis. Is é sin, tá gramadach na teanga bunaithe ar na hiarmhíreanna a chuirtear leis an bhfocal, ceann i ndiaidh a chéile. Seo mar a fhréamhaítear focail nua sa Tuircis freisin. Bhí na litreacha Arabacha in úsáid sa Tuircis go dtí gur chuir Kemal Atatürk deireadh leis an Impireacht Otamánach. Le teacht Phoblacht na Tuirce, tháinig an aibítir Laidineach. An cineál Tuircise a bhí á scríobh i ré na hImpireachta, bhí sí breac le hiasachtaí Peirsise agus Araibise, agus í an-difriúil leis na canúintí labhartha. Ina dhiaidh sin, áfach, tháinig cosúlacht úr ar fad ar an Tuircis. Chrom na hintleachtaigh Turcacha ar fhocail nua a chumadh a bheadh bunaithe ar na tamhain agus na fréamhacha dúchasacha, agus iad ag iarraidh na cinn Araibise agus Peirsise a sheachaint. Chuaigh an polasaí seo go mór mór i gcion ar an teanga. Mar sin, ní bhíonn Turcaigh óga ár linne in ann bun ná barr a dhéanamh den chineál Tuircise a bhíodh á scríobh ag leithéidí Atatürk féin, ó chuaigh an oiread sin focail iasachta as úsáid idir an dá linn. Cé go bhfuil an Tuircis ag éirí as na hiasachtaí Araibise agus Peirsise, níl sí in aon chóngar do bheith chomh doicheallach céanna roimh na focail Iartharacha. Is í an Fhraincis an fhoinse is tábhachtaí as ar tháinig iasachtaí den chineál seo, ach is léir go bhfuil an Béarla ag imirt a thionchair ar an Tuircis chomh maith, ar na saolta seo. (ga)
Le turc (autonyme : Türkçe ou Türk dili) est une langue parlée principalement en Turquie et à Chypre. Il appartient à la famille des langues turques. Bien que les langues d'autres pays turcophones, principalement des républiques de l'ancienne URSS, soient proches du turc (surtout l'azéri et le turkmène), il existe d'importantes différences phonologiques, grammaticales ou lexicales entre ces langues. Au-delà de la Turquie elle-même, le turc est utilisé dans l'ancien territoire de l'Empire ottoman par des populations d'origine ottomane, turcique ou des populations musulmanes qui ont adopté cette langue. Ces turcophones sont nombreux en Bulgarie, en Grèce (concentrés en Thrace occidentale), dans les Balkans (Bosnie-Herzégovine et Kosovo), dans la partie nord de l'île de Chypre (République turque de Chypre du Nord), dans le nord de l'Irak (surtout à Kirkouk), en Macédoine et en Roumanie (essentiellement en Dobroudja). C'est pourquoi le turc de Turquie est aussi nommé « turc osmanlı » (Osmanlı Türkçesi). Le turc est, typologiquement, une langue agglutinante. Elle utilise principalement des suffixes et peu de préfixes. C'est une langue SOV (sujet-objet-verbe). Elle comporte un système d'harmonie vocalique. (fr)
Bahasa Turki merupakan bahasa resmi Negara Republik Turki dan Republik Turki Siprus Utara. Penutur bahasa ini tersebar di Eropa Tenggara dan Asia Barat. Bahasa Turki tergolong rumpun bahasa Turkik paling barat, dan dengan jumlah penutur terbanyak jika dibandingkan dengan bahasa-bahasa Turki lainnya. (in)
La lingua turca (nome nativo Türkçe o Türk dili, Türkiye Türkçesi) è una lingua appartenente al ceppo Oghuz delle lingue turche, lingua ufficiale in Turchia, a Cipro e a Cipro del Nord. Significativi gruppi minori di turcofoni, nativi o immigrati, sono presenti in Iraq, Siria, Germania, Austria, Bulgaria, Macedonia settentrionale, Grecia, Caucaso e altre parti dell'Europa e dell'Asia centrale. Al 2022, è parlata da 88,1 milioni di parlanti totali. (it)
Turkish (Türkçe, Türk dili), also referred to as Turkish of Turkey (Türkiye Türkçesi), is the most widely spoken of the Turkic languages, with around 80 to 90 million speakers. It is the national language of Turkey and Northern Cyprus. Significant smaller groups of Turkish speakers also exist in Iraq, Syria, Germany, Austria, Bulgaria, North Macedonia, Greece, the Caucasus, and other parts of Europe and Central Asia. Cyprus has requested the European Union to add Turkish as an official language, even though Turkey is not a member state. Turkish is the 13th most spoken language in the world. To the west, the influence of Ottoman Turkish—the variety of the Turkish language that was used as the administrative and literary language of the Ottoman Empire—spread as the Ottoman Empire expanded. In 1928, as one of Atatürk's Reforms in the early years of the Republic of Turkey, the Ottoman Turkish alphabet was replaced with a Latin alphabet. The distinctive characteristics of the Turkish language are vowel harmony and extensive agglutination. The basic word order of Turkish is subject–object–verb. Turkish has no noun classes or grammatical gender. The language makes usage of honorifics and has a strong T–V distinction which distinguishes varying levels of politeness, social distance, age, courtesy or familiarity toward the addressee. The plural second-person pronoun and verb forms are used referring to a single person out of respect. (en)
튀르키예어(Türkçe 튀르크체[*])는 튀르크어족에 속하는 언어로, 튀르키예, 키프로스, 아제르바이잔, 독일 등에서 쓰이며, 교착어이다. 전 세계적으로 약 6300만 명이 모어로 사용하며, 튀르키예 내 소수 민족 등 공용어로 쓰는 인구를 포함하면 약 8천만 명이 사용하는 언어이다. 튀르키예어의 기원은 중앙아시아에서 찾을 수 있는데, 튀르키예어와 같이 튀르크어들은 밀접한 상호유사성을 가진다. 8세기에 오르혼과 예니세이강에 발견되는 튀르크 비문에서 거의 변하지 않았다. 현대 튀르키예어는 아시아와 유럽에 걸친 제국인 오스만 제국의 행정 공용어이자 문학어로 쓰였던 오스만 튀르크어로, 오스만 제국의 세력이 팽창함에 따라 오스만 튀르크어의 세력도 확장되었다. 1928년, 튀르키예 공화국 초기에 무스타파 케말 아타튀르크가 주도한 개혁의 일환으로 시행된 문자 개혁에 의해 전통적으로 로 쓰였던 튀르키예의 튀르키예어는 라틴 문자를 토대로 약간의 변형을 가한 튀르키예어 로마자로 쓰이게 되었다. 이 무렵 창건된 가 튀르키예어의 개혁과 표준화를 주도하였다. 튀르키예어의 주된 특징은 모음 조화와 광범위한 교착 현상(agglutination)이다. 기본 어순은 SOV형이고, 명사의 문법적 성을 구별하지 않는다. 경어가 약간 사용되며, 화자와 청자의 관계에 따라 2인칭 대명사를 다르게 사용하는 이 있다. 즉, 친칭으로 단수 2인칭 대명사 'sen', 경칭으로 복수 2인칭 대명사 'siz'를 사용하며, 극히 드문 경우 최고의 존경심을 표현하기 위해 복수 2인칭 대명사에 다시 명사의 복수 표지를 겹친 'sizler'도 사용한다. (ko)
het Turks (Türkçe) of Anatolisch Turks is een van de Turkse talen en de officiële taal van Turkije. Het Turks is ook een van de officiële talen van Cyprus en enkele gemeenten van Noord-Macedonië. Buiten Turkije wordt de taal gesproken door Turkse minderheden in landen in de Balkan, de Kaukasus en de Arabische wereld zoals Irak, Griekenland, Bulgarije, Kosovo, Bosnië en Herzegovina, Syrië, Roemenië, Moldavië en Azerbeidzjan. Turks wordt tevens gesproken door zeer veel immigranten in andere landen, zoals Nederland, België en Duitsland. Het is een agglutinerende taal met klinkerharmonie. Zeer vaak wordt het Turks als voorbeeld genoemd als men het heeft over agglutinerende talen. Door afstammelingen van Turkse emigranten (van het Ottomaanse Rijk) in de Arabische wereld, de Turkmenen in Irak en Syrië, worden Turkse dialecten gesproken. Het Turks maakt deel uit van de familie van Turkse talen, die ook gesproken worden in een groot deel van Centraal-Azië, en die een zo grote onderlinge verwantschap hebben, dat ze grotendeels onderling verstaanbaar zijn. De Turkse talen worden op hun beurt gerekend tot de Altaïsche talen, die hogerop zouden samenkomen met de Oeraalse talen. Dit laatste is niet onomstreden, maar wordt verdedigd door sommige academici, zoals in de jaren 1930 door de Oostenrijkse taalkundige Hermann Kvergić. De oudste geschreven bronnen in een Turkse taal zijn runeninscripties uit de 8ste eeuw. Het Turks wordt geschreven met het - enigszins aangepaste - Latijnse alfabet. Zo zijn onder andere de letters x, q en w niet opgenomen in het alfabet, terwijl er wel andere, extra letters zijn toegevoegd, zoals ç, ğ, ı, ö, ş en ü. Met zijn aanpassingen noemt men dit het Türk alfabesi (Turks alfabet). Dit werd in 1928 in het kader van de Kemalistische hervormingen in Turkije ingevoerd. Tot dan werd het, eveneens enigszins aangepaste, Perzisch-Arabische alfabet gebruikt. In dat alfabet geschreven noemt men de taal meestal Osmaans (Turks: Osmanlıca). Hoewel het eigenlijk dezelfde taal betreft, gaan de verschillen tussen het hedendaagse Turks en het Osmaans verder dan alleen het schrift. Het Osmaans is namelijk doorspekt met zeer veel Arabische en Perzische leenwoorden en door taalzuivering heeft men die invloed in het hedendaagse Turks drastisch gereduceerd. Hierdoor is er een groot verschil in woordenschat ontstaan. Terwijl het Osmaans als elitetaal van de edelen, de geestelijkheid en de rijken voor het volk onverstaanbaar was, werd het puristische , dat als reactie in opdracht van Kemal Atatürk werd ontworpen, ook door maar weinigen begrepen. Na een aantal zeer controversiële taalhervormingen, die niet zelden gepaard gingen met een (gewelddadige) regimewisseling, is de huidige Turkse schrijftaal ontstaan, die heel redelijk bij de spreektaal aansluit. (nl)
トルコ語（トルコご、Türkçe）は、アゼルバイジャン語やトルクメン語と同じテュルク諸語の南西語群（オグズ語群）に属する言語。 (ja)
Język turecki (tur. , IPA: [ˈtyɾct͡ʃɛ], Türk dili) – język należący do grupy oguzyjskiej języków tureckich, ojczysty dla ponad 83 mln ludzi na całym świecie, co czyni go najpowszechniejszym ze swojej rodziny językowej. Turecki używany jest przede wszystkim w Turcji i na Cyprze Północnym, mniejsze skupiska mówiących znajdują się w Iraku, Grecji, Bułgarii, Macedonii Północnej, Kosowie, Albanii i w innych częściach Europy Wschodniej. Turecki jest używany także przez wielu imigrantów w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Niemczech. Turecki dzieli się na wiele dialektów; za podstawę języka literackiego i standard uważany jest turecki stambulski. Korzeni języka należy doszukiwać się w Azji Środkowej, skąd wywodzą się pierwsze zapisy po turecku, datowane na prawie 1300 lat wstecz. Na zachód zasięg języka osmańskotureckiego (odmiany tureckiego używanej jako język administracji i literatury Imperium Osmańskiego) rozszerzył się w momencie ekspansji terytorialnej kraju. W 1928, w wyniku jednej z reform Atatürka w czasach wczesnej Republiki Tureckiej, pismo osmańskie zastąpiono alfabetem łacińskim. Obecnie standaryzację i dalsze reformy tureckiego prowadzi Instytut Języka Tureckiego. Cechą wyróżniającą język turecki jest harmonia samogłoskowa i silna aglutynacyjność. Podstawowy szyk zdania to podmiot–dopełnienie–orzeczenie. Nie rozróżnia się klasy rzeczownikowej ani rodzaju gramatycznego. Istnieje silne rozgraniczenie w tytułowaniu osób („ty” – „wy”) oraz rozbudowany system wyrazów grzecznościowych. Turecki używa zaimków w drugiej osobie zależnie od stopnia zażyłości, grzeczności, dystansu społecznego albo wieku. Zaimek osobowy drugiej osoby liczby mnogiej i formy czasowników używane są także w odniesieniu do pojedynczej osoby celem okazania szacunku. Okazjonalnie można także zastosować w liczbie mnogiej zaimek drugiej osoby liczby mnogiej (sizler), aby okazać jeszcze większy dystans i szacunek. (pl)
A língua turca (turco: ? ) é a uma língua falada, como língua materna, por cerca de 70 milhões de pessoas em todo o mundo, principalmente na Turquia, mas também no norte do Chipre, na Bulgária e, em menor número, na Grécia, Arménia, Roménia e Macedônia do Norte. O turco também é falado por milhões de imigrantes na União Europeia e na América. (pt)
Turkiska (Türkçe) eller turkietturkiska är ett turkspråk vars ursprungsområde är Centralasien. Det talas som modersmål av cirka 100 miljoner människor, främst i Turkiet där det är officiellt språk, liksom av turkcyprioter på norra Cypern. Turkiskan utgör ett gemensamt språk för Anatoliens varierade befolkningar och talas även av mindre grupper i de delar av Europa som fram till första världskriget tillhörde Osmanska riket (Albanien, Bosnien och Hercegovina, Bulgarien, Grekland, Kosovo, Montenegro och Nordmakedonien). Språket talas även av turkiska invandrare i Västeuropa, särskilt Tyskland. Det är det största av turkspråken. För att inte förväxlas med sina släktspråk kallas turkiska ibland specifikt för turkietturkiska (Türkiye Türkçesi). Turkiskan skrevs till 1920-talet med det arabiska alfabetet varefter en övergång skett till latinska alfabetet. Detta skedde som del i Turkiets strävan att etablera samhörighet med Europa. Språkets rötter kan spåras till Mongoliet och Centralasien och de första skriftliga lämningarna är närmare 1200 år gamla. Osmanskan, den omedelbara föregångaren till dagens turkiska, spreds åt väster när det osmanska riket utvidgades. Som en av den moderna turkiska republikens landsfader Atatürks reformer, ersattes 1928 det osmanska alfabetet (en variant av arabiska alfabetet) av en variant av det latinska alfabetet. Samtidigt inledde den Turkiska språkkommittén ett arbete för att reformera turkiskan genom att avlägsna persiska och arabiska lånord till förmån för turkiska synonymer, och om sådana inte fanns genom nybildningar från turkiska rötter. Tusentals turkiska ord är dock fortfarande persiska och arabiska lånord. I dagens Turkiet talar man således en lokalmodifierad variant av ursprungsturkiskan. Typiskt för turkiskan är dess vokalharmoni och utpräglat agglutinerande språkstruktur med många suffix, vilket innebär att mycket långa ord kan bildas. Andra agglutinerande språk är till exempel finska, ungerska, swahili och esperanto. (sv)
Туре́цька мо́ва ( Türkçe, Türk dili) — одна з тюркських мов, офіційна мова Туреччини. Поширена в Туреччині, а також в Румунії, Ірані, Іраку, Сирії, Греції, Болгарії, на Кіпрі, у колишній Югославії. Турецькою розмовляють від 80 до 100 мільйонів людей. У діалектологічному відношенні в Туреччині виділяється зона на сході і особливо на північному сході Анатолії. На цій території мова має схожі риси з азербайджанською мовою. Діалекти решти Анатолії і східної Фракії, а також турецькі діалекти в інших країнах розрізняються незначною мірою. (uk)
Туре́цкий язы́к (самоназвание: Türk dili (кратко: Türkçe [ˈt̪yɾktʃe] ), рус. историч. турской языкъ) — официальный язык Турции, входящий в тюркскую языковую семью. В качестве альтернативного названия в тюркологии используется также Türkiye Türkçesi («турецкий тюркский»). Современный турецкий язык относится к юго-западной (или западно-огузской) подгруппе тюркских языков. Языками, наиболее близкими к турецкому в лексическом, фонетическом и синтаксическом отношении, являются прежде всего балкано-тюркский язык гагаузов, распространённый на территории современных Молдавии, Румынии и Болгарии (собственно гагаузский и балкано-гагаузский), и южный диалект крымскотатарского языка. Чуть далее отстоит от литературного турецкого азербайджанский[страница не указана 1248 дней] (сохранивший немало архаизмов и персидских заимствований и образующий с восточно-анатолийскими диалектами турецкого языка диалектный континуум) и, ввиду ряда фонетических и некоторых грамматических отличий, туркменский язык. Турецкий язык и в особенности его северо-западные диалекты, и гагаузский — оба сближаются с печенежским языком: ср. переходы в печенежском языке g/k > y в конце слов (beg > bey), k/g > в v интервокальной позиции (между гласными, напр., kökerçi > küverçi), t > d в начале слов (tağ > dağ), с полной аналогией в турецком и гагаузском языках: bey, güvercin, dağ/daa. (ru)
土耳其语（Türkçe；[ˈtyɾctʃe] （）），是一种现有7300萬到8700萬人使用的語言，属突厥語族，主要在土耳其本土使用，並通行於阿塞拜疆、塞浦路斯、希臘、北馬其頓、羅馬尼亞、烏孜別克和土库曼斯坦，以及在西歐居住的數百萬土耳其裔移民（主要集中在德國）。土耳其語是突厥語族諸語中使用人数最多的語言。土耳其語起源於中亞，其最早期的文字紀錄可上遡至1200年前。隨着鄂圖曼帝國擴張，今日土耳其語的先驅鄂圖曼土耳其語的影響力亦一同往西擴張。早期的土耳其語文字採用阿拉伯字母紀錄，但在1928年，土耳其國父穆斯塔法·凯末尔·阿塔土克建立共和国後著手改革國家的語言，用以標誌新國家與舊有鄂圖曼帝國的分別，於是改用拉丁字母，直至現今。伴隨這個改革的，還包括在新國語中去除舊有從波斯語及阿拉伯語借用的詞彙，改為從土耳其語原有的字根去重新組合出有關借詞所代表的意思。土耳其語一個顯著的特色，其元音和諧及大量膠著語的詞綴變化，句法採用主宾动詞序。土耳其语有着極嚴謹的尊称和敬语体系，但是词汇中没有名词类别和语法性别。 (zh)

dbo:spokenIn

dbo:wikiPageExternalLink

dbo:wikiPageWikiLink

dbp:dia

dbp:image

Prizren .jpg (en)
Welcome sign to the village of Çardağlı.jpg (en)

dbp:reason

This blanket statement needs to be more specific. Were words like "haber" or "hürriyet" ever banned? (en)
Minor vowel harmony not covered. (en)
Source may lack any mention literacy rates. (en)

dbp:wikiPageUsesTemplate

rdf:type

rdfs:comment

Turečtina je turkický jazyk používaný zejména v Turecku, Bulharsku, na Kypru, na území bývalé Osmanské říše a je také jazykem několika milionů imigrantů v zemích Evropské unie. Osmanská turečtina používala výhradně turecké osmanské písmo (variantu arabského písma) až do roku 1928, kdy byla na popud Kemala Atatürka zavedena latinka. Mezi turečtinou a jinými oghuzskými jazyky, např. azerštinou, turkmenštinou či kazaštinou, je poměrně vysoká úroveň vzájemné srozumitelnosti. Počet rodilých mluvčích v této podskupině dosahuje 100 milionů a celkový počet mluvčích 125 milionů. (cs)
Bahasa Turki merupakan bahasa resmi Negara Republik Turki dan Republik Turki Siprus Utara. Penutur bahasa ini tersebar di Eropa Tenggara dan Asia Barat. Bahasa Turki tergolong rumpun bahasa Turkik paling barat, dan dengan jumlah penutur terbanyak jika dibandingkan dengan bahasa-bahasa Turki lainnya. (in)
La lingua turca (nome nativo Türkçe o Türk dili, Türkiye Türkçesi) è una lingua appartenente al ceppo Oghuz delle lingue turche, lingua ufficiale in Turchia, a Cipro e a Cipro del Nord. Significativi gruppi minori di turcofoni, nativi o immigrati, sono presenti in Iraq, Siria, Germania, Austria, Bulgaria, Macedonia settentrionale, Grecia, Caucaso e altre parti dell'Europa e dell'Asia centrale. Al 2022, è parlata da 88,1 milioni di parlanti totali. (it)
トルコ語（トルコご、Türkçe）は、アゼルバイジャン語やトルクメン語と同じテュルク諸語の南西語群（オグズ語群）に属する言語。 (ja)
A língua turca (turco: ? ) é a uma língua falada, como língua materna, por cerca de 70 milhões de pessoas em todo o mundo, principalmente na Turquia, mas também no norte do Chipre, na Bulgária e, em menor número, na Grécia, Arménia, Roménia e Macedônia do Norte. O turco também é falado por milhões de imigrantes na União Europeia e na América. (pt)
Туре́цька мо́ва ( Türkçe, Türk dili) — одна з тюркських мов, офіційна мова Туреччини. Поширена в Туреччині, а також в Румунії, Ірані, Іраку, Сирії, Греції, Болгарії, на Кіпрі, у колишній Югославії. Турецькою розмовляють від 80 до 100 мільйонів людей. У діалектологічному відношенні в Туреччині виділяється зона на сході і особливо на північному сході Анатолії. На цій території мова має схожі риси з азербайджанською мовою. Діалекти решти Анатолії і східної Фракії, а також турецькі діалекти в інших країнах розрізняються незначною мірою. (uk)
土耳其语（Türkçe；[ˈtyɾctʃe] （）），是一种现有7300萬到8700萬人使用的語言，属突厥語族，主要在土耳其本土使用，並通行於阿塞拜疆、塞浦路斯、希臘、北馬其頓、羅馬尼亞、烏孜別克和土库曼斯坦，以及在西歐居住的數百萬土耳其裔移民（主要集中在德國）。土耳其語是突厥語族諸語中使用人数最多的語言。土耳其語起源於中亞，其最早期的文字紀錄可上遡至1200年前。隨着鄂圖曼帝國擴張，今日土耳其語的先驅鄂圖曼土耳其語的影響力亦一同往西擴張。早期的土耳其語文字採用阿拉伯字母紀錄，但在1928年，土耳其國父穆斯塔法·凯末尔·阿塔土克建立共和国後著手改革國家的語言，用以標誌新國家與舊有鄂圖曼帝國的分別，於是改用拉丁字母，直至現今。伴隨這個改革的，還包括在新國語中去除舊有從波斯語及阿拉伯語借用的詞彙，改為從土耳其語原有的字根去重新組合出有關借詞所代表的意思。土耳其語一個顯著的特色，其元音和諧及大量膠著語的詞綴變化，句法採用主宾动詞序。土耳其语有着極嚴謹的尊称和敬语体系，但是词汇中没有名词类别和语法性别。 (zh)
اللغة التركية (: Türkçe، ‎[ˈtyɾct͡ʃɛ]‏)‏، والتي يُشار إليها أحيانًا باسم التركية الأناضولية أو التركية الإسطنبولية، هي أكثر لغات الترك انتشارًا وأكثرها تحدثًا، إذ أنها تعدّ اللغة الأم لقرابة 83 مليون نسمة. تنتشر هذه اللغة في تركيا وقبرص الشمالية بشكل رئيسي، وتُعد لغة أقلية في كل من العراق، واليونان، وجمهورية مقدونيا، وكوسوفو، وألبانيا، وفي بضعة دول وأقاليم أخرى في أوروبا الشرقية. تُشكل التركية أيضًا اللغة الأم، أو اللغة الثانية لملايين من سكان أوروبا الغربية، وبالأخص ألمانيا. (ar)
El turc (Türkçe AFI (?·pàg.)) és un idioma que és parlat com a primera llengua per més de 63 milions de persones arreu del món, i és la llengua turquesa més parlada. Els seus parlants es troben principalment a Turquia i Xipre, amb grups més petits a l'Iraq, Grècia, Bulgària, Macedònia del Nord, Kosovo, Albània i altres parts de l'Europa oriental. El turc també és parlat per uns quants milions d'immigrants a l'Europa occidental, particularment a Alemanya. (ca)
Η Τουρκική γλώσσα (: Türkçe) ανήκει στην τουρκική ομάδα των αλταϊκών γλώσσων και έχει ομιλητές στην Τουρκία, τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Βόρεια Μακεδονία και σε άλλες χώρες της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθώς και σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ζουν αρκετά εκατομμύρια μετανάστες τουρκικής καταγωγής. Ο αριθμός των φυσικών ομιλητών της είναι αβέβαιος, κυρίως λόγω της έλλειψης επαρκών δεδομένων για τις στην Τουρκία. (el)
La turka lingvo (turke Türkçe aŭ Türk dili) estas la lingvo parolata de turkoj, popolo kiu ĉefe loĝas en Anatolio, duoninsulo inter la Nigra Maro kaj la Mediteraneo (turke: ¨Blanka Maro¨). Ĝi estas la oficiala ŝtata lingvo de Turkio kie oni parolas ekde la Mezepoko, kiam la turkoj devenaj de Centra Azio instaliĝis en Anatolio, kiu tiam estis parto de la Bizanca Imperio. La turka lingvo estas regulata de la (TDK), nome la . Ekzemplo de teksto: Artikolo 1 de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj (eo)
Türkische Sprache, kurz Türkisch, auch als Türkeitürkisch oder Osmanisch-Türkisch bezeichnet, ist die Bezeichnung einer agglutinierenden Sprache, die zum oghusischen Zweig der Turksprachen gehört und die als meistgesprochene Turksprache gilt. Türkisch ist die Amtssprache der Türkei und neben dem Griechischen auch auf Zypern (faktisch ausschließlich in der international nicht anerkannten Türkischen Republik Nordzypern). Außerdem wird Türkisch als lokale Amtssprache in Nordmazedonien, Rumänien und im Kosovo verwendet. Eigenbezeichnungen sind Türk dili, Türkçe [tyɾkt͡ʃɛ] und Türkiye Türkçesi. (de)
Turkiera turkiar hizkuntza bat da, berez Turkian, Zipren, Bulgarian eta antzinako Otomandar Inperioko herrialdeetan hitz egiten dena, bai eta Europar Batasunera eta Amerikara emigratutako milioika turkiarrek ere darabiltena. Turkieraren berezko ezaugarri nagusiak eta aglutinazioa dira. Esaldietako oinarrizko ordena da. Ez du ez eta genero gramatikalik ere. erabilera garrantzitsua da, batez ere ohorezko trataera. izenordainak erabiltzen dira gizalege mailak, urruntze soziala, adina edo senidetasuna adierazteko. (eu)
El idioma turco ( (?·i) o Türk dili) pertenece a la familia lingüística de las lenguas túrquicas, cuya área geográfica se extiende desde el occidente de China hasta los Balcanes. Las lenguas más próximas al turco son el azerí, el tártaro de Crimea, el gagauzo y el turcomano. Está regulada por la Türk Dil Kurumu (TDK), la Sociedad de la Lengua Turca. Ejemplo de texto: Artículo 1 de la Declaración Universal de los Derechos Humanos (es)
Le turc (autonyme : Türkçe ou Türk dili) est une langue parlée principalement en Turquie et à Chypre. Il appartient à la famille des langues turques. Bien que les langues d'autres pays turcophones, principalement des républiques de l'ancienne URSS, soient proches du turc (surtout l'azéri et le turkmène), il existe d'importantes différences phonologiques, grammaticales ou lexicales entre ces langues. (fr)
Is í an Tuircis (Türkçe) an ceann is tábhachtaí de na teangacha Tuircice. Tá sí á labhairt sa Tuirc, áit a bhfuil sí ina teanga oifigiúil, sa Chipir, sa Bhulgáir agus sa Ghréig. Thairis sin, bíonn pobail Thurcacha ar fáil ina lán tíortha Eorpacha, go háirithe sa Ghearmáin. Is deacair a rá, cé mhéad de mhuintir na Tuirce a labhraíonn an teanga ó dhúchas, nó tá an stát Turcach an-diúltach i leith na dteangacha mionlaigh, agus ní bhreactar síos sonraí ar bith fúthu sna daonáirimh. Is gnách glacadh leis go bhfuil an teanga ó dhúchas ag ochtó faoin gcéad de mhuintir na Tuirce. Mar sin, tá sé sábháilte a rá go bhfuil an Tuircis ó dhúchas ag seasca milliún duine, ach is léir go bhfuil sí mar theanga iasachta ag cuid mhaith eile. (ga)
Turkish (Türkçe, Türk dili), also referred to as Turkish of Turkey (Türkiye Türkçesi), is the most widely spoken of the Turkic languages, with around 80 to 90 million speakers. It is the national language of Turkey and Northern Cyprus. Significant smaller groups of Turkish speakers also exist in Iraq, Syria, Germany, Austria, Bulgaria, North Macedonia, Greece, the Caucasus, and other parts of Europe and Central Asia. Cyprus has requested the European Union to add Turkish as an official language, even though Turkey is not a member state. Turkish is the 13th most spoken language in the world. (en)
튀르키예어(Türkçe 튀르크체[*])는 튀르크어족에 속하는 언어로, 튀르키예, 키프로스, 아제르바이잔, 독일 등에서 쓰이며, 교착어이다. 전 세계적으로 약 6300만 명이 모어로 사용하며, 튀르키예 내 소수 민족 등 공용어로 쓰는 인구를 포함하면 약 8천만 명이 사용하는 언어이다. 튀르키예어의 기원은 중앙아시아에서 찾을 수 있는데, 튀르키예어와 같이 튀르크어들은 밀접한 상호유사성을 가진다. 8세기에 오르혼과 예니세이강에 발견되는 튀르크 비문에서 거의 변하지 않았다. 현대 튀르키예어는 아시아와 유럽에 걸친 제국인 오스만 제국의 행정 공용어이자 문학어로 쓰였던 오스만 튀르크어로, 오스만 제국의 세력이 팽창함에 따라 오스만 튀르크어의 세력도 확장되었다. 1928년, 튀르키예 공화국 초기에 무스타파 케말 아타튀르크가 주도한 개혁의 일환으로 시행된 문자 개혁에 의해 전통적으로 로 쓰였던 튀르키예의 튀르키예어는 라틴 문자를 토대로 약간의 변형을 가한 튀르키예어 로마자로 쓰이게 되었다. 이 무렵 창건된 가 튀르키예어의 개혁과 표준화를 주도하였다. (ko)
het Turks (Türkçe) of Anatolisch Turks is een van de Turkse talen en de officiële taal van Turkije. Het Turks is ook een van de officiële talen van Cyprus en enkele gemeenten van Noord-Macedonië. Buiten Turkije wordt de taal gesproken door Turkse minderheden in landen in de Balkan, de Kaukasus en de Arabische wereld zoals Irak, Griekenland, Bulgarije, Kosovo, Bosnië en Herzegovina, Syrië, Roemenië, Moldavië en Azerbeidzjan. Turks wordt tevens gesproken door zeer veel immigranten in andere landen, zoals Nederland, België en Duitsland. Het is een agglutinerende taal met klinkerharmonie. Zeer vaak wordt het Turks als voorbeeld genoemd als men het heeft over agglutinerende talen. Door afstammelingen van Turkse emigranten (van het Ottomaanse Rijk) in de Arabische wereld, de Turkmenen in Irak en (nl)
Język turecki (tur. , IPA: [ˈtyɾct͡ʃɛ], Türk dili) – język należący do grupy oguzyjskiej języków tureckich, ojczysty dla ponad 83 mln ludzi na całym świecie, co czyni go najpowszechniejszym ze swojej rodziny językowej. Turecki używany jest przede wszystkim w Turcji i na Cyprze Północnym, mniejsze skupiska mówiących znajdują się w Iraku, Grecji, Bułgarii, Macedonii Północnej, Kosowie, Albanii i w innych częściach Europy Wschodniej. Turecki jest używany także przez wielu imigrantów w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Niemczech. Turecki dzieli się na wiele dialektów; za podstawę języka literackiego i standard uważany jest turecki stambulski. (pl)
Turkiska (Türkçe) eller turkietturkiska är ett turkspråk vars ursprungsområde är Centralasien. Det talas som modersmål av cirka 100 miljoner människor, främst i Turkiet där det är officiellt språk, liksom av turkcyprioter på norra Cypern. Turkiskan utgör ett gemensamt språk för Anatoliens varierade befolkningar och talas även av mindre grupper i de delar av Europa som fram till första världskriget tillhörde Osmanska riket (Albanien, Bosnien och Hercegovina, Bulgarien, Grekland, Kosovo, Montenegro och Nordmakedonien). Språket talas även av turkiska invandrare i Västeuropa, särskilt Tyskland. Det är det största av turkspråken. För att inte förväxlas med sina släktspråk kallas turkiska ibland specifikt för turkietturkiska (Türkiye Türkçesi). Turkiskan skrevs till 1920-talet med det arabiska a (sv)
Туре́цкий язы́к (самоназвание: Türk dili (кратко: Türkçe [ˈt̪yɾktʃe] ), рус. историч. турской языкъ) — официальный язык Турции, входящий в тюркскую языковую семью. В качестве альтернативного названия в тюркологии используется также Türkiye Türkçesi («турецкий тюркский»). (ru)

rdfs:label

Turkish language (en)
اللغة التركية (ar)
Turc (ca)
Turečtina (cs)
Türkische Sprache (de)
Τουρκική γλώσσα (el)
Turka lingvo (eo)
Turkiera (eu)
Idioma turco (es)
An Tuircis (ga)
Bahasa Turki (in)
Turc (fr)
Lingua turca (it)
トルコ語 (ja)
튀르키예어 (ko)
Turks (nl)
Język turecki (pl)
Língua turca (pt)
Турецкий язык (ru)
Turkiska (sv)
Турецька мова (uk)
土耳其语 (zh)

owl:sameAs

foaf:depiction

foaf:name

Turkish (en)
Türk dili (noun) (en)
Türkçe (noun, adverb) (en)

is dbo:stateOfOrigin of

is dbo:wikiPageWikiLink of

is dbp:commonLanguages of

is dbp:language of

is dbp:languageorigin of

is dbp:nativeNameLang of