Shahnameh (original) (raw)

dbo:abstract

El llibre dels reis o Xahnamé (persa: شاهنامه, Śāhnāmeh o Śāh Nāmeh) ( ? i en farsi) és un poema èpic escrit pel poeta persa Firdawsí cap a l'any 1000, que exposa la història i la mitologia de l'Afganistan, Tadjikistan i l'Iran (territori d'esplendor de l'Imperi persa, el centre del qual era Afganistan) des de la creació del món fins a la conquesta de l'islam al segle viii. Consta d'uns 60.000 versos. El treball té una importància central en la cultura persa; és considerada com una obra mestra literària, i imprescindible per a la identitat cultural etnonacional tant de l'Afganistan, com del Tadjikistan, de l'Iran i fins i tot de Turquia. És considerat com la cloenda de la literatura clàssica en llengua persa. A més de la seva importància literària, el Xahnamé, que va ser escrit en un persa pur gairebé lliure d'influxos de l'àrab, ha estat un element clau per a la recuperació del persa més pur, després de la influència exercida per l'àrab. De fet, escriure el Xahnamé en persa era per a Firdawsí una manera de lluitar per la pròpia d'identitat, perquè era considerat pels perses una llengua poc culta. Aquesta obra, molt extensa, és considerada com una obra mestra de la literatura, i recull la història de l'Imperi persa, els seus valors culturals, les seves religions ancestrals (zoroastrisme) i un sentit pregon de pàtria. Firdawsí conclou el Xahnamé en un moment en el qual la independència de l'imperi era ja amenaçada. Si bé hi ha diversos herois i heroïnes memorables de característiques clàssiques en aquesta obra, el gran heroi és el mateix imperi. L'historiador Alí ibn al-Athir el va qualificar d'«Alcorà persa», i malgrat que aquest títol no s'usa correntment entre els parlants farsi (persa de l'Iran)/dari (persa de l'Afganistan), mostra la importància d'aquesta obra. Aquest llibre també és important per als 200.000 zoroastrians que queden al món, ja que permet relacionar els inicis del zoroastrisme amb la desfeta del darrer rei zoroàstric a mans dels invasors àrabs. I mostra com el sufisme sorgeix de la barreja del misticisme zoroàstric amb la religió musulmana. (ca)
الشاهنامه ملحمة فارسية ضخمة تقع في نحو ستين ألف بيت، من تصنيف أبو قاسم الفردوسي، و«تُعتبر أعظم أثر أدبي فارسي في جميع العصور». نظمها الفردوسي للسلطان محمود الغزنوي مصوراً فيها تاريخ الفرس منذ العهود الأسطورية حتى زمن الفتح الإسلامي وسقوط الدولة الساسانية منتصف القرن السابع للميلاد. نقلها إلى العربية، نثراً، الفتح بن عليّ البُنداري المتوفى 643 هـ. (ar)
Šáhnáme (persky شاهنامه, "Kniha králů") je rozsáhlé veršované dílo sepsané perským básníkem Firdausím a dokončené kolem roku 1010, platící za v širší íránské kulturní oblasti. Skládá se z více než 60 000 veršů a pojednává o mytologické i historické minulosti tohoto prostoru, od stvoření světa až po dobytí Persie muslimy v 7. století. Šáhnáme hraje ústřední roli v perské kultuře a je považována za literární veledílo určující národní identitu Íránu. Velký význam má též pro současné přívržence zoroastrismu. (cs)
Το Σαχναμέ (περσ.: شاهنامه‎‎), αλλιώς γνωστό και ως Βιβλίο των Βασιλέων ή Έπος των Βασιλέων, είναι περσικό έπος, έργο του Φερντοσί. Η συγγραφή του ξεκίνησε μετά το θάνατο του Πέρση ποιητή Abū Manṣūr Daqīqī, περίπου το 366-67/976-77 ή το αργότερο μέχρι το 370-1/980-1 και ολοκληρώθηκε περίπου το 400/1010. Αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση έπος γραμμένο από ένα μόνο ποιητή, με περίπου 60.000 δίστιχα σε ομοιοκαταληξία, τα οποία ακολουθούν το μέτρο mutaqārib της αραβικής προσωδίας. Σε αντίθεση με άλλα έπη της Δύσης, όπως η Οδύσσεια, η Ιλιάδα και η Αινειάδα, που εστιάζουν σε μια σχετικά μικρή χρονική περίοδο, η αφήγηση του Σαχναμέ ξεχωρίζει για το χρονικό εύρος που καλύπτει, καθώς αφηγείται ολόκληρη την ιστορία της Περσίας, από τους μυθικούς χρόνους μέχρι την κατάκτηση της Σασανικής δυναστείας από τους Άραβες. (el)
Ŝahnameo (perse شاهنامه‎, laŭvorte Ŝahletero aŭ Ŝahlibro aŭ Libro de Ŝahoj) estas la plej fama epopeo en la persa lingvo. Ĝin verkis Abol-Gasem Ferdoŭsio, la plej granda epopeisto de la perslingva literaturo de Persio aŭ Irano. Temas pri la popola eposo por la Granda Irano. Ferdoŭsio kreis ĝin dum 30-jara periodo pr. inter 977 aŭ 980 kaj 1010 p.K. en urbo Tuso en provinco Ĥorasano en la nordoriento de nuna Irano. La epopeo entenas 60 000 versduojn pro kio Ŝahnameo estas la plej longa epopeo de la mondo verkita de unusola poeto. Ĝi temas pri la antikvaj reĝoj, aŭ ŝahoj de Persio, iam mitecaj. Ĝi rakontas ĉefe la persan mitologion kaj je ioma etendo ankaŭ la historian pasinton de la Persa Imperio el la kreado de la mondo ĝis la Islama konkero de Persio en la 7a jarcento. Nuntempaj Irano, Afganio kaj la ampleksaj regionoj influitaj de la persa kulturo (kiaj Kartvelio, Armenio, Turkio, kaj Dagestano) omaĝas tiun nacian epopeon. La lingva kaj historia valoroj de Ŝahnameo estas tre gravaj rilate al la persa lingvo kaj Irano. Ferdoŭsio poemis ĝin en la persa lingvo, kiam la araba lingvo regis la landon - ekpost la alveno de la Islamo en Iranon en la 7-a jc p.K. Ŝahnameo per sia interesa enhavo kaj alloga poezia formo epopeeca kaj revivigis la persan lingvon kaj bele re-prezentis la diversajn loĝantojn de Irano - konsistantaj el tre diversaj kaj multaj gentoj - ilian komunan historion kaj identecon. Tiu verko estas de centra gravo en la persa kulturo, konsiderata literatura majstroverko, kaj definitiva montro de etna kaj nacia kultura identeco de modernaj Irano, Afganio kaj Taĝikio. Ĝi gravas ankaŭ por la nuntempaj aliĝantoj de Zoroastrismo, je tio ke ĝi markas la historiajn ligilojn inter la komenco de la religio kun la morto de la lasta sasanida reganto de Persio dum la islama konkero kaj la finon de la Zoroastra influo en Irano. La parkerindaj versoj de la verko ĉiam aperas en popolparoloj kaj aŭtoraj tekstoj fierigante kaj la dirantojn kaj la diratojn. (eo)
Schāhnāme (auch Schahnameh; persisch شاهنامه Šāhnāme, DMG Šāhnāma, ‚Herrscherbuch‘), im Deutschen bekannt als Königsbuch oder Buch der Könige, bezeichnet insbesondere das Lebenswerk des persischen Dichters Abū ʾl-Qāsim Firdausī (940–1020) und gleichzeitig das Nationalepos der persischsprachigen Welt. Für seine Niederschrift benötigte der Dichter nach eigenen Angaben 35 Jahre. Es ist eines der berühmtesten Werke der persischen Literatur und der Weltliteratur. Mit nahezu 60.000 Versen in Form von Distichen ist es mehr als doppelt so umfangreich wie Homers Epen und mehr als sechsmal so lang wie das Nibelungenlied. Neben vielen mündlich überlieferten Erzählungen (vor allem – wie Firdausi selbst angibt – aus dem Umkreis der Dehqans) standen dem Autor auch schriftliche Vorlagen zur Verfügung. Eine wichtige Quelle scheint eine Übersetzung des im spätantiken Sassanidenreich angefertigten Herrenbuchs (Xwadaynamag) gewesen zu sein. Daneben sind auch andere Schahnamehs (Königsbücher) oder ähnlich benannte Werke, die zu Ehren bzw. im Auftrag von Herrschern (Schahs) verfasst wurden, bekannt. (de)
Shāhnāmé, o Shāhnāma (en persa: شاهنامه; otras denominaciones también usadas son Shahnama, Shahnameh, Shahname, Shah-Nama, etc.), El Libro de los Reyes o La Épica de los Reyes, es una gran obra poética escrita por el poeta persa (iraní) Ferdousí hacia el 1000 y es la epopeya nacional del mundo de habla persa. El Shāhnāmeh cuenta la historia y mitología de Irán desde la creación del mundo hasta la conquista de Irán por las fuerzas islámicas en el siglo VII. Además de su importancia literaria, el Shâhnameh, que fue escrito en persa, ha sido clave para revivir la lengua persa luego de la influencia ejercida por el árabe. Esta obra voluminosa, es considerada por los hablantes de persa como una obra maestra de la literatura, que también recoge la historia de Irán, sus valores culturales, sus religiones ancestrales (zoroastrismo), y un sentido profundo de patria. Ferdousí concluye el Shâhnameh en un momento en el cual la independencia nacional había sido amenazada. Si bien existen varios héroes y heroínas memorables de características clásicas en esta obra, el gran héroe es Irán. Ibn al-Athir la ha llamado el «Corán persa», a pesar de que este título no es de uso corriente entre los hablantes de lengua persa, pero en alguna medida ilustra la importancia que este libro representa para todos los hablantes de lengua persa, incluyendo Afganistán y Tayikistán, para otros hablantes de persa de Asia Central, Pakistán y hasta en China, la India, y a los iraníes que viven fuera de su país desde la revolución de 1979. Este libro es también importante para los 200 000 zoroastrianos que quedan en el mundo, porque el Shâhnameh permite relacionar los comienzos del zoroastrismo con la derrota del último rey zoroastriano a manos de los invasores árabes. (es)
Xahname (persieraz: شاهنامه‎, Šāhnāmah —ahoskera: [ʃɒːhnɒːˈme]—, «erregeen liburua») Ferdowsi persiar poetak 977 eta 1010. urteen artean idatzitako olerki luzea da, Iran Handiko epopeia nazionala. 50.000 distich edo bikoz (bi lerroko bertsoak) osatuta dagoelarik, Xahname da poeta bakar batek idatzitako munduko poema epiko luzeena. Gai nagusitzat du Persiar Inperioaren iragan mitikoa —eta, neurri batean, iragan historikoa ere—, munduaren sorreratik hasi eta VII. mendean arabiarrek Iran konkistatu zuten arte. Gaur egungo Iranek, Azerbaijanek, Afganistanek eta persiar kulturaren eraginpeko eskualde handiak (Georgia, Armenia, Turkia eta Dagestan) ospatzen dute epopeia nazional hau. Idazlan honek berebiziko garrantzi handia du persiar kulturan eta persiar hizkuntzan, literaturako maisulantzat jotzen baita, eta Iranen nortasun kultural etniko eta nazionalaren bereizgarri da. Zoroastrismoaren egungo jarraitzaileentzat ere garrantzitsua da, hor jasota baitaude lotura historikoak bi une hauen artean: erlijio horren hastapenak, batetik, eta Persiako azken sasandar agintarien heriotza, bestetik. Musulmanen konkistan sasandar agintariak hiltzeak ekarri zuen zoroastrismoaren gainbehera Iranen. (eu)
Le Livre des Rois ou Shâhnâmeh (en persan : شاهنامه / Šâhnâme /ʃɒːhnɒːˈme/ ; romanisation ALA-LC : Shāhnāmah) est une épopée retraçant l'histoire de l'Iran (Grand Iran) depuis la création du monde jusqu'à l'arrivée de l'Islam, en plus de 60 000 distiques écrits aux alentours de l'an mille par Ferdowsi. (fr)
Syahnamah (bahasa Persia: شاهنامه), yang berarti Pustaka Raja-Raja, adalah wiracarita gubahan pujangga Persia, Firdausi, yang mulai ditulis sekitar tahun 977 dan dirampungkan pada tahun 1010 Masehi. Iran Raya yang terdiri atas kira-kira enam puluh ribu bait ini adalah wiracarita terpanjang di dunia yang digubah satu orang pujangga saja. Syahnamah lebih banyak memuat mitos dan sejarah purba kemaharajaan bangsa Persia, mulai dari penciptaan dunia sampai kemaharajaan itu didaulat pasukan Muslim pada abad ke-7. Negara Iran, Azerbaijan, dan Afganistan, maupun negara-negara lain yang berada di dalam mandala pengaruh budaya Persia seperti Georgia, Armenia, Turki, dan Dagestan, sangat mengagung-agungkan wiracarita ini. Syahnamah menempati posisi yang sangat penting di dalam kebudayaan Persia, karena dihargai sebagai sebuah mahakarya sastra dan dijadikan tolok ukur jati diri budaya bangsa di negara Iran, Afganistan, dan Tajikistan dewasa ini. Syahnamah juga sangat dihargai umat Mazdayasna karena merangkum seluruh mata rantai sejarah agama mereka sedari awal kemunculannya sampai dengan masa keterpurukannya di Iran menyusul kemangkatan Syah Sasani yang terakhir, saat negeri itu jatuh ke dalam cengkeraman kaum Muslim. (in)
The Shahnameh or Shahnama (Persian: شاهنامه, romanized: Šāhnāme, lit. 'The Book of Kings', pronounced [ʃɒːhnɒːˈme]) is a long epic poem written by the Persian poet Ferdowsi between c. 977 and 1010 CE and is the national epic of Greater Iran. Consisting of some 50,000 "distichs" or couplets (two-line verses), the Shahnameh is one of the world's longest epic poems. It tells mainly the mythical and to some extent the historical past of the Persian Empire from the creation of the world until the Muslim conquest in the seventh century. Iran, Azerbaijan, Afghanistan, Tajikistan and the greater region influenced by Persian culture such as Armenia, Dagestan, Georgia, Turkey, Turkmenistan and Uzbekistan celebrate this national epic. The work is of central importance in Persian culture and Persian language, regarded as a literary masterpiece, and definitive of the ethno-national cultural identity of Iran. It is also important to the contemporary adherents of Zoroastrianism, in that it traces the historical links between the beginnings of the religion and the death of the last Sasanian emperor, which brought an end to the Zoroastrian influence in Iran. (en)
『シャー・ナーメ』（ペルシャ語: شاهنامه‎、Šāh nāmah）とは、叙事詩人フェルドウスィーがペルシア語で作詩したイラン最大の民族叙事詩。約6万対句にも及ぶ大作である。『王書』とも訳される。 (ja)
Lo Shāh-Nāmeh, traslitterato anche come Shāh-Nāmé, Shahnama, Shahnameh o Shahname (in persiano: شاهنامه, lett. "Il libro dei re"; AFI: [ʃɒːhnɒːˈme]), è una vasta opera poetica scritta dal poeta persiano Firdusi attorno al 1000 d.C., che costituisce l'epica nazionale dei Paesi di lingua persiana e della Grande Persia. Composto da circa 50 000 distici, lo Shāh-Nāmeh è uno dei poemi epici più lunghi del mondo. L'opera è di fondamentale importanza nella cultura e nella lingua persiana, considerata un capolavoro letterario e definitivo dell'identità culturale etno-nazionale dell'Iran. È anche importante per gli aderenti contemporanei allo zoroastrismo, in quanto traccia i legami storici tra l'inizio della religione e la morte dell'ultimo sovrano sassanide durante la conquista musulmana che ha posto fine all'influenza zoroastriana in Iran (Persia). Lo Shāh-Nāmeh racconta il passato mitico e storico del suo paese, l'Iran, dalla creazione del mondo fino alla conquista islamica del VII secolo. L'Iran moderno, l'Afghanistan, il Tagikistan e la Grande Persia, regione comprendente Georgia, Armenia, Azerbaigian, Turkmenistan, Uzbekistan, Turchia e Daghestan, celebrano questa epopea nazionale. L'opera epica venne la prima volta nominata da Movses Khorenatsi, uno storico armeno del V secolo. (it)
샤나메(페르시아어: شاهنامه) 또는 샤나마는 왕들의 책이라는 뜻으로 서기 977년부터 1010년까지 이란 시인 피르다우시가 쓴 방대한 페르시아어 서사시이다. 샤나메는 창세에서 7세기 이슬람의 이란 정복시까지의 대 이란의 신화와 역사를 말해준다. 문학적인 중요성 외에도 샤나메는 거의 순수한 페르시아어로 쓰여 아랍어의 영향을 입은 페르시아어를 되살리는 구심점이 되었다.이 방대한 작품은 페르시아 인들에게 문학적인 걸작으로 여겨지며 이란의 역사, 문화적 가치와 고대의 신앙(조로아스터 교)을 반영한다. (ko)
De Shahnameh, of Sjahnama in het Nederlands, (Perzisch: شاهنامه / of het Boek der Koningen) is een epos dat oorspronkelijk als tekst werd geschreven en later rond het jaar 1010 als dichtbundel werd opgeschreven door de Perzische dichter Ferdausi ten tijde van de Ghaznaviden. De Sjahnama is het nationaal epos van Perzië (Iran), waartoe ook tegenwoordige landen als Tadzjikistan, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Oezbekistan en Afghanistan behoorden. De Sjahnama vertelt het mythische en historische verhaal van Iran vanaf de schepping van de wereld tot door het Arabische Rijk in de 7e eeuw. Het is het op twee na langste gedicht ter wereld. Het boek put rijkelijk uit andere werken zoals de Avesta, maar ook uit latere teksten zoals de en de . De Sjahnama was een van de bronnen die de Perzische historicus Rashid al-Din gebruikte bij het schrijven van een van de vroegste pogingen voor een geschiedenis van de wereld, de Jami' al-tawarikh. De Sjahnama bevat zo'n 60.000 versregels (bayts), elk bestaand uit twee . De Sjahnama is in zijn algemeenheid opgedeeld in mythische, legendarische en historische delen. (nl)
Szahname, pers.: شاهنامه "Księga królewska" – perski epos narodowy autorstwa Ferdousiego (940 – 1020 albo 1025), opowiadający tradycyjną historię Iranu od stworzenia świata do upadku dynastii Sasanidów. Szahname "wyrosła z najstarszych i najtrwalszych tradycji Irańczyków; jej nowoperski kształt jest wynikiem wielowiekowego procesu przetwarzania tradycji narodowej, cyklizacji starych podań i legend o bohaterach i układania ich w takiej kolejności, by przybrały kształt kroniki". Pierwszą znaną próbą kodyfikacji tej tradycji było skomponowane pod koniec panowania Sasanidów Chwadajnamak ("Księga władców"), którą w VIII w. przełożył na arabski Ibn al-Mukaffa (zm. ok. 757). Zarówno średnioperski oryginał, jak i arabski przekład tego dzieła zaginęły. Pierwszą ważniejszą próbę odtworzenia tradycji zawartych w Chwadajnamak podjął (X w.), korzystający z zaginionych dziś przekładów źródeł średnioperskich na arabski. Jego dzieło także zaginęło. W połowie X wieku samanidzki namiestnik Tusu, (zm. 961), zebrał ludzi znających historię i stare legendy i kazał im sporządzić Szahname spisaną prozą pod kierunkiem swojego wezyra Abu Mansura Mohammada al-Mamari. Na podstawie tej Szahname pochodzący z Tusu poeta Daghighi (zm. ok. 976) rozpoczął pisanie wierszowanej Szahname. Po śmierci Daghigiego jego pracę kontynuował także wywodzący się z Tusu Ferdousi, który włączył tysiąc bejtów swojego poprzednika do nowej wersji eposu. Ferdousi ukończył Szahname w 1010 roku. W różnych rękopisach jej objętość waha się od 48 do 55 tysięcy bejtów. Tradycyjnie w europejskiej nauce Szahname dzieli się na trzy części: mityczną, heroiczną i historyczną. Rozpoczyna się ona stworzeniem świata, po czym następuje panowanie kolejnych królów ludzkości, począwszy od praczłowieka aż do Feriduna. Ci pierwsi królowie, nazywani , są dobroczyńcami ludzkości, ustanawiającymi kolejne instytucje życia społecznego, a także walczącymi z demonami nawiedzającymi Ziemię. Kiedy jednak być może największy z tych królów, Dżemszyd, popada w pychę, opuszcza go łaska ("farr") i świat dostaje się pod tysiącletnie panowanie tyrana Zahhaka. Zahhak zostaje obalony przez Feriduna, który przed śmiercią dzieli świat pomiędzy swoich trzech synów: pierworodny otrzymuje Rum (tj. Zachód), młodszy , a najmłodszy Iran. Iradż zostaje jednak zamordowany przez swoich braci, co uruchamia niekończący się cykl zemsty, i odtąd głównym tematem eposu staje się walka pomiędzy Iranem a Turanem, osiadłymi Irańczykami i koczownikami Azji Środkowej. W tak rozpoczętej heroicznej części poematu dominuje postać , wywodzącego się z Sistanu herosa o nadludzkiej sile, który wspiera królów Iranu w ich wojnach. Po śmierci króla , który nie pozostawił po sobie następcy, irańska arystokracja powołuje na tron , założyciela dynastii . Panowanie Kejanidów dobiega końca, kiedy urodzony z odrzuconej przez króla Daraba ciężarnej matki Eskandar (czyli Aleksander Macedoński) pokonuje swojego przyrodniego brata i podbija Iran. Wraz z pojawieniem się Eskandara rozpoczyna się historyczna część Szahname, jednak "postacie są wprawdzie historyczne, ale ich czyny to w większości wyraźnie przejęte z dawnych podań «szaty honorowe». I tak zarówno Eskandar, jak i założyciel dynastii Sasanidów Ardaszir zabijają smoka, udowadniając w ten sposób że posiadają farr. Panowanie Arsakidów, nazywanych w Szahname Aszkanidami, w eposie trwa około 200 lat i jest potraktowane bardzo pobieżnie. Ferdousi zna imiona tylko ośmiu królów Partów. "Z punktu widzenia historiografii najwięcej elementów faktograficznych zawierają partie dzieła poświęcone epoce Sasanidów". Szahname jest przede wszystkim historią wojen i rycerskich czynów, jednak zawiera w sobie także historie miłosne, co sprawia że Ferdousi obok twórcy perskiej epiki heroicznej może uchodzić także za prekursora epiki romantycznej. Z kolei wyodrębniony fragment dzieła, nazywany Dastan o Rostamie i Sohrabie, zaliczany jest do perskiego gatunki epiki określanego jako dastan. Szahname zawiera bardzo mało zapożyczeń z arabskiego i "odegrało ogromną rolę w formowaniu się języka nowoperskiego. O jego popularności wśród Irańczyków – utrzymującej się od pierwszych dni po ukazaniu się tekstu po dzień dzisiejszy – decydowały względy artystyczne, dramaturgia opisywanych tam zdarzeń, walory poetyckie i w końcu naukowe". Po podboju arabskim Iran był zagrożony arabizacją w imię islamu i Szahname Ferdousiego, "prawdziwe repozytorium irańskich tradycji" było najważniejszym pojedynczym czynnikiem pozwalającym Irańczykom na zachowanie ich tożsamości. (pl)
Shahname (persiska:شاهنامه, "Kungarnas bok", är ett enormt poetiskt epos skrivet av den persiske poeten Ferdousi omkring 1000-talet. Eposet räknas som Stor-Irans, och hela den persisktalande världens, nationalepos. Ferdousi författade verket under 40 år i slutet av 900-talet och början av 1000-talet, och består av omkring 60 000 verser. Han slutförde verket när Persiens politiska självständighet hade kompromissats. Detta gör verket till den längsta dikt som författats av samma författare. Det är författat på persiska med endast ett litet antal utländska lånord och har haft och har ännu en central betydelse för det persiska språkets renässans efter den islamiska erövringen och efterföljande influenser på det arabiska språket. Det omfångsrika verket lyfter fram persisk mytologi, historia, traditioner och religion vilket spelar en stor roll för den iranska nationella medvetenheten. Det zoroastriska innehållet gör det viktigt för dagens kvarvarande 200 000 zoroastrier, då verket visar religionens historia från dess början till den sista zoroastriska kungens nederlag. Verket utgår från en mytisk urtid och skildrar tiden från världsskapelsen, via de första persiska förhistoriska kungarnas liv över de akemenidiska, seleukidiska, parthiska och sassanidiska dynastierna fram till tiden för den arabiska invasionen (hojum-e tâziyân) under 600-talet. Huvudhjälten i eposet är Rustam, son till och . Shahname är en outsinlig källa för iransk patriotism och en berömd vers av Ferdousi som berättar om hans kärlek för fosterlandet lyder: (sv)
Épica dos Reis (português brasileiro) ou Épico dos Reis (português europeu), ou Livro dos Reis ou mesmo Xanamé (em persa: شاهنامه; romaniz.: Shāh-nāmeh) é uma grande obra poética escrita no século X, pelo escritor iraniano Ferdusi, que narra a história e a mitologia do Irã, desde a criação do mundo até à sua conquista pelos árabes no século VII. Sua elaboração levou cerca de 30 anos e o livro se constitui de 62 histórias (990 capítulos) e 56 700 dísticos (estrofes de dois versos). (pt)
«Шахнаме», или «Шах-наме́» (перс. شاهنامه‎ — «Книга царей», «Книга о царях», «Царь-книга», «Царская книга») — выдающийся памятник персидской литературы, национальный эпос иранских народов. В «Книге царей» описывается история Ирана от древних времён до проникновения ислама в VII веке. Самая длинная поэма, принадлежащая перу одного автора: объём в два раза больше, чем объём «Илиады» и «Одиссеи» вместе взятых. (ru)
«Ша́х-наме́» (перс. شاهنامه‎ — «Книга царів», «Царський епос») — видатна пам'ятка , національний епос іранських народів. У «Книзі царів» описується історія Ірану — від стародавніх часів до проникнення ісламу в VII столітті. Книга складається з 55 тис. бейтів. З моменту своєї появи і впродовж століть поема користувалася надзвичайною популярністю. Внаслідок безлічі переписів, текст піддавався численним спотворенням та засмічувався сторонніми вставками. (uk)
《列王紀》，亦被稱為《王书》、《列王書》、《諸王之書》（波斯語：شاهنامه‎、Šāhnāmeh），其是波斯民族的史诗。《列王纪》由10世纪末及11世纪初期的著名波斯诗人菲尔多西用波斯文所著，长约6万多联押韵对句（共12万多行），记录了从远古神话时期到7世纪的波斯萨珊王朝灭亡这4000多年间的波斯帝国的神话传说和历史故事，以及50多位帝王的统治。这部史诗被称为是波斯古代社会生活的百科全书，对波斯语言和文化在阿拉伯人统治时期能够得以保存起了重要作用，是伊朗民族的文化認同中重要的一部份。《列王记》不仅在波斯文学中具有重要地位，对中亚其他民族的文学也有明显的影响。 (zh)

dbo:wikiPageExternalLink

dbo:wikiPageWikiLink

dbp:caption

Court of Keyumars, Miniature by Sultan Muhammad from the Shahnameh of Shah Tahmasp . Aga Khan Museum (en)

dbp:lines

c. 50,000 depending on manuscript (en)

dbp:meter

Lines of 22 syllables with two rhyming couplets in the same metre (en)

dbp:wikiPageUsesTemplate

rdfs:comment

الشاهنامه ملحمة فارسية ضخمة تقع في نحو ستين ألف بيت، من تصنيف أبو قاسم الفردوسي، و«تُعتبر أعظم أثر أدبي فارسي في جميع العصور». نظمها الفردوسي للسلطان محمود الغزنوي مصوراً فيها تاريخ الفرس منذ العهود الأسطورية حتى زمن الفتح الإسلامي وسقوط الدولة الساسانية منتصف القرن السابع للميلاد. نقلها إلى العربية، نثراً، الفتح بن عليّ البُنداري المتوفى 643 هـ. (ar)
Šáhnáme (persky شاهنامه, "Kniha králů") je rozsáhlé veršované dílo sepsané perským básníkem Firdausím a dokončené kolem roku 1010, platící za v širší íránské kulturní oblasti. Skládá se z více než 60 000 veršů a pojednává o mytologické i historické minulosti tohoto prostoru, od stvoření světa až po dobytí Persie muslimy v 7. století. Šáhnáme hraje ústřední roli v perské kultuře a je považována za literární veledílo určující národní identitu Íránu. Velký význam má též pro současné přívržence zoroastrismu. (cs)
Le Livre des Rois ou Shâhnâmeh (en persan : شاهنامه / Šâhnâme /ʃɒːhnɒːˈme/ ; romanisation ALA-LC : Shāhnāmah) est une épopée retraçant l'histoire de l'Iran (Grand Iran) depuis la création du monde jusqu'à l'arrivée de l'Islam, en plus de 60 000 distiques écrits aux alentours de l'an mille par Ferdowsi. (fr)
『シャー・ナーメ』（ペルシャ語: شاهنامه‎、Šāh nāmah）とは、叙事詩人フェルドウスィーがペルシア語で作詩したイラン最大の民族叙事詩。約6万対句にも及ぶ大作である。『王書』とも訳される。 (ja)
샤나메(페르시아어: شاهنامه) 또는 샤나마는 왕들의 책이라는 뜻으로 서기 977년부터 1010년까지 이란 시인 피르다우시가 쓴 방대한 페르시아어 서사시이다. 샤나메는 창세에서 7세기 이슬람의 이란 정복시까지의 대 이란의 신화와 역사를 말해준다. 문학적인 중요성 외에도 샤나메는 거의 순수한 페르시아어로 쓰여 아랍어의 영향을 입은 페르시아어를 되살리는 구심점이 되었다.이 방대한 작품은 페르시아 인들에게 문학적인 걸작으로 여겨지며 이란의 역사, 문화적 가치와 고대의 신앙(조로아스터 교)을 반영한다. (ko)
Épica dos Reis (português brasileiro) ou Épico dos Reis (português europeu), ou Livro dos Reis ou mesmo Xanamé (em persa: شاهنامه; romaniz.: Shāh-nāmeh) é uma grande obra poética escrita no século X, pelo escritor iraniano Ferdusi, que narra a história e a mitologia do Irã, desde a criação do mundo até à sua conquista pelos árabes no século VII. Sua elaboração levou cerca de 30 anos e o livro se constitui de 62 histórias (990 capítulos) e 56 700 dísticos (estrofes de dois versos). (pt)
«Шахнаме», или «Шах-наме́» (перс. شاهنامه‎ — «Книга царей», «Книга о царях», «Царь-книга», «Царская книга») — выдающийся памятник персидской литературы, национальный эпос иранских народов. В «Книге царей» описывается история Ирана от древних времён до проникновения ислама в VII веке. Самая длинная поэма, принадлежащая перу одного автора: объём в два раза больше, чем объём «Илиады» и «Одиссеи» вместе взятых. (ru)
«Ша́х-наме́» (перс. شاهنامه‎ — «Книга царів», «Царський епос») — видатна пам'ятка , національний епос іранських народів. У «Книзі царів» описується історія Ірану — від стародавніх часів до проникнення ісламу в VII столітті. Книга складається з 55 тис. бейтів. З моменту своєї появи і впродовж століть поема користувалася надзвичайною популярністю. Внаслідок безлічі переписів, текст піддавався численним спотворенням та засмічувався сторонніми вставками. (uk)
《列王紀》，亦被稱為《王书》、《列王書》、《諸王之書》（波斯語：شاهنامه‎、Šāhnāmeh），其是波斯民族的史诗。《列王纪》由10世纪末及11世纪初期的著名波斯诗人菲尔多西用波斯文所著，长约6万多联押韵对句（共12万多行），记录了从远古神话时期到7世纪的波斯萨珊王朝灭亡这4000多年间的波斯帝国的神话传说和历史故事，以及50多位帝王的统治。这部史诗被称为是波斯古代社会生活的百科全书，对波斯语言和文化在阿拉伯人统治时期能够得以保存起了重要作用，是伊朗民族的文化認同中重要的一部份。《列王记》不仅在波斯文学中具有重要地位，对中亚其他民族的文学也有明显的影响。 (zh)
El llibre dels reis o Xahnamé (persa: شاهنامه, Śāhnāmeh o Śāh Nāmeh) ( ? i en farsi) és un poema èpic escrit pel poeta persa Firdawsí cap a l'any 1000, que exposa la història i la mitologia de l'Afganistan, Tadjikistan i l'Iran (territori d'esplendor de l'Imperi persa, el centre del qual era Afganistan) des de la creació del món fins a la conquesta de l'islam al segle viii. Consta d'uns 60.000 versos. (ca)
Το Σαχναμέ (περσ.: شاهنامه‎‎), αλλιώς γνωστό και ως Βιβλίο των Βασιλέων ή Έπος των Βασιλέων, είναι περσικό έπος, έργο του Φερντοσί. Η συγγραφή του ξεκίνησε μετά το θάνατο του Πέρση ποιητή Abū Manṣūr Daqīqī, περίπου το 366-67/976-77 ή το αργότερο μέχρι το 370-1/980-1 και ολοκληρώθηκε περίπου το 400/1010. Αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση έπος γραμμένο από ένα μόνο ποιητή, με περίπου 60.000 δίστιχα σε ομοιοκαταληξία, τα οποία ακολουθούν το μέτρο mutaqārib της αραβικής προσωδίας. Σε αντίθεση με άλλα έπη της Δύσης, όπως η Οδύσσεια, η Ιλιάδα και η Αινειάδα, που εστιάζουν σε μια σχετικά μικρή χρονική περίοδο, η αφήγηση του Σαχναμέ ξεχωρίζει για το χρονικό εύρος που καλύπτει, καθώς αφηγείται ολόκληρη την ιστορία της Περσίας, από τους μυθικούς χρόνους μέχρι την κατάκτηση της Σασανικής δυναστείας απ (el)
Schāhnāme (auch Schahnameh; persisch شاهنامه Šāhnāme, DMG Šāhnāma, ‚Herrscherbuch‘), im Deutschen bekannt als Königsbuch oder Buch der Könige, bezeichnet insbesondere das Lebenswerk des persischen Dichters Abū ʾl-Qāsim Firdausī (940–1020) und gleichzeitig das Nationalepos der persischsprachigen Welt. Für seine Niederschrift benötigte der Dichter nach eigenen Angaben 35 Jahre. Es ist eines der berühmtesten Werke der persischen Literatur und der Weltliteratur. Mit nahezu 60.000 Versen in Form von Distichen ist es mehr als doppelt so umfangreich wie Homers Epen und mehr als sechsmal so lang wie das Nibelungenlied. (de)
Ŝahnameo (perse شاهنامه‎, laŭvorte Ŝahletero aŭ Ŝahlibro aŭ Libro de Ŝahoj) estas la plej fama epopeo en la persa lingvo. Ĝin verkis Abol-Gasem Ferdoŭsio, la plej granda epopeisto de la perslingva literaturo de Persio aŭ Irano. Temas pri la popola eposo por la Granda Irano. Ferdoŭsio kreis ĝin dum 30-jara periodo pr. inter 977 aŭ 980 kaj 1010 p.K. en urbo Tuso en provinco Ĥorasano en la nordoriento de nuna Irano. La parkerindaj versoj de la verko ĉiam aperas en popolparoloj kaj aŭtoraj tekstoj fierigante kaj la dirantojn kaj la diratojn. (eo)
Shāhnāmé, o Shāhnāma (en persa: شاهنامه; otras denominaciones también usadas son Shahnama, Shahnameh, Shahname, Shah-Nama, etc.), El Libro de los Reyes o La Épica de los Reyes, es una gran obra poética escrita por el poeta persa (iraní) Ferdousí hacia el 1000 y es la epopeya nacional del mundo de habla persa. El Shāhnāmeh cuenta la historia y mitología de Irán desde la creación del mundo hasta la conquista de Irán por las fuerzas islámicas en el siglo VII. (es)
Xahname (persieraz: شاهنامه‎, Šāhnāmah —ahoskera: [ʃɒːhnɒːˈme]—, «erregeen liburua») Ferdowsi persiar poetak 977 eta 1010. urteen artean idatzitako olerki luzea da, Iran Handiko epopeia nazionala. 50.000 distich edo bikoz (bi lerroko bertsoak) osatuta dagoelarik, Xahname da poeta bakar batek idatzitako munduko poema epiko luzeena. Gai nagusitzat du Persiar Inperioaren iragan mitikoa —eta, neurri batean, iragan historikoa ere—, munduaren sorreratik hasi eta VII. mendean arabiarrek Iran konkistatu zuten arte. Gaur egungo Iranek, Azerbaijanek, Afganistanek eta persiar kulturaren eraginpeko eskualde handiak (Georgia, Armenia, Turkia eta Dagestan) ospatzen dute epopeia nazional hau. (eu)
Syahnamah (bahasa Persia: شاهنامه), yang berarti Pustaka Raja-Raja, adalah wiracarita gubahan pujangga Persia, Firdausi, yang mulai ditulis sekitar tahun 977 dan dirampungkan pada tahun 1010 Masehi. Iran Raya yang terdiri atas kira-kira enam puluh ribu bait ini adalah wiracarita terpanjang di dunia yang digubah satu orang pujangga saja. Syahnamah lebih banyak memuat mitos dan sejarah purba kemaharajaan bangsa Persia, mulai dari penciptaan dunia sampai kemaharajaan itu didaulat pasukan Muslim pada abad ke-7. Negara Iran, Azerbaijan, dan Afganistan, maupun negara-negara lain yang berada di dalam mandala pengaruh budaya Persia seperti Georgia, Armenia, Turki, dan Dagestan, sangat mengagung-agungkan wiracarita ini. (in)
The Shahnameh or Shahnama (Persian: شاهنامه, romanized: Šāhnāme, lit. 'The Book of Kings', pronounced [ʃɒːhnɒːˈme]) is a long epic poem written by the Persian poet Ferdowsi between c. 977 and 1010 CE and is the national epic of Greater Iran. Consisting of some 50,000 "distichs" or couplets (two-line verses), the Shahnameh is one of the world's longest epic poems. It tells mainly the mythical and to some extent the historical past of the Persian Empire from the creation of the world until the Muslim conquest in the seventh century. Iran, Azerbaijan, Afghanistan, Tajikistan and the greater region influenced by Persian culture such as Armenia, Dagestan, Georgia, Turkey, Turkmenistan and Uzbekistan celebrate this national epic. (en)
Lo Shāh-Nāmeh, traslitterato anche come Shāh-Nāmé, Shahnama, Shahnameh o Shahname (in persiano: شاهنامه, lett. "Il libro dei re"; AFI: [ʃɒːhnɒːˈme]), è una vasta opera poetica scritta dal poeta persiano Firdusi attorno al 1000 d.C., che costituisce l'epica nazionale dei Paesi di lingua persiana e della Grande Persia. (it)
Szahname, pers.: شاهنامه "Księga królewska" – perski epos narodowy autorstwa Ferdousiego (940 – 1020 albo 1025), opowiadający tradycyjną historię Iranu od stworzenia świata do upadku dynastii Sasanidów. (pl)
De Shahnameh, of Sjahnama in het Nederlands, (Perzisch: شاهنامه / of het Boek der Koningen) is een epos dat oorspronkelijk als tekst werd geschreven en later rond het jaar 1010 als dichtbundel werd opgeschreven door de Perzische dichter Ferdausi ten tijde van de Ghaznaviden. Het boek put rijkelijk uit andere werken zoals de Avesta, maar ook uit latere teksten zoals de en de . De Sjahnama was een van de bronnen die de Perzische historicus Rashid al-Din gebruikte bij het schrijven van een van de vroegste pogingen voor een geschiedenis van de wereld, de Jami' al-tawarikh. (nl)
Shahname (persiska:شاهنامه, "Kungarnas bok", är ett enormt poetiskt epos skrivet av den persiske poeten Ferdousi omkring 1000-talet. Eposet räknas som Stor-Irans, och hela den persisktalande världens, nationalepos. Ferdousi författade verket under 40 år i slutet av 900-talet och början av 1000-talet, och består av omkring 60 000 verser. Han slutförde verket när Persiens politiska självständighet hade kompromissats. Detta gör verket till den längsta dikt som författats av samma författare. Det är författat på persiska med endast ett litet antal utländska lånord och har haft och har ännu en central betydelse för det persiska språkets renässans efter den islamiska erövringen och efterföljande influenser på det arabiska språket. (sv)

is dbo:wikiPageWikiLink of